test.disidenti.net

Category: Dija & Daveti

  • MUAJI SHABAN – RREGULLA DHE DOBI

    MUAJI SHABAN – RREGULLA DHE DOBI

    1. Muaji Shaban është muaji i tetë me radhë nga muajt hixhri dhe është në mes të muajit Rexheb dhe Ramazan.

    Është quajtur me këtë emër, sepse në këtë muaj arabët shpërndaheshin për të kërkuar ujë.

    Sipas të tjerëve e ka marrë këtë emër shkaku i shpërndarjes së fiseve nëpër shpella.

    Sipas disa të tjerëve e ka marrë këtë emër, shkaku se është në mes Rexhebit e Ramazanit dhe i ndan ata.

    Shumësi i fjalës Shaban në gjuhën arabe është: Sheabiin dhe Shabanat.[1]

    1. Muaji Shaban është muaj i bekuar dhe në të pëlqehet të shpeshtohet agjërimi, por njerëzit e neglizhojnë, ngase është në mes Rexhebit dhe Ramazanit.

    Usame ibën Zejd, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre, thotë se e pyeta të Dërguarin e Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, dhe i thashë: “O i Dërguar i Allahut! Nuk të kam parë të agjërosh ndonjë muaj tjetër sikurse e agjëron muajin Shaban?”  Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, u përgjigj: “Muaji Shaban është muaj të cilin njerëzit e anashkalojnë, ngase është në mes të muajit Rexheb dhe Ramazan. Ky është muaj që ngriten veprat te Zoti i botëve dhe unë dëshiroj që të më ngriten veprat duke qenë me agjërim.”[2]

    1. Agjërimi vullnetar i Pejgamberit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, në muajin Shaban ishte më tepër se në çdo muaj tjetër, ngase e agjëronte një pjesë të madhe të muajit.

    Aisha, Allahu qoftë i kënaqur prej saj, thotë: “S’e kam parë kurrë të Dërguarin e Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, të agjërojë një muaj të plotë, përveç Ramazanit dhe s’e kam parë atë të agjërojë në ndonjë muaj më shumë se në muajin Shaban.”[3]

    Me një transmetim tjetër: “E agjëronte krejt Shabanin, përveç një pjese të vogël.”[4]

    1. Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, nuk agjëronte radhazi dy muaj, përveç Shabanit dhe Ramazanit, ai e agjëronte shumicën e Shabanit dhe më pas e vazhdonte agjërimin e Ramazanit, ashtu siç thotë Umu Seleme, Allahu qoftë i kënaqur prej saj: “S’e kam parë Pejgamberin, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, duke agjëruar radhazi dy muaj, përveç Shabanit dhe Ramazanit.”[5]
    2. Agjërimin e Shabanit njerëzit e anashkalojnë, sepse para tij është muaji i shenjtë Rexheb dhe në përgjithësi agjërimi i muajve të shenjtë pëlqehet dhe nuk duhet të krijohet mendim se Rexhebi është më i vlefshëm dhe ka specifikë që e veçon karshi muajve të tjerë të shenjtë si dhe pas Shabanit vjen muaji i bekuar i Ramazanit dhe njerëzit duke u preokupuar me këta dy muaj e neglizhojnë Shabanin, kurse agjërimi në muajin Shaban është i preferuar apo i pëlqyer.
    3. Hadithi i Pejgamberit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të: “Muaji Shaban është muaj të cilin njerëzit e anashkalojnë, ngase është në mes të muajit Rexheb dhe Ramazan”, aludon në atë se adhurimi në kohë, që njerëzit e neglizhojnë është i vlefshëm, e kjo është vepër që Allahu e dëshiron dhe Atë e kënaq. Kjo ishte arsyeja që disa nga të parët tanë të mirë ta pëlqejnë faljen e nafileve (namaz vullnetar) në mes të namazit të akshamit dhe të jacisë, e ndër të tjera thoshin: “Kjo është koha e neglizhencës”. Edhe namazi në pjesën e tretë të natës është më i vlefshëm se në kohët e tjera, shkaku se njerëzit në këtë kohë janë të shkujdesur nga të përmendurit e Allahut, ndërsa Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, thotë: “Allahu më afër robit të Vet është në pjesën e tretë të natës. Nëse mund të jesh nga ata që e përmendin Allahun në pjesën e tretë të natës, atëherë mos e neglizho këtë kohë.”[6] Prandaj edhe pëlqehet që të përmendet Allahu nëpër vendet e dëfrimit dhe zhurmës dhe ku ata që e përmendin Allahun janë të paktë, si: tregu dhe vendtubime dëfrimi.[7]
    4. Nga dobitë e adhurimit në kohët që i neglizhojnë njerëzit është se ibadeti i njeriut nuk u bie në sy të tjerëve dhe fshehja e ibadetit, e sidomos atij vullnetar, është më afër sinqeritetit, kurse kur punët e mira bëhen haptazi atëherë rrezikohet sinqeriteti nga syefaqësia.
    5. Agjërimi i muajit Shaban është më i vlefshëm, sesa agjërimi i muajve të shenjtë, sepse muaji Shaban me Ramazanin është si pozita e namazeve vullnetare të rregullta (revatib) me farzet. Pra, vlera e Shabanit është më e madhe, sepse është para Ramazanit ku agjërimi në të është farz (detyrim). Ashtu sikurse namazet vullnetare të rregullta (revatib) që janë më të vlefshme se namazet vullnetare të përgjithshme, ashtu edhe agjërimi para dhe pas Ramazanit është më i vlefshëm, sesa agjërimi që vjen më larg Ramazanit.[8]
    6. Hadithin e Pejgamberit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të: “Agjërimi më i vlefshëm pas agjërimit të Ramazanit është ai në muajin e shenjtë Muharrem dhe namazi (vullnetar) më i vlefshëm pas namazit farz është namazi i natës”[9]; dijetarët thonë se hadithi për qëllim e ka agjërimin vullnetar të përgjithshëm. Andaj nga agjërimet vullnetare të përgjithshme më i vlefshëm është agjërimi në Muharrem dhe më pas në muajt e tjerë të shenjtë, kurse nga namazet vullnetare të përgjithshme më i vlefshëm është namazi i natës.

    Agjërimi i Shabanit që është para Ramazanit dhe i gjashtë ditëve të Shevalit që janë pas Ramazanit, në mënyrë absolute janë më të vlefshme sesa agjërimi vullnetar (sepse gjenden para dhe pas farzit), sikurse namazi i natës i cili në përgjithësi është më i vlefshëm, por sunetet kur falen para apo pas farzeve në këtë moment kanë më shumë shpërblim dhe vlerë sesa namazi nafile i përgjithshëm. Kjo për shkak se koha dhe momenti ia japin këtë vlerë të çastit.[10]

    1. Shabani është muaj, ku në të ngriten veprat vjetore për tek Allahu, ashtu siç erdhi në hadith: “Ky është muaj që ngriten veprat te Zoti i botëve dhe unë dëshiroj që të më ngriten veprat duke qenë me agjërim.” Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, dëshiroi që veprat e tij të ngriten duke qenë me agjërim, me qëllim që veprat të pranohen dhe gradat të rriten. Prandaj myslimanit nuk i mbetet tjetër, përveçse të ecën gjurmëve të Pejgamberit të tij, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, dhe ta shpeshtojë agjërimin në muajin Shaban.
    2. Janë tri lloje të ngritjes dhe prezantimit të veprave tek Allahu, ashtu siç aludojnë argumentet sheriatike:[11]

    Lloji i parë: Ngritja ditore; për çdo ditë veprat ngriten dy herë, një herë brenda natës dhe një herë brenda ditës, ashtu siç erdhi në hadith: “Tek Allahu ngritet vepra e natës para veprës së ditës dhe vepra e ditës para veprës së natës.”[12]

    Vepra e ditës ngritet në fund të ditës, kurse vepra e natës në fund të natës. Melaqet i ngrisin veprat e natës në fund të natës para se të fillojë dita dhe veprat e ditës i ngrisin në fund të ditës para se të fillojë nata, ashtu siç erdhi në hadith: “Melaqet ndërrohen te ju natën e ditën dhe ato bashkohen në namazin e sabahut dhe në namazin e ikindisë…”[13]

    “Kush gjendet gjatë kësaj në adhurim do të begatohet në riskun dhe në veprën e tij.”[14]

    Prandaj qante Ed-Dahaku, Allahu e mëshiroftë, në fund të ditës dhe thoshte. “Nuk e di se çfarë më është ngritur nga veprat për tek Allahu.”[15]

    Lloji i dytë: Prezantimi javor; dy herë brenda javës prezantohen veprat, ditën e hënë dhe ditën e enjte, ashtu siç erdhi në hadith: “Veprat e njerëzve prezantohen dy herë brenda javës, ditën e hënë dhe ditën e enjte, dhe Allahu ia fal çdo robi besimtar, përveç atij që ka armiqësi me vëllain e tij mysliman. Melaqeve u thuhet: ‘Lërini ata dy derisa të kthehen dhe të pajtohen’.”[16]

    Ibrahim En-Nahaij, Allahu e mëshiroftë, ditën e enjte qante pranë gruas së tij dhe ajo qante pranë tij, e i thoshte: “Sot prezantohen veprat tona para Allahut.”[17]

    Lloji i tretë: Ngritja vjetore; veprat e një viti ngriten përnjëherë në muajin Shaban, ashtu siç aludon hadithi i Pejgamberit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të: “Muaji Shaban është muaj ku në të ngriten veprat te Zoti i botëve.”

    Është edhe një ngritje tjetër e veprave, ajo e pasvdekjes. Kur të përfundojë exheli, veprat e jetës në tërësi ngriten dhe prezantohen para Allahut dhe me këtë mbyllen edhe fletushkat e veprave. Ky është prezantimi i fundit.

    1. Në çdo ngritje dhe prezantim të veprave ka urtësi që vetëm Allahu i Madhëruar e di. Shpallja vjen nga Allahu dhe atë na e përcolli i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, dhe neve na mbetet nënshtrimi dhe dorëzimi.
    2. Për myslimanin është e pëlqyer që në kohët e ngritjes dhe prezantimit të veprave para Allahut të shtojë nga nënshtrimet dhe adhurimet, si: ta agjërojë ditën e hënë dhe të enjte ashtu siç ishte udhëzimi i të Dërguarit të Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, ta shpeshtojë agjërimin e Shabanit dhe të shtojë nga punët e mira natën dhe ditën e ngritjes së veprave, të afrohet tek Allahu me ato vepra që për Allahun janë të dashura dhe Atë e kënaqin.
    3. Myslimani nuk duhet të harrojë se gjatë këtij muaji veprat e tij, të mirat dhe të këqijat, ngriten tek Allahu, prandaj kujdes se çfarë vepra po zgjedh që të ngriten tek Allahu, sepse ato mund të jenë shkak për shpërblim ose ndëshkim, disa nga to mund të pranohen e disa të tjera mund edhe të refuzohen, Allahu na ruajttë.
    4. Muaji Shaban është si parahyrje për Ramazanin dhe si stërvitje për agjërimin e tij, prandaj edhe në Shaban sikurse në Ramazan e ligjshme është agjërimi dhe leximi i Kuranit, me qëllim që gatishmëria të shtohet për pritjen e Ramazanit dhe shpirtrat të kaliten në ibadet.

    Kjo duhet të jetë arsye për myslimanin që të nxitojë për në ibadet në muajin Shaban dhe të parapërgatitet për Ramazan, që kur të hyjë Ramazani të mos gjejë vështirësi në agjërim, sepse ai paraprakisht vetëm se është stërvitur për agjërim dhe e kanë ndier ëmbëlsinë dhe kënaqësinë e agjërimit në Shaban, ndërsa pritet që kur të hyjë në Ramazan të jetë i fortë dhe me përplot aktivitet.[18]

    1. Ankohen disa se e kanë vështirë të agjërojnë, ta falin namazin e teravive dhe të lexojnë Kuran në Ramazan, këtë vështirësi e gjejnë shkaku se ata nuk bëjnë agjërim dhe namaz nate, përveçse në Ramazan. Përse ata nuk e stërvitin dhe kalitin veten në muajin Shaban?

    Shpirti, kur mësohet me rehati dhe me gjumë i vjen rëndë dhe lodhet të qëndrojë në namazin e teravive pa stërvitje dhe parapërgatitje!

    Ebu Bekër El-Belhij, Allahu e mëshiroftë, thoshte: “Muaji Rexheb është muaji i mbjelljes, muaji Shaban është muaji i ujitjes së farës dhe muaji Ramazan është muaji i korrjes.”

    Dhe thoshte: “Shembulli i muajit Rexheb është sikurse era, shembulli i Shabanit është sikurse reja dhe shembulli i Ramazanit është sikurse shiu.”[19]

    Ai që nuk mbjell në Rexheb dhe nuk ujit në Shaban, si mendon që të korrë në Ramazan?! Si shpreson ta shijojë ëmbëlsinë e ibadetit në Ramazan kur ai për veten s’ka bërë asgjë para Ramazanit?!

    Prandaj të nxitojmë para se të na ikin koha dhe mundësia. Jahja ibën Muadh, Allahu e mëshiroftë, thoshte: “Nuk e qaj veten nëse vdes, por e qaj kur më ikën ajo për të cilën kam nevojë.”[20]

    1. Të parët tanë të mirë i kushtoheshin leximit të Kuranit në Shaban dhe thoshin: “Muaji Shaban është muaji i lexuesve (të Kuranit).”[21]
    2. Shabani është mundësi për t’i ndihmuar të varfrit, të ngratët për t’u dhënë sadaka, që kjo ndihmë dhe përkrahje t’i forcojë për agjërimin e Ramazanit dhe faljen e teravive.
    3. Ndër gabimet e përhapura është që disa njerëz zeqatin e tyre duhet ta japin në Rexheb apo Shaban, kurse ata e vonojnë deri në Ramazan, duke menduar se kjo është më e vlefshme dhe shpërblehen më shumë!

    Nuk lejohet që të vonohet nxjerrja e zeqatit, pasi janë plotësuar dy kriteret për nxjerrjen e tij, plotësimi i një viti të plotë pasi paraprakisht është arritur sasia e duhur për zeqat, sepse kjo është padrejtësi ndaj fukarenjve dhe është vonim i hakut të tyre, si dhe është mëkat që bëhet ndaj Allahut për shkak të tejkalimit të kufijve të Tij.

    Kurse përshpejtimi i tij dhe nxjerrja e tij para kohe lejohet nëse kanë nevojë të varfrit dhe të ngratët.

    1. Kujt i kanë mbetur ditë të paagjëruara nga Ramazani i kaluar, detyrohet t’i agjërojë në Shaban para se të vijë Ramazani përderisa ka mundësi, nuk i lejohet atij pa arsye ta vonojë kompensimin e ditëve të mbetura deri pas Ramazanit.

    Aisha, Allahu qoftë i kënaqur prej saj, tha: “Kisha ditë të paagjëruara nga Ramazani dhe nuk kisha mundësi t’i kompensoja, përveçse në Shaban”; Dhe transmetuesi thotë: Shkaku i vonimit të kompensimit ishte angazhimi i saj nga ose me Pejgamberin, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të.[22]

    Ibën Haxheri, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Nga përkujdesja e saj që në Shaban t’i kompensojë ditët e paagjëruara të Ramazanit të kaluar përfitojmë se nuk lejohet të vonohet kompensimi deri atëherë, saqë të fillojë Ramazani tjetër.”[23]

    1. Kujt i kanë mbetur ditë të paagjëruara, me arsye që e kanë penguar të agjërojë, derisa ka hyrë Ramazani tjetër, këto ditë i kompenson pasi të kalojë Ramazani dhe përveç kompensimit nuk detyrohet me diç tjetër.

    Kjo është sikurse rasti i një të sëmuri që sëmundja e tij ka qenë e vazhdueshme deri në Ramazanin tjetër dhe nuk ka mundur t’i kompensojë ditët e paagjëruara, ky nuk ka mëkat për vonimin e kompensimit, sepse ka arsye dhe atij, përveçse kompensimit nuk i detyrohet diç tjetër.

    Nëse kompensimin e ka vonuar pa ndonjë arsye sheriatike derisa ka hyrë Ramazani tjetër, ky ka bërë mëkat, sepse pa ndonjë arsye nuk i ka kompensuar ditët e paagjëruara dhe ka pritur të vijë Ramazani tjetër. Dijetarët janë të një mendimi se ato ditë duhet t’i kompensojë, mirëpo kanë mendime të ndryshme se përveç kompensimit a duhet ta shpaguajë vonimin e kompensimit?

    Një grup thanë që duhet të kompensojë dhe të shpaguajë për vonimin e kompensimit dhe shpagimi bëhet duke e ushqyer një të ngratë për çdo ditë. Kjo është thënie e imam Malikut, Shafiut dhe Ahmedit, Allahu i mëshiroftë, si dhe përcillen në lidhje me këtë gjurmë nga disa sahabë, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre.

    Disa të tjerë thanë që duhet të kompensojë dhe jo të shpaguajë. Kjo është thënie e Ebu Hanifes dhe si më të saktë e zgjodhi edhe Ibën Uthejmini, Allahu i mëshiroftë, nga dijetarët bashkëkohorë.[24]

    1. Nuk lejohet të festohet nata e mesme e Shabanit (nata e Beratit), të veçohet me namaz nate, të veçohet dita e saj me agjërim, të veçohet me vizitën e varrezave ose me dhënien e sadakasë për shpirtrat e të vdekurve ose me ndonjë lloj adhurimi tjetër, sepse kjo e tëra është nga risitë.

    Nuk ka hadith të saktë që mund të mbështetemi në të dhe që aludon në vlerën e natës së mesme të Shabanit, por të gjitha hadithet janë të dobëta apo të shpikura, edhe pse ka dijetarë që i kanë vlerësuar disa hadithe si të sakta, por e vërteta është se ato janë të dobëta apo të shpikura.

    Hadithet që përcillen për faljen e namazit në natën e mesme të Shabanit janë ose të dobëta ose të shpikura dhe gënjeshtër mbi Pejgamberin, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, sepse asnjë hadith nga ta nuk është vërtetuar se është nga Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, apo nga sahabët, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre.[25]

    1. Nuk ka pengesë për atë që e ka traditë namazin e natës, të ngritet në natën e mesme të Shabanit dhe të falë namaz nate sikurse është falur në netët e mëhershme, pa bindje dhe mendim se kjo natë është e veçantë ose që duhet të shtohen veprat e mira dhe përpjekja në të.
    2. Veçimi i ditës së mesme të Shabanit me agjërim nuk është i ligjshëm, përveç për atë që e ka traditë të agjërojë vullnetarisht, si ditën e hënë dhe të enjte, dhe nuk beson që agjërimi i kësaj dite është i vlefshëm, e ndërkohë përputhet dita e agjërimit vullnetar të tij me ditën e mesme të Shabanit.

    Hadithi që përcillet dhe inkurajon në agjërimin e ditës e mesme të Shabanit është i dobët dhe nuk është i saktë.

    1. Dita e mesme e Shabanit bën pjesë në ditët e bardha të muajit, që pëlqehen të agjërohen për çdo muaj (dita e 13-të, e 14-të dhe e 15-të e muajve hënorë), prandaj kush ia bashkëngjit ditës së trembëdhjetë dhe të katërmbëdhjetë edhe ditën e mesme të Shabanit, pa besim dhe mendim se kjo ditë, si ditë e mesme e Shabanit, ka veçori dhe specifika, (dhe këto ditë i agjëron si ditë të bardha të muajit) vetëm se ia ka qëlluar sunetit.

    Kurse ai që e veçon ditën e mesme të Shabanit me agjërim, për të nuk mund të thuhet se e ka agjëruar një ditë nga ditët e bardha, sepse ai këtë ditë nuk e ka veçuar me agjërim vetëm se për shkak besimit të tij se kjo ditë e Shabanit është më e vlefshme karshi ditëve të tjera dhe kjo gjë është e ndaluar.[26]

    1. Hadithin “Kur të plotësohet gjysma e Shabanit, mos agjëroni pas asaj ditë”[27], shumica e dijetarëve e dobësojnë. Dijetarët e mëdhenj si Abdurrahman ibën Mehdij, imam Ahmedi, Ebu Zura’ Er-Razij, dhe të tjerë, për këtë hadith thonë se është hadith munker (i urryer dhe i pabazë në fe).[28]

    Duke u bazuar në këtë themi që agjërimi pasi të plotësohet gjysma e Shabanit nuk urrehet, mirëpo ndalohet vetëm një ose dy ditë para Ramazanit.

    1. Ata që thonë, ky është mendim i medh’hebit shafiit, për hadithin se është i vërtetë dhe se ndalohet agjërimi pas gjysmës së Shabanit, nga kjo ndalesë e veçojnë atë që e ka traditë të agjërojë vullnetarisht, si atë që e agjëron ditën e hënë dhe të enjte, dhe këtij i lejohet të agjërojë edhe pas gjysmës së Shabanit.

    Si dhe ndalesa nuk e përfshin edhe atë që e filloi agjërimin para mesit të Shabanit dhe e vazhdoi edhe pas gjysmës së Shabanit, sepse Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, e agjëronte krejt Shabanin, përveç një pjese të vogël.[29]

    Nga ndalesa veçohen edhe ata që pas gjysmës së Shabanit i kompensojnë ditët e mbetura të Ramazanit të kaluar.[30]

    1. Agjërimi vullnetar një ose dy ditë para Ramazanit ndalohet, përveç për atë që e ka traditë agjërimin vullnetar (të hënën dhe të enjten, ose ditët e bardha etj.) ose duhet ta kompensojë agjërimin e betimit ose i kanë mbetur ditë të paagjëruara të Ramazanit të kaluar dhe duhet t’i kompensojë, ose e vazhdon agjërimin që e ka filluar më herët. Kjo duke u bazuar në hadithin: “Mos i paraprini Ramazanit me agjërim një ose dy ditë para, përveç atij që ka qenë duke agjëruar (agjërimi vullnetar si të hënën dhe enjten etj.), ai le të agjërojë.”[31]
    2. Agjërimi i ditëve të fundit të Shabanit i ka tri situata:

    E para: Të agjërojë me nijet të Ramazanit, si masë kujdesi dhe sigurie për Ramazan. Kjo është e ndaluar.

    E dyta: Të agjërojë me nijet të zotimit, kompensimit ose shpagimit, e të ngjashme me to. Këtë e lejuan shumica e dijetarëve.

    E treta: Të agjërojë me nijet të agjërimit vullnetar të përgjithshëm. Kjo urrehet dhe nuk parapëlqehet, përveç për atë që e ka traditë agjërimin vullnetar (si ditën e hënë dhe të enjte, tri ditët e bardha etj.) dhe dita e agjërimit të tij përputhet me fundin e Shabanit, ose ka agjëruar edhe më herët se dy ditët e fundit dhe kështu nuk e ndërpren agjërimin, por e vazhdon me Ramazanin.[32]

    1. Urtësia e ndalesës që të agjërohet një ose dy ditë para Ramazani[33] është bërë si masë kujdesi që të mos i shtohen Ramazanit ditë që nuk janë pjesë e tij, sikurse ka ndodhur më herët tek ithtarët e librit (te të krishterët dhe çifutët), të cilët i shtuan ditët e agjërimit të tyre duke u dhënë përparësi mendjes dhe dëshirave të tyre.

    Si dhe për ta ndarë agjërimin e detyruar dhe atij vullnetar, kjo ndarje e tillë është e ligjshme. Prandaj ndaloi Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, të bashkohet namazi i detyruar me atë vullnetar, pa i ndarë ato me fjalë ose largim nga vendi ku e ka falur farzin.[34]

    1. Nëse njerëzve u pamundësohet pamja e hënës në ditën e tridhjetë të Shabanit, kjo ditë quhet dita e dyshimit.

    Është quajtur me këtë emër, sepse dyshohet në të, në është dita e fundit e Shabanit apo dita e parë e Ramazanit?

    Kjo ditë ndalohet të agjërohet, përveç për atë që e ka traditë agjërimin vullnetar, si të hënën dhe të enjten, dhe dita e agjërimit të tij përputhet me ditën e tridhjetë të Shabanit, bazuar në hadithin e Amarit, Allahu qoftë i kënaqur prej tij: “Kush agjëron në ditën e dyshimit (ditën e tridhjetë të Shabanit) vetëm se i ka bërë mëkat Pejgamberit, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të.”[35]

    1. Në muajin Shaban kanë ndodhur disa raste dhe ndodhi të mëdha, ndër to:

    – U detyrua agjërimi i Ramazanit në vitin e dytë hixhri.

    – U ndryshua drejtimi i Kiblës prej Bejtul Makdesit (xhamisë së Aksasë) në drejtim të Mesxhidul Haram (Qabesë) në vitin e dytë. (Disa të tjerë thonë që kjo ka ndodhur në muajin Rexheb. Disa të tretë thonë që ka ndodhur në muajin Xhumada El-Ahira).

    – U martua Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, me Hafsën, Allahu qoftë i kënaqur prej saj, në vitin e tretë hixhri.

    – Ndodhi beteja e Beni El-Mustalikut në vitin e pestë hixhri.

    – Ndodhi beteja e Tebukut në vitin e nëntë hixhri. Kjo betejë ndodhi në Rexheb dhe Pejgamberi, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, u kthye në Medine në Ramazan. Disa të tjerë thonë që kjo ndodhi në Shaban.

    Si dhe ndodhi të tjera…

     

    E lusim Allahun e Madhërishëm të na japë sukses, që ta veprojmë atë që Ai e dëshiron dhe Atë e kënaq, dhe e lusim Allahun të na e mundësojë ta arrijmë Ramazanin me shëndet të mirë dhe me iman.

    Falënderimi  i takon Allahut, Zotit të botëve.

    Dr. Muhamed Salih El-Munexhid

    Pjesë e librit “Sezonet e adhurimet” ( i përkthyer në shqip )

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

     

    [1] Shih: Tefsir Ibën Kethir (4/147), Lisanul Arab (1/502).

    [2]Nesaiu (2357), shejh Albani e vlerësoji si të mirë në Es-Sahiha (1898).

    [3]Buhariu (1969), Muslimi (1156).

    [4]Buhariu (1970), Muslimi (1156).

    [5]Tirmidhiu (1970), Nesaiu (2352), shejh Albani e saktësoi.

    [6]Tirmidhiu (3579), Nesaiu (572), shejh Albani e saktësoi.

    [7]Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 131).

    [8]Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 34, 129).

    [9]Muslimi (1163).

    [10]Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 34, 129).

    [11]Shih: Tehdhib Sunen Ebi Davud, Ibën El-Kajim (3/199), Tarikul Hixhretejni (fq, 75), Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 126).

    [12]Muslimi (179).

    [13]Buhariu (555), Muslimi (632).

    [14]Fet’hul Bari, Ibën Haxher (2/37).

    [15]Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 127).

    [16]Muslimi (36).

    [17]Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 127).

    [18]Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 134).

    [19]Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 121).

    [20]Hiljetul Eulija (10/51), Es-Sijer (13/15).

    [21]Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 135).

    [22]Buhariu (1950), Muslimi (1950).

    [23]Fet’hul Bari (4/191).

    [24]Shih: El-Mugni, Ibën Kudame, (4/400), El-Mexhmua, Imam Neveviu (6/366), Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 134), Esh-Sherh El-Mumtia, Ibën Uthejmin (6/445).

    [25]Shih: El-Minar El-Munif, Ibën El-Kajim (fq. 95), Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 137), El-Fevaid El-Mexhmua, Imam Esh-Sheukani (106), Fetava Ibën Baz (1/186), Fetava El-Lexhnetu Ed-Daime (3/61).

    [26]Shih: Iktida Es-Siratal Mustekim, Ibën Tejmije (2/138), Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 136), Fetava Ibën Baz (1/186, 191), si dhe kështu dha fetva edhe shejh Ibën Xhibrin.

    [27]Ebu Davud (2337), Tirmidhiu (738), Ibën Maxhe (1651).

    [28]Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 135).

    [29]Buhariu (1970), Muslimi (1156).

    [30]Shih: El-Mexhmua, Imam Neveviu (6/399), Rijadu Es-Salihin (fq. 354), Tehdhib sunen Ebi Davud, Ibën El-Kajim (2/20), Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 131).

    [31]Buhariu (1914), Muslimi (1082).

    [32]Shih: Sherh Nevevij ala Muslim (7/194), Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 144).

    [33]Shih: Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 144).

    [34]Muslimi (883).

    [35]Buhariu mualakan në formë të vërtetimit (3/27), dhe e vazhdoi: Ebu Davudi (2334), Tirmidhiu (676), Nesaiu (2188), Ibën Maxhe (1645), shejh Albani e saktësoi.

  • Omer ibn Hatabi (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎)[1] (HUTBE)

    Omer ibn Hatabi (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎)[1] (HUTBE)

    Sahabiu i njohur, Amër ibn Asi, njëherë e pyeti Pejgamberinﷺ : “Kush është personi më i dashur te ti?”

    – Aishja, – i tha Pejgamberi ﷺ .

    – Po prej burrave? – prapë e pyeti Amri.

    – Babai i saj, (pra, Ebu Bekri) – i tha Pejgamberi ﷺ .

    – Pastaj kush? – e pyeti Amri.

    – Pastaj Omer ibn Hatabi, – i tha Pejgamberi ﷺ .[2]

    Shikoni vëllezër, Pejgamberi ﷺ  aq mirë sillej me Amër ibn Asin, saqë ai mendonte se ishte diku në krye të listës së Pejgamberit ﷺ , prej atyre që i donte më së shumti. Pejgamberi ﷺ  i donte të gjithë sahabët, megjithatë disa prej tyre i kishte më afër zemrës, për shkak të veprave dhe devotshmërisë që kishin.

    Shpesh e kemi dëgjuar: “Hyra unë, Ebu Bekri e Omeri. Dola unë, Ebu Bekri e Omeri. Shkova unë, Ebu Bekri e Omeri. Erdha unë, Ebu Bekri e Omeri.” Pra, Ebu Bekri dhe Omeri ishin krahu i djathtë e majtë i Pejgamberit ﷺ .

    Omer ibn Hatabi (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎)

    Nofkën e kishte Faruk, që do të thotë: personi që e dallon të vërtetën prej së kotës, të mirën prej së keqes. Ai lindi trembëdhjetë vjet pas Pejgamberit ﷺ  dhe vdiq trembëdhjetë vjet pas tij, që i bie se edhe Omeri jetoi gjashtëdhjetë e tri vjet, madje u varros afër Pejgamberi ﷺ  dhe Ebu Bekrit (Allahu qoftë i kënaqur me ta!‎‎).

    Omeri e pranoi Islamin në vitin e gjashtë pas profecisë, që do të thotë se ishte vonuar paksa. Mirëpo, nëse e shikojmë numrin e atyre që e pranuan Islamin para Omerit, do të shohim se ishin diku dyzet burra dhe njëmbëdhjetë gra. Pra, vetëm rreth pesëdhjetë persona e pranuan Islamin për gjashtë vjet, që i bie më pak se dhjetë persona në vit.

    Kjo aludon se çdo fillim i projekteve madhore është i vështirë, çdo ndërtim është i rëndë në fillim, prandaj sahabët e parë janë më të mirë dhe më të dalluar, për shkak të vështirësive që kanë hasur, ndryshe prej besimtarëve më të vonshëm, të cilët e pranuan Islamin pa vështirësi dhe pa telashe.

    Po ashtu Omeri ishte prej njerëzve të dalluar kurejshë. Ai ishte një lloj ambasadori i kurejshëve. Kur zhvillohej ndonjë luftë ose ndonjë kacafytje mes fiseve, njeriu i cili ishte i përshtatshëm për t’i pajtuar ishte Omeri, prandaj e dërgonin si ambasador, për t’i pajtuar ata.

    Omeri ishte i përgëzuar me Xhenet për së gjalli. Ai ishte kalifi  i dytë i drejtë (prijësi i muslimanëve), pas Ebu Bekrit. Pra, Ebu Bekri udhëhoqi dy vjet, kurse Omeri dhjetë vjet.

    Pejgamberi ﷺ  e njihte Omerin. Edhe pse Omeri ishte i rreptë për muslimanët, Pejgamberi ﷺ  e dinte se, po qe se ai e pranon Islamin, do të ketë hair të madh prej tij, andaj Pejgamberi ﷺ   u lut: “O Allah, bëje krenare (forcoje) këtë fe me njeriun më të dashur te Ti nga këta dy: Ebu Xhehlin ose Omer ibn Hatabin!”[3]

    Kështu, Allahu iu përgjigj lutjes së Pejgamberit ﷺ  dhe e udhëzoi në Islam.

    Abdullah ibn Mesudi thotë: “Qëkurse Omeri e pranoi Islamin, kemi vazhduar të jemi krenarë.” Madje, në disa transmetime thuhet se besimtarët nuk mund të faleshin në Qabe, derisa Omeri e pranoi Islamin. Kur u bë musliman, ai luftoi me idhujtarët, derisa i lanë të faleshin në Qabe.

    Ebu Hurejra transmeton se Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Në umetet para jush ka pasur njerëz të frymëzuar, e, nëse në umetin tim ka njerëz të tillë, atëherë ai është Omer ibn Hatabi.”[4]

    Në kohën sa ishte kalif (prijës) janë ndërtuar 12 mijë minberë xhamish. Omeri e kishte zakon që, kur dërgonte ndonjë vali (udhëheqës) të ndonjë zone, ia llogariste orenditë, pasurinë etj., ashtu që të mos pasurohet nga pozita, porse të vërë drejtësinë në mesin e njerëzve, t’ua rregullojë këtë jetë dhe t’i drejtojë nga ahireti. Kështu, Omeri e dërgoi Hudhejfen si udhëheqës në Medain (qytet afër Bagdadit). Hudhejfja atyre u kërkoi vetëm ushqim për vete e ushqim për gomarin e vet. Asgjë më shumë. Pas një kohe Omeri i dërgoi letër që të kthehet në Medinë. Omeri i doli në pritë Hudhejfes, që të shikojë me çfarë po kthehej. Kur e pa se u kthye në të njëjtën gjendje që kishte shkuar, iu afrua, e përqafoi dhe i tha: “Ti je vëllai im dhe unë jam vëllai yt.”

    Kur Bilali e pyeti Eslemin për Omerin: “Çfarë njeriu është Omeri?”, Eslemi tha: “Omeri është njeriu më i mirë, porse, kur hidhërohet, është i frikshëm.” Atëherë Bilali tha: “Po të qëlloja kur të hidhërohet, do t’i lexoja Kuran, derisa t’i kalojë hidhërimi.”

    Vërtet i tillë ishte Omeri: qetësohej me Kuran.

    Omeri ndërtoi një depo ushqimore në rrugën mes Mekës dhe Medinës, ku kishte vendosur miell, qull, hurma, rrush të thatë e gjëra të ngjashme, që të marrë kushdo që ka mbetur keq gjatë rrugës dhe ka nevojë për ushqim.

    Po të ishim ne, në këso rastesh, do të mendonim si të hapnim ndonjë dyqan, për të fituar vetë, sepse ishte në pozitë shumë të mirë, përgjatë rrugës së gjatë, ku sigurisht se do të kishte fitim të madh. Mirëpo, Omeri mendonte të fitonte shumë. Kur Omeri donte të vendoste ndonjë ndalesë, (ndalesë administrative) fillonte nga familja e vet. Madje u thoshte, se po qe se dikush nga ju e bën këtë vepër, do t’ia dyfishoj dënimin.

    Shikoni vëllezër, Omeri me gjithë drejtësinë e burrërinë që e kishte, e kuptonte drejt natyrshmërinë e gruas dhe dinte si ta trajtonte atë.

    Njëherë Xhabir ibn Abdullahu shkoi tek Omeri për t’iu ankuar për sjelljen e grave. Omeri i tha: “Edhe unë të njëjtën gjë po e përjetoj. Madje, kur dua të dal për nevojat e mia, gruaja më thotë: “Ti po shkon te vajzat e fisit benu filan për t’i shikuar!”

    Ky Omer, që as natën nuk flinte për t’u ndihmuar nevojtarëve, megjithatë ato nuk ia dinin këtë.

    Ebu Bekri e kishte lënë me testament që Omeri të jetë kalif i muslimanëve, prandaj dikush i tha: “Çfarë do t’i thuash Allahut, nëse të pyet përse e ke lënë Omerin kalif, duke e parë ashpërsinë e tij?” Ebu Bekri tha: “Me Allahun më frikësoni?! Do t’i them: “O Allah, unë ua kam lënë atyre kalif njeriun më të mirë.

    Pjesa e dytë e hutbes

    Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Kapuni për Traditën time (Sunetin) dhe traditën e kalifëve të udhëzuar pas meje! Kapuni me dhëmballë për të!”[5]

    Kështu, Pejgamberi ﷺ  na tregoi se ata janë në rrugën e drejtë, sikur na thotë: Ecni hapave të mi ose hapave të katër kalifëve të drejtë, sepse ata ecin vetëm hapave të mi. Ai po na e garanton këtë.

    I tillë ishte Omeri. Ishte njeri me vizion dhe ishte njeri i veprave. Ishte personi i parë që e vendosi kalendarin hënor. Ishte personi i parë që e bëri divanin ose një lloj libri amzë, për t’i marrë shënimet e njerëzve. Ishte i pari që e ngjalli namazin e teravisë. Ne e dimë se Pejgamberi ﷺ  e kishte falur namazin e teravisë me xhemat, tri-katër net, e pastaj e kishte lënë, nga frika se bëhej obligim. Ndërkaq, Omeri, duke parë se dikush falej këtu e dikush atje, të shkapërderdhur, e pa të udhës që t’i bashkonte muslimanët në namazin e teravisë e të faleshin pas një imami, ku për imam kishte caktuar Ubej ibn Kabin dhe Temim ed Darin.

    Njëherë, kur Aliu kaloi pranë xhamive në Ramazan dhe i pa të ndriçuara, tha: “Allahu e ndriçoftë varrin e Omerit ashtu siç na i ndriçoi xhamitë tona!”

    [1] Pjesën më të madhe e kam marrë nga libri; Tarih el hulefa, të Imam Sujutit.

    [2] Buhariu, 3662.

    [3] Tirmidhiu nr.3681 dhe thotë: Ky hadith është hasen sahih garib.

    [4] Buhariu nr.3469.

    [5] Ibn Maxhe, 42; Ahmedi, 17142 dhe saktëson Shejh Shuajbi.

    Përshtati: Mr. Flamur Kabashi

  • Ebu Bekri (Allahu qoftë i kënaqur me të!)[1] [HUTBE]

    Ebu Bekri (Allahu qoftë i kënaqur me të!)[1] [HUTBE]

    Njeriu medoemos duhet të ketë një model ose një shëmbëlltyrë që e pason ose pas të cilit i qet hapat, qoftë për të mirë, qoftë për të keq. Pastaj, ky model mund të jetë për çështjet e dynjasë ose për çështjet e ahiretit.

    Për ne është shumë e rëndësishme që personi të cilin e marrim për model këmbët t’i ketë në tokë, kurse zemrën ta ketë në qiell. Pra, gjithsesi duhet të jetë i madh, me moral të shquar, me ambicie të larta, ashtu që t’ia shohim hairin në dynja dhe në ahiret.

    Në rend të parë gjithmonë janë të dërguarit e Allahut, porse dikush mund të thotë se pejgamberët e kishin më lehtë sepse e kishin përkrahjen hyjnore, e kishin shpalljen etj., andaj do të shikojmë tek ata që nuk ishin pejgamberë dhe do të shohim se historia islame është mbushur me shembuj të ndritur të cilët meritojnë të merren si model për ne.

    Nëse i pyesim të krishterët se cilët janë njerëzit më të mirë që e pasuan Isain ﷺ , do të thonë se kanë qenë dishepujt (havarijunët) ose ata që e takuan dhe e pasuan Isain ﷺ . Kjo vlen edhe te ne muslimanët. Pra, gjenerata më e mirë, më e devotshme dhe më e zellshme kanë qenë sahabët.

    Fjala sahabë ka për qëllim shokët e Pejgamberit ﷺ. Pra, janë ata persona që e takuan Pejgamberin ﷺ , i besuan atij dhe vdiqën në këtë besim. Së këndejmi, personat të cilët e kanë takuar Pejgamberin ﷺ , por nuk i kanë besuar, nuk quhen sahabë.

    Ajo që është interesante te sahabët është se një pjesë bukur e madhe e tyre një pjesë të jetës së tyre e kishin kaluar në xhahiliet, në injorancë ose në idhujtari. Mirëpo, kur u bënë muslimanë, ata e lanë injorancën dhe e bënë divorc përgjithmonë.

    Ebu Bekër es Sidiku (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎)

    Emrin e kishte Abdullah, kurse Ebu Bekër është nofka e tij. Ndërkaq, Sidik ishte titull që e fitoi, që do të thotë “i sinqerti”. Pra, ishte gjithmonë i sinqertë ndaj Pejgamberit ﷺ  dhe asnjëherë nuk u hamend në këtë rrugë.

    Njëherë, kur e hidhëruan Ebu Bekrin, Pejgamberi ﷺ  tha: “A po e lini të qetë shokun tim?! A po e lini të qetë shokun tim?! Kur unë thosha: “O njerëz, unë jam i Dërguari i Allahut për të gjithë ju…”, (El Araf, 158) ju thoshit: “Po gënjen!”, kurse Ebu Bekri thoshte: “Po e thua të vërtetën!”[2]

    Ai lindi dy vjet pas Pejgamberit ﷺ  dhe vdiq dy vjet pas tij. Pra, edhe Pejgamberi ﷺ , edhe Ebu Bekri (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎) vdiqën në moshën 63-vjeçare.

    Në kohën paraislame ai ishte i pasur dhe merrej me tregti. Ishte burrë me plot kuptimin e fjalës dhe ishte bamirës i madh. Po ashtu ishte prej dhjetë personave më të dalluar të fisit kurejsh. Ai ishte përgjegjës për shpagimin e gjaqeve. Kur ndodhte ndonjë vrasje ose plagosje, ai merrej me zgjidhjen e këtyre problemeve.

    Tërë ky prestigj që kishte te fisi i vet dhe kjo pozitë nuk e pengoi atë që të hyjë fuqishëm në fenë islame. Madje, ai tërë këtë energji që e kishte e shndërroi në mirësi. Ai e përktheu në praktikë fjalën e Pejgamberit ﷺ : “Më i miri i tyre në injorancë është më i miri edhe në Islam, nëse e kuptojnë fenë.”[3]

    Shikojeni: ai e bleu Bilalin prej robërisë dhe e liroi. Kur bëri pazar me idhujtarët për çmimin e tij, ata i thanë se çmimin e ka pesë okë me ar, kështu që Ebu Bekri e bleu menjëherë. Pastaj, ata në njëfarë forme u munduan ta përçmojnë Ebu Bekrin duke i thënë: “Sikur të shtyheshe me ne për çmimin e tij, do të ta jepnim për një okë ari. Atëherë, Ebu Bekri u tha: “Ju, edhe sikur ta shitnit atë për njëqind okë ari, unë do ta blija.” Pra, ai nuk mërzitej për çmim, por interesohej të fitonte tek Allahu.

    Ebu Bekri dhe Othmani nuk pinin alkool as në kohën paraislame. Shikoni vëllezër, edhe para Islamit, me logjikën e tyre të shëndoshë, e dinin se alkooli është i keq, ndërsa sot ka ende muslimanë që nuk e lënë alkoolin dhe ende janë në dyshim.

    Ebu Bekri ishte burri i parë që e pranoi Islamin. Nga radhët e grave ishte Hadixhja, gruaja e Pejgamberit ﷺ . Nga radhët e fëmijëve ishte Aliu, kurse prej robërve ishte Bilali.

    Njëherë Aliu i pyeti të pranishmit: “Cili është më i mirë: Ebu Bekri apo besimtari i familjes së Faraonit (i përmendur në suren el Gafir)?” Ata heshtën. Atëherë Aliu tha: “Betohem në Allahun se një moment i Ebu Bekrit është më i mirë se një mijë momente të besimtarit të familjes së Faraonit, sepse ky besimtari i familjes së Faraonit ishte besimtar, porse nuk e shfaqi besimin, kurse Ebu Bekri prej momentit të parë e shfaqi Islamin.”

    Kështu ishte Ebu Bekri: i shpejtë në pranimin e Islamit, i shpejtë në bamirësi, i shpejtë në vepra të mira.

    E dimë rastin e Omerit kur u mundua t’ia kalojë Ebu Bekrit. Omeri e dha gjysmën e pasurisë, porse Ebu Bekri e dha tërë pasurinë.

    E dimë rastin kur Pejgamberi ﷺ  e lavdëroi leximin e Kuranit të Abdullah ibn Mesudit. Në atë rast Omeri shpejtoi që ta përgëzojë për këtë lajm të mirë Abdullah ibn Mesudin, por para tij tashmë e kishte përgëzuar Ebu Bekri.

    Ebu Bekri ishte shoqëruesi i Pejgamberit ﷺ  kur bëri hixhret.  Ebu Bekri e kuptonte Pejgamberin ﷺ  në rast se tregonte diç në mënyrë jo të drejtpërdrejtë. Ebu Seid el Hudriu (Allahu qoftë i kënaqur me të!)‎‎ tregon: “Pejgamberi ﷺ u ligjëroi njerëzve dhe u tha: “Allahu i Lartësuar i dha të drejtën një robi për të zgjedhur mes dynjasë dhe asaj që gjendet tek Ai. Robi zgjodhi atë që gjendet tek Allahu.” Ebu Bekri zuri të qajë. Ne u çuditëm me të qarët e tij nga ajo që tregoi i Dërguari i Allahut ﷺ për një rob që të zgjidhte. Por, ai që duhej të zgjidhte ishte vetë Pejgamberi ﷺ. Ndërkohë, Ebu Bekri‎‎ ishte më i dituri në mesin tonë (dhe e kuptoi këtë gjë).”[4]

    Njëherë Pejgamberi ﷺ  i pyeti të pranishmit: “Kush prej jush sot është gdhirë agjërueshëm?”

    – Unë, – tha Ebu Bekri.

    – Kush prej jush sot ka përcjellë xhenaze?

    – Unë, – tha Ebu Bekri.

    – Kush prej jush sot ka ushqyer ndonjë të varfër?

    – Unë, – tha Ebu Bekri.

    – Kush prej jush sot ka vizituar ndonjë të sëmurë?

    – Unë, – tha Ebu Bekri.

    – Ai që i bën të gjitha këto (brenda një dite) do të hyjë në Xhenet”, – tha i Dërguari i Allahut ﷺ.[5]

    Dijetarët thonë se kjo vlen për atë që i bën këto katër gjëra brenda një dite.

    Shikojeni vëllezër, me të vërtetë, qoftë vetëm një herë në jetë të veprohen të gjitha këto brenda ditës është shumë e vështirë, porse ai si duket në vazhdimësi i vepronte ato. Pejgamberi ﷺ  rastësisht i ka pyetur sahabët, ndërsa Ebu Bekri nuk është se ishte përgatitur për këto pyetje, porse ai vërtet ishte i përgatitur për vdekje. Ai e donte Xhenetin.

    Shikoni veprat: agjërimi, që është për veten e tij; përcjellja e xhenazes, që është hak i të vdekurit; bamirësia, që është krah i të varfrit; vizita e të sëmurit, që është e drejtë e të sëmurit. Pra, llojllojshmëri të veprave të mira.

    Pjesa e dytë e hutbes

    Është i njohur momenti i rëndë i vdekjes së Pejgamberit ﷺ . Në atë rast Omeri u trondit aq shumë, saqë tha: “Kush thotë se Muhamedi ﷺ  ka vdekur, do t’ia heq kokën!”

    Vëllezër, Omeri ishte shumë serioz, prandaj askush prej sahabëve të pranishëm nuk guxonte të thoshte se Pejgamberi ﷺ  ka vdekur.

    Ebu Bekri në këto momente nuk ishte i pranishëm aty, derisa shkoi një sahab dhe i tregoi se Omeri po thotë kështu e ashtu. Kur erdhi Ebu Bekri, hyri te Pejgamberi ﷺ , e zbuloi fytyrën e tij, e puthi në ballë dhe tha: “Ishe i mirë i gjallë dhe i vdekur, o i Dërguari i Allahut ﷺ !” Pastaj u tha njerëzve: “O ju njerëz, ai që e ka adhuruar Muhamedin, le ta dijë se Muhamedi ka vdekur, ndërsa ai që e ka adhuruar Allahun, Ai është i Gjallë e nuk vdes. Pastaj e citoj ajetin: “Muhamedi nuk është tjetër vetëm se i dërguar. Edhe përpara tij pati të dërguar (që vdiqën ose u vranë). E, nëse ai vdes ose mbytet, a do të ktheheshit ju prapa…” (Ali Imran, 144)

    Omeri tregon se në atë moment e lëshuan këmbët dhe e kuptoi se me të vërtetë Pejgamberi ﷺ  paska vdekur.

    Këtu shohim se Ebu Bekri e kishte shumë të vështirë të pohonte e ta pranonte vdekjen e Pejgamberit ﷺ , porse ai e thoshte të vërtetën edhe nëse ishte e hidhët.

    [1] Pjesën më të madhe e kam marrë nga libri “Tarih el hulefa”, të imam Sujutit.

    [2] Buhariu nr.4640.

    [3] Buhariu nr.3353.

    [4] Buhariu nr.3654.

    [5] Muslimi nr.1028.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

  • Kurani i rrënon dyshimet (HUTBE)

    Kurani i rrënon dyshimet (HUTBE)

    Mësimet e Kuranit ndahen në tri pjesë:

    1. Teuhid ose njësimi i Allahut,
    2. Tregime, dhe

    Kur jemi te tregimet, do të shohim dialogun që e bënë pejgamberët e Allahut me jobesimtarët. Kur jemi tek ajetet e teuhidit, do të shohim se flasin për madhështinë e Allahut, për cilësitë e larta dhe emrat e bukur të Allahut, njohja e mirëfilltë e Allahut e kështu me radhë.

    Në Kuran përmenden dyshimet e jobesimtarëve dhe Allahu u përgjigjet atyre. Këto dyshime përsëriten në të gjitha kohët. Pra, këto dyshime nuk janë diç e re, përkundrazi janë të vjetra, porse mund të ndryshojnë në nuanca, ndërsa në vija të gjera dyshimet që i shfaqnin idhujtarët e hershëm dhe jobesimtarët bashkëkohorë janë të njëjta.

    Madje, është e çuditshme se idhujtarët e së kaluarës, kur ishin në rehati, adhuronin idhujt, ndërsa në kohë krizash i ktheheshin Allahut. Ndërkaq, jobesimtarët e së sotmes fare nuk kthehen tek Allahu, madje as në kohë vështirësish.

    Në Kuran do të hasim ajete që i rrënojnë dyshimet e ateistëve. Po ashtu do të shohim ajete që i rrënojnë dyshimet e idhujtarëve. Pastaj, ajete që i rrënojnë dyshimet e atyre që e mohojnë profecinë e Muhamedit ﷺ , madje vetë Kurani u përgjigjet atyre që e teprojnë në lavdërimin e Muhamedit ﷺ , saqë i atribuojnë cilësi hyjnore dhe e kundërshton bindjen e tyre.

    Kur Xhubejr ibn Mutimi ishte idhujtar, e tregon këtë rast: “E kam dëgjuar Pejgamberin ﷺ duke lexuar suren et Tur në namazin e akshamit dhe, kur arriti tek ajetet: “A mos vallë, ata janë krijuar prej hiçit apo mos janë ata krijues të vetvetes?! A mos vallë ata kanë krijuar qiejt dhe Tokën?! Nuk është kështu, por ata nuk janë aspak të bindur. A mos zotërojnë thesaret e Zotit tënd?! Apo mos janë ata sunduesit (e gjithçkaje)?!”, (Et Tur, 35-37) zemra desh më fluturoi.[1]

    Ne e dimë logjikisht se asgjë nuk krijohet prej asgjësë. Pra, çdo gjë ka një bazë, një esencë, një bërthamë. Ndërkaq, Ai që krijon vetëkuptohet se është shumë i Fuqishëm, ka urtësi absolute, nuk gabon, porse çdo gjë e përsos dhe sigurisht se nuk është i llojit njerëzor.

    Mospajtimin që e kemi me fetë e tjera ne nuk guxojë të bëjmë dallime mes pejgamberëve të Zotit se ky apo ai është më mirë, ndërsa profeti tjetër është gabim. Jo, nuk guxojmë të bëjmë kësi lloj krahasimesh.

    Atë që kemi të drejtë ta bëjmë është të sjellim argumente se cili libër i Zotit nuk ka pësuar ndryshime, cili Libër i Zotit është i ruajtur ashtu siç ka zbritur. Pra, tërë këtë e bëjmë me argumente.

    Pastaj, dialogun me ateistët mund ta bëjmë rreth prijësve shpirtërorë të tyre. Sigurisht, edhe ata kanë njerëz që i pasojnë, prej të cilëve frymëzohen. Nëse shikojmë në biografitë e atyre ose në cilitdo prej tyre, bie fjala, Karl Marksi, ishte racist, ndërsa sot bota mundohet ta luftojë racizmin. Lenini ishte tiran dhe njeri që sillej keq me prindin e vet. Ngjashëm i kemi edhe biografitë e ateistëve të tjerë, ku do të shohim se bënë vrasje masive të njerëzve të pafajshëm.

    Ndërkaq, nëse e shikojmë biografinë e Muhamedit ﷺ , do të shohim se edhe vetë jomuslimanët e vendosin të parin në listën e njerëzve të dalluar dhe më me ndikim në historinë e mbarë njerëzimit.

    Tek ai do të gjejmë trimëri, bamirësi, burrni e modesti. Do të shohim se i nderonte të vjetrit e të vegjlit, trajtimin e mirë që i bënte familjes, robërve ose shërbëtorëve, pastaj edhe me kafshët ishte shumë i butë e i mëshirshëm. Po ashtu, sjelljen madhështore që e kishte me jomuslimanët.

    Shikoje këtë përshkrim që e bëri Enesi (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎) për Pejgamberinﷺ : “Ditën kur Pejgamberi ﷺ  hyri në Medinë ndriçonte çdo gjë, kurse ditën kur vdiq çdo gjë dukej e errët.”[2]

    Nëse ndalemi te Faraoni, do të shohim se ai dhe përkrahësit e tij i mohonin të gjitha argumentet dhe mrekullitë e Musait ﷺ , por Allahu na tregon çfarë fshihte Faraoni dhe ata që ishin me të:

    ﴿وَجَحَدُواْ بِهَا وَٱسۡتَيۡقَنَتۡهَآ أَنفُسُهُمۡ ظُلۡمٗا وَعُلُوّٗاۚ ١٤﴾

    “Dhe i mohuan ato (argumentet e Zotit) me arrogancë e tirani, ani pse në vete besonin bindshëm.” (En Neml, 14)

    Po, pra ata ishin të bindur në argumentet e Musait ﷺ , porse i mohuan për shkak të arrogancës që e kishin, gjë që u kushtoi shtrenjtë, sepse të gjithë së bashku përfunduan të përmbytur në ujë.

    Vëllezër, ne nuk guxojmë të luajmë me besimin, herë të besojmë, herë jo! Me besimin në Allahun nuk ka lojë, nuk ka shaka.

    Nëse dikush shkon në gjykatë, a bën shaka atje? Përkundrazi, sjelljet i ka shumë në nivel dhe fjalët i ka jashtëzakonisht të matura. Madje, kur të hyjë, hyn duke u dridhur nga frika. Nëse jemi shumë serioz në gjykatë, përse të mos jemi seriozë në çështjen e besimit tonë, prej të cilit varet ardhmëria jonë në dynja e në ahiret?! Ka njerëz që kanë luajtur me argumentet e Zotit, por asnjëri prej tyre nuk ka parë ditë të bardhë.

    Kur jemi te besimi në ringjalljen, Allahu na e përshkruan dyshimin që e kanë disa nëpër histori:

    ﴿وَضَرَبَ لَنَا مَثَلٗا وَنَسِيَ خَلۡقَهُۥۖ قَالَ مَن يُحۡيِ ٱلۡعِظَٰمَ وَهِيَ رَمِيمٞ٧٨ قُلۡ يُحۡيِيهَا ٱلَّذِيٓ أَنشَأَهَآ أَوَّلَ مَرَّةٖۖ وَهُوَ بِكُلِّ خَلۡقٍ عَلِيمٌ٧٩﴾

    “Ai na solli Neve shembull, e harroi krijimin e vet e tha: “Kush i ngjall eshtrat duke qenë ato të kalbura?” Thuaj: “I ngjall Ai që i krijoi për herë të parë, e Ai është shumë i dijshëm për çdo krijim.” (Jasin, 78-79)

    Eshtrat për herë të parë janë krijuar prej ujit, e përse të mos rikrijohen pasi të jenë të kalbura?! Madje, në mendjen tonë a është më i lehtë krijimi për herë të parë apo rikrijimi, përkatësisht krijimi herën e dytë? Sigurisht, krijimi për herë të parë është më i vështirë. Këtë na e thotë edhe Kurani:

    ﴿وَهُوَ ٱلَّذِي يَبۡدَؤُاْ ٱلۡخَلۡقَ ثُمَّ يُعِيدُهُۥ وَهُوَ أَهۡوَنُ عَلَيۡهِۚ ٢٧﴾

    “Dhe Ai është që e shpik jetën dhe pastaj e përsërit atë, e ajo (përsëritja) është edhe më e lehtë për Të (sipas mendimit tuaj).” (Er Rum, 27)

    A e dini përse njerëzit dyshojnë në ringjalljen e në botën tjetër? Ç’është e vërteta, ata dyshojnë në fuqinë e Allahut.

    Mu për këtë, Allahu në suren Kaf, prej argumenteve që ua përmendi atyre që i kanë zemrat të mbushura me dyshime, i kthen në bazë ose në ajkë të besimit: Allahu ka mundësi të krijojë, ka Fuqi të krijojë. Pra, nëse ne jemi të bindur se Allahu krijoi Tokën e Qiellin, bimët e njeriun, malet e ujërat, atëherë ne besojmë se qenka e lehtë për të edhe ta ringjallë këtë njeri.

    I Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë: “Njeriun të tërin do ta tretë toka, përveç kërbishtit[3]: prej tij është krijuar dhe prej tij do të ringjallet.”[4]

    Njeriu nuk tretet i tëri, por mbetet edhe kjo pjesë e vogël e quajtur kërbisht, prej të cilit do të ringjallet. Disa persona, të gjitha argumentet që flasin për Allahun e për botën tjetër, i refuzojnë e nuk i pranojnë, me pretekstin se ai nuk i ka parë këto gjëra! A është ky argument? Unë i besoj vetëm asaj që e kam parë, përndryshe nuk besoj. A është argument ky pretendim?

    Neve si besimtarë na mjafton të na tregojë ose të na informojë një njeri besnik, që nuk gënjen, ne i besojmë sakaq. Kur jemi te pretendimi “se nuk e kam parë, andaj nuk besoj”, ka shumë gjëra që ekzistojnë që dikush nuk i ka parë.

    Fëmija në barkun e nënës nuk sheh asgjë, por a do të thotë kjo se nuk ekziston një botë jashtë barkut të nënës dhe rrethit ku ai tanimë jeton?

    Peshku në ujë nuk sheh çfarë ka në tokë, por a do të thotë se asgjë nuk ekziston mbi tokë?

    Madje, shpirti, o vëllezër, të gjithë njerëzit besojnë se shpirti ekziston, porse askush nuk e sheh atë.

    Mos harroni vëllezër se njeriu në këtë botë është në provim, ndërsa në botën tjetër do t’i zbulohet çdo gjë, porse atëherë bëhet vonë.

     

    Pjesa e dytë e hutbes

    Kurani fisnik është Fjalë e Allahut të Madhëruar, rrjedhimisht është kundërpërgjigje ndaj çdo dyshimi. Pejgamberi ﷺ  nuk shtoi në Kuran as një fjalë të vetme.

    Çdo gjë është vetëm prej Allahut, prandaj Kurani mbetet mrekullia më e madhe e njerëzimit.

    Ibn Atije, një prej burrave të parë, kur e përshkroi Kuranin dhe madhështinë gjuhësore që e ka, thotë: “Sikur të hiqej një shprehje nga Kurani, pastaj të shikohej në tërë gjuhën arabe (që llogaritet se i ka rreth 12 milionë fjalë), në mënyrë që të vendoset në vend të fjalës kuranore, nuk do të gjeje dot.”[5]

    Nuk mund të gjesh ndonjë fjalë më të mirë sesa atë fjalë që e ka thënë Allahu.

    Mos u lodh të gjesh më mirë, por besoji Zotit tënd dhe Fjalës së Tij, se aty ke zgjidhje dhe përgjigje për çdo gjë.

    Përgatiti: Flamur Kabashi

    [1] Buhariu nr.4854.

    [2] Tirmidhiu nr.3618 dhe thotë se është sahih garib, po ashtu hadithin e saktëson shejh Albani.

    [3] Kërbisht: ashti i vogël në fund të boshtit kurrizor, që në anatomi njihet me termin coccyx.

    [4] Muslimi, 2955.

    [5] Nebeul adhim, f.147.

     

  • Të gjithë jemi të varfër para Allahut [HUTBE]

    Të gjithë jemi të varfër para Allahut [HUTBE]

    Njeriu ka nevojë për dy lloje ushqimesh: ushqim për trupin dhe ushqim për shpirtin. Sikundërqë vdes trupi pa ushqim, vdes edhe shpirti pa ushqimin e duhur.

    Allahu i Madhëruar thotë:

    ﴿۞يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ أَنتُمُ ٱلۡفُقَرَآءُ إِلَى ٱللَّهِۖ وَٱللَّهُ هُوَ ٱلۡغَنِيُّ ٱلۡحَمِيدُ١٥﴾

    “O njerëz! Ju jeni të varfër tek Allahu (nevojtarë për çdo gjë). E, Allahu është i pasur dhe është i denjë për falënderim.” (Fatir, 15)

    Të gjithë janë të varfër pranë Allahut. Të gjithë kanë nevojë për Të: besimtari e jobesimtari, i sëmuri e shëndoshi, mjeku e pacienti, ai që është në gjumë dhe ai që është zgjuar, ai që është në luftë dhe ai që është në paqe e rehat në shtëpi, ai që është në rrugë dhe ai që është në shtëpi, ai që është në veturë dhe ai që është në aeroplan. Të gjithë ne, pa përjashtim, kemi nevojë për Allahun, në dynja, në varr dhe në botën tjetër.

    Kur një njeri deshi të bëjë një mëkat, atij iu drejtua një i mençur: “Bëje këtë mëkat aty ku nuk të sheh Allahu!” Nuk është e kotë ta kuptojmë se nuk mundemi pa Allahun e as që mund t’i fshihemi Atij.

    Shikoji këto ajete:

    ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلۡإِنسَٰنُ مَا غَرَّكَ بِرَبِّكَ ٱلۡكَرِيمِ٦ ٱلَّذِي خَلَقَكَ فَسَوَّىٰكَ فَعَدَلَكَ٧ فِيٓ أَيِّ صُورَةٖ مَّا شَآءَ رَكَّبَكَ٨﴾

    “O njeri, ç’të mashtroi ty karshi Zotit tënd Bujar? Ai të krijoi ty dhe bëri që ta kesh (në formë) të harmonizuar tërë organizmin. Dhe çfarë forme deshi (Ai), të dha.” (El Infitar, 6-8)

    Allahu nuk na pyeti për pamjen tonë, por na bëri të bukur e nuk na fali të shëmtuar. Të gjitha gjymtyrët na i bëri në gjatësinë e duhur, jo një shumë të gjatë e një shumë të shkurtër.

    Shikoji të mirat që na i dha Allahu vetëm në nyjat e trupit. Pejgamberi ﷺ  ka thënë:

    “Çdo njëri nga bijtë e Ademi është krijuar me treqind e gjashtëdhjetë nyja të eshtrave.”[1]

    Për këto treqind e gjashtëdhjetë nyja duhet të japim sadaka. Pejgamberi ﷺ  në një hadith tjetër na thotë:

    “Çdo ditë duhet të jepet sadaka për secilën nyjë të trupit. Të ndihmojë dikë për të hipur në kafshë ose t’ia afrojë plaçkat lart llogaritet sadaka. Fjala e mirë dhe çdo hap që njeriu e bën duke shkuar për namaz llogaritet sadaka. Po ashtu, orientimi i dikujt drejt një rruge llogaritet sadaka.”[2]

    Vetëm për nyja sa shumë borxh që kemi karshi Allahut. Sikur të mos i kishim nyjat, as do të mund të punonim e as të shkruanim, as të hanim, as të pinim e as të lëviznim.

    Vëllezër, njeriu në çdo kohë është në rrezik nga trombocitet, të cilat mund t’i shkaktojnë sulme ose gjakderdhje. Njeriu ka shumë trombocite e qeliza kanceroze, të cilat mund të aktivizohen për çdo moment.

    Mirëpo, mëshira e Allahut ndaj nesh ka bërë që ne të jetojmë të qetë. Thjesht dije se jeta jonë është në Dorën e Allahut. Ne kemi nevojë për Allahun. Ne nuk mundemi pa Allahun.

    Ki mendim të mirë për Allahun. Shikoje këtë thënie të Hadixhes (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎), gruas së Pejgamberit ﷺ . Këtë thënie ajo ia tha Pejgamberit ﷺ , ende pa e lexuar Kuranin, ende pa ditur gjë për fenë islame. Posa i zbriti Xhibrili ﷺ  Muhamedit ﷺ  me ajetet e para me “Lexo!”, Pejgamberi ﷺ  shkoi tek ajo i frikësuar dhe i tha: “U frikësova për vetveten.”

    Mirëpo, Hadixhja kishte mendim shumë të mirë për Allahun, për Bujarin Absolut. Ajo i tha: “Assesi! Betohem në Allahun se Allahu kurrë nuk të poshtëron ty, sepse ti i mban lidhjet farefisnore, u ndihmon të dobëtëve, u jep nevojtarëve, i nderon dhe i ushqen mysafirët e i del në ndihmë atij që e ka goditur fatkeqësia.”[3]

    Vëllezër, Allahu na është drejtuar me këtë ajet:

    ﴿وَقَالَ رَبُّكُمُ ٱدۡعُونِيٓ أَسۡتَجِبۡ لَكُمۡۚ ٦٠﴾

    “Zoti juaj ka thënë: “Më thirrni Mua (me lutje), Unë ju përgjigjem.” (El Gafir, 60)

    Merri sebepet dhe lutu. Ke nevojë për shtëpi, për veturë, për familje, për tregti, për udhëtim, për haxhillëk, për çfarëdo nevoje që ke, lute Allahun dhe ji i bindur se Ai do të të përgjigjet. Mos thuaj: “S’janë kushtet, nuk janë rendet”, sepse për Allahun është e lehtë.

    Zubejr ibn Avami i tha të birit të vet, Abdullahut: “O biri im, nëse nuk ke mundësi ta paguash borxhin tim, kërko ndihmë nga Kujdestari im.” Abdullahu tha: “Betohem në Allahun se unë nuk e dija se kë e kishte për qëllim kur e pyeta: “O baba, kush është Kujdestari yt?” Babai m’u përgjigj: “Allahu.” Pastaj Abdullahu tha: “Betohem në Allahun se, sa herë që isha në vështirësi për ta paguar borxhin e babait tim dhe lutesha duke thënë: “O Kujdestari i Zubejrit, ma paguaj borxhin e tij!”, Allahu ma paguante atë.

    Memuni, njëri prej kalifëve të parë, i tha Muhamed ibn Abadit, i cili ishte një njeri i devotshëm: “Jam informuar se kushdo që vjen në Basra, ti do ta marrësh për gosti atë?!” Muhamedi ia ktheu: “Mosdhënia është mendim i keq për Allahun.”

    Një njeriu tjetër të devotshëm, kur iu afrua vdekja, i thanë: “Çfarë mendon se do të bëjë Allahu me ty?” Ai tha: “Allahu më nderoi duke qenë unë në shtëpinë time, sigurisht se nderimin që do të ma bëjë në shtëpinë e Tij (në ahiret) do të jetë më i madh se këtu.”

    Duhet të kemi kujdes të bëjmë dallimin mes mendimit të mirë për Allahun dhe mashtrimit.

    Hasen el Basriu ka thënë: “Disa njerëz janë mashtruar me shpresa, derisa dolën nga kjo dynja pa pasur vepra të mira. Ata thoshin: “Unë kam mendim të mirë për Allahun…” Ata janë gënjeshtarë. Sikur të kishin mendim të mirë për Allahun, do të bënin vepra të mira.”

    Ta njohim Allahun. T’i njohim emrat e bukur dhe cilësitë e larta të Allahut.

    Emri “el Latif” e ka kuptimin se Allahu ua rregullon punët dhe gjërat krijesave të Tij, nga nuk e presin ata. Ua rregullon punët në mënyrë të fshehtë.

    Kur Allahu deshi ta kthejë Musain ﷺ  te nëna e vet, nuk bëri që benu israilët të luftojnë e të çohen në kryengritje kundër Faraonit dhe ushtrisë së tij, por bëri që Musai të mos pranojë asnjë qumësht tjetër përpos qumështin e nënës së vet, saqë u detyruan ta marrin nënën e Musain në kështjellë, që vetë ajo ta ushqejë atë.

    Kur Allahu deshi ta lartësojë Jusufin ﷺ , e sprovoi në duart e vëllezërve të tij. Ata e hodhën në pus, pastaj u sprovua në pallatin e mbretit ku u rrit. Më pas u sprovua në burg, porse në fund ai u bë ministër: iu dha pushtet në Tokë.

    Madje, disa kanë thënë: “Sikur ta dinte shejtani se ku do të arrijë Jusufi ﷺ , nuk do t’u bënte cytje vëllezërve të Jusufit që ta hidhnin atë.”

    Pjesa e dytë e hutbes

    Kur të duam një person, ne e presim me mall ardhjen e tij, përgatisim çdo gjë për ta kënaqur dhe mundohemi që assesi të mos e zemërojmë. Ndoshta kjo punë kërkon edhe sakrificë nga ana jonë, porse përballë dashurisë që kemi për të i harrojmë të gjitha lodhjet.

    Allahut i takon shembulli më i lartë, porse kështu mund ta dimë sa e duam Allahun. Nëse ne e duam Allahun, atëherë e duam edhe takimin me Të, përmes lutjes, përmes namazit, përmes agjërimit…

    Shikojeni këtë fakt, o vëllezër, deri vonë nuk ka pasur orë ose alarm që t’i zgjojë për namaz të sabahut, por besimtarët janë zgjuar edhe për namaz nate, kurse për namaz të sabahut as që e kanë pasur këtë problem.

    Ata kishin zemra. Ata kishin motorë të fuqishëm. Ata ishin shumë të sinqertë me Allahun. Nuk kishin hile në raportin e tyre me Allahun.

    [1] Muslimi nr.1007.

    [2] Buhariu nr. 2891.

    [3] Buhariu nr.3.

    Përgatiti: Irfan JAHIU

     

  • Xheneti dhe Xhehenemi janë afër nesh [HUTBE]

    Xheneti dhe Xhehenemi janë afër nesh [HUTBE]

    Abdullah ibn Mesudi tregon se Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Xheneti është më afër jush sesa lidhësja e nallaneve tuaja. Ashtu është edhe Zjarri.”[1]

    Po, vëllezër, Xheneti është afër nesh, e edhe Xhehenemi. Njerëzit ose do të hyjnë te njëri ose te tjetri. Madje, në secilin prej tyre është lehtë të hyhet dhe i lehtë të fitohet. Në Xhenet duhet të jetë nijeti për Allahun dhe të kryhen veprat e mira, ndërsa në Xhehenem ose Zjarr vetëm duhet të pasohet epshi dhe të bëhen sa më shumë mëkate.

    Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Gjithë umeti im do të hyjë në Xhenet, përveç atyre që refuzojnë.” Të pranishmit pyetën: “O i Dërguari i Allahut, e kush refuzon?”  Pejgamberi ﷺ tha: “Kush më bindet mua, do të hyjë në Xhenet, e, kush më kundërshton, vetëm se ka refuzuar.”[2]

    Pra, rruga qenka e vizatuar, e lehtë, mirëpo ne nuk guxojmë ta shkëpusim lidhjen me të e as ta ndërrojmë këtë rrugë. Mos thuaj do të provoj një rrugë tjetër, sepse të gjitha rrugët e tjera përveç rrugës së Allahut janë të mbyllura ose rrugë qorre.

    Kur vdiq Othman ibn Medhuni, sahabiu i njohur, një grua e quajtur Umu Ala tha: “Mëshira e Allahut qoftë mbi ty, o Ebu Saib (Othman ibn Medhun)! Unë jam dëshmitare jotja që Allahu të ka nderuar.” Pejgamberi ﷺ më tha: “E si e ditke ti se Allahu e ka nderuar atë?”

    I thashë: “Nuk e di, t’u bëfsha kurban me babë e nënë, o i Dërguari i Allahut, e kë pra (e mëshiruaka Allahu)?!” Ai më tha: “Sa i përket këtij, betohem në Allahun se i ka ardhur e qarta (vdekja). Betohem në Allahun se unë shpresoj për të mirësinë. Ndërkaq, betohem në Allahun se unë as për vete nuk e di çfarë do të bëhet me mua, edhe pse jam i Dërguari i Allahut.”[3]

    Ne nuk themi në mënyrë të prerë për askënd se ky do të hyjë në Xhenet ose ai do të hyjë në Xhehenem, përveç për ata që ka treguar Allahu ose Muhamedi ﷺ  në hadithe.

    Mirëpo, ne kemi mendim të mirë dhe shpresojmë se ata që kanë bërë vepra të mira do të hyjnë në Xhenet, ndërsa ata që bëjnë vepra të këqija kemi frikë se do të përfundojnë në vend të keq.

    Të gjithë besimtarët, në parim, do të hyjnë në Xhenet me Mëshirën e Allahut, pastaj ata do të shpërblehen sipas veprave të mira të tyre. Pejgamberi ﷺ  na ka treguar se një njeri ka hyrë në Xhenet për shkak të një dege që e ka larguar nga rruga e njerëzve. Po ashtu një personi tjetër iu falën të gjitha mëkat sepse i dha ujë një qeni të etur…

    Kështu, shkaqet për të hyrë në Xhenet janë të shumta, siç janë të shumta edhe shkaqet për të hyrë në Zjarr.

    ﴿وَلَا يَظۡلِمُ رَبُّكَ أَحَدٗا٤٩﴾

    “Allahu askujt nuk i bën padrejtësi.” (EL Kehf, 49)

    ﴿يَوۡمَ لَا يَنفَعُ مَالٞ وَلَا بَنُونَ٨٨ إِلَّا مَنۡ أَتَى ٱللَّهَ بِقَلۡبٖ سَلِيمٖ٨٩﴾

    “Atë Ditë nuk do të bëjë dobi as pasuria e as fëmija, përveç atij që vjen me zemër të pastër.” (Esh Shuara, 88-89)

    Pra, rruga e Xhenetit qenka zemra. Gjëja më e rëndësishme është të jetë zemra e pastër dhe motori duhet të lëvizë me forcë, e jo vetëm me fjalë goje.

    Ne të gjithë e dimë se Allahu na sheh e na dëgjon, mirëpo a e ndiejmë këtë gjë?! Këtë e zbulojmë në raste krizash e vështirësish. Nëse e dimë se në filan vendin ka haram, por më vete themi: “S’ka gjë të keqe” dhe shkojmë aty.

    Mbase mund t’i gënjej njerëzit, porse Allahun jo, sepse Ai më sheh.

    Me njerëzit çështja është lehtë, porse me Allahun jo. Në këtë rast zemra e shëndoshë duhet të lëvizë menjëherë.

    Dëgjojeni këtë ajet:

    ﴿ وَيُحَذِّرُكُمُ ٱللَّهُ نَفۡسَهُۥۗ ٢٨﴾

    “Allahu jua tërheq vërejtjen nga Vetja e Tij.” (Ali Imran, 28)

    Dëgjoje mirë: “jua tërheq vërejtjen” porse nga cila gjë, nuk po e përmend. Edhe ne, kur kërcënojmë dikë, i themi: “Ruaju!” dhe nuk i themi nga çfarë të ruhet, porse kjo kuptohet si kërcënim.

    Zemra e gjallë pendohet, mërzitet. Ajo nuk rri heshtur. Nëse vepron gjë të keqe, zgjohet dhe ndihet ngushtë. Nëse lë një urdhër të Zotit, ndihet keq dhe kështu pendohet. Kur ajo ta dijë se Xheneti është afër, asgjë nuk lë pa punuar: as adhurim, as respekt, as agjërim e as namaz, as sadaka e as lidhje familjare.

    Zemra e sëmurë dhe e fjetur nuk dëshiron të dëgjojë:

    ﴿وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ نَسُواْ ٱللَّهَ فَأَنسَىٰهُمۡ أَنفُسَهُمۡۚ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡفَٰسِقُونَ١٩﴾

    “Mos u bëni sikurse ata që e harruan Allahun dhe kështu Allahu i bëri që ta harrojnë veten e tyre. Këta janë mëkatarët.” (El Hashër, 19)

    Ky njeri çmimin e paguan shumë shtrenjtë. Zemra e gjallë lëviz.

    ﴿ وَهُمۡ يَكۡفُرُونَ بِٱلرَّحۡمَٰنِۚ قُلۡ هُوَ رَبِّي ٣٠﴾

    “Ata e mohojnë Allahun! Thuaj: “Ai është Zoti im.” (Er Rad, 30)

    Allahut i takon shembulli më i lartë, por po e sjell një shembull: Sikur të shahej babai i ynë, ne sigurisht do të thoshim: “Ai është babai im!” Pra, lavdërohemi me të dhe nuk lejojmë të shahet. Kjo pra është dashuria ndaj babait dhe për këtë arsye ne e mbrojmë atë. Kjo tregon se ne e ndihmojmë atë dhe assesi nuk heshtim. Nëse heshtim, kjo i bie se jemi frikacakë dhe jemi të nënçmuar.

    “Thuaj: “Ai është Zoti im.” Kjo shprehje tregon se duhet pasur krenari për Allahun, ndërsa zemra duhet të këndellet e të lëvizë e mos të rrijë e heshtur.

    Zemra e gjallë bënë sexhde nën Arshin e Allahut. Prej shtatë kategorive të njerëzve që do të jenë nën hijen e Allahut në Ditën e Gjykimit do të jetë edhe: “… një person, zemra e të cilit është e lidhur për xhamitë.”

    Kur Sad ibn Muadhi e pranoi Islamin, ishte tridhjetëvjeçar. Kur vdiq, kishte vetëm tridhjetë e gjashtë vjet, por për vdekjen e tij është dridhur Arshi i Allahut. Po pra, është dridhur Arshi sepse ai ishte shumë i sinqertë dhe nuk i bënte punët për t’ia pëlqyer  njerëzit.

    Ajo që është e rëndësishme është që të mos vdesim pa qenë të njohur në Qiell. Mos vdiq duke qenë i njohur në Qiell me mëkate, por vdiq duke qenë i njohur në Qiell me vepra të mira e me burrëri.

    Zemra e gjallë, edhe nëse trupi është i sëmurë, lëviz. Omer ibn Hatabi, pasi u plagos, i ra të fikët, dhe askush nuk mundi ta këndellë, derisa dikush i tha: “Namazi, o prijës i besimtarëve.” Atëherë ai u këndell. Omeri thoshte: “Po, nuk ka hise në Islam ai që e lë namazin.”

     

    Pjesa e dytë e hutbes

    Zemra e gjallë dhe e shëndoshë duhet të mbetet e tillë e të mos lihet të sëmuret.  Është një ves shumë i keq, të cilit i thonë vetëpëlqim. “Unë jam mashalla.” Pra, të jetë i kënaqur me veten e tij e ti hyjë vetja në qejf, se si unë nuk është kush.

    Prej gjërave që e dobësojnë zemrën, është “do ta bëj”, pra, të shtyhen veprat e mira për më vonë. Do të filloj namazin. Më vonë do ta bëj këtë ose atë vepër.

    Kështu pothuajse të gjithë njerëzit arsyet i kanë të ngjashme: jam i zënë me shkollimin, pastaj me punën, pastaj me martesën, pastaj me shtëpinë, pastaj fëmijët… pastaj… E kur do të kthehesh e do të këndellesh?

    Vëllezër, veprat e mira janë në çdo vend, në çdo kohë dhe për çdo njeri mbetet që ta lëvizim zemrën e të mos dorëzohemi.

    Mos thuaj: “Javën e ardhshme”, “Vitin tjetër”, “Këtë verë”, “Dimrin që vjen” do ta bëj… Zemra e shëndoshë nuk rri në të njëjtin vend dhe në të njëjtën gjendje për njëzet vjet me radhë.

    Sot i bëjmë veprat e sotme, ndërsa ëndrrat i lëmë për natën.

    [1] Buhariu nr.6488.

    [2] Buhariu nr.7280.

    [3] Buhariu nr.3929.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

  • MUAJI REXHEB

    MUAJI REXHEB

    1. Muaji Rexheb është muaji i shtatë në radhë nga dymbëdhjetë muajt e vitit hixhri. Emri i tij buron nga fjala ‘et-terxhib’ që do të thotë nderim apo madhështim, kjo, sepse në periudhën para Islamit, arabët e madhështonin dhe nuk e lejonin luftën në këtë muaj.[1]

    E quanin edhe ‘rexheb el-esam’ (Rexhebi i Shurdhër – sh.p.), shkaku se nuk dëgjoheshin lëvizjet e luftimeve dhe as zëri i armëve dhe shkaku se është një nga muajt e shenjtë (ku në to ndalohet lufta -sh.p-), pra njëlloj si i shurdhri, që nuk dëgjon.[2]

    E quanin edhe ‘munsil el-esine’ që do të thotë nxjerrës i shtizave dhe i shigjetave nga vendi i tyre, sepse me hyrjen e muajit Rexheb, largoheshin e pushonin shtizat dhe majat e shigjetave, shkaku i anulimit të luftimeve në shenjë nderi dhe madhështimi për këtë muaj.[3]

    1. Muaji Rexheb është nga muajt e shenjtë që në numër janë katër dhe si muaj vjen i katërti me radhë, pas muajit Dhulkade, Dhulhixhe dhe Muharrem, e pastaj vjen muaji Rexheb, ashtu siç Allahu thotë: “Vërtet, numri i muajve tek Allahu është dymbëdhjetë, sipas Librit të Allahut, që prej ditës kur i krijoi qiejt dhe Tokën. Katër prej tyre janë të shenjtë.” (Et-Teube: 36)

    Profeti, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, thotë: “Koha (viti) është kthyer përsëri, siç ka qenë në fillim kur Allahu i krijoi qiejt dhe tokën. Viti ka dymbëdhjetë muaj, katër janë të shenjtë, tre nga ata janë radhazi: Dhulkade, Dhulhixhe dhe Muharrem, kurse muaji Rexheb është ndërmjet muajit Xhumada dhe Shaban.”[4]

    1. Këta katër muaj të shenjtë, ku në mesin e tyre bën pjesë edhe muaji Rexheb, janë muaj të mëdhenj tek Allahu. Në ta ndalohet dëmtimi i vetes me bërjen e mëkateve dhe tejkalimin e kufijve, ashtu siç Allahu thotë: “…Prandaj, mos i bëni vetes dëm…” (Et-Teube: 36); do të thotë mos i bëni dëm vetes në këta muaj, sepse mëkati në këta muaj është më i rëndë dhe më i madh në peshë sesa mëkati që bëhet në muajt e tjerë. Padrejtësia dhe bërja e mëkatit, janë të ndaluara në të gjithë muajt dhe jo vetëm në muajt e shenjtë, mirëpo shkaku i madhështisë dhe shenjtërisë që e kanë këta muaj tek Allahu, bërja e mëkatit në ta është më e ndaluar.

    Katade, Allahu e mëshiroftë, tha: “Padrejtësia që bëhet gjatë muajve të shenjtë është më e madhe si gabim dhe gjynah karshi padrejtësisë që bëhet gjatë muajve të tjerë, edhe pse padrejtësia si mëkat është i madh në çdo kohë dhe në çdo gjendje, por Allahu madhështon nga çështja e Tij çfarë të dëshirojë.”[5]

    1. Myslimani detyrohet t’i nderojë muajt e shenjtë duke i respektuar në ta kufijtë e Allahut, me kryerjen e detyrimeve dhe zbatimin e obligimeve të Tij, me përkujdesjen për t’iu nënshtruar dhe për ta adhuruar ashtu siç e bën të kënaqur Allahun, dhe duke qenë i kujdesshëm nga dëmtimi i vetes me shkeljen e ndalesave të Allahut, veprimin e veprave që e detyrojnë zemërimin e Allahut dhe tejkalimin e kufijve të Tij, veçanërisht gjatë këtyre muajve po dhe gjatë muajve të tjerë në përgjithësi.
    2. Nuk është përcjellë asnjë hadith (i saktë) që në veçanti flet për vlerën e muajit Rexheb.

    Ibën Haxheri, Allahu e mëshiroftë, tha: “Nuk përcillet asnjë hadith i saktë që lejohet të argumentohet me të për vlerën e muajit Rexheb, as për agjërimin e tij, as për agjërimin e ndonjë dite prej tij në veçanti dhe as për veçimin e netëve të tij me namaz nate.”[6]

    1. Muaji Rexheb nuk lejohet të dallohet me ndonjë adhurim të veçantë dhe të mendohet se adhurimi në këtë muaj ka specifikë të veçantë, si: agjërimi i disa ditëve të tij, apo falja e namazit të natës në disa net të tij, apo lutja me dua të posaçme duke e pasur mendimin se këto adhurime kanë vlerë të veçantë në muajin Rexheb. Të gjitha këto janë nga risitë në fe.

    Nuk ka dallim në shkallë dhe vlerë asnjë kohë karshi kohës tjetër, përveç asaj kohe që e ka veçuar Allahu me ndonjë lloj të adhurimit.

    Ibën Tejmije, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Dallimi me adhurim i ndonjë sezone që nuk është prej sezonave sheriatike, si: i disa netëve të muajit Rebiul Evel, ku për to thuhet se janë nata e mevludit, apo i disa netëve të muajit Rexheb, është nga risitë në fe dhe të parët tanë të mirë as nuk e kanë pëlqyer dhe as që kanë vepruar kësisoj.”[7]

    1. Nuk lejohet që muaji Rexheb të veçohet me agjërim karshi muajve të tjerë, duke menduar se agjërimi në këtë muaj ka vlerë të veçantë, mirëpo, nëse myslimani agjëron në muajin Rexheb shkaku se është nga muajt e shenjtë, dhe po ashtu ka agjëruar edhe në muajt e tjerë të shenjtë, në këtë rast nuk ka pengesë dhe kjo duke u bazuar në hadithin që përcillet se Profeti, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, ka thënë: “Agjëroji disa ditë dhe braktisi disa ditë të tjera nga muajt e shenjtë.”[8] Po ashtu lejohet edhe atëherë kur myslimani agjërimit të muajit Rexheb ia bashkëngjit agjërimin e muajit Shaban dhe Ramazan, ndërsa të veçohet muaji Rexheb me agjërim, kjo nuk është e ligjshme.

    Ajo që është e ligjshme të veprohet nga agjërimi në muajin Rexheb është ajo e njëjta që është e ligjshme të veprohet edhe në muajt e tjerë, si: agjërimi i ditës së hënë dhe të enjte, agjërimi i tri ditëve të bardha, apo agjërimi një ditë po dhe një ditë jo.

    Është vërtetuar se Omeri, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, atyre që nuk hanin në muajin Rexheb e qëllonte kah duart derisa i vendosnin dhe i afronin tek enët e ushqimit dhe u thoshte: “Hani, sepse ky është muaj që në periudhën para Islamit njerëzit e madhështonin dhe e nderonin.”[9]

    Ibën Abasi, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, e ndaloi agjërimin e muajit Rexheb në tërësi, që ky muaj të mos merret për festë.”[10]

    Ibën Tejmije, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Të gjitha hadithet që kanë ardhur për ta veçuar muajin Rexheb me agjërim janë të dobëta, madje të shpikura dhe dijetarët nuk e marrin për bazë asnjë hadith prej tyre dhe ato nuk janë nga hadithet e dobëta që përcillen dhe kanë të bëjnë me vlerat, por në përgjithësi janë të shpikura dhe gënjeshtra.”[11]

    Ibën Kajimi, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Çdo hadith, ku në të është përmendur agjërimi i muajit Rexheb dhe namazi i natës në disa net të tij, është hadith i rrejshëm dhe i shpikur.”[12]

    Po ashtu Ibën Kajimi, Allahu e mëshiroftë, thotë: “I Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, nuk i ka agjëruar tre muajt rishtazi, d.m.th. Rexhebin, Shabanin dhe Ramazanin, ashtu siç veprojnë disa njerëz, dhe nuk e ka agjëruar muajin Rexheb kurrë dhe as që e pëlqeu agjërimin në të.”[13]

    1. Kush zotohet ta agjërojë muajin Rexheb, zotimin e tij duhet ta thyejë dhe ta shpaguajë, sepse të veçuarit e muajit Rexheb me agjërim është një nga veprimet e periudhës para Islamit. Zotimi i tillë është i urryer dhe myslimani nuk detyrohet ta zbatojë dhe ta realizojë atë.[14]
    2. Nuk është vërtetuar se i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, e ka bërë umren në muajin Rexheb, madje këtë e mohoi vetë Aisha, Allahu qoftë i kënaqur prej saj. Kur u pyet Abdullah ibën Omeri, Allahu qoftë i kënaqur prej tij, për të Dërguarin e Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, sa herë e ka bërë umren, u përgjigj: “Katër herë dhe njëra ishte në muajin Rexheb”. Ky lajm i shkoi Aishes, Allahu qoftë i kënaqur prej saj, dhe për këto fjalë të Abdullah ibën Omerit, ajo tha: “Allahu e mëshiroftë, Ebu Abdurrahmanin (d.m.th. Abdullah ibën Omerin). Sa herë që i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, e ka bërë umren, vetëm se Abdullahu ka qenë me të, por i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, nuk ka bërë umre në muajin Rexheb asnjëherë”. Abdullah ibën Omeri i dëgjoi fjalët e saj dhe as nuk i mohoi dhe as nuk i pohoi fjalët e saj, po heshti.”[15]

    Kjo çështje iu ngatërrua, harroi apo dyshoi Abdullah ibën Omeri, prandaj edhe heshti dhe nuk i tha gjë Aishes, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre.[16]

    1. Përcillet për disa nga sahabët dhe tabi’inët se e pëlqenin bërjen e umres në muajin Rexheb, shkaku se është muaj i shenjtë dhe i respektuar dhe bie në mes të muajve të vitit. Nga ata që e kishin këtë mendim janë: Omer ibën Hatabi, i biri i tij Abdullahu, Aisha, El-Esued En-Nahaij, El-Kasim ibën Muhamed dhe të tjerë, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre. Po ashtu Ibën Sirini përcjell se të parët tanë të mirë e bënin umren në muajin Rexheb.[17]

    Ibën Uthejmini, Allahu e mëshiroftë, thotë. “Të parët tanë të mirë, Allahu i mëshiroftë, kanë pasur mospajtim në mes tyre se kryerja e umres në muajin Rexheb a është prej suneti apo jo?! Disa thanë që është prej suneti, e disa të tjerë thanë që nuk është prej suneti, ngase po të kishte qenë nga suneti, i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, kishte për ta qartësuar, ose me thënie, ose me vepër, kurse unë nuk shoh që ka argument të qartë që aludon se pëlqehet bërja e umres në muajin Rexheb.”[18]

    1. Nga risitë që veprohen në muajin Rexheb është falja e namazit të Regaibit. Ky namaz falet në natën e xhumasë së parë të muajit Rexheb, falet dymbëdhjetë rekate dhe falet në mes të namazit të akshamit dhe të jacisë, i paraprin agjërimi i ditës së enjte, e cila në fakt është e enjtja e parë e muajit Rexheb.

    Falja e këtij namazi është risi e keqe dhe e urryer. Dijetarët paralajmëruan nga kjo risi dhe hadithi që përcillet për këtë namaz është i rrejshëm, i shpikur dhe nuk është vërtetuar se i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, e ka falur këtë namaz, apo ndokush nga sahabët, tabi’inët dhe imamët e umetit.[19]

    1. Nga risitë e tjera që veprohen në muajin Rexheb është falja e namazit i quajtur ‘Umu Davud’, i cili falet në mes të muajit Rexheb.
    2. Përcillet se në muajin Rexheb kanë ndodhur ndodhi të mëdha, si: lindja e të Dërguarit të Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, në natën e parë, shpallja i ka zbritur me njëzet e shtatë apo me njëzet e pesë, mirëpo këto të dhëna të gjitha janë të pasakta dhe nuk ka të vërtetë asgjë nga kjo.[20]
    3. Saktësisht nuk është vërtetuar se Israja dhe Miraxhi kanë ndodhur në muajin Rexheb apo me njëzet e shtatë të këtij muaji. Ajo që dihet saktë është se dijetarët janë në mospajtim dhe janë të ndarë në shumë mendime rreth asaj se kur saktësisht kanë ndodhur Israja dhe Miraxhi dhe një numër i madh prej tyre e dobësojnë mendimin që kjo ndodhi të ketë ndodhur në muajin Rexheb.[21]

    Edhe po që se vërtetohet se Israja dhe Miraxhi kanë ndodhur në muajin Rexheb, nuk lejohet që nata e njëzet e shtatë e muajit Rexheb të veçohet me festë apo të shtohet diçka më tepër nga adhurimi karshi netëve të tjera. Kjo e tëra është nga risitë, sepse nuk është vërtetuar me asnjë argument të saktë se i Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, sahabët dhe tabi’inët e kanë veçuar dhe dalluar këtë natë. Po të ishte kjo e vërtetë dhe po të kishte ndonjë të mirë, ata kishin për ta vepruar shumë më herët se ne.

    1. Nga risitë e tjera që veprohen gjatë muajit Rexheb janë:

    – Të veçuarit e dhënies lëmoshë në muajin Rexheb për shpirtrat e të vdekurve.

    – Të veçuarit e vizitës së varrezave në muajin Rexheb, megjithëse në esencë vizita e varrezave bëhet në çdo kohë gjatë tërë vitit.

    – Të veçuarit e muajit Rexheb me lutje të veçanta dhe të shpikura enkas për këtë muaj.

    – Vizita e xhamisë profetike në Medine gjatë muajit Rexheb me bindje se ka vlerë të posaçme. Këtë vizitë e quajnë, ‘ez-zijaretu er-rexhebije (vizita e muajit Rexheb, – sh.p.-).

    – Të veçuarit e muajit Rexheb me dhënien e zekatit të pasurisë, duke e përjashtuar nxjerrjen e tij në muajt e tjerë, edhe pse realisht zekati detyrohet të jepet atëherë kur plotësohen kushtet, sasia e caktuar dhe kalimi i një viti, pavarësisht muajit.

    1. ‘El-Atira’ apo ‘Er-Rexhebije’ quhet kafsha, të cilën e thernin arabët në periudhën para Islamit në muajin Rexheb dhe këtë e kishin bërë traditë të veten, ngjashëm me therjen e kurbanit për Kurban Bajram.[22]

    Dijetarët janë në mospajtim në mes tyre për sa i përket dispozitës shkaku i haditheve të ndryshme që janë transmetuar për të, ajo më e sakta është se, kjo vepër nuk pëlqehet të veprohet dhe urrehet të bëhet dhe kjo është më së paku që mund të thuhet për këtë vepër.

    Islami veprimin e tillë e hodhi poshtë dhe e vlerësoi si të kotë, bazuar në fjalën e të Dërguarit të Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, i cili tha: “Nuk ka ‘ferea’ (kafsha që theret për idhujt) dhe as ‘atira’.”

    Imam Ez-Zuhrij, Allahu e mëshiroftë, thotë: “El-Ferea është kafsha e parë që lindte nga ndonjë deve dhe atë e thernin për idhujt e tyre, kurse el-atira është kafsha që theret në muajin Rexheb.”[23]

    Mospëlqimi edhe më tepër vërtetohet kur kafsha theret në fillim të muajit Rexheb dhe njerëzve u thuhet se kjo nuk është problem. Shpirtrat anojnë të veprojnë vepra të tilla dhe ndoshta muaji Rexheb fillon t’i ngjajë muajit të therjes së kurbaneve, muajit Dhulhixhe, dhe njerëzit për këtë shkak fillojnë t’i shtojnë therjet, derisa kjo të mbetet dukuri dhe rit nga ritet fetare, gjë që padyshim është e ndaluar.”[24]

    1. Kush do të therë kafshë le ta therë për Allahun dhe në çfarëdo muaj pa e veçuar therjen me muajin Rexheb. Ka ardhur me një hadith se një burrë në Mina thirri dhe tha: O i Dërguar i Allahut! Ne në kohën para Islamit në muajin Rexheb thernim ‘atira’ (kafshë që e thernin në muajin Rexheb), çka po na urdhëron të veprojmë? – I Dërguari i Allahut, lavdërimi dhe paqja e Allahut qofshin për të, tha: “Thereni kafshën, për hir të Allahut, në çfarëdo muaji që jeni, bindjuni Allahut duke i zbatuar urdhrat dhe duke iu larguar ndalesave dhe ushqeni (të varfrit dhe të mjerët).”[25]
    2. Ai që ther kafshë në muajin Rexheb, apo e ther të voglin e devesë, shkaku se ka nevojë për të, apo për ta dhënë mishin e saj lëmoshë, apo për ta ushqyer veten dhe familjen e tij, therja e tij në Rexheb nuk urrehet, mirëpo nuk duhet ta quajë therjen e kafshës ‘atira’.
    3. Muaji Rexheb është si parahyrje për në muajin Ramazan, prandaj është mirë që myslimani të parapërgatitet në muajin Rexheb për ardhjen e muajit Ramazan, ashtu siç tha Ebu Bekër El-Belhi, Allahu e mëshiroftë: “Muaji Rexheb është muaji i mbjelljes, muaji Shaban është muaji i ujitjes së farës dhe muaji Ramazan është muaji i korrjes së asaj që është mbjellë”.

    Dhe po ashtu tha: “Muaji Rexheb i shëmbëllen erës, muaji Shaban i shëmbëllen resë dhe muaji Ramazan i shëmbëllen shiut.”[26]

    Prandaj ai që nuk mbjell në muajin Rexheb dhe nuk ujit në muajin Shaban, si do të korrë në muajin Ramazan?!

    1. Hadithi: “O Allahu im! Na beko ne në Rexheb dhe Shaban dhe na e mundëso ta arrijmë muajin Ramazan”, është i dobët dhe si të tillë e vlerësuan: Imam Neveviu, Ibën Rexhebi, Albani dhe të tjerët.[27]

     

    E lusim Allahun që të na japë sukses dhe mbarësi në pasimin e sunetit, në atë që Allahu e do dhe është i kënaqur me të dhe e lusim të na largojë nga risitë dhe shpikjet në fe.

    Falënderimi i takon Allahut, Zotit të botëve.

     

    Dr. Muhamed Salih El-Munexhid

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

    Marrë nga libri : “Sezonet e adhurimit” (është i përkthyer në gjuhën shqipe)

     

    [1]Shih: Mekajisul Luga, Ibën Faris (2/495), Lisanul Arab, Ibën Mendhur (11/411).

    [2]Lisanul Arab (12/344).

    [3]Shih: Sahih Buhari (4377), Lisanul Arab (11/663).

    [4] Buhariu (3197), Muslimi (1679).

    [5] Tefsir et-Taberij (14/238), Tefsir Ibën Kethiri (4/148).

    [6] Tebjinu Axhebi bima uerede fi shehre Rexheb (fq. 11).

    [7] Mexhmual Fetava (25/298), vende-vende.

    [8]Ebu Davud (2428), shejh Albani hadithin e vlerësoi si të dobët.

    [9]Ibën Ebi Shejbe në El-Musanef (9851), shejh Albani e saktësoi në El-Irva (958).

    [10]Musanef Abdurrezak (7854).

    [11]Mexhmual Fetava (25/290).

    [12]El-Minar El-Munif fi Es-Sahih ue Ed-Daif (fq. 96).

    [13]Zadul Mead (2/61).

    [14]Shih: Fetava El-Lexhnetul Daime (23/220).

    [15] Buhariu (1775), Muslimi (1255).

    [16] Shih: Sherh Nevevij ala Sahih Muslim (8/234).

    [17] Shih: Musanef Ibën Ebi Shejbe (13497, 13499, 13500, 13501), Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 120).

    [18] Fetava Ibën Uthejmin (22/273).

    [19]Shih: El-Mexhmua, Imam Neveviu, (3/548), Sherh ala Sahih Muslim, Imam Neveviu (8/20), Mexhmual Fetava (23/134), El-Minar El-Munif, Ibën El-Kajim (Fq. 96).

    [20]Shih: Letaif El-Mearif (fq. 121).

    [21]Shih: El-Baith ala Inkar El-Bidai uel Hevadith, Ibën Ebi Shame (fq. 74), Fet’hul Barij, Ibën Haxher (7/203), Letaif El- Mearif (fq. 121).

    [22]Shih: El-Mugni, Ibën Kudame (9/464).

    [23]Buhariu (5474), Muslimi (1976).

    [24]Esh-Sherh El-Mumtia (7/325).

    [25]Ebu Davudi (4229), Nesaiu (2830), Ibën Maxhe (3167), shejh Albani e saktësoi.

    [26]Letaif El-Mearif, Ibën Rexheb (fq. 121).

    [27]Transmeton Abdullah Ibën Ahmed në Zevaid ala El-Musned (2346), El-Bejhakij në Shuab El-Iman (3534), dhe shih: El-Edhkar, Nevevij (fq. 189), Letaif El-Mearif (fq. 121), Daif El-Xhamië (4395).

  • FËMIJA ËSHTË PASQYRA E EDUKATËS TËNDE!!

    FËMIJA ËSHTË PASQYRA E EDUKATËS TËNDE!!

    Mos thuaj, i biri nuk më respekton, por thuaj, çfarë bëja me prindërit e mi!

    Mos thuaj, i biri ka moral të keq, por thuaj, nuk dija si ta edukoj!

    Mos thuaj, i biri më urren, por thuaj, nuk e mësova se si të do!

    Mos thuaj, i biri nuk flet me mua, por thuaj, unë më herët nuk i dëgjoja fjalët e tij!

    Mos thuaj, i biri nuk është burrë, por thuaj, nuk e shihja atë përveçse si fëmijë!

    Mos thuaj, i biri është dështak, po thuaj, nuk u përkujdesa për të asnjë ditë!

    Mos thuaj, i biri nuk mundet të punon asgjë, por thuaj, nuk i mbjella besim që të punon!

    Mos thuaj, i biri bën dua kundër meje, por thuaj, nuk bëja për të dua!

    Mos thuaj, i biri është i paqartë, por thuaj, kur u ula me të që t’ia qartësoj gjërat!

    Mos thuaj, i biri nuk po rrinë në shtëpi, por thuaj, sjellja ime me të është të rrahurit dhe të bërtiturit!

    Mos thuaj, i biri është i paarsimuar, por thuaj, nuk u interesova asnjëherë se çfarë mësoi në shkollë!

    Mos thuaj, biri im, unë jam prindi yt, por thuaj, biri im, ti je i biri im!

    Prezenca e moralit dhe edukatës së keqe në mesin e fëmijëve tanë, nuk është diç tjetër, përveçse të eduku­arit e gabuar dhe mangësia në edukatë nga disa prin­dër!

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

  • Shenjat e mëdha të Kiametit [HUTBE]

    Shenjat e mëdha të Kiametit [HUTBE]

    Shenjat e mëdha ende nuk kanë ndodhur. Ato do të ndodhin shumë afër Kiametit dhe do të ndodhin njëra pas tjetrës, ndërsa renditja e tyre nuk dihet saktë. Pra, nuk dihet se cila shenjë vjen para e cila pas. Ajo që dihet është paraqitja e Dexhallit, pastaj vjen zbritja e Isait ﷺ , e pas tij shfaqen jexhuxhët dhe mexhuxhët.

    Dijetari i njohur, Ibn Haxheri, thotë: “Paraqitja e Dexhallit është shenja e parë e madhe, e cila aludon në ndryshimin e gjendjes në Tokë, dhe kjo përfundon me vdekjen e Isait ﷺ . Ndërkaq, lindja e Diellit prej perëndimit është shenja e parë e madhe e cila aludon në ndryshimin në kozmos, dhe kjo përfundon duke u bërë Kiameti.”

    Hudhejfe ibn Usejd Gifariu (Allahu qoftë i kënaqur me të!) tregon: “Teksa po bisedonim mes vete, na erdhi Pejgamberi ﷺ dhe na tha: “Çfarë po bisedoni?” I thamë: “Për Kiametin.” Atëherë Pejgamberi ﷺ tha: “Kiameti nuk do të ndodhë derisa t’i shihni para tij dhjetë shenja të mëdha” – dhe përmendi: “Tymin, Dexhallin, kafshën, lindjen e Diellit nga perëndimi, zbritjen e Isait, të birit të Merjemes ﷺ, jexhuxhët dhe mexhuxhët, tri vithisjet: një në lindje, një në perëndim dhe një në Gadishullin Arabik, ndërsa shenja e fundit do të jetë një zjarr që do të dalë nga Jemeni dhe do t’i dëbojë njerëzit nga vendtubimi i tyre.”[1]

    1. Fjala dexhele, arabisht, do të thotë përzierje, mashtrim.

    Kështu, fjala Dexhall do të thotë: gënjeshtar dhe mashtrues i madh.

    Dexhalli është njeri. Të gjithë pejgamberët kanë folur për të. Pejgamberi ﷺ  na ka treguar një pjesë të madhe të cilësive të tij, ashtu që ta njohim e të largohemi prej tij dhe të mos i besojmë atij.

    Dexhalli është një djalosh në moshë të re, i kuq, me trup të shkurtër, flokëkaçurrel, ballin e ka të dalë, me shpat të gjerë, ndërsa syrin e djathtë e ka të fshirë (të errët e të verbër). Mes dy syve i shkruan: kfr (kafir – jobesimtar) dhe këtë fjalë do ta lexojë çdo musliman. Dexhalli do të shfaqet prej lindjes, prej Horasanit, përkatësisht Iranit të sotëm. Ai do ta shëtisë tërë botën dhe do të hyjë në të gjitha vendbanimet, në përjashtim të Mekës dhe Medinës, të cilat i ruajnë melekët, rrjedhimisht në këto dy vende nuk do të mund të hyjë fare.

    Sprova e Dexhallit është shumë e madhe. Ai do të ketë në dispozicion edhe disa mrekulli, ashtu që Allahu do t’ia lejojë të bëjë disa gjëra jo të zakonshme. Dexhalli do ta urdhërojë qiellin dhe do të bjerë shi. Do ta urdhërojë tokën dhe do të nxjerr bimë. Ai do të lëvizë nëpër tokë me shpejtësi shumë të madhe.

    Shikoni vëllezër, për ta bërë më të rrokshëm çështjen e Dexhallit, po sjell një shembull: sot ka magjistarë të cilët bëjnë disa gjëra të çuditshme, për t’i lajthitur njerëzit, vetëm për përfitime personale. Ndërkaq, Dexhalli do të jetë edhe më i rrezikshëm, sepse ai do ta shëtisë tokën dhe do të pretendojë se është Zoti. Përfundimi i Dexhallit do të jetë nga duart e Isait ﷺ .

    Isai ﷺ  do të zbresë te Minarja e Bardhë Lindore në Damask. Rreth Isait ﷺ  do të tubohen burra të mirë. Kur Dexhalli të niset nga Bejtul Makdisi, Isai ﷺ  do ta zërë, te Porta e Ludit, afër Bejtul Makdisit. Kur Dexhalli ta shohë Isain ﷺ , do të fillojë të shkrihet sikurse kripa në ujë, porse Isai ﷺ  do ta arrijë dhe do ta vrasë atë.

    Isai ﷺ  do të gjykojë me drejtësi. Në kohën e tij nuk do të ketë urrejtje e as zili. Do të ketë shumë pasuri, saqë askush më nuk do ta pranojë sadakanë. Isai ﷺ  do të qëndrojë në tokë shtatë vjet.

    Në fillim përmenda se duhet të ikim ose duhet të largohemi nga Dexhalli dhe assesi të mos përballemi me të. Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Kush dëgjon për Dexhallin (se është shfaqur), le të largohet prej tij.” Këtë e përsëriti tri herë, pastaj shtoi: “Ndodh që ndonjë njeri të shkojë tek ai dhe ta pasojë atë, sepse mendon se është i vërtetë, për shkak të dyshimeve që i shpalos.”[2]

    Ky largim dhe kjo ikje nuk është vetëm për Dexhallin, porse besimtari duhet të ikë edhe nga fitnet e nga trazirat e tjera. Nuk duhet të thotë: Unë jam besimtar i fortë, mua nuk më dëmton ndeja me filan personin që flet vetëm dyshime në besim, ose në filan vendin ku ka vetëm harame e ideologji të shtrembëruara. Jo! Mos shko fare tek ata, sepse të tillët promovojnë vetëm helme që mund të ta helmojnë zemrën që e ke të mbushur me ëmbëlsinë e imanit.

     

    Pjesa e dytë e hutbes

    I Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë: “Shpejtoni në vepra të mira para se të shfaqen gjashtë (shenja të Kiametit ose sprova): lindja e Diellit nga perëndimi, shfaqja e tymit, e Dexhallit, e kafshës, pengesave personale (sëmundja, varfëria, vdekja etj.) ose çështjeve kolektive (pozita, shoqëria, Kiameti etj.).”[3]

    Po pra, Pejgamberi ﷺ  na nxit të shpejtojmë në vepra të mira, sidomos kur dihet se dera e pendimit do të mbyllet. Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Ai që pendohet, para se të lindë Dielli prej perëndimit, Allahu ia pranon pendimin.”[4]

    Po ashtu ka thënë: “Kiameti nuk do të ndodhë derisa të lindë Dielli nga perëndimi. Kur të lindë dhe njerëzit ta shohin, të gjithë do të besojnë.”[5]

    Mirëpo, atëherë do të jetë vonë!

    Shikoni vëllezër shokët e Pejgamberit ﷺ  për çfarë interesoheshin: në hadithin ku përmendet se Dexhalli do të qëndrojë në tokë dyzet ditë, sahabët pyetjen që bën ishte namazi. Nevas ibn Semani tregon se, kur Pejgamberi ﷺ  e përmendi Dexallin, sahabët e pyetën sa do të qëndrojë në Tokë dhe Pejgamberi ﷺ  iu përgjigj: “Dyzet ditë: një ditë do të jetë sa një vit, një ditë tjetër sa një muaj, një ditë tjetër sa një javë, kurse ditët në vijim do të jenë sikurse ditët tuaja.”

    Atyre nuk u interesoi çështja e gjumit, e punës ditore, e nxehtësisë, por u interesoi çështja e namazit.

    Ata pyetën: “O i Dërguari i Allahut, po në këtë ditë që është sa një vit, a na mjaftojnë namazet e një dite?” Pejgamberi ﷺ u tha: “Jo, por çdo namaz e llogaritni sipas kohës (normale).”[6]

    Mu për këtë shenjat e Kiametit janë gjëra që na e shtojnë besimin dhe me to duhet t’i shtojmë veprat e mira. Pra, besimi me vepra të mira, së bashku.

    Kur e pyetën Pejgamberin ﷺ : “Kur është Kiametit?” Pejgamberi ﷺ  iu përgjigj: “Çfarë ke përgatitur për të?!”

    Çështja: “Çfarë ke përgatitur për Ditën e Gjykimit?” është shumë më e rëndësishme sesa ta dish momentin e saktë se kur do të ndodhë Kiameti.

    [1] Muslimi nr.2901.

    [2] Ahmedi nr.19968 dhe e saktëson shejh Shuajbi.

    [3] Muslimi nr.2947.

    [4] Muslimi nr.2703.

    [5] Buhariu nr.4636.

    [6] Muslimi nr.2937.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

     

  • SI TA PËRMBASH VETEN QË MOS TA RRAHËSH FËMIJËN TËND!!

    SI TA PËRMBASH VETEN QË MOS TA RRAHËSH FËMIJËN TËND!!

    Zemërimi është një ndër faktorët më kryesorë që e nxitën prindin ta rrah fëmijën e vet dhe më vonë të ndjejë keqardhje!

    Si ta përmbash veten në ato momente dhe situata kur je i zemëruar që mos të ngresh dorë ndaj fëmijës tënd?! Këto janë disa porosi se si ta përmbash veten në ato momente:

    1. Përkujdesu që mos ta harrosh kërkimin e mbrojtjes tek Allahu nga shejtani i mallkuar dhe mësoje veten që kjo të bëhet shprehi ditore!
    2. Vendose veten në vendin e fëmijës, ktheju fëmijërisë tënde, dhe se si nëna jote bënte durim me ty dhe ishte e butë me gabimet e tua!
    3. Pyete veten, se ti, a do që ta largosh mllefin nga vetja duke e rrah fëmijën tënd?! Nëse qëllimi yt është që ti ta shërosh gjoksin tënd, i cili është mbushur me mllef dhe zemërim nga gabimi i tij apo nga ajo që nuk rrinë urtë, atëherë dije se ti nuk ja ke qëlluar me këtë rrahje dhe nuk ke të drejtë mbi të. A nëse do që me rrahjen tënde ta edukosh atë, dije se ka shumë mjete tjera të edukimit para rrahjes, si shikimi i mrrolur, apo privimi i tij nga disa lojëra, etj.
    4. Kur do t’i biesh, rikujtoje herën e fundit kur u pendove dhe ndjeje keqardhje për rrahjen e tij dhe si shpresoje që mos ta kishe rrahur!
    5. Mundesh të bësh marrëveshje me burrin apo gruan që të ndalon kur dëshiron ta rrahësh fëmijën tënd, e sidomos atëherë kur nga zemërimi nuk mund ta përmbash veten fare.
    6. Mos e harro në ato momente dobësinë e fëmijës para teje, ai është i dobët dhe frikohet nga çdo lëvizje që e bën!

    Mos harro se të rrahurit tënd ka mundësi t’i le pasoja tërë jetën fëmijës tënd, dhe më vonë, ti të jesh ai që do të akuzosh veten tërë jetën për pasojat e tij!

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Kushtrim Guraj

Support