test.disidenti.net

Category: Dija & Daveti

  • SI TA SHFRYTËZOJMË MUAJIN E RAMAZANIT?

    SI TA SHFRYTËZOJMË MUAJIN E RAMAZANIT?

    1. Na bëri hije sezoni i mirësive dhe na erdhën ditët e dhuntive, mëshirës, bekimeve, pranimit të lutjeve, mbarësisë dhe shumëfishimit të të mirave, pra na erdhi Ramazani, muaji i faljes së gjynaheve dhe i lirimit nga zjarri i Xhehenemit.

    Allahu thotë: “Muaji i Ramazanit është ai, në të cilin ka zbritur Kurani, që është udhërrëfyes për njerëzit, plot me shenja të qarta për rrugën e drejtë dhe dallues (i së mirës nga e keqja).” (El-Bekare: 185)

    Dhe thotë: “O besimtarë! Ju është urdhëruar agjërimi, ashtu si u ishte urdhëruar atyre para jush, që të mund të ruheni nga të këqijat.” (El-Bekare: 183)

    Profeti ﷺ thotë: “Kur të vijë muaji Ramazan, hapen dyert e Xhenetit, mbyllen dyert e Xhehenemit dhe prangosen shejtanët.”[1]

    Profeti ﷺ thotë: “Pesë kohët e namazit, xhumaja deri në xhumanë tjetër, Ramazani deri në Ramazanin tjetër, janë shlyese të mëkateve të bëra në mes tyre, për ata që nuk kanë bërë mëkate të mëdha.”[2]

    Profeti ﷺ thotë: “Kush e agjëron muajin Ramazan me besim dhe llogarit në shpërblimin e Allahut, atij i falen gjynahet e mëhershme. Kush ngrihet natën e Kadrit me besim dhe llogarit në shpërblimin e Allahut, atij i falen gjynahet e mëhershme.”[3]

    Me një transmetim tjetër: “Kush falet (namazin e teravive) me besim dhe llogarit në shpërblimin e Allahut, atij i falen gjynahet e mëhershme.”[4]

    “Me besim” d.m.th. me bindje të plotë që kjo është e vërtetë dhe adhurim, dhe se Allahu është Ai që e bëri të ligjshëm agjërimin dhe namazin e natës dhe nxiti për në ta.

    “Llogarit në shpërblimin e Allahut” d.m.th. e kërkon shpërblimin nga Allahu, prandaj me vullnet agjëron dhe falet natën dhe e shpreson shpërblimin e Allahut, me shpirtmirësi dhe kënaqësi në shpirt, nuk e llogarit të rëndë dhe të mundimshëm agjërimin dhe namazin e tij dhe ato i kryen me sinqeritet vetëm për Allahun.

    Profeti ﷺ thotë: “Kur vjen nata e parë e Ramazanit, prangosen shejtanët dhe të pabindurit nga xhindet, mbyllen dyert e Xhehenemit dhe nuk hapet asnjë derë e tij, hapen dyert e Xhenetit dhe nuk mbyllet asnjë derë e tij, dhe një thirrës thërret: ‘O kërkues i së mirës vepro, o kërkues i së keqes freno.’ Për çdo natë Allahu liron robër nga zjarri i Xhehenemit.”[5]

    Profeti ﷺ me një hadith tjetër thotë: “I nënçmuar qoftë ai që hyn në Ramazan dhe del prej tij pa iu falur mëkatet atij.”[6]

    1. Agjërimi është nga adhurimet e mëdha dhe të vlefshme që shpërblimet e tij shumëfishohen dhe sevapet e tij rriten. Allahu e veçoi për Veten dhe shpërblimi i agjërimit i takon vetëm Atij, ashtu siç erdhi në një hadith kudsij (të shenjtë) ku Pejgamberi ﷺ përcjell: “Allahu thotë: ‘Çdo vepër e birit të Ademit i takon atij, përveç agjërimit, ai më takon Mua dhe Unë shpërblej për të… pasha Atë në të cilin shpirti i Muhamedit është në Dorën e Tij, era që del nga goja e agjëruesit tek Allahu është më e mirë sesa era e miskut. Agjëruesi i ka dy gëzime: njërin kur çel iftar dhe tjetrin kur e takon Zotin me agjërimin e tij’.”

    Në një transmetim tjetër që e shënon imam Muslimi: “Çdo vepër e birit të Ademit shumëfishohet, e mira shpërblehet me dhjetë dhe shumëfishohet deri në shtatëqind; dhe Allahu thotë: ‘Përveç agjërimit, Unë shpërblej për të, sepse robi Im e braktisi epshin dhe ushqimin e tij vetëm për hir Timin’.”[7]

    Ebu Umame h thotë se e pyeta Pejgamberin ﷺ cila vepër është më e vlefshme? U përgjigj: “Kapu për agjërimin, sepse nuk ka të barabartë me të.”[8]

    1. Ramazani është muaji i durimit, kurse durimi shpërblehet me Xhenet. Allahu u premtoi durimtarëve shpërblime të mëdha të pakufizuara, të papërcaktuara e pa masë dhe thotë: “Vetëm ata që janë të durueshëm, do të shpërblehen pa masë.” (Ez-Zumer: 10)

    Allahu thotë: “O besimtarë! Kërkoni ndihmë për veten nëpërmjet durimit dhe namazit! Në të vërtetë, Allahu është me të duruarit.” (El-Bekare:153). Komentuesi i njohur i Kuranit, Muxhahidi, Allahu e mëshiroftë, thotë se fjala “durim” në ajet për qëllim e ka agjërimin[9], ashtu siç erdhi në hadith: “Agjërimi i muajit të durimit dhe tri ditëve nga çdo muaj (ditët e bardha) e largojnë urrejtjen dhe armiqësinë nga gjoksi”[10]. Pra, muaji i durimit është muaji Ramazan.

    “Sipas këtij mendimi të Muxhahidit, agjërimi dhe namazi në ajet erdhën proporcionalisht, ku agjërimi e largon agjëruesin nga epshet dhe ia shton asketizmin në dynja, kurse namazi e largon nga shthurja dhe nga çdo vepër e shëmtuar si dhe në të lexohet Kurani, i cili ia rikujton ahiretin.”[11]

    Ramazani e përfshin edhe durimin edhe namazin bashkërisht, gjatë Ramazanit shpeshtohen namazi, duatë drejt Allahut.

    1. Dijetari Ibën Rexheb, Allahu e mëshiroftë, tha: “Në muajin Ramazan besimtari ballafaqohet me dy lloje të xhihadit (përpjekjes): xhihadit gjatë ditës me agjërim dhe xhihadit gjatë natës me namaz nate.

    Ai që i bashkon këto dy lloje të xhihadit (përpjekjes), ua jep hakun dhe bën durim në to, e merr shpërblimin e tij pa masë.”[12]

    1. Namazi i teravive në Ramazan është nga namazi i natës dhe shpërblimi për faljen e teravive është i madh. Kufizimi i teravive në njëmbëdhjetë rekate është më i vlefshëm, sepse kështu vepronte Profeti ﷺ edhe pse nuk ka asnjë pengesë që numri i rekateve të shtohet. Çështja është e gjerë dhe, falënderimi i takon Allahut, që në të ka hapësirë veprimi.
    2. Kush i fal teravitë në xhami, më e mira është që t’i përfundojë teravitë së bashku me imamin dhe ta marrë shpërblimin sikurse të jetë falur natën. Falja e teravive me më shumë se një imam në një xhami, për xhematin llogaritet sikurse të jenë falur me një imam.
    3. Nga vlerat dhe mirësitë e agjërimit është se agjërimi ndërmjetëson për robin në ditën e Kiametit, ashtu siç erdhi në hadith: “Agjërimi dhe Kurani ndërmjetësojnë për robin në ditën e Kiametit. Agjërimi thotë: ‘O Zot! Unë e pengova nga ushqimi dhe epshet gjatë ditës, mundësoma të ndërmjetësoj për të.’ Kurani thotë: ‘Unë e privova nga gjumi gjatë natës, mundësoma të ndërmjetësoj.’ Tha: ‘Edhe agjërimit edhe Kuranit u jepet leje që të ndërmjetësojnë’.”[13]
    4. Nga vlerat dhe mirësitë e agjërimit është të veçuarit e një dere të posaçme në Xhenet nëpër të cilën do të hyjnë vetëm agjëruesit dhe askush tjetër përveç tyre, ashtu siç erdhi në hadith: “Vërtet në Xhenet është një derë e cila quhet Rejan, nëpër të cilën ditën e Kiametit do të hyjnë vetëm se agjëruesit dhe askush tjetër përveç tyre. Do të thirret nga ajo derë ku janë agjëruesit? Pasi të hyjnë, ajo derë mbyllet dhe nuk do të mund të hyjë në të askush tjetër.”[14]
    5. Ramazani është muaji i edukimit në devotshmëri, madje devotshmëria është synimi më i madh i agjërimit, ashtu siç Allahu thotë: “O besimtarë! Ju është urdhëruar agjërimi, ashtu si u ishte urdhëruar atyre para jush, që të mund të ruheni nga të këqijat.” (El-Bekare: 183)

    Me devotshmëri nënkuptojmë që robi të vendosë para vetes paramburojë, me zbatimin e urdhrave të Allahut dhe me largimin nga ndalesat që i ka ndaluar Allahu, e cila e mbron nga zemërimi, ndëshkimi dhe qortimi i Allahut.

    Robi nëpërmjet devotshmërisë e arrin shoqërimin e Allahut, dashurinë e Tij, përkrahjen e Tij, fisnikërinë e Tij, mbrojtjen e Tij dhe lehtësimin e çështjeve, faljen e gjynaheve dhe rritjen e shpërblimeve, e fiton Xhenetin dhe lumturinë e dynjasë dhe ahiretit.

    Agjërimi e edukon myslimanin dhe e vetëdijeson për mbikëqyrjen e Allahut dhe e mëson që në punën e tij ta synojë vetëm Fytyrën e Allahut si dhe ta frenojë veten nga haramet, ashtu siç erdhi në hadith: “Kush nuk e braktis fjalën e keqe dhe të punuarit me të, Allahu nuk ka nevojë që ai ta braktisë ushqimin dhe pijen e tij.”[15]

    Omer ibën El-Abdulaziz, Allahu e mëshiroftë, tha: “Frikërespekti ndaj Allahut nuk është në agjërimin gjatë ditës dhe në faljen e namazit gjatë natës dhe bërjen e mëkateve në mes të tyre, por frikërespekti ndaj Allahut është në braktisjen e asaj që Allahu e ndaloi dhe në veprimin e asaj që Allahu e detyroi. E kujt pas kësaj i jepet hairi, kjo është mirësi mbi mirësi.”[16]

    1. Agjërimi myslimanin e ndihmon ta frenojë veten, t’i ruajë gjymtyrët, ta thyejë pasionin dhe kënaqësinë, ia ngushton rrugët shejtanit të depërtojë tek ai me cytjet e tij, si dhe e ndihmon ta përmbajë zemërimin, t’i durojë dëmtimet e të tjerëve kundrejt tij, të pastrojë shpirtin nga e liga dhe nga morali i keq. Me një fjalë agjërimi është pastrim dhe pastërti për shpirtin.

    Ashtu siç Profeti ﷺ thotë: “Agjërimi është mburojë.”[17] “Kur të agjërojë ndonjëri nga ju, le të mos flasë fjalë të ndyta dhe le të mos bërtasë. Nëse ndodh (eventualisht) që tjetri ta shajë apo ta sulmojë, atëherë le të thotë: Unë jam agjërueshëm.”[18]

    Agjërimi “në dynja është paramburojë nga mëkatet me thyerjen e pasionit dhe kënaqësisë dhe me ruajtjen e gjymtyrëve, kurse në ahiret mburojë nga zjarri i Xhehenemit, sepse ai e mposht epshin dhe e frenon kënaqësinë dhe pasionin, të cilat janë nga armatimi i shejtanit.”[19]

    Agjërimi “ka ndikim të mahnitshëm në ruajtjen e gjymtyrëve të jashtme dhe fuqisë së brendshme… Agjërimi e ruan shëndetin e zemrës dhe të gjymtyrëve dhe ua kthen atë që nga to e marrin epshi dhe pasionet. Agjërimi, pra qenka ndihmësi dhe përkrahësi më i madh për në devotshmëri.”[20]

    1. Kur agjëruesi ta realizojë devotshmërinë në zemër, pastaj ajo do të reflektojë në gjymtyrët e tij duke iu bindur urdhrave të Allahut, duke e ruajtur veten nga mëkati, duke qenë i kënaqur me caktimin e Allahut, duke qenë i durueshëm gjatë sprovave dhe duke qenë falënderues gjatë begative, dhe duke qenë i drejtë e i sinqertë në thënie dhe vepra.

    Xhabir ibën Abdullah h thoshte: “Kur të agjërosh, le të agjërojë edhe dëgjimi, shikimi dhe gjuha jote nga gënjeshtra dhe nga mëkati. Mos e lëndo shërbëtorin dhe bëhu serioz e i qetë gjatë ditës kur agjëron, dhe mos e bëj ditën e agjërimit t’i ngjajë ditës që nuk agjëron në të.”[21]

    1. Ramazani është muaj i pendimit të sinqertë dhe i kthimit kah Allahu, duke i braktisur mëkatet dhe gjynahet, duke ndier keqardhje për bërjen e mëkateve të mëhershme, duke qenë të vendosur që në të ardhmen të mos u kthehemi atyre si dhe duke ua kthyer padrejtësitë e bëra njerëzve (ato që ndërlidhen me të drejtat e njerëzve): “Të gjithë ju, o besimtarë, kthehuni tek Allahu të penduar, që ta arrini shpëtimin!” (En-Nur: 31)

    Në Ramazan më veç lehtësohen mundësitë, për të penduarit hapen dyert e Xhenetit, mbyllen dyert e Xhehenemit, prangosen shejtanët dhe thirrësi thërret: “O kërkues i së mirës vepro”; si dhe për fitimtarët hapet dera e lirimit nga zjarri i Xhehenemit.

    Në esencë, pendimi është i detyruar në çdo kohë dhe nga çdo mëkat, mirëpo në Ramazan është më se i kërkuar dhe më i detyruar, sepse Ramazani është sezon i adhurimit, në të zbresin mëshira dhe bekimet dhe Allahu e premtoi faljen e mëkateve dhe të gjynaheve.

    Kush nuk përfiton gjatë këtij muaji, kur do të përfitojë?! Kush nuk e arrin faljen e Allahut në këtë muaj, kur do ta arrijë?! Me të vërtetë i privuar realisht është ai që privohet nga mirësia e këtij muaji.

    1. Ramazani është muaji i Kuranit, i cili i tëri përnjëherë zbriti në Ramazan, në natën e Kadrit, nga libri amzë ‘Levhi Mahfudhi’ në qiellin e dynjasë i quajtur ‘Bejtul Izzeh’, ashtu siç Allahu thotë: “Ne e kemi zbritur (Kuranin) në Natën e Kadrit.” (El-Kadr: 1), dhe thotë: “Ne e zbritëm Kuranin në një natë të bekuar. Vërtet, Ne gjithmonë kemi qenë paralajmërues.” (Ed-Duhan: 3)

    Leximi i Kuranit në Ramazan është nga dukuritë e mëdha të përpjekjes në ibadet që duhet të shtohet gjatë natës dhe ditës. Xhibrili n për çdo natë të Ramazanit ia lexonte Kuranin Profetit ﷺ, ashtu siç e përcjell Ibën Abasi h i cili thotë: “Pejgamberi ﷺ ishte më bujari ndër njerëzit dhe bujaria e tij edhe më tepër shtohej në Ramazan pasi e takonte Xhibrilin për çdo natë dhe e lexonin bashkërisht Kuranin. Kjo e bënte Pejgamberin ﷺ të jetë më bujar në mirësi se era e lehtë e freskët.”[22]

    Muhamed ibën Shihab Ez-Zuhrij, Allahu e mëshiroftë, kur vinte Ramazani thoshte: “Ramazani është muaj i leximit të Kuranit dhe i dhënies së ushqimit.”[23]

    Andaj Ramazani është mundësi e madhe për t’iu kthyer sa më mirë Kuranit duke e lexuar, studiuar, medituar, mësuar dhe duke u edukuar me të.

    Përpjekje dhe vetëm përpjekje, ndoshta Allahu do të të shkruajë nga fitimtarët në Ramazan: “Ata që luftojnë për çështjen Tonë, sigurisht, Ne do t’i udhëzojmë drejt udhëve Tona. Vërtet, Allahu është me punëmirët!” (El-Ankebut: 69)

    1. Të parët tanë të mirë e shpeshtonin leximin e Kuranit në Ramazan, në namaz dhe jashtë namazit, dhe, kur hynte Ramazani, e braktisnin çdo gjë tjetër dhe merreshin me ibadet.

    Ata shumë shpesh e bënin hatme Kuranin në Ramazan, disa e përfundonin për tri net, disa të tjerë për shtatë, e kishte nga ata që e përfundonin për çdo natë.[24]

    Ky ishte shkaku i bereqetit që Allahu ua kishte dhënë në kohë si dhe, rol luante edhe sinqeriteti në nijetin e tyre dhe përkujdesja për kohën e tyre. S’ka dyshim që kjo dallon nga njeriu në njeri, sepse gjendjet, angazhimet dhe punët e tyre dallojnë te çdonjëri, kurse i suksesshëm dhe me fat është ai që atij Allahu i jep sukses.

    1. Fjalën e Profetit ﷺ: “Kush e bën hatme Kuranin për më pak se tri ditë, nuk e kupton atë”[25], dijetarët thonë se për qëllim është nëse bëhet në vazhdimësi, kurse në kohë të vlefshme, sikurse muaji i Ramazanit e, në veçanti, dhjetë ditët e fundit, ose vende të vlefshme, sikurse në Meke për vizitorin dhe jo për vendasin e saj, pëlqehet shpeshtimi i leximit të Kuranit, me qëllim që të shfrytëzohen koha apo vendi. Kjo është thënie e imam Ahmedit dhe Is’hak Er-Rahavejh dhe të tjerëve, si dhe këtë mendim e përforcon të vepruarit e të tjerëve kësisoji.[26]
    2. Dhikri (përmendja e Allahut) është jetë, pastrim dhe rehati për zemrën, e kënaq të Gjithëmëshirshmin, e largon shejtanin, i fshin gjynahet dhe ata që bëjnë dhikër vazhdimisht, do të jenë para të tjerëve në ditën e Kiametit dhe atyre u është premtuar shpërblim i madh, ashtu siç Allahu thotë: “…dhe përmendeni shumë Allahun, në mënyrë që të shpëtoni.” (El-Xhumua: 10), dhe thotë: “…përkujtuesit e Allahut vazhdimisht dhe përkujtueset, pra, për të gjithë këta Allahu ka përgatitur falje dhe shpërblim të madh.” (El-Ahzab: 35)

    Andaj, agjëruesi është mirë ta shpeshtojë përmendjen e Allahut, në çdo kohë, në çdo moment dhe në çdo gjendje, në veçanti dhikrin e mëngjesit dhe të mbrëmjes, dhikrin pas namazeve dhe dhikrin në kohë, gjendje dhe shkaqe të ndryshme, gjatë ditës dhe natës.

    Agjëruesi është mirë t’i shpeshtojë fjalët: subhanallah, elhamdulilah, la ilahe il-llah, uAllahu ekber. Atij që i thotë këto fjalë, i mbillet një pemë në Xhenet, ato janë fjalët më të dashura tek Allahu dhe më të dashura te Profeti ﷺ se çdo gjë mbi të cilën lind dielli (dynjaja dhe çfarë ka në të).

    Prandaj, gjuha jote le të jetë në vazhdimësi e lagur me përmendjen e Allahut.

    1. Duaja është ibadet dhe arma e besimtarit, gjëja më e ndershme tek Allahu si dhe zbatim i urdhrit të Allahut: “Zoti juaj ka thënë: ‘Lutmuni Mua, se do t’ju përgjigjem’!” (Gafir: 60)

    Në mes të ajeteve ku Allahu flet rreth agjërimit, Allahu na nxiti për lutje e dua dhe thotë: “Kur robërit e Mi (besimtarë) të pyesin për Mua, (thuaju se) Unë jam afër, u përgjigjem lutjeve të lutësit, kur ai më lutet Mua. Prandaj, le t’i përgjigjen thirrjes Sime dhe le të më besojnë Mua, për të qenë në rrugë të drejtë.” (El-Bekare: 186)

    Në një hadith Pejgamberi ﷺ thotë: “Tre personave nuk u kthehet lutja: agjëruesit derisa të çelë iftar, imamit (udhëheqësit) të drejtë dhe atij që i është bërë padrejtësi.”[27]

    Në një hadith tjetër: “Allahu për çdo ditë dhe për çdo natë të Ramazanit liron robër nga zjarri i Xhehenemit dhe çdonjëri nga ta e ka nga një lutje të pranuar.”[28]

    Prandaj, agjëruesi duhet të përulet para Allahut dhe t’i lutet me këmbëngulje, duke i shfrytëzuar gjendjet dhe kohët e vlefshme, si: në sexhde, në pjesën e tretë të natës, kur çel iftar, në kunut në namazin e vitrit, në mes ezanit dhe ikametit, në dhjetëshin e fundit të Ramazanit. Ai që e shpeshton trokitjen e tij nëpër dyer, ka shpresa që t’i hapen atij.

    1. Ramazani është muaj i shpenzimit dhe i lëmoshës, i bujarisë dhe i fisnikërisë, i ndihmës së të ngratëve dhe nevojtarëve. Profeti ﷺ ishte më bujari ndër njerëzit dhe bujaria e tij edhe më tepër shtohej në Ramazan pasi e takonte Xhibrilin. Kjo e bënte Pejgamberin ﷺ të ishte më bujar në mirësi se era e lehtë e freskët.”[29]

    Ne në Profetin ﷺ e kemi shëmbëlltyrën më të mirë.

    Ebu Bekër ibën Ebi Merjem, Allahu e mëshiroftë, tha: “I dëgjoja të vjetrit tanë duke thënë: ‘Kur të vijë Ramazani, ai vjen si pastrues (i mëkateve).’ Dhe thoshin: ‘Në Ramazan shtrijeni dorën dhe shpenzoni, sepse ajo që e shpenzoni shumëfishohet, sikurse shpenzimi në rrugë të Allahut’.”[30]

    Imam Ez-Zuhrij, Allahu e mëshiroftë, kur hynte muaji Ramazan thoshte: “Ramazani është muaj i Kuranit dhe i dhënies së ushqimit.”[31]

    1. Dhënia e sadakasë është nënshtrim i madh dhe është dëshmi dhe argument për imanin e sinqertë të atij që e jep. Sadakaja i bën hije ditën e Kiametit atij që e jep, ajo e mbron nga ndëshkimi i Allahut, ajo e ruan nga përfundimi i keq dhe nga sëmundjet, ajo ia shlyen mëkatet dhe e fik zemërimin e Allahut. Sadakaja është shkak për bereqet në pasuri dhe shtim në risk. Ai që jep sadaka, Allahu ia zëvendëson, ia shumëfishon dhe ia rrit derisa ajo të bëhet më e madhe se mali. Andaj shpeshtojeni dhënien e sadakasë në Ramazan.
    2. Nga bujaria në Ramazan është shtrimi i iftarit për agjëruesin. Shpërblimi është i madh, ashtu siç erdhi me një hadith ku Profeti ﷺ thotë: “Kush i jep iftar agjëruesit, do ta marrë shpërblimin sikurse të atij që agjëroi, pa iu pakësuar asgjë agjëruesit nga shpërblimi i agjërimit të tij.”[32]
    3. Muaji Ramazan është muaj i mbajtjes së lidhjeve farefisnore, i faljes dhe i tolerancës, andaj të parët dhe më meritorët me vizitën, me bujarinë, me butësinë dhe me mëshirën tënde ndaj tyre, le të jenë familjarët dhe të afërmit e, në veçanti, të varfrit nga ta.

    Atij që i mban lidhjet farefisnore, Allahu ia lehtëson riskun e tij, i jep bereqet në jetën e tij dhe e mbron nga përfundimi i keq.

    1. Agjërimi i Ramazanit ia rikujton robit dhuntinë e madhe të Allahut mbi të, si dhe është rikujtim praktik për urinë e të uriturve dhe mjerimin e të varfërve dhe të ngratëve. Ai që e shijon dhembjen e urisë dhe etjes gjatë ditës për një muaj, do të kthjellet dhe do të vetëdijesohet rreth atij që shumicën e jetës së tij e jeton i uritur, kështu që do të bashkëndiejë me të varfrit dhe të ngratët dhe do të shpenzojë për ta.
    2. Muaji i Ramazanit e edukon umetin të jetë unik, jo të përçarë dhe të ndarë, ashtu siç Allahu thotë: “Në të vërtetë, besimtarët janë vëllezër…” (El-Huxhurat: 10), dhe thotë: “Besimtarët dhe besimtaret janë miq për njëri-tjetrin.” (Et-Teube: 71)

    Myslimanët agjërojnë bashkërisht, bëjnë iftar bashkërisht me thirrjen e një ezani dhe përkujdesen për faljen e namazit me xhemat dhe faljen e namazit të teravive.

    1. Umreja është nga adhurimet e mëdha, si dhe shlyese e mëkateve dhe ajo e largon varfërinë e atij që e kryen. Kryerja e umresë në Ramazan ka shpërblim më të madh ashtu siç Profeti ﷺ thotë: “Kryerja e umresë në Ramazan është e barabartë me haxhin[33], ose me kryerjen e haxhit me mua.”[34]
    2. Në Ramazan pëlqehet përpjekja dhe shtimi në ibadet, ditën dhe natën, si dhe koha të shfrytëzohet në vepra të mira, si: në namaz, lexim të Kuranit, të përkujdesurit për faljen e namazit me xhemat, nisja herët për në xhami, bamirësia ndaj njerëzve, dhënia e shpeshtë e sadakasë dhe qëndrimi në itikaf në dhjetëshin e fundit.

    Ibën El-Kajim, Allahu e mëshiroftë, tha: “Nga udhëzimi i Pejgamberit ﷺ në Ramazan ishte llojllojshmëria në ibadet dhe shtimi i tyre; Xhibrili ia lexonte Kuranin në Ramazan dhe takimi me Xhibrilin e bënte Pejgamberin ﷺ të jetë më bujar në mirësi se era e lehtë e freskët, ai ishte më bujari ndër njerëzit dhe kulmin e bujarisë e arrinte në Ramazan. Ai e shtonte sadakanë, bamirësinë, leximin e Kuranit, namazin, dhikrin dhe itikafin.

    Pejgamberi ﷺ muajin e Ramazanit e veçonte me ibadet më së tepërmi karshi çdo muaji tjetër.”[35]

    1. Kujdes dy herë që Ramazani mos të të kalojë në gjumë, thashetheme, rënie në mëkate.

    Ramazani është mundësi e madhe, andaj shfrytëzoje, bëhu i sinqertë në përpjekjet e tua në ibadet, me shpresë që ndoshta do të jesh nga fitimtarët në Ramazan.

    O ti, mungesa jote që ishte e gjatë, këto janë ditët e pajtimit.

    O ti, i cili ke humbur shumë, erdhën ditët e tregtisë dhe fitimit.

    Kush nuk fitoi në këtë muaj, atëherë në çfarë kohe do të fitojë?!

    E lusim Allahun ta pranojë nga ne agjërimin, namazin e teravive, leximin e Kuranit, të na ndihmojë në adhurimin e Tij dhe të na bëjë nga fitimtarët! Amin!

    Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve!

    Dr. Muhamed Salih el-Munexhid

    Pjesë e librit : “Udhërrëfyes për muajin e Ramazanit”

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

    [1] Buhariu (1899), Muslimi (1079).

    [2] Muslimi (233).

    [3] Buhariu (2014), Muslimi (760).

    [4] Buhariu (37), Muslimi (760).

    [5] Tirmidhiu (682), Ibën Maxhe (1642), shejh Albani e vlerësoi si të mirë.

    [6] Tirmidhiu (3534), shejh Albani e saktësoi.

    [7] Buhariu (1904), Muslimi (1151).

    [8] Nesaiu (2220), shejh Albani hadithin e saktësoi.

    [9] Shih: Tefsir El-Bagavij (1/89), Ibën Kethir (1/251).

    [10] Imam Ahmedi (23070), hadithi është edhe në Sahih Et-Tergib (1032).

    [11] Tefsir El-Kurtubij (1/372).

    [12] Letaif El-Mearif (fq. 171).

    [13] Imam Ahmedi (6626), shejh Albani e saktësoi në Sahih El-Xhami’ (3882).

    [14] Buhariu (1896), Muslimi (1152).

    [15] Buhariu (1903).

    [16] Ez-Zuhd El-Kebir, Imam Bejhakiu (964).

    [17] Mburojë për qëllim është që agjërimi është mbulojë dhe pengesë nga mëkatet dhe paramburojë nga hyrja në Xhehenem. (sh.a.)

    [18] Buhariu (1894), Muslim (1151).

    [19] Fajdul Kadir, El-Munavij (242/4).

    [20] Zadul Mead, Ibën El-Kajim (2/29).

    [21] Musanaf, Ibën Ebi Shejbe (8973).

    [22] Buhariu (6), Muslimi (2308).

    [23] Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 171).

    [24] Shih: Tefsir Seid ibën Mensur (150,151), Letaif El-Mearif (fq. 171).

    [25] Ebu Davudi (1390), Imam Ahmed (6499), shejh Albani e saktësoi në Es-Sahiha (5/601).

    [26] Letaif El-Mearif (fq. 171).

    [27] Tirmidhiu (3598), Ibën Maxhe (1752), Imam Ahmedi (9743), dhe hadithin e saktësuan kontrolluesit e haditheve të El-Musned të imam Ahmedit, sipas rrugëve të haditheve të tjera që dëshmojnë në ngritjen e saktësisë së hadithit.

    [28] Imam Ahmedi (7450), shejh Albani e saktësoi në Sahih El-Xhami’ (2169).

    [29] Buhariu (6), Muslimi (2308).

    [30] Fadail Ramadan, Ibën Ebi Ed-Dunja (25).

    [31] Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 171).

    [32] Tirmidhiu (807), Ibën Maxhe (1746), shejh Albani e saktësoi.

    [33] Për qëllim është në shpërblim me haxhin. (sh.p.)

    [34] Buhariu (1863), Muslimi (1256).

    [35] Zadul Mead, Ibën El-Kajim, (2/30).

  • AGJËRIMI NË RAMAZAN

    AGJËRIMI NË RAMAZAN

    1. Myslimani e ka për detyrë që t’i mësojë dispozitat e agjërimit dhe t’i pyesë dijetarët nëse për to nuk ka njohuri. Ai duhet t’i mësojë shtyllat e agjërimit, gjërat që e prishin atë, rregullat e agjërimit për të sëmurin, udhëtarin dhe të ngjashmit me ta, që u lejohet prishja e agjërimit. Është obligim individual për atë që detyrohet të agjërojë që të mësojë dhe të dijë rreth atyre gjërave që agjërimi nuk mund të jetë i saktë, përveçse me to. Është një rregull në sheriat i cili thotë: “Një gjë pa të cilën nuk plotësohet vaxhibi (obligimi), përveçse me të, ajo (gjë) është vaxhib (obligim).”
    2. Agjërimi është të adhuruarit e Allahut duke abstenuar nga ushqimi, pija dhe marrëdhëniet intime, nga lindja e sabahut (koha e imsakut) e deri në perëndimin e diellit.
    3. Hyrja e muajit Ramazan vërtetohet me shikimin e hënës ose me plotësimin e ditëve të muajit Shaban. Tridhjetë ditë, nëse ndodh pengesë në shikimin e hënës dhe nuk arrihet të shikohet më herët. Nuk lejohet të përcaktohet fillimi i muajit duke u mbështetur vetëm në llogaritjet astronomike.
    4. Agjërimi i Ramazanit është shtyllë nga shtyllat e Islamit dhe çdo mysliman dhe myslimane e ka për detyrë ta agjërojë.

    Kushtet që e detyrojnë agjërimin e Ramazanit janë katër: Islami, hyrja në moshën e pjekurisë (pubertetit), mendja dhe aftësia (mundësia) për agjërim.

    1. Kushtet e saktësisë së agjërimit janë: Islami, ndërprerja e gjakut të menstruacioneve dhe lehonisë te gruaja, mosha e dallimit[1], mendja dhe bërja e nijetit natën.
    2. Shtyllat e agjërimit janë: Nijeti, abstenimi nga ushqimi, pija dhe marrëdhëniet intime nga lindja e agimit (koha e imsakut) e deri në perëndim të diellit.
    3. Nijeti[2] është kusht për saktësinë e agjërimit farz (të detyruar), dhe çdo agjërimi të obliguar, si: kompensimi i ditëve të humbura ose agjërimi për të shpaguar dhe nijeti (është vepër e zemrës) nuk shprehet me gojë, por bëhet me zemër.

    Nijeti mund të bëhet në çdo pjesë të natës, qoftë edhe pak para se të hyjë koha e agimit apo imsakut.

    Mjafton të bëhet nijeti në fillim të Ramazanit për tërë muajin[3], mirëpo, nëse nijetin e bën për çdo natë, kjo është më e sigurt dhe më e vlefshme.

    1. Pëlqehet ngritja në syfyr, qoftë edhe me pak ushqim ose një gllënjkë ujë, dhe pëlqehet shtyrja e syfyrit (deri para se të hyjë koha e imsakut). Syfyri është sunet profetik i vërtetuar dhe i fortë dhe në hadith ka ardhur: “Hani syfyrin, sepse në syfyr ka bereqet.”[4]

    Pra, me ngritjen në syfyr e ndjekim rrugën profetike dhe dallohemi me ithtarët e librit (sepse dallimi në mes agjërimit tonë dhe të tyre është të ushqyerit në syfyr). Me të ushqyerit në syfyr, agjëruesi forcohet për ibadetin e ditës si dhe syfyri është koha e lutjeve që shpresohet Allahu t’i pranojë, po ashtu në këtë kohë agjëruesi e ripërtërin nijetin për agjërim.

    1. Pëlqehet shpejtimi i iftarit. Në një hadith ka ardhur: “Njerëzit vazhdojnë të jenë në hair dhe mirësi përderisa ta shpejtojnë iftarin.”[5]

    Nga suneti është që iftari të çelet me hurma të freskëta para se të falet namazi, poqë nuk ka të freskëta, atëherë me hurma të thata, dhe poqë nuk ka hurma, atëherë me ujë.

    1. Esenca e gjërave që e prishin agjërimin janë: ushqimi, pija dhe marrëdhëniet intime.

    Këtyre u bashkëngjitet: vjellja me qëllim (futja e gishtit me qëllim apo nxitja e vjelljes me qëllim, -sh.p-), menstruacionet ose lehonia te gratë, bërja e hixhames dhe masturbimi gjatë ditës.

    1. Agjëruesit nuk i prishet agjërimi i tij, përderisa nuk plotësohen tri kushte: të jetë i ditur për dispozitën dhe të mos jetë i paditur, ta bëjë me vetëdije dhe jo me harresë, ta bëjë me dëshirë dhe të mos i imponohet.

    Prandaj, ai që ha ushqim ose pi ujë shkaku se nuk e di kohën ose dispozitën, agjërimi i tij është në rregull.

    Kush ha dhe pi me harresë, le ta vazhdojë agjërimin e tij, sepse Allahu e ushqeu dhe i dha të pijë ujë.

    Kush merr apo përdor diçka nga gjërat që e prishin agjërimin, pa dëshirën apo zgjedhjen e tij, agjërimi i tij është i saktë.

    1. Po ashtu, gjërave që e prishin agjërimin iu bashkëngjitet edhe çdo gjë tjetër që është në kuptim të ushqimit dhe pijes:

    – Marrja e ilaçeve dhe tabletave.

    – Pirja e duhanit, e cila njëkohësisht është edhe e ndaluar.

    – Transfuzioni i gjakut në trupin e agjëruesit.

    – Marrja e injeksioneve ushqyese, të cilat përdoren si zëvendësim për ushqimin dhe pijen.[6]

    – Dializa.

    – Endoskopia e zorrës së trashë, nëse lyhet tuba me yndyrë ose solucion dhe arrin deri në organet e tretjes.

    1. Donacioni (dhurimi) i gjakut e prish agjërimin, ngase ndikon në trupin e njeriut sikurse ndikon hixhamja, prandaj nuk i lejohet agjëruesit që të dhurojë gjak, përveçse në raste specifike dhe të domosdoshme, ku i lejohet të dhurojë gjak dhe ta prishë agjërimin, pastaj këtë ditë e kompenson me ditë tjetër pas Ramazanit.
    2. Dhënia e gjakut për analiza, nëse jepet në sasi të vogël, nuk e prish agjërimin, sepse kjo sasi nuk e dobëson trupin e njeriut.
    3. Nga gjërat që nuk e prishin agjërimin janë:

    – Futja e ujit në gojë dhe hundë, pa e tepruar.

    – Pikat për syrin.

    – Pikat për veshin.

    – Larja e veshëve.

    – Pikat për hundë dhe inhalatori për hundë, duke qenë i kujdesshëm që të mos gëlltitet diçka nga to dhe të arrijë deri në fyt.

    – Inhalatori për astmë.

    – Injeksionet mjekuese që jepen nën muskuj, lëkurë dhe venë.[7]

    – Tabletat që vendosen nën gjuhë në rastin e sulmit në zemër dhe sëmundjeve të tjera të zemrës, duke qenë i kujdesshëm që të mos gëlltitet diçka nga to dhe të arrijë deri në fyt.

    – Nxjerrja e dhëmbit ose mjekimi i tij.

    – Pastrimi i dhëmbëve me misvak ose me brushë për dhëmbë, duke qenë i kujdesshëm që pasta e dhëmbëve të mos shkojë deri në fyt.

    – Pomada dhe leukoplasti (fashat ngjitëse) për mjekim.

    – Uji që përdoret për shpëlarjen e gojës, nëse nuk e gëlltit.

    – Gastroskopia e lukthit, me kusht që tubës të mos i vendosen preparate ushqyese, si: yndyrë dhe lëngje.

    – Endoskopia gjinekologjike (futja e endoskopit në mitrën e gruas) dhe vendosja e spirales dhe të ngjashmet me të.

    – Supozitorët që futen në vagjinën e femrës dhe losionet vagjinale.

    1. Agjëruesit i lejohet përdorimi i parfumit dhe nuhatja e erërave të mira, nga ushqimi dhe parfumet etj., mirëpo nuk lejohet thithja me hundë e erëzave dhe as e avullit që del nga ushqimi, sepse mund të përmbajnë materie që mund të depërtojnë deri në lukth.
    2. Agjëruesit i lejohet të lahet dhe nuk ka pengesë nëse noton ose zhytet në ujë.
    3. Agjëruesi nuk e prish agjërimin nëse e gëlltit pështymën e tij, edhe nëse ajo është shumë dhe vjen në vazhdimësi, kurse nëse është këlbaz i trashë, atëherë nuk e gëlltit.
    4. Nuk ka pengesë për agjëruesin, burrë ose grua, ta shijojë ushqimin, nëse ka nevojë duke e provuar atë me maje të gjuhës dhe, pasi e provon, e nxjerr nga goja dhe nuk gëlltit diçka nga ushqimi.
    5. Ai që detyrohet (fetarisht) të agjërojë, nëse gjatë ditës kryen marrëdhënie me gruan e tij, me qëllim dhe me vetëdëshirë, i prishet agjërimi.

    Ai duhet të pendohet për gabimin dhe ta plotësojë ditën me agjërim (edhe pse e ka prishur) si dhe pas Ramazanit ta kompensojë këtë ditë. Po ashtu, duhet ta shpaguajë gabimin duke agjëruar dy muaj pandërprerë, ndërsa, nëse e ka të pamundur të agjërojë, atëherë duhet t’i ushqejë gjashtëdhjetë të ngratë.

    Nëse gruaja i bindet burrit me vetëdëshirë, edhe ajo atëherë duhet të veprojë sikurse burri i saj, ndërsa nëse ka qenë e imponuar dhe pa dëshirën e saj, agjërimi i saj është në rregull.

    1. Kush zgjohet në mëngjes xhunub, agjërimi i tij është në rregull.

    Kush bie të flejë dhe në gjumë bëhet xhunub, agjërimi i tij është në rregull.

    Dalja e lëngut medhij[8] nuk e prish agjërimin.

    1. Ai që është bërë xhunub, i lejohet ta vonojë gusllin (larjen e trupit) nga xhunubllëku deri pas lindjes së sabahut (deri pas imsakut), dhe më pas duhet të nxitojë të lahet sa më shpejt për ta falur namazin e sabahut.
    2. Për të mos agjëruar në udhëtim, kusht është:

    – Që largësia e destinacionit për ku je nisur të llogaritet udhëtim, përafërsisht 80 km ose sipas traditës.

    – Ta kapërcesh vendbanimin tënd dhe pas teje t’i lësh shtëpitë e fundit.

    – Të mos jetë udhëtimi yt për të bërë mëkat (sipas shumicës së dijetarëve).

    – Të mos jetë synimi i udhëtimit tënd prishja e agjërimit (të mos jetë hile për ta prishur agjërimin).

    1. Çdo sëmundje që shkaku i saj njeriu del nga rrethi i shëndetit, ia bën të lejuar prishjen e agjërimit. Allahu thotë: “…nëse ndonjëri prej jush është i sëmurë ose duke udhëtuar, le të agjërojë aq ditë sa i ka prishur në ditët e tjera pas.” (El-Bekare: 184)

    Kurse, për sëmundjet e lehta, siç janë: kolli dhe kokëdhembja, për to nuk lejohet të prishet agjërimi.

    1. I sëmuri që frikohet se me agjërim do t’i shtohet edhe më tepër sëmundja, ose do t’i ngadalësohet shërimi, ose do t’i dëmtohet ndonjë organ, lejohet të mos agjërojë dhe për të nuk parapëlqehet të agjërojë.

    Ndërsa, nëse është i sigurt se agjërimi e dëmton, obligohet ta prishë agjërimin dhe i ndalohet të agjërojë, kurse shpërblimi i tij, me lejen e Allahut, është i vërtetuar, duke u bazuar në fjalën e Allahut: “…dhe mos e vritni veten…” (En-Nisa: 29)

    Ndalesa këtu përfshin marrjen e shpirtit si dhe përfshin çdo gjë që në të ka dëm.

    1. Nëse shpresohet që sëmundja të kalojë dhe të largohet, i sëmuri duhet ta presë shërimin dhe më pas t’i kompensojë ditët e humbura dhe nuk lejohet që t’i shpaguajë këto ditë.

    Nëse mjekët konstatojnë se sëmundja do të kalojë dhe i sëmuri do të shërohet, me lejen e Allahut, i sëmuri nuk detyrohet t’i kompensojë ditët e humbura deri të shërohet, edhe nëse sëmundja e tij zgjat me vite të tëra.

    1. Arsyet që vazhdimisht ndikojnë në agjërimin e njeriut janë disallojëshe, nga to janë: sëmundja kronike, ku nuk shpresohet shërimi i saj, sipas mendimit të mjekëve dhe përvojës së tyre, si dhe pleqëria e thellë.

    Këto arsye janë që e lejojnë mosagjërimin dhe ditët e humbura nuk kompensohen, por ato shpaguhen.

    1. Shpagimi (el-Fidje në gjuhën arabe) bëhet duke e ushqyer një të ngratë për çdo ditë që nuk e ka agjëruar. Shpagimi për çdo ditë të paagjëruar është gjysmë sa’a nga ushqimi i vendit ku jeton, ajo, përafërsisht, është një kilogram e gjysmë dhe obligohet të jepet ushqim (dhe jo të holla, – sh.p-) bazuar në ajetin: “Ata që kanë vështirësi për të agjëruar, duhet të ushqejnë si shpagim nga një të varfër për çdo ditë agjërimi.” (El: Bekare: 184)
    2. Shpagimi mund të bëhet edhe bashkë duke u dhënë ushqim një numri më të madh të të ngratëve në fund të muajit, ose duke u përgatitur ushqim dhe i thërret në numër aq ditë sa i ke të paagjëruara si dhe, lejohet të ushqesh një të ngratë për çdo ditë. Njashtu, lejohet që nëse ti nuk je prezent ose nuk ke kohë, ta lësh dikë të besueshëm si zëvendës ose ndonjë organizatë bamirëse të besueshme, që ata ta blejnë ushqimin dhe t’ua shpërndajnë në vend tëndin.
    3. Sipas mendimit më të saktë të dijetarëve, nuk lejohet shpejtimi i shpagimit duke e dhënë atë përnjëherë për një muaj në fillim të Ramazanit ose duke e shpaguar ditën që nuk do ta agjërosh para kohe.
    4. Gruaja shtatzënë dhe gjidhënësja, nëse frikohen për veten e tyre ose për fëmijën, u lejohet të mos agjërojnë, dhe ditët e paagjëruara i kompensojnë pas Ramazanit dhe nuk duhet të shtojnë diçka tjetër jashtë agjërimit.
    5. I tërë umeti është unik se ai i cili e prish agjërimin me qëllim pa asnjë arsye, ka bërë mëkat nga mëkatet e mëdha.

    Për të nuk ka shpagim, mirëpo duhet të kompensojë këtë ditë dhe të shpeshtojë istigfarin, të pendohet tek Allahu nga ky mëkat i madh dhe të ndiejë keqardhje për veprën e bërë dhe të jetë i vendosur që në të ardhmen të mos e veprojë të njëjtën gjë më asnjëherë.

    1. Kushdo që nuk e ka agjëruar ndonjë ditë të Ramazanit shkaku i pakujdesisë, më pas Allahu e ka begatuar me udhëzim dhe me pendim dhe është përqendruar në fenë e Allahut, pendimi i tij ia fshin mëkatet e mëhershme, dhe ai detyrohet që t’i kompensojë muajt dhe ditët që në to nuk ka agjëruar, e nëse nuk e di se sa ato janë saktësisht, atëherë agjëron përafërsisht derisa të mendojë se i ka kompensuar ato.

    Në këtë rast, ajo më e mira është që për çdo ditë të paagjëruar ta ushqejë nga një të ngratë me gjysmë sa’a (sasi matëse) nga ushqimi i vendit ku jeton, kjo sipas mundësive e, nëse është i varfër dhe nuk i ka mundësitë të shpenzojë, atëherë e bën vetëm kompensimin.

    1. Kush e ka traditë të flejë gjatë ditës në Ramazan, tërë ditën apo të shumtën e saj, ky është i privuar dhe i dështuar, ndërsa agjërimin e i tij e ka të saktë.

    Kurse ai i cili për shkak të gjumit gjatë ditës, nuk i fal namazet në kohën e vet të caktuar, ky është mëkatar dhe në rrezik të madh për fenë e tij.

    E lusim Allahun që të na e pranojë agjërimin, namazin e natës dhe leximin e Kuranit, të na ndihmojë në adhurimin e Tij dhe të na bëjë nga fitimtarët në Ramazan! Amin!

    Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve!

    [1] Agjërimi nuk pranohet nga fëmija që nuk e ka arritur moshën e dallimit, shkaku se nuk ka dije dhe nuk di të dallojë synimin e ibadeteve dhe kuptimin e tyre. (sh.p.)

    [2] Me nijet nënkuptojmë vendosmërinë e zemrës për të bërë një vepër. (sh.a.)

    [3] Pra, nga nata e parë e bën nijetin që ta agjërojë tërë muajin dhe nuk ka nevojë që ta përsërisë nijetin në çdo natë. Por, nëse ndodh që brenda ditëve të Ramazanit ta ndërpresë agjërimin shkaku i udhëtimit, sëmundjes, menstruacioneve apo lehonisë te gratë, atëherë duhet ripërtëritja e nijetit për ditët e tjera që kanë mbetur. (sh.p.)

    [4] Buhariu (1923), Muslimi (1095).

    [5] Buhariu (1957), Muslimi (1098).

    [6] Pa marrë parasysh se ku merren injeksionet ushqyese ose me vitamina, në muskuj apo venë, e prishin agjërimin. (sh.p.)

    [7] Përveç atyre që janë ushqyese, si infuzionet ose marrja e glukozës në venë ose vitaminave. (sh.p.)

    [8] Medhij nuk është spermë, por është lëng i cili del nga organi gjenital, në rast të epshit dhe del pa shpejtësi apo ndonjë kënaqësi. Zakonisht vjen nga mendimet ose nga fërkimet mes burrit dhe gruas ose nga shikimi që e nxit epshin. Ky lëng del edhe te meshkujt edhe te femrat. Është lëng i hollë dhe i bardhë dhe ndodh që të mos hetohet dalja e tij. Ky lëng nuk e prish agjërimin, mirëpo e prish abdesin. (sh.p.)

    Dr. Muhamed Salih el-Munexhid

    Pjesë e librit : “Udhërrëfyes për muajin e Ramazanit”

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

  • PRITJA E RAMAZANIT DHE RREGULLAT E ZEKATIT

    PRITJA E RAMAZANIT DHE RREGULLAT E ZEKATIT

    1. Muaji Ramazan është muaj i mirësive, i bekimeve, i mëshirës, i faljes së gjynaheve dhe i çlirimit të vetes nga zjarri i Xhehenemit.

    Profeti ﷺ[1] thotë: “Kush e agjëron Ramazanin me besim dhe llogarit në shpërblimin e Allahut, atij i falen gjynahet e mëhershme. Kush ngrihet natën e Kadrit, me besim dhe llogarit në shpërblimin e Allahut, atij i falen gjynahet e mëhershme.”[2]

    Me një hadith tjetër: “Kush i fal teravitë me besim dhe llogarit në shpërblimin e Allahut, atij i falen gjynahet e mëhershme.”[3]

    Profeti ﷺ me një hadith tjetër thotë: “Kur vjen nata e parë e Ramazanit, prangosen shejtanët dhe të pabindurit nga xhindet, mbyllen dyert e Xhehenemit dhe nuk hapet asnjë derë e tij, hapen dyert e Xhenetit dhe nuk mbyllet asnjë derë e tij, dhe një thirrës thërret: ‘O kërkues i së mirës, vepro, o kërkues i së keqes, freno!’ Për çdo natë Allahu liron robër nga zjarri i Xhehenemit.”[4]

    1. Myslimani gëzohet dhe ngazëllehet me ardhjen e sezoneve të nënshtrimeve, ashtu siç Allahu thotë: “Thuaj: Me dhuntinë e Allahut dhe mëshirën e Tij – vetëm me këto le të gëzohen! Kjo është më e mirë se ajo që grumbullojnë.” (Junus: 58)

    Myslimani duhet të jepet pas sezoneve të nënshtrimeve, sepse ato janë nga aroma e mëshirës së Allahut dhe, ndoshta, pas tyre ai asnjëherë më nuk do të jetë në vuajtje dhe mjerim, ashtu siç përcillet në hadith: “Bëni vepra të mira gjatë gjithë jetës suaj dhe jepuni pas sezoneve të mëshirës së Allahut, sepse tek Allahu ka sezone që janë nga mëshira e Tij, dhe aroma e tyre do ta përfshijë çdokënd që dëshiron Allahu nga robërit e Tij.”[5]

    1. Myslimani gëzohet me ardhjen e muajit Ramazan, sepse është muaj i agjërimit, i namazit të teravive, leximit të Kuranit dhe në të shpresohet falja dhe çlirimi i vetes nga zjarri i Xhehenemit.
    2. Profeti ﷺ me ardhjen e Ramazanit, e përgëzonte umetin e tij dhe u thoshte: “Ju erdhi muaji i Ramazanit, muaji i bekuar. Allahu ju ka urdhëruar të agjëroni në të. Në këtë muaj hapen dyert e Xhenetit, kurse mbyllen dyert e Xhehenemit. Në këtë muaj prangosen shejtanët. Në këtë muaj është një natë e cila është më e mirë se një mijë muaj. Kush privohet nga mirësia e saj, ai është, vërtet, i privuar.”[6]

    Disa dijetarë thanë: “Ky hadith është bazë për urimin e njerëzve në mes tyre me ardhjen e muajit Ramazan. E, si mos të përgëzohet besimtari kur hapen dyert e Xhenetit?! Dhe si mos të përgëzohet mëkatari kur mbyllen dyert e Xhehenemit?! Dhe si mos të përgëzohet i mençuri me ardhjen e një kohe, kur në të shejtanët prangosen?!”[7]

    1. Të parët tanë të mirë gëzoheshin me Ramazanin dhe e lutnin Allahun që t’ua mundësojë arritjen e tij dhe t’u japë sukses në adhurimin e Tij, ashtu siç përcjell Mual’la ibën El-Fadl, Allahu e mëshiroftë, dhe thotë: “Ata i luteshin Allahut gjashtë muaj që ta arrinin Ramazanin e, kur e arrinin, vepronin vepra të mira, pastaj luteshin gjashtë muaj të tjerë që Allahu t’ua pranonte veprat e tyre që i vepruan në Ramazan.”[8]

    Jahja ibën Ebi Kethir, Allahu e mëshiroftë, kur afrohej Ramazani lutej dhe thoshte: “O Allah! Mundësoma ta arrij Ramazanin dhe ma bëj të mundshëm Ramazanin dhe merre atë nga unë të pranuar.”[9] Po ashtu, përcillet për Mekhulin, Allahu e mëshiroftë, se lutej njëjtë.[10]

    Ebu Bekër ibën Ebi Merjem, Allahu e mëshiroftë, tha: “I dëgjoja të vjetrit tanë duke thënë: ‘Kur të vijë Ramazani, ai vjen si pastrues (i mëkateve).’ Dhe thoshin: ‘Në Ramazan shtrijeni dorën dhe shpenzoni, sepse ajo që e shpenzoni shumëfishohet, sikurse shpenzimi në rrugë të Allahut’.”[11]

    1. Disave u rritet ambicia, u shtohet përmallimi dhe dashuria për Ramazanin, për këtë edhe e presin Ramazanin prej viti në vit, e numërojnë çdo ditë derisa të vijë, përgatiten për të dhe e presin në mënyrën më të mirë të mundshme, i përvjelin mëngët për një punë këmbëngulëse në të dhe përpiqen në ibadete të ndryshme, si: në agjërim, namaz të teravive, lexim të Kuranit, dhikër, istigfar (kërkimfalje), lëmoshë dhe bamirësi ndaj njerëzve. Prandaj, përgëzime për njerëzit e tillë.
    2. Ai që e arrin muajin e Ramazanit dhe Allahu i jep mbarësi të agjërojë dhe ta falë namazin e teravive, për të është begati e madhe, madje ndër më të mëdhatë. Sa njerëzit ishin me ne në Ramazanin që kaloi, kurse tani janë banorë të varrezave, peng të veprave të veta, ua tejkaloi vdekja dhe nuk patën mundësi ta arrijnë Ramazanin. Prandaj, duhet që ne ta kuptojmë dhe ta ndiejmë këtë begati të madhe.

    O ti që nuk të mjaftoi mëkati në Rexheb,

    dhe vazhdove t’i mëkatosh Zotit edhe në muajin Shaban.

    Pas këtyre të dyjave do të të bëjë hije muaji i Ramazanit.

    Andaj mos e bëj edhe këtë muaj të mëkatit!

    Mundohu në të, bëj tesbih dhe lexoje Kuranin,

    sepse ky është muaj i tesbihut dhe i Kuranit.

    Sa i njihje nga të parët që agjëruan,

    në mesin e tyre familjarë, fqinjë dhe vëllezër,

    ndërruan jetë dhe ti mbete pas tyre.

    Nuk është më afër i largëti sesa i afërmi.

    1. Në prag të Ramazanit ajo që kemi nevojë është ta përmirësojmë nijetin, të jemi sinqerisht të vendosur në braktisjen e gjërave të ndaluara dhe në ndryshimin e adeteve të këqija, të përpiqemi në ibadete dhe ta shfrytëzojmë Ramazanin si investimin më të mirë.

    Allahu thotë: “Madje, kur çështja (e luftës) është vendosur, do të ishte më mirë për ata që të tregohen të sinqertë ndaj Allahut.” (Muhamed: 21)

    Ibën El-Kajimi, Allahu e mëshiroftë, thoshte: “Nuk ka gjë më të dobishëm për robin sesa sinqeriteti i tij me Allahun në të gjitha çështjet e tij, duke poseduar edhe vendosmëri të sinqertë. Ai me Allahun është i sinqertë në vendosmërinë dhe në veprimin e tij. Lumturia e tij gjendet në vendosmërinë dhe veprimin e sinqertë të tij.

    Vendosmëria e sinqertë është ajo e prera dhe e palëkundura, madje është vendosmëri që nuk e shëmton asnjë pavendosmëri, lëkundje dhe as pritje.

    Pasi vendosmëria e tij të jetë e sinqertë, i mbetet atij veprimi i sinqertë, i cili është përpjekje dhe mund maksimal në vepër, dhe nuk duhet ta largojë nga veprimi i sinqertë asgjë, qoftë nga e jashtmja apo brendësia e tij.

    Vendosmëria në synim e pengon nga dobësimi në vullnet dhe ambicie, ndërsa veprimi i sinqertë e pengon nga dembelia dhe lodhja.”[12]

    1. Ramazanin e presim me vendosmëri të sinqertë, që në të për çdo ditë të lexojmë pjesë nga Kurani dhe t’i shpeshtojmë hatmet njërën pas tjetrës dhe të mos e braktisim Librin e Allahut.
    2. Ramazanin e presim me istigfar (kërkimfalje të shpeshtë), pendim të sinqertë dhe kthim kah Allahu, duke i braktisur mëkatet dhe gjynahet, duke ndier keqardhje për veprimin e tyre dhe duke qenë të vendosur që në të ardhmen të mos u kthehemi sërish, si dhe t’i kthejmë padrejtësitë që ua kemi bërë njerëzve dhe të kërkojmë falje për to.

    Ramazani është mundësi e madhe për pendim dhe kthim kah Allahu. Ai që nuk përfiton në këtë muaj, në çfarë kohe tjetër do të përfitojë?! Ai që nuk shkon pas faljes së Allahut në këtë muaj, kur do të shkojë?! I privuar është ai që privohet nga mirësia e këtij muaji.

    1. Ramazanin e presim duke e mësuar, paraprakisht, atë që duhet të dihet nga dispozitat e agjërimit, si: cilat janë shtyllat e agjërimit, detyrimet dhe gjërat e pëlqyera në të, gjërat që e prishin agjërimin, gjërat që ndikojnë në saktësinë e agjërimit, si: ushqimi, pija dhe masturbimi, dhe gjërat që nuk ndikojnë në agjërim, si: përdorimi i misvakut, gëlltitja e pështymës, larja, dhe shkaqet që e lejojnë prishjen e agjërimit etj.
    2. Ramazanin e presim paraprakisht duke i larguar, sipas mundësive, pengesat dhe punët që me to na vështirësohet agjërimi.
    3. Ramazanin e presim me lutje dhe përulje para Allahut që të na e mundësojë ta presim muajin e Ramazanit shëndoshë e mirë e me iman, dhe e presim duke kërkuar ndihmë nga Allahu që të na e mundësojë ta bëjmë agjërimin dhe namazin e teravive në atë formë dhe mënyrë që Allahun e kënaq.
    4. Ramazanin e presim duke i blerë gjërat esenciale për shtëpi që nevojiten për Ramazan dhe për Bajram, para se të fillojë muaji, në mënyrë që të mos i humbim ditët dhe netët e këtij muaji të vlefshëm nëpër tregje dhe qendra tregtare.
    5. Ramazanin e presim me dhënien e kontributit tonë në përgatitjen e xhamive për namaz dhe namaz të teravive, me parfumosje, me rregullimin e klimave e ndriçimit dhe rregullimin e zërimit, me blerjen e qilimave të rinj apo pastrimin e atyre të vjetërve, me rregullimin e tualeteve dhe banjave, me përgatitjen e faltoreve të grave si dhe me vendosjen dhe rritjen e numrit të mus’hafave dhe librave fetarë nëpër xhami, e të ngjashme me to.

     

    PËRMBLEDHJE E DISA RREGULLAVE TË ZEKATIT

    1. Ndër gabimet e përhapura në shoqëri është vonimi i zekatit. Disa njerëz zekatin e tyre duhet ta nxjerrin në Shaban, mirëpo ata e vonojnë deri në Ramazan, me bindje se kjo është më e vlefshme dhe me shpërblim më të madh.

    Nuk lejohet të vonohet nxjerrja e zekatit pasi të jenë plotësuar dy kriteret për nxjerrjen e tij,  plotësimi i një viti të plotë, pasi paraprakisht është arritur sasia e duhur për zekat, sepse kjo është padrejtësi ndaj të varfërve, shkaku se vonohet e drejta e tyre, si dhe është mëkat që bëhet ndaj Allahut, sebep i tejkalimit të kufijve të Tij.

    Kurse, përshpejtimi dhe nxjerrja e tij para kohe lejohet, nëse kanë nevojë të varfrit dhe të ngratët. Pra, nevoja për t’i ndihmuar të varfrit e lejon që zekati i pasurisë të nxirret pak para kohe, edhe pse, realisht, koha që duhet për ta nxjerrë zekatin është pas Ramazanit.

    1. Zekati është shtyllë nga shtyllat e Islamit dhe dëshmi e besimit të atij që e jep. Është përmendur në Kuran paralel me namazin dhe ai që e mohon detyrueshmërinë e tij bën kufër, kurse ai që nuk e jep shkaku i koprracisë, bën mëkat të madh dhe është mëkatar i madh. Për të tillët përcillen paralajmërime për ndëshkim të rëndë në Ditën e Kiametit. Allahu thotë: “Ata që bëhen koprracë me të mirat që ua ka dhënë Allahu, kurrsesi të mos mendojnë se kështu është më mirë për ta! Jo, kjo është më keq për ta! Ajo që kanë grumbulluar, do t’u ngarkohet atyre në qafë Ditën e Kiametit…” (Ali Imran: 180). Dhe po ashtu Allahu thotë: “O besimtarë! Në të vërtetë, shumë priftërinj dhe murgj përlajnë pasurinë e njerëzve pa të drejtë dhe i largojnë ata nga rruga e Allahut. Ata që grumbullojnë ar dhe argjend dhe nuk e shpenzojnë për hir të Allahut, paralajmëroji me dënim të dhembshëm. Do të vijë dita, kur (thesaret e mbledhura) do të digjen në zjarrin e Xhehenemit dhe me to do të damkoset balli, anët dhe shpina e tyre e do t’u thuhet: “Kjo është ajo që keni grumbulluar për veten; pra, shijojeni atë që grumbulluat!” (Et-Teube: 34-35)
    2. Zekati i detyrohet çdo myslimani, që pasuria e tij e ka arritur nisabin (sasinë e caktuar) dhe më pas e ka plotësuar një vit, qoftë burrë ose grua, i vogël ose i madh, i mençur ose i sëmurë mental. Nëse fëmija dhe i sëmuri mental kanë pasuri të veten personale, në vend të tyre zekatin e nxjerr përgjegjësi i tyre.
    3. “Nisab” quhet sasia e caktuar e pasurisë me sheriat, kështu që kur arrihet kjo sasi, hyn në fuqi obligimi për dhënien e zekatit, kurse, nëse pasuria është më pak se kjo sasi, atëherë nuk e obligon dhënien e zekatit. Nisabi dallon me dallimin e llojeve të pasurive që jepet zekat për të: te devetë nisabi është pesë deve (d.m.th. nëse i ka pesë e më shumë deve, obligohet dhënia e zekatit, kurse më pak se pesë, nuk obligohet), te lopët nisabi është tridhjetë, te delet është dyzet, nisabi i arit është 85 gramë (ari i pastër 24 karatë) dhe nisabi i argjendit është 595 gramë.
    4. Nëse brenda vitit pasuria mangësohet, shkaku i shitblerjes ose shpenzimit ose diçkaje tjetër dhe bie nën sasinë e caktuar për dhënien e zekatit, me këtë bie edhe obligimi i dhënies së zekatit, sepse pasuria që është mangësuar, ka rënë nën sasinë e caktuar të zekatit pa e plotësuar një vit të plotë.

    Ndërsa, nëse pasuria prapë shtohet dhe e arrin sërish nisabin, prej atij momenti që e ka arritur nisabin fillon numërimi i ditëve dhe pritet të plotësohet një vit i ri për ta dhënë zekatin.

    1. Nëse vdes pronari i pasurisë para se ajo ta plotësojë një vit, atij dhe trashëgimtarëve të tij nuk u takon ta japin zekatin e asaj pasurie, ndërsa nëse pasuria e plotëson një vit, obligohen trashëgimtarët ta japin zekatin nga hisja, e cila u ka takuar nga trashëgimia e tij.
    2. Nijeti është kusht në nxjerrjen e zekatit, prandaj zekati nuk pranohet, përveçse me nijet që ajo të jepet si zekat.

    Kush shpenzon nga pasuria e tij, por jo me nijet për zekat dhe më vonë e ndërron mendjen dhe dëshiron që atë pasuri ta llogaritë si zekat, kjo nuk pranohet prej tij, sepse ai kur e ka nxjerrë pasurinë nuk e ka bërë nijetin për zekat.

    Kush e jep zekatin, si shembull, për prindin pa lejen e tij, ky zekat nuk pranohet derisa ta japë lejen, sepse në leje përfshihet nijeti i dhënies së zekatit.

    1. Sasia e detyruar që duhet të jepet nga ari dhe argjendi është një e katërta (2.5%), pra për çdo 100 gramë e jep 2.5% gramë.

    Zekati duhet të jepet si ari ose argjend ose ta shikojë çmimin e tyre në treg dhe ta japë në kundërvlerën e tyre me valutë bashkëkohore.

    Atë ditë kur detyrohet të jepet zekati i arit ose i argjendit, shikohet edhe çmimi i gramit të arit e argjendit dhe, sipas çmimit që e kanë ari dhe argjendi në këtë ditë, vlerësohet sasia e duhur për ta dhënë zekatin në kundërvlerën e tyre me valutë bashkëkohore.

    1. Për arin që e përdor gruaja për zbukurim, janë disa mendime të dijetarëve se a duhet të jepet zekat apo jo, dhe ajo më e mira është që zekati të jepet, bazuar në argumentet e përgjithshme, të cilat aludojnë në detyrueshmërinë e zekatit për ari dhe argjend.
    2. Zekatin e arit për zbukurim të gruas nuk obligohet ta japë burri. Zekati i obligohet atij që e posedon pasurinë, e në këtë rast posedues është gruaja, sepse ajo është pronare e arit.
    3. Zekati obligohet të jepet edhe për monedhat nga letra, si: euro, dollar etj. Nisabi i tyre llogaritet me ari ose argjend, dhe më së miri është të llogaritet sipas atij që e ka vlerën më të ulët në treg, sepse kjo është më e mirë për të varfrin dhe në dobi të tij.

    Në kohën bashkëkohore nisabi i monedhave të letrave llogaritet me argjend, prandaj, kur monedhat e letrave e arrijnë vlerën e 595 gramëve argjend, për to jepet zekat.[13]

    1. Kur të jepet zekati i të hollave nga letra, ai që e jep zekatin në llogari duhet t’i përfshijë edhe të hollat e deponuara, ato që i ka nëpër llogari bankare, aksionet që i posedon sipas vlerës që e kanë në treg, borxhin që shpreson ta kthejë dhe pasurinë që e ka deponuar për martesën e fëmijëve ose ndërtimin e shtëpisë; këto të gjitha i tubon dhe i jep 2.5% zekat nga vlera e përgjithshme e pasurisë, normalisht, nëse kjo pasuri e arrin nisabin dhe më pas e plotëson një vit të plotë.
    2. Zekati obligohet të jepet edhe për mallin e tregtisë, i cili është përgatitur për shitblerje dhe për të fituar nga kjo tregti, qoftë ajo patundshmëri, makina, tekstil apo produkte ushqimore etj.
    3. Për të dhënë zekat për mall kusht është nijeti. Kur mallin e përgatit për shitblerje dhe nijetin e ka për tregti, në këtë rast i bëhet obligim zekati, ndërsa kur nijetin nuk e ka për tregti ose është i lëkundur në nijet, nuk i obligohet zekati, derisa të ndryshojë nijeti dhe të bëhet i prerë që malli i tij të përgatitet për tregti dhe shitblerje.
    4. Si duhet të jepet zekati për mallin e përgatitur për shitje dhe tregti?

    Kur të vijë koha e zekatit, tregtari mysliman ose kompania tregtare duhet të fillojë ta numërojë mallin që e ka prezent dhe të përgatitur për shitje dhe tregti, dhe atë e vlerëson me çmimin e shitjes së mallit, pra, çmimin që e ka për momentin, pastaj ia bashkëngjit edhe të hollat që i posedon, pavarësisht se ato a i përdor për tregti apo jo, dhe atyre ua bashkëngjit edhe të hollat që i ka dhënë borxh dhe shpreson që ato t’i kthehen. Në këtë mënyrë i tubon të gjitha dhe e jep zekatin 2.5%.

    1. Përfitimet që vijnë nga tregtia i bashkëngjiten mallit dhe për to bashkërisht jepet zekati kur të plotësohet një vit i nisabit. Për përfitimet nga malli i shitur nuk kushtëzohet që të kalojë një vit, sepse koha e fitimeve të pasurisë nga mallrat është plotësimi i kohës për paratë, me të cilat e ka blerë mallin.
    2. Esenca është që zekati i mallit të përgatitur për shitje të jepet në të holla, pasi të vlerësohet malli dhe të llogaritet sasia e detyruar në të. Kjo është më e mirë dhe më e dobishme për të varfrin, ngase ia plotëson atij nevojën çfarëdolloj qoftë ajo.

    Njëkohësisht, lejohet që zekati të jepet edhe nga vetë malli i përgatitur për shitje, nëse kjo ia lehtëson vështirësinë pronarit të mallit kur ka rënie të kërkesës në treg dhe tregtia i ecën dobët dhe, njëkohësisht, realizohet dobia e të varfrit me marrjen e zekatit si mall që mund të përfitojë prej tij.

     

    E lusim Allahun që të na e mundësojë ta arrijmë muajin e Ramazanit shëndoshë e mirë, në rehati dhe me iman, e lusim të na e lehtësojë agjërimin gjatë ditës dhe namazin e teravive gjatë natës,  si dhe të na e mundësojë t’i fitojmë shpërblimet e këtij muaji ashtu siç Allahu është i kënaqur me ne! Amin!

    Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve!

    [1] Simbolet që janë përdorur pas disa emrave në libër i kanë këto domethënie:

    ﷺ – salallahu alejhi ue selem (lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të!)

    n – alejhi selam (paqja e Allahut qoftë për të!)

    h – radijallahu anhu (Allahu qoftë i kënaqur me të, për gjininë mashkullore)

    i – radijallahu anha (Allahu i kënaqur me të, për gjininë femërore)

    k – radijallahu anhuma (Allahu qoftë i kënaqur me të dy!)

    j – radijallahu anhum (Allahu qoftë i kënaqur me ta!).

    l – radijallahu anhun (Allahu qoftë i kënaqur me to!)

    [2] Buhariu (2014), Muslimi (760).

    [3] Buhariu (37), Muslimi (760).

    [4] Tirmidhiu (682), Ibën Maxhe (1642), shejh Albani e vlerësoi si të mirë.

    [5] Taberaniu në El-Muaxhem El-Kebir (1/250), shejh Albani e vlerësoi si të mirë në Es-Sahiha (1890).

    [6] Imam Ahmedi (7148), Nesaiu (2106), shejh Albani tha hadithi është i saktë në Sahih El-Xhami’ (55).

    [7] Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 148).

    [8] Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 148).

    [9] Hiljetul Eulija (3/69).

    [10] Shih: Ed-Dua, Taberaniu (913).

    [11] Fadail Ramadan, Ibën Ebi Ed-Dunja (25).

    [12] El-Fevaid (196).

    [13] Disa dijetarë thonë se nisabi i parave duhet të llogaritet me vlerën e arit dhe jo të argjendit, sepse nisabi i argjendit në kohën e sotme është më i ulët dhe, nëse vlerësohet me argjend, shumë pak njerëz do të liroheshin nga ky obligim. Nisabi i argjendit është 595 gramë, kurse i arit 85 gramë, dhe në kundërvlerë me të holla ari kushton më shtrenjtë. Prandaj, duhet të llogaritet sa kushton 85 gramë ari dhe kështu e mëson nisabin e pasurisë. Si shembull: 85 gramë ari kushtojnë 3000 euro, dhe nëse ti i posedon 3000 euro vetëm se e ke arritur nisabin. Kurse sipas dijetarëve bashkëkohorë, më e arsyeshme është që përcaktimi i nisabit të bëhet në bazë të argjendit, sepse kjo është më e dobishme për të varfrit dhe nevojtarët. Nisabi i argjendit është 595 gramë, dhe shikohet në treg se sa kushton 595 gramë argjend në kundërvlerë të hollave, dhe sipas kësaj përcaktohet nisabi i pasurisë. Si shembull: Nëse 595 gramë argjend bëjnë 500 euro, dhe ti i posedon këto të holla vetëm se e ke arritur nisabin. (sh.p)

    Dr. Muhamed Salih el-Munexhid

    Pjesë e librit : “Udhërrëfyes për muajin e Ramazanit”

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

  • PARA MUAJIT RAMAZAN

    PARA MUAJIT RAMAZAN

    – Kërkoj falje për tri gjëra:
    1. Nëse e zemërova dikë.
    2. Nëse e dëmtova dikë.
    3. Nëse e ngushtova dikë.

    – I falënderoj tre njerëz:
    1. Atë që tek ai kam respekt.
    2. Atë që kishte durim me mua.
    3. Atë që bën dua për mua, kur jam larg tij.

    – Ua fali tre personave:
    1. Atë që më përgojoi, kur nuk isha prezent.
    2. Atë që më ofendoi.
    3. Atë që më bëri padrejtësi.

    – O Zot, na e mundëso ta presim muajin e Ramazanit me gjynahe të falura dhe me vepra të pranuara!

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

  • Parapërgatitja për Ramazan (HUTBE)

    Parapërgatitja për Ramazan (HUTBE)

    Mysafiri është afër. Erën po ia ndiejmë. Ditët po i numërojmë. Tashmë po na troket. Sa na ka marrë malli ta dëgjojmë këtë ajet:

    ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ١٨٣﴾

    “O ju që keni besuar, ju është bërë obligim agjërimi, ashtu siç ishte obligim edhe për popujt para jush, që të bëheni të devotshëm.” (El Bekare, 183)

    Na ka marrë malli për këtë ajet. Jo vetëm ta dëgjojmë, por edhe të punojmë me të: “… që të bëheni të devotshëm”, e jo thjesht t’i bashkëngjitem familjes e të mos ndahem prej tyre. Po, gjithsesi, të agjërosh së bashku me familjarët dhe shokët ka shije të veçantë, porse kryesorja është të arrihet devotshmëria.

    Devotshmëri është t’i kryesh obligimet dhe të largohesh prej ndalesave ose harameve. Kështu, kur të agjërosh do të kesh hise në devotshmëri apo takva. Kur të falesh, ke hise në devotshmëri – takva. Kur të japësh lëmoshë, do të kesh hise në devotshmëri – takva. Kur të largohesh nga një haram, do të kesh hise në devotshmëri – takva. E, kur të jesh i devotshëm, do të kesh shumë merita:

    Allahu thotë:

    ﴿ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلۡمُتَّقِينَ٢٧﴾

    “Allahu e pranon prej të devotshmëve.” (El Maide, 28)

     

    Po ashtu thotë:

    ﴿ إِنَّ أَكۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٞ١٣﴾

    “Më i ndershmi nga ju, tek Allahu, është ai që është më i devotshëm.” (El Huxhurat, 13)

     

    Pasi që Ramazani është:

    ﴿أَيَّامٗا مَّعۡدُودَٰت١٨٤﴾

    “Ditë të numëruara.” (El Bekare, 184)

    Vjen shpejt dhe ikën shpejt. Pak ditë.

    Veprat e mira që mund të bëhen në Ramazan janë të llojllojshme,  andaj prej nesh kërkohet vetëm seriozitet, mund i madh, të përvilen duart dhe të fillohet fuqishëm, sidomos në kohën që po jetojmë, në kohën e fitneve. Kohë pandemie, sprova e pasurisë, kriza të ndryshme politike, ekonomike, shëndetësore etj.

    Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Ibadeti (adhurimi i Allahut) në kohë të trazirave (fitneve) llogaritet sikurse hixhreti tek unë.”[1]

    Pastaj ndjenja se ky mysafir do të qëndrojë shumë pak, e po ashtu ndjenja se nuk e dimë a do ta presim shëndoshë? Këto na bëjnë që t’i kushtojmë rëndësi më shumë dhe na bëjnë që të mos dalim prej tij vetëm se si fitimtarë.

    Shikoni çfarë u tha Pejgamberi ﷺ  gjithë atij grumbulli njerëzish në Haxhillëkun Lamtumirës: “Mësojini ritet e haxhit, sepse unë nuk e di, ndoshta nuk do të bëj më haxhillëk pas këtij.”[2]

    Çfarë gjurme la kjo fjalë në zemrat e tyre? Sigurisht se kjo i shtyri që ta mësojnë haxhillëkun prej tij në formë më të përkryer, të mësojnë prej tij edhe gjëra të tjera, ta pyesin për çdo gjë, sepse ndoshta ky është haxhillëku i fundit i Pejgamberit ﷺ  dhe nuk do ta takojnë më. E këtillë le të jetë edhe ndenja jonë për  Ramazanin.

    Njëherë Pejgamberi ﷺ , teksa po ngjitej në minber, tha: “Amin, amin, amin.” Kur e pyetën  Pejgamberin ﷺ  për këtë, u tha: “Xhibrili ﷺ  më erdhi e më tha: “Personin i cili e arrin muajin Ramazan dhe nuk i falen mëkatet, e pastaj hyn në Zjarr, Allahu e largoftë! Atëherë unë thashë: “Amin.”[3]

    Reflekto se si këtë bisedë po e bën meleku më i mirë në qiell, Xhibrili, me Pejgamberin më të dalluar në tokë, Muhamedin ﷺ . Çfarë do të thotë kjo lutje? Do të thotë se në Ramazan ose je fitimtar e i falur, ose do të jesh humbës dhe nuk ka kategori të tretë këtu. Nuk ka mes këtu.

    Pra, çështja se për të dalë fitimtar është shumë e lehtë, me lejen e Allahut.

    Dëgjojini këto hadithe:

    “Atij që falet Natën e Kadrit, duke besuar dhe llogaritur shpërblimin e Allahut, i falen mëkatet e së kaluarës. Atij që agjëron Ramazanin duke besuar dhe llogaritur shpërblimin e Allahut, i falen mëkatet e së kaluarës.”[4]

    Allahu në lidhje me agjërimin ka thënë: “Ai është për Mua dhe Unë shpërblej për të.”[5]

    Po ashtu Pejgamberi ﷺ  na ka treguar se shejtanët prangosen gjatë muajit Ramazan.

    Pra, po e shohim se çështja qenka e lehtë, me lejen e Allahut, porse kërkohet pak mund prej nesh.

    Vëllezër, nuk duam Ramazan rutinë e as Ramazan në të cilën humbet koha, andaj prej tash përgatitu.

    “O ti që e do të mirën, ec para! Dhe, o ti që e do të keqen, ndalu!”[6]

    Që tani bëje programin çfarë kohe do të lexosh Kuran? Sa do të japësh lëmoshë? Sa do të falesh me xhemat?

    Thuaji vetes: Prej tash po e bëj nijet që ta fal namazin e sabahut në këtë xhami. Prej tash po e bëj nijet se çdo ditë, para iftarit, do të lexoj Kuran së paku gjysmë ore. Aty ku ligjërohet do të jem i pranishëm. Ose, ligjërata që transmetohen në televizor para syfyrit do t’i dëgjoj rregullisht.

    Nëse ke dëshirë të jesh fitimtar në Ramazan, gjithsesi duhet të kesh kujdes: “Allahu nuk ka nevojë që dikush ta lërë ushqimin dhe pijen nëse paraprakisht nuk i lë fjalët e rrejshme, të punuarit sipas tyre dhe injorancën.”[7]

    Pastaj, përveç vetvetes, këto të mira ua trego edhe të tjerëve, sepse ne dëshirojmë të jemi fitimtarë dhe të na falen mëkatet, si për vete, ashtu edhe për ata që i duam.

    Shikoje Omer ibn Hatabin (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎). Ishte një njeri nga Shami, i cili kur vinte në Medinë dhe e vizitonte Omerin. Pas një kohe ai nuk vajti tek Omeri fare, kështu që Omeri pyeti rreth tij. Dikush i tha se ai person ka filluar të ndjekë rrugën e gabuar. Atëherë Omeri i shkroi atij dhe e këshilloi. Posa i arriti shkresa e Omerit, ai qau dhe menjëherë u pendua. Në atë rast Omeri tha: “Kështu veproni! Kur ta shihni vëllanë tuaj se ka lajthitur, përmirësojeni dhe luteni Allahun që t’ia falë mëkatet, e assesi mos e ndihmoni shejtanin kundër vëllait tuaj![8]

     

    Pjesa e dytë e hutbes

    Po ashtu për atë që dëshiron të dalë fitimtar në muajin Ramazan le t’i kushtojë kujdes bamirësisë:

    “Pejgamberi ﷺ  ishte njeriu më bamirës, porse në Ramazan ishte edhe më bamirës…”[9]

    Dyert e bamirësisë janë të hapura: e kemi zekatin, lëmoshat e ndryshme, dhënien e ushqimit, dhuratat, vakëfet etj.

    Me rëndësi është që prej tash të mendosh për këto dyer, ku do të trokasësh më shumë dhe ku do t’i lësh gjurmët e tua!

    [1] Muslimi nr.2948.

    [2] Muslimi nr.1297.

    [3] Ibn Hibani nr.907 dhe Shejh Albani e saktëson këtë hadith.

    [4] Buhariu nr.1901.

    [5] Buhariu nr.7538.

    [6] Tirmidhiu nr.682 dhe Shejh Albani thotë se është hasen (i mirë).

    [7] Buhariu nr.6057.

    [8] Hiljetul eulija, v.4, f.97.

    [9] Buhariu nr.6.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

     

  • LLOJET E ZEMRAVE SIPAS KURANIT

    LLOJET E ZEMRAVE SIPAS KURANIT

    1. Zemra e shëndoshë: Kjo zemër është e sinqertë me Allahun dhe është e pastër nga politeizmi dhe femohimi, hipokrizia dhe e fëlliqura: “Përveç atij që vjen me zemër të pastër tek Allahu!” (Esh-Shuara: 89)

    1. Zemra e kthyer: Kjo zemër gjithmonë kthehet me pendim tek Allahu dhe i nënshtrohet urdhrave të Tij: “…e që ka ardhur me zemër të kthyer (nga Allahu).” (Kaf: 33)
    2. Zemra e bindur: Kjo zemër është e bindur, e qetë dhe e rehatshme: “…dhe zemrat e tyre të binden e të qetësohen me të…” (El-Haxh: 54)
    3. Zemra e frikësuar: Kjo zemër ia ka frikën Allahut se veprat nuk do t’ia pranojë dhe ka frikë se do të ndëshkohet në zjarr: “Dhe që, kur japin atë që japin, zemrat e tyre i kanë plot frikë, ngaqë do të kthehen te Zoti i tyre.” (El-Mu’minun: 60)
    4. Zemra e përkushtuar: Kjo zemër është që i madhëron shenjat e fesë së Allahut: “Ndërsa kush madhëron shenjat e fesë së Allahut, tregon përkushtimin e zemrës së tij.” (El-Haxh: 32)
    5. Zemra e udhëzuar: Kjo zemër është e kënaqur me caktimet e Allahut dhe plotësisht iu nënshtrohet urdhëresave: “…Ai ia udhëzon zemrën kujtdo që i beson Atij…” (Et-Tegabun: 11)
    6. Zemra e qetësuar: Kjo zemër qetësohet me njësimin e Allahut dhe të përmendurit e Tij: “…zemrat e të cilëve, kur përmendet Allahu, qetësohen…” (Er-Rad: 28)
    7. Zemra e gjallë: Kjo zemër e kupton dhe e logjikon atë që e dëgjon nga rrëfimet që Allahu i ka përmendur për popujt zullumqarë dhe mëkatarë: “Vërtet, këtu ka këshillë për këdo që ka zemër, dëgjon me vëmendje dhe dëshmon.” (Kaf: 37)
    8. 9. Zemra e sëmurë: Kjo zemër është goditur me sëmundje si dyshimi apo hipokrizia dhe në të ka fëlliqësirë dhe e sëmurë nga epshi i ndaluar: “…që të mos ju dëshirojë ai që ka zemër epshore…” (El-Ahzab: 32)
    9. Zemra e verbër: Kjo zemër nuk sheh dhe nuk e kupton të vërtetën: “…Në të vërtetë, atyre nuk u janë verbuar sytë (në këto gjëra), por u janë verbuar zemrat e veta në kraharor.” (El-Haxh: 46)
    10. Zemra e hutuar: Kjo zemër është e shkujdesur ndaj Kuranit, e zënë me gjëra të kota të dynjasë dhe me epshe e dëfrime: “Zemrat e tyre janë të hutuara…” (El-Enbija: 3)
    11. Zemra gjynahqare: Kjo zemër është që e fsheh dëshminë e së vërtetës: “…Mos e fshihni dëshminë, se kush e fsheh atë, zemra e tij është gjynahqare…” (El-Bekare: 283)
    12. Zemra mendjemadhe: Kjo zemër është mendjemadhe, nuk e njëson Allahun dhe nuk e adhuron, dhunuese me shumë gjynahe dhe armiqësi: “…Kështu, Allahu ia vulos zemrën çdo mendjemadhi e dhunuesi.” (Gafir: 35)
    13. Zemra e vrazhdë: Kjo zemër është që nga ajo është larguar butësia dhe mëshira: “…Sikur të ishe i ashpër dhe i vrazhdë, ata do të largoheshin prej teje…” (Ali Imran: 159)
    14. Zemra e vulosur: Kjo zemër është ajo që nuk e dëgjon udhëzimin dhe as nuk e kupton: “…duke ia vulosur dëgjimin dhe zemrën…” (El-Xhathije: 23)
    15. Zemra e ashpër: Kjo zemër nuk zbutet me iman dhe nuk ndikon fare këshilla dhe e refuzon përmendjen e Allahut: “…dhe ua bëmë zemrat të ashpra…” (El-Maide: 13)
    16. Zemra mospërfillëse: Kjo zemër është mospërfillëse në përmendjen e Allahut dhe në të ka ndikuar epshi, që ta largojë nga adhurimi i Allahut: “…Mos dëgjo atë zemrën e të cilit ia kemi lënë mospërfillëse ndaj përmendjes Sonë…” (El-Kehf: 28)
    17. Zemra e mbyllur: Kjo zemër është ajo që në të nuk depërton fjala e Pejgamberit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të: “Ata thonë: “Zemrat tona janë të vulosura…” (El-Bekare: 88)
    18. Zemra që priret nga e pavërteta: Kjo zemër është ajo që largohet nga e vërteta dhe priret nga e pavërteta: “…zemrat e të cilëve priren nga e pavërteta…” (Ali Imran: 7)
    19. Zemra dyshuese: Kjo zemër është ajo që dyshon në gjëra: “…dhe që zemrat e tyre dyshojnë…” (Et-Teube: 45)

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

  • Tradita dhe adhurimi (adeti dhe ibadeti) [HUTBE]

    Tradita dhe adhurimi (adeti dhe ibadeti) [HUTBE]

    Adeti ose tradita është një gjë që përcillet gjeneratë pas gjenerate.

    Adetet ndahen në të mira, siç janë: burrëria, bujaria, besimi etj., dhe në adete të këqija, siç janë: idhujtaria, besëtytnitë, alkooli, tradhtia etj.

    Adhurimi (ibadeti) medoemos duhet të ketë argument fetar, prej shpalljes. Pra, duhet të ketë bazë në fe.

    Ne shpesh hasim në njerëz të cilët kryejnë disa obligime fetare ose urdhra të Allahut, porse i bëjnë thjesht “për adet”. Të tillët sikur thonë: Meqë njerëzit po bëjnë kështu, edhe unë po veproj sikurse ata. Njerëzit po shkojnë në xhami, kështu që po shkoj edhe unë. Familjarët agjërojnë, kështu që edhe unë po agjëroj me ta. Të tjerët japin sadaka, andaj edhe unë po jap.

    Vëllezër të nderuar, fetarisht kërkohet më tepër se kjo. Nuk është qëllimi thjesht pjesëmarrja, por përse bëhet ky adhurim (ibadet)?

    Medoemos duhet të kemi dije rreth ibadeteve dhe të dimë përse i kryejmë ato.

    Në vijim do të shquajmë disa dallime mes ibadetit dhe adetit.

    Ai që kryen një ibadet ose një obligim fetar, kënaqet me të, sepse e di rëndësinë e këtij obligimi fetar. Madje, i duket i lehtë ky obligim dhe nuk ndihet ngushtë kur ta kryejë atë ibadet.

    Pejgamberi ﷺ  i tha Bilalit: “O Bilal, thirre ezanin për namaz, që të qetësohemi me të!”[1]

    Pra, në namaz e gjenin qetësinë, sepse  e dinin vlerën e namazit. Ata nuk e kryenin veç për ta hequr qafe.

    Po ashtu, namazi i xhumasë. Duhet të kemi parasysh përse e falim? Përse janë këto rregulla?

    ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَوٰةِ مِن يَوۡمِ ٱلۡجُمُعَةِ فَٱسۡعَوۡاْ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَذَرُواْ ٱلۡبَيۡعَۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ٩﴾

    “O besimtarë, kur të thirreni për lutje ditën e premte, nxitoni për ta përmendur Allahun (namazi i xhumasë) dhe pezulloni shitblerjen; kjo është më mirë për ju, nëse e dini.” (El Xhuma, 9)

     

    Po ashtu, kur është muaji Ramazan, besimtari duhet ta dijë përse agjëron: Allahu thotë:

    ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ١٨٣﴾

    “O besimtarë! Ju është bërë obligim agjërimi, ashtu siç ka qenë obligim i atyre që ishin para jush, që të bëheni të devotshëm.” (El Bekare, 183)

     

    Ai që i kryen obligimet duke e ditur se janë ibadet, përmallohet për t’i kryer ato. Zemrën e ka të lidhur për këto obligime fetare. Madje, as gjumi s’e zë nëse nuk i kryen dhe mund të sëmuret nëse i ikën ndonjë ibadet.

    Ndërkaq, ai që i kryen si adet, nuk mërzitet nëse i lë obligimet. Ndodh që për një gjë të vogël ta lërë namazin, agjërimin ose ndonjë obligim tjetër. Po ashtu ka raste kur për një vend pune e lë namazin. Ka raste që vetëm pse e ka ndërruar qytetin dhe ka kaluar në një qytet tjetër e ka lënë namazin ose agjërimin.

    Pastaj, vëllezër, duhet ta dimë se edhe ata që i kryejnë obligimet duke e ditur se janë ibadet, ka raste kur pas një kohe e kryejnë adhurimin si pjesë të përditshmërisë.

    Kjo është normale të ndodhë, porse kjo mund të shmanget duke bërë disa ndryshime gjatë adhurimit.

    Për shembull, në namaz është mirë të mësohet një sure e re, që ta thuash brenda namazit e jo të përsëriten vetëm suret e shkurtra e të njëjtat gjatë tërë jetës.

    Po ashtu, preferohet të mësohen lutje të ndryshme që thuhen brenda namazit dhe në këtë mënyrë e largon atë rutinë si dhe fillon ta shijojë namazin më tepër.

    Po ashtu është mirë që të praktikohen sunetet brenda namazit, pasi që edhe kjo e largon rutinën.

    Nëse agjërimi ka filluar të na bëhet rutinë, është mirë që të lexohet ndonjë libër rreth agjërimit ose të dëgjohet ndonjë ligjëratë dhe tërë kjo bëhet me qëllim që ta shijojmë më tepër agjërimin dhe ta thyejmë atë rutinën që e kanë shumë njerëz.

     

    Personi që i kryen veprat si ibadet e jo si adet, veprat e mira i bën në vazhdimësi. Gjatë 24 orëve, gjatë tërë javës, gjatë tërë muajit, gjatë tërë vitit. Madje kështu e ka gjithë jetën:

    ﴿وَٱعۡبُدۡ رَبَّكَ حَتَّىٰ يَأۡتِيَكَ ٱلۡيَقِينُ٩٩﴾

    “Dhe adhuroje Zotin tënd derisa të vijë ty e vërteta (vdekja).” (El Hixhër, 99)

    Aishja (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎) tregonte për Pejgamberin ﷺ  duke thënë: “Veprat e tij kanë qenë të vazhdueshme.”[2]

    Po ashtu kur Aishja (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎) bënte ndonjë vepër, e bënte në vazhdimësi.[3]

    Mos ndërto e pastaj ta rrënosh! Mos ndërto një muaj Ramazan e pastaj të rrënosh njëmbëdhjetë muaj! Mos ndërto një ditë xhumaje e të rrënosh një javë.  Shpëtimi dhe suksesi është në vazhdimësi.

    Madje, edhe në punët e dynjasë, kërkohet vazhdimësia dhe mosndërprerja.  A keni dëgjuar se dikush e hap dyqanin e vet vetëm një herë në muaj?! A keni dëgjuar se filan mësuesi shkon në shkollë vetëm një herë në tre muaj?! A keni dëgjuar se dikush e ka përvetësuar një profesion vetëm për 2-3 javë?! Jo! Kurrë nuk ndodh kjo. Për të arritur rezultate dhe suksese kërkohet vazhdimësia.

    Kjo vlen edhe për ibadetet. Duhet të fillojmë, qoftë dhe me pak vepra të mira, porse të jenë në vazhdimësi.

     

    Pjesa e dytë e hutbes

    Në tregimin e Musait ﷺ  dhe magjistarëve shohim se një prej adeteve që kishin në atë kohë ishte marrja me magji (sehire), e cila ishte shumë e përhapur tek ata. Mirëpo, në momentin që e panë mrekullinë e Musait ﷺ : shkopin e tij duke i gëlltitur gjarpërinjtë e tyre, ata besuan sakaq. Pikërisht ky është ibadeti.

    Ata kishin dije rreth magjisë (sihrit), por, kur e panë me sytë e tyre atë që e kishte Musai ﷺ , e ditën se kjo nuk kishte të bënte me magjinë: kjo qenka diçka qiellore.

    Ata nuk u ndalën me kaq, por qëndruan të palëkundur edhe pas kërcënimeve të Faraonit.

    Më herët, Faraoni u pati premtuar se do të kishin shpërblime, ndërsa tani, pasi besuan, i kërcënoi me vdekje.

    Megjithatë, ata i lanë shpërblimet e besuan, qëndruan në fe dhe u vranë për këtë besim.

    Besimin nuk e patën adet, por ibadet.

    [1] Ebu Davudi, 4985 dhe e saktëson shejh Shuajbi.

    [2] Buhariu nr.1987.

    [3] Muslimi nr.783.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

     

  • ASKUSH NUK PREZANTOI NË XHENAZEN E PRINDIT TË VET

    ASKUSH NUK PREZANTOI NË XHENAZEN E PRINDIT TË VET

    Një djaloshit i vdiq prindi dhe askush nuk i erdhi në përcjelljen e xhenazes së tij. I biri e mori xhenazen dhe e dërgoi i vetëm në shkretëtirë për ta varrosur. Një bari i shkretëtirës që kujdesej për disa dhen, e vërejti djaloshin, iu afrua dhe i tha:

    -Ku janë njerëzit? Pse e varrosë prindin i vetëm?

    Djaloshi nuk deshi që të flet lidhur me këtë, vetëm se i përsëriti fjalët: “La haule ue la kuvete il-la bil-lah!” (Nuk ka ndryshim e as forcë pa ndihmën e Allahut)

                Bariu e kuptoi gjestin e djaloshit dhe e zgjati dorën që t’i ndihmojë për ta varrosur xhenazen. Pastaj i ngriti duart drejt qiellit, filloi të lutet në vetmi, e la djaloshin dhe shkoi te delet e tij.

    Natën, i biri e pa në ëndërr prindin e vet. E pa të buzëqeshur, të përgëzuar me Xhenetin më të lartë, Xhenetin Firdeus. I habitur e pyeti atë se ç’i kishte mundësuar të arrijë në këtë gradë. Kurse ai iu përgjigj se kjo qe bereqet i lutjes së bariut.

    Në mëngjes, djaloshi u zgjua herët dhe doli për ta kërkuar bariun. E eci shkretëtirën në tërësi, derisa e gjeti. E kapi fort për dore dhe i tha:

    -Për hir të Allahut, më trego çfarë lutje bëre për prindin tim! E pashë atë në Firdeusin e lartë!

    Bariu iu përgjigj:

    -O biri im, e luta Allahun me lutjen e një robi të përulur dhe i thashë: “O Zot, unë jam fisnik. Kur më vjen mysafiri e fisnikëroj. Ky rob është mysafiri yt. Kurse ti je Fisniku i fisnikëve!”

                Kjo dua u pranua nga sinqeriteti i besëlidhjes dhe marrëveshjes me Allahun. Kur besëlidhja jote është e sinqertë me Allahun, atëherë hapen dyert e Tokës dhe qiejve, dhe i mirëpresin lutjet dhe kërkesat tua. Prandaj, bëhu i drejtë dhe i sinqertë me Allahun në atë marrëveshje dhe besëlidhje që ia ke dhënë Atij, kështu Allahu do të jetë i sinqertë me ty në dynja dhe në ahiret!

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

  • Ali ibn Ebu Talibi (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎)[1] (HUTBE)

    Ali ibn Ebu Talibi (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎)[1] (HUTBE)

    Ai është dhëndri i Pejgamberit ﷺ, gruaja e të cilit ishte Fatimja (Allahu qoftë i kënaqur me ta!‎‎).

    Islamin e pranoi shumë herët. Pejgamberit ﷺ  i zbriti shpallja ditën e hënë, kurse Aliu e pranoi Islamin ditën e martë. Kur e pranoi Islamin ishte në moshën 10-vjeçare. Shiko çfarë pjekurie kishte: në moshën dhjetëvjeçare ishte në gjendje të përzgjidhte fenë, të besonte, të përgatitej për një jetë më ndryshe, ku do të haste edhe në probleme prej të afërmve përse e kishte pranuar Islamin.

    Aliu dallohej me trimëri, me adhurim, me dije, me oratori. Ai ishte i përgëzuar me Xhenet në të gjallë të tij. Pejgamberi ﷺ  i la një nofkë të cilën Aliu e donte “Ebu Turab” (Babai dheut). Kjo, se njëherë Aliu u fjalos me gruan e tij, Fatimen, kështu që doli jashtë. Pejgamberi ﷺ  e pyeti Fatimen për burrin dhe ajo i tregoi se Aliu ishte hidhëruar, kështu që ka shkuar në xhami. Kur Pejgamberi ﷺ  shkoi tek Aliu, e gjeti të shtrirë, ndërsa shpinën e kishte të pluhurosur me dhé. Këtu Pejgamberi ﷺ  i tha: “Çohu, o Ebu Turab (Babai i dheut).”[2]

    Kur Pejgamberi ﷺ u nis për hixhret, e autorizoi Aliun që t’i kthejë amanetet të cilat mekasit ia kishin lënë Pejgamberit ﷺ . Ata, edhe pse ishin idhujtarë, i besonin Pejgamberit ﷺ , ndërsa Pejgamberi ﷺ  së bashku me sahabët, edhe pse u detyrua të linte gjithë pasuritë e veta, Pejgamberi ﷺ  nuk tha që tani më lejohet t’ua marr e t’ua vjedh këto amanete, si shenjë hakmarrjeje.

    Në kohën e Ekspeditës së Tebukut, Pejgamberi ﷺ  e la Aliun përgjegjës për banorët që mbetën në Medinë. Mirëpo, Aliu ndihej keq që të ndalej me gratë e fëmijët e të mos ishte atje me burrat. Në atë rast Pejgamberi ﷺ  i tha: “A nuk ke dëshirë që të jesh në raport me mua siç ka qenë Haruni me Musainﷺ , vetëm se nuk ka pejgamber pas meje?!”[3]

    Ndër gjërat interesante të tij ishte se ai, sa herë që dilte në dyluftim, fitonte. Sekreti i kësaj ishte optimizmi i tij. Ai thoshte: “Unë e di se do ta mbys atë dhe ai e di se do të vritet, kështu që vetë ai (armiku) më ndihmon kundër vetes së tij.”

    Kështu, vëllezër, optimizmi duhet të jetë pjesë e jetës së besimtarit, në çdo sferë të jetës, prej gjërave më të rënda: jetë a vdekje, deri te gjërat e thjeshta. Gjendja shpirtërore është shumë e rëndësishme si t’i tejkalojmë problemet, sidomos me konspiracionet e shumta të kohës sonë. Kërkohet optimizëm në sëmundje, qoftë në virusin korona, qoftë në sëmundjet e tjera.

    Ka raste kur dëgjojmë se çdo gjë qenka në dorën e një grupi të caktuar të njerëzish. Ata bëjnë gjëra për t’i mbytur njerëzit, për të shkatërruar… Unë po pyes: Ku është optimizmi? Ku është mendimi i mirë për Allahun, të Gjithëfuqishmin? Ku është Sunduesi? Po, o vëlla, ndoshta dikush thur plane e mundohet të bëjë kurthe, porse nuk ka nevojë t’i ngrehim ata në kësi shkalle të lartë, në këso shkallësh, aq sa ta harrojmë Fuqiplotin.

    Me këso konspiracionesh ne i bëjmë më të fortë sesa vetveten. Po, e mundim vetveten. U ndihmojmë atyre kundër vetvetes. Në njëfarë mënyre, ne po dalim me një saf (rresht) me ta.

    Edhe nëna e Aliut quhej Fatime, e bija e Esedit. Ajo kishte bërë hixhret në Medinë, ku më pas edhe kishte vdekur. Aliu rrëfen: “Unë i thashë nënës: “Merru ti me çështjen e marrjes së ujit (se uji gjendej larg nëpër puse) dhe punët jashtë shtëpisë, duke e liruar Fatimen, të bijën e Pejgamberit ﷺ , ndërsa ajo do të merret me bluarjen e grurit dhe me gatimin e bukës.”[4] E këtillë ishte harmonia në shtëpinë e tyre: secili i kryente punët e veta dhe harmonia ishte në nivelin e duhur.

    Kur e pyetën Aliun për disa probleme që ishin në umet nëse çështja e kalifatit ishte testament prej Pejgamberit ﷺ  i ishte lënë atij, u përgjigj: “Jo, nuk ishte testament prej tij. Betohem në Allahun se unë isha personi i parë që i kam besuar Pejgamberit ﷺ , andaj nuk dua të jem i pari që po gënjej kundër tij. Pasi Pejgamberi ﷺ  u sëmur, qëndroi disa ditë e disa net, i shkonte myezini, e thërriste për namaz, ndërsa ai e urdhëronte Ebu Bekrin t’ua falte namazin njerëzve, edhe pse mua më shihte aty.”[5]

    E dimë mirë se si Omeri (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎) konsultohej me sahabët e tjerë në lidhje me çështjet e reja që shfaqeshin në umet. Transmetohet se Omeri ka thënë: “Allahu na ruajttë që të na shfaqen çështjet e reja e të mos e kemi Ebu Hasenin (Aliun, Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎).

    Ali ibn Ebu Talibi (Allahu qoftë i kënaqur me të!) tregon se Fatimja vajti te Pejgamberi ﷺ për t’i kërkuar një shërbëtor, e në atë rast ai i tha: “A dëshiron të të mësoj diç më të mirë se kjo? Të bësh tesbih për Allahun tridhjetë e tri herë (të thuash subhanallah) para se të flesh, ta falënderosh Allahun (të thuash elhamdulilah) tridhjetë e tri herë dhe ta madhërosh Allahun (të thuash Allahu ekber) tridhjetë e katër herë.” Aliu thotë: “Më nuk i kam braktisur.” I thanë: “As natën e Sifinit?” Ai tha: “As natën e Sifinit.”[6]  Kështu, kur Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎) mësonte diç të re, e përkthente në vepra dhe vazhdonte me të gjatë tërë jetës.

    Pjesa e dytë e hutbes

    Transmetohet se Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎), pasi që ua shpërndante popullit dhe nevojtarëve tërë atë që gjendej në depo të shtetit, urdhëronte që të fshihej e të pastrohej depoja, pastaj falej aty (namaz vullnetar), duke shpresuar se ky vend do të dëshmonte për të në Ditën e Kiametit, se Aliu nuk i ka privuar muslimanët nga asgjë.[7]

    E shihni se si e kryente amanetin, se si e çonte amanetin deri në fund, se si duhet kryer puna në formë të përsosur?

    Përderisa ai ishte kalif dhe përgjegjës i depos së shtetit, nuk donte  të linte dikë keq e ushqimi të qëndronte në depo.

    Pastaj, ne e dimë se amaneti duhet çuar në vend, gjithsesi, porse duhet çuar në vend menjëherë, pa u vonuar.

    E kemi dëgjuar dhe e kemi lexuar tregimi e Jusufit ﷺ  dhe, në fund të tregimit, Jusufi urdhëroi një person që sapo të arrijë në Sham, këmishën e vet t’ia hedhë në fytyrë Jakubit ﷺ , ashtu që t’i kthehet shikimi. Shikojeni sesi ajeti e përshkruan këtë:

    ﴿فَلَمَّآ أَن جَآءَ ٱلۡبَشِيرُ أَلۡقَىٰهُ عَلَىٰ وَجۡهِهِۦ فَٱرۡتَدَّ بَصِيرٗاۖ ٩٦﴾

    “E posa arriti përgëzuesi (sihariqdhënësi) ia hodhi këmishën në fytyrën e tij (Jakubit) dhe atij iu kthye shikimi.” (Jusuf, 96)

    Pra, puna e parë që e bëri përgëzuesi, posa u kthye nga udhëtimi, ishte kryerja e amanetit.

    Edhe Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎) po na mëson se detyrat që i kemi marrë duhet t’i kryejmë në formën më të mirë, ta kryejmë menjëherë punën e sotme dhe të mos e lëmë në gjysmë.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

    [1] Pjesën më të madhe e kam marrë nga libri; Tarih el hulefa, të Imam Sujutit.

    [2] Buhariu nr.441.

    [3] Buhariu nr.4416.

    [4] Sijer alam en nubela, v.28, f.225.

    [5] Sijer alam en nubela, v.28, f.241.

    [6] Buhariu nr. 5362.

    [7] Zuhdi i Imam Ahmedit, f.108.

  • Othman ibn Afani (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎!)[1] (HUTBE)

    Othman ibn Afani (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎!)[1] (HUTBE)

    Othmani e pranoi Islamin shumë herët. Meqë Ebu Bekri (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎) ishte njeri shumë i afërt në mesin e popullit të vet, personat, të cilëve u besonte, filloi t’i thërrasë në Islam, kështu që përmes tij hynë në Islam Zubejri, Talhai, Othmani etj.

    Pejgamberi ﷺ  të bijën e vet, Rukajën, e martoi për Othmanin, porse ajo i vdiq ditëve të Betejës së Bedrit. Pas saj, Pejgamberi ﷺ  ia dha Othmanit të bijën tjetër, Umu Kulthumin, prandaj Othmani e mori epitetin “Poseduesi i dy dritave”.

    Kur jemi të fëmijët e Pejgamberit ﷺ , ne si muslimanë duhet t’i dimë, emrat e tyre, dy prej të cilëve i përmendëm, Rukajën dhe Umu Kulthumin, pastaj Zejneben dhe Fatimen, kurse prej djemtë kanë qenë: Ibrahimi, Kasimi dhe Abdullahu, të cilit i thuhet edhe Tajib ose Tahir.

    Othmani ishte i përgëzuar me Xhenet sa ishte në dynja. Ai ishte muhaxhiri i parë me familje për në Abisini, Etiopinë e sotme.

    Njihej për turpin që kishte. Aishja (Allahu qoftë i kënaqur me të!) tregon: “Një ditë, teksa i Dërguari i Allahut ﷺ po qëndronte shtrirë në shtëpinë time, kofshët i kishte të zbuluara, – ose ka thënë: kërcinjtë. Ebu Bekri kërkoi leje për të hyrë dhe i dha leje, ndërkohë Pejgamberi ﷺ qëndroi në të njëjtin pozicion dhe bisedoi me të. Pastaj kërkoi leje Omeri dhe iu dha leja për të hyrë, e ai ﷺ vazhdoi të qëndronte ashtu siç ishte dhe vazhdoi bisedën. Pastaj kërkoi leje Othmani, e në atë rast Pejgamberi ﷺ u ul dhe e rregulloi rrobën e tij, kurse Othmani hyri dhe bisedoi me të. Kur doli, Aishja pyeti: “Hyri Ebu Bekri e nuk i dhe çehre e as i kushtove rëndësi, pastaj hyri Omeri e nuk i dhe çehre e as i kushtove rëndësi, porse kur hyri Othmani, u drejtove dhe i rregullove rrobat!” Pejgamberi ﷺ tha: “A të mos turpërohem nga një njeri prej të cilit turpërohen edhe melekët?!”[2]

    Në një hadith Pejgamberi ﷺ  thotë: “Turpi i tëri është mirësi.”[3] Po ashtu thotë: “Turpi vjen vetëm me mirësi.”[4]

    Vëllezër! Turpi të shtyn ta lësh të keqen e të bësh mirë. Nuk të lë të biesh në gjëra të pista e të ndyta. Shpeshherë i dëgjojmë njerëzit duke thënë: “Më vjen turp ose marre prej tij nëse nuk e kryej këtë çështje”. “Më vjen turp të mos i dal në fjalë.” Kjo është gjë shumë e bukur.

    Mirëpo, në disa raste turpi nuk preferohet. Në adhurime mos u turpëro! Madje, duhet turpëruar nëse nuk i kryen ato. Në kërkim të hakut tënd, nëse dikush të ka ndonjë hak, bie fjala, borxh a të ngjashme, kërkoje atë. Në kërkim të diturisë mos ndiej turp të pyesësh për gjëra që nuk i kupton ose nuk i di.

    Shikoni vëllezër, Ebu Sufjani, edhe pse ishte idhujtar, nuk gënjeu, sepse gënjeshtra është e keqe në të gjitha kulturat. Në dialogun që kishte Ebu Sufjani, i pari i idhujtarëve mekas, me Herakliun, të parin e bizantit në Sham, e në atë rast Herkaliu i bëri një seri pyetjesh rreth Pejgamberit ﷺ . Ebu Sufjani tha: “Betohem në Allahun se, sikur të mos ishte turpi se njerëzit do të më veshin gënjeshtrën, do të gënjeja.”

    Othmani kishte disa përgëzime të mëdha. Kur Pejgamberi ﷺ  tha: “Ai që e përgatit Ushtrinë e Vështirësisë (Tebukut), do të hyjë në Xhenet!”, në rast Othmani u ngrit dhe përgatiti një pjesë të madhe të ushtrisë. Kur Pejgamberi ﷺ  tha: “Kush e blen Pusin Rume, do ta ketë Xhenetin”, Othmani ishte ai që e bleu këtë pus.

    Othmani ia thoshte pjesët e mësuara të Kuranit Pejgamberit ﷺ  dhe e kishte zakon ta lexonte tërë Kuranin në namazin e vitrit, në një rekat.

    Hadithin e njohur: “Më i miri prej jush është ai që e mëson Kuranin dhe ua mëson të tjerëve”[5] na e transmeton Othmani, kurse prej tij e transmeton Ebu Abdurrahman Sulemiu, i cili qëndroi si mësues i Kuranit për dyzet vjet, vetëm për shkak të këtij hadithi.

    Othmani praktikisht na e rrëfeu haditin e abdesit të Pejgamberit ﷺ , ashtu siç e kishte parë duke marrë abdes. Othmani nuk u mjaftua me gojë të na thotë se abdesi merret kështu e ashtu, por kërkoi një enë me ujë dhe praktikisht u tregoi të pranishmëve se si Pejgamberi ﷺ  merrte abdes.

    Othmani e kishte bërë Kuranin në disa kopje, duke i dërguar nëpër qytetet kryesore të botës islame. Othmani ishte i pari që urdhëroi të thirren dy ezanë për namazin e xhumasë. E bëri këtë pasi që Medina u zgjerua, ndërkohë që njerëzit duhej të lajmëroheshin për namazin e xhumasë pak më herët që të bëheshin gati për namaz.

    Othmani ishte kalifi i tretë me radhë pas Ebu Bekrit dhe Omerit. Ai qëndroi në udhëheqësi mes viteve 24-35 sipas hixhretit.

     

    Pjesa e dytë e hutbes

    Përmenda se gruaja e tij, Rukaja, kishte vdekur në Medinë, gjatë kohës kur u zhvillua Beteja e Bedrit. A e dini vëllezër se Pejgamberi ﷺ  i tha Othmanit të qëndronte në Medinë, afër gruas së vet, e cila ishte e sëmurë e të mos merrte pjesë në këtë betejë. Shikoni, lufta ishte ndezur atje! Mirëpo, megjithatë, ti, o Othman, qëndro te familja jote! Atje ka kush e plotëson mungesën tënde, kurse këtu jo! Kjo është pozita e femrës në Islam. Ku janë ata që thërrasin praktikisht në këtë trajtim të veçantë ndaj femrës.

    Pastaj, Othmani, në kohën e Marrëveshjes së Hudejbijës, që ishte afër Mekës, ku ndodhi Besatimi i Madh nën pemë, aty ishte Pejgamberi ﷺ  me rreth një mijë e katërqind sahabe, ndërsa Othmani nuk ishte i pranishëm, sepse vetë Pejgamberi ﷺ  e kishte dërguar në Mekë, për të biseduar në emër të tij me idhujtarët mekas. Kur erdhi radha e besatimit të Othmanit, i cili mungonte, Pejgamberi ﷺ  e ngriti njërën dorë për Othmanin dhe tha: “Kjo është për Othmanin.” Kjo i bie edhe më mirë sesa edhe vetë Othmani t’ia zgjaste dorën atij.

    [1] Pjesën më të madhe e kam marrë nga libri; Tarih el hulefa, të Imam Sujutit.

    [2] Muslimi nr.2401.

    [3] Muslimi nr.37.

    [4] Buhariu nr.6117.

    [5] Buhariu nr.5027.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

Need Help? Send a WhatsApp message now

Click one of our representatives below

Kushtrim Guraj
Kushtrim Guraj

Technical support

I am online

I am offline

Merlinda Guraj
Merlinda Guraj

Marketing support

I am online

I am offline