Category: Dija & Daveti

Një thënie që shpesh e themi apo e dëgjojmë është kjo thënie: Çfarë mbjellim do ta korrim. Dhe kjo vlen për të dy botët; çfarë mbjellim në çështjet e dynjasë, e korrim atë, pra e gjejmë rezultatin e lodhjes sonë. Po ashtu çfarë mbjellim prej veprave të mira në dynja, do ta gjejmë shpërblimin inshaAllah në ahiret.

Po ashtu një thënie tjetër që e kanë thënë disa dijetarë islam është kjo: Ai që nuk hynë në Xhenetin e dynjasë, nuk do të hyjë në Xhenetin e ahiretit, në Xhenetin e vërtetë.

Qëllimi kësaj thënie për Xhenetin e dynjasë, është të ndiejmë kënaqësi në adhurim apo ibadet. Kënaqësia me njohjen e Allahut, është Xhenet i dynjasë. Kënaqësia që e ndiejmë kur të bëjmë tregti me Allahun, është Xhenet i dynjasë. Kjo kënaqësi apo ky Xhenet i dynjasë nuk shkruhet e as nuk përshkruhet, por shijohet apo përjetohet.

Shikojeni këtë lidhje: Për namazin që e bëjmë në dynja, çfarë shpërblimi do ta kemi në ahiret?

Xheriri (Allahu qoftë i kënaqur me të) tregon: Një natë, duke ndenjur me Pejgamberin ﷺ, e pa Hënën të plotë dhe tha: “Do ta shihni Zotin tuaj, ashtu siç po e shihni Hënën: pa asnjë vështirësi. Po patët mundësi që të mos ju pengojë asgjë faljen e namazit të sabahut dhe të ikindisë, bëjeni.”[1]

Përse këto dy namaze? Sepse këto janë namazet më të rënda dhe më të vlefshme, për këtë edhe shpërblimi është më i madh.

Pasi që namazi i sabahut kërkon që ta prishësh gjumin, ndërsa namazi i ikindisë kërkon që t’i lësh punët e dynjasë, kjo sakrificë dhe ky mund nuk shkon huq, por shpërblehet me shpërblimin më të madh, e që është shikimi në Allahun e Madhëruar. Pra, mundi i madh shpërblehet me çmim të madh.

Kur jemi tek shikimi në Ditën e Kiametit, është edhe ana tjetër, ku do të ketë njerëz të verbër, të cilët nuk do të mund të shikojnë apo nuk do të mund ta shohin Allahun e Madhëruar.

Allahu thotë në suren Taha:

﴿قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرۡتَنِيٓ أَعۡمَىٰ وَقَدۡ كُنتُ بَصِيرٗا١٢٥ قَالَ كَذَٰلِكَ أَتَتۡكَ ءَايَٰتُنَا فَنَسِيتَهَاۖ وَكَذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمَ تُنسَىٰ١٢٦﴾

“Ai do të thotë: O Zoti im, përse më ringjalle të verbër, kur unë, me të vërtetë, kam pasur të pamurit më parë?”

“(Allahu) i tha: Kështu (ke bërë); të kanë ardhur argumentet Tona, e ti i ke harruar ato. Kështu edhe ti sot do të jesh i harruar.” (Taha, 125, 126)

Po do të ringjallet i verbër, sepse nuk kishte dëshirë t’i shihte argumentet e Zotit, nuk ishte i interesuar për jetën tjetër.

Pastaj Allahu na tregon për ata që e kishin zemrën e zezë nga mëkatet, nga largimi prej udhës së Zotit, nga zilia që kishte ndaj njerëzve, të zezë nga urrejtja për Pejgamberët.

﴿كَلَّآ إِنَّهُمۡ عَن رَّبِّهِمۡ يَوۡمَئِذٖ لَّمَحۡجُوبُونَ١٥﴾

“Jo, jo, atë ditë, me të vërtetë, ata do të jenë të penguar që ta shohin Zotin e tyre.” (Mutafifin, 15)

Po, do të pengohet dhe do të privohen që ta shohin Allahun, sepse kanë mbjell perde dhe do të gjejnë perde. Vet me duart e veta e kanë mbjell këtë privim.

Kur jemi tek sadakaja, ne e dimë se Allahu edhe besimtarit edhe jobesimtarit i jep të mira për shkak të sadakasë.

Normalisht, jobesimtarit i cili jep lëmoshë dhe është bujar, Allahu i jep të mira në këtë dynja, i jep pasuri, i jep shëndet etj., por nuk merr shpërblim në botën tjetër.

Ndërsa besimtari i merr të gjitha këto privilegje, plus edhe shpërblimin në ahiret.

Pastaj sadakaja që e jep, nëse është prej sadakasë rrjedhëse, atëherë shpërblimi nuk i ndërpritet as me vdekje, por vazhdon t’i shkon atij edhe pas vdekjes.

A e shihni sa investime i bëjmë ne sot prej pagave tona, që ta kemi një trust apo një pension më të mirë. Edhe pse nuk e dimë a e marrim apo jo këtë trust apo pension, nuk e dimë a e arrijmë apo jo? Megjithatë, ne përgatitemi për të me vite të tëra, tridhjetë apo dyzet vite, për çdo muaj ndajmë prej pasurisë sonë.

Mirë, ne a jemi duke përgatitur trust për në ahiret? Secili mund t’i përgjigjet vetës së vet.

Shikojeni Ibrahimin ﷺ , Allahu na tregon për ‘Bejtu Mamurin’, një Qabe që ndodhet në qiell. Qabe e melekëve. Aty për çdo ditë hyjnë dhe bëjnë ibadet shtatëdhjetë mijë melekë. Në Qabenë e tokës bëjnë ibadet njerëzit, kurse në atë të qiellit melekët.

Në hadithin e israsë dhe miraxhit, Pejgamberi ﷺ  na ka treguar një gjë që ka të bëjë me temën tonë; Në qiellin e shtatë Pejgamberi ﷺ  është ngjitur deri tek ‘Bejtu Mamuri’ dhe aty e kishte parë Ibrahimin ﷺ  të mbështetur me shpinë për ‘Bejtu Mamurin’.

Po, Ibrahimi ﷺ  pasi ai e kishte ndërtuar Qabenë në tokë, Allahu ia mundësoi që tash të mbështetet në Qabenë e qiellit, ‘Bejtu Mamurin.’

Ta kuptojmë mirë: Këtu mbjellim, atje korrim. Këtu ndërtojmë, atje mbështetemi. Këtu sakrifikojmë, atje shpërblehemi.

E mira kthehet me të mirë edhe në këtë botë, e sidomos tek çështja e respektimit të prindërve. Për këtë ne jemi dëshmitarë të gjithë; ata që i respektuan prindërit e vet, Allahu u ka dhënë fëmijë të sjellshëm edhe këtyre. Ata që nuk i respektuan prindërit e tyre, sigurisht se i sheh se askush nuk i respekton ata.

Shikojeni Ibrahimin ﷺ , Allahu na e përmendi dialogun që i kishte ai me babanë e tij. Ibrahimi ﷺ  në katër ajete, sa herë që i foli babait, iu drejtua me fjalët:

﴿ يَٰٓأَبَتِ ٤٢﴾ ﴿ يَٰٓأَبَتِ ٤٤ ﴾ ﴿ يَٰٓأَبَتِ ٤٥﴾

“O babai im,” “o babai im,” “o babai im.”

Azeri, babai i Ibrahimit ﷺ , ishte idhujtar, dhe gjuha të cilën e përdori karshi Ibrahimit ﷺ , ishte shumë e vrazhdë:

﴿ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ لَأَرۡجُمَنَّكَۖ ٤٦﴾

“Nëse nuk ndalesh, do të gurëzojë!” (Merjem, 46)

Edhe pas kësaj gjuhe, Ibrahimi ﷺ  nuk ia ktheu me të keqe, e mori me të mirë:

﴿قَالَ سَلَٰمٌ عَلَيۡكَۖ ٤٧﴾

“Ibrahimi i tha: Selami (paqja) qoftë mbi ty!” (Merjem, 47)

Krejt kjo sjellje e mirë e Ibrahimit ﷺ , i tërë ky respekt ndaj babait, edhe pse nuk iu bind, nuk shkoi huq. Allahu e shpërbleu me fëmijë të mirë, Ismailin ﷺ , i cili do ta respektojë babanë e vet, Ibrahimin ﷺ .

E dini kur Allahu e urdhëroi Ibrahimin që ta ther Ismailin, çfarë i tha Ismaili:

﴿ قَالَ يَٰٓأَبَتِ ٱفۡعَلۡ مَا تُؤۡمَرُۖ ١٠٢﴾

“O baba, vepro çfarë je urdhëruar!” (Safat, 102)

Momenti ishte shumë i vështirë, Ibrahimi me thikë në dorë, duhej ta bëjë kurban djalin, të dashurin e zemrës, megjithatë Ismaili iu nënshtrua, nuk ia prishi, madje i foli me këtë gjuhë të but: “O baba.”

Kështu sjellja e mirë e Ibrahimit me babanë e vet, iu kthye me sjellje të mirë nga i biri i tij.

Hutbeja e dytë:

Ky rregulli çfarë mbjellim do ta korrim, vlen sikur për veprat e mira, ashtu edh për mëkatet.

P.sh. Pejgamberi ﷺ  ka treguar për rakinë: “Ai që e pi rakinë në dynja dhe nuk pendohet prej saj, do t’i ndalohet në ahiret.”[2]

Prandaj ata që ende pinë diç prej pijeve alkoolike, le ta dinë se nëse nuk pendohen prej tyre, nuk do të pinë verën e botës tjetër. Normalisht se në botën tjetër vera apo alkooli nuk janë dehëse, por do të jenë pije me të cilën kënaqen banorët e Xhenetit.

Po ashtu ata që i përcjellin të metat e të tjerëve, apo ata që merren me gabimet e të tjerëve, Pejgamberi ﷺ  ka treguar për ta: “O ju të cilët keni besuar me gjuhë, por që ende besimi nuk është futur në zemrat tuaja, mos i shqetësoni, e as mos i lëndoni e as mos ua numëroni të metat e muslimanëve. Ai që i numëron (ia përcjellë) të metat e vëllait të vet musliman, atëherë Allahu do t’ia numërojë të metat e atij. E kujtdo që ia numëron Allahu të metat, ia merr fytyrën edhe nëse është në shtëpinë e vete.” [3]

Bëjë vepra të mira se shpërblehesh, e lëri punët e hallkut se mund të të kushtojnë shtrenjtë!

[1] Buhariu nr.554.

[2] Buhariu nr. 5575.

[3] Tirmidhiu nr. 2032 dhe e saktëson shejh Albani.

Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

Abdullah Heuzeniu tregon: Kur e takova Bilalin, muezinin e të Dërguarit të Allahut ﷺ , në Haleb (qytet në Siri), e pyeta: O Bilal, më trego rreth harxhimeve të Pejgamberit ﷺ ? Atëherë Bilali u përgjigj: Pejgamberi ﷺ  nuk kishte asgjë. Prej se ishte dërguar Pejgamber e deri sa vdiq, çështjen e shpenzimeve ia kryeja unë. Kur i vinte ndonjë musliman dhe e shihte të zhveshur (nga varfëria), më urdhëronte mua, kështu që unë merrja borxh, i blija rroba të varfrit, e vishja dhe e ushqeja atë. Derisa një herë, një idhujtar mu paraqit dhe më tha: O Bilal, unë kam mjaftë pasuri, andaj mos kërko prej dikujt tjetër, pos prej meje! Kështu edhe veprova, – tha Bilali. Një ditë, mora abdes dhe u qova për ta thirrur ezanin për namaz, kur ja ai idhujtari së bashku me një grup tregtarësh, posa më pa, tha: O abisinas!

-Të përgjigjem! Përse kjo fytyrë e vrazhdë?! – ia ktheva.

Në atë rast më tha fjalë të rënda, dhe shtoi: E di edhe sa ka mbetur deri në fund të muajit?

-Është afruar koha (e kthimit), – i thashë.

-I ke edhe katër ditë. Përndryshe (nëse nuk e paguan borxhin) do të të marrë si kompensim të borxhit, e do të kthej që t’i ruash bagëtitë, siç i ruaje më herët, – më tha ai.

Atëherë u ndjeva ngushtë në shpirt, siç ndjehen njerëzit…[1]

Hadithi vazhdon, ku tregohet se Bilali e njoftoi Pejgamberin ﷺ  për këtë, derisa një ditë një njeri e thirri Bilalin që të shkoj tek Pejgamberi ﷺ . Mbreti i fisit fedek, ia kishte dhuruar Pejgamberit ﷺ  katër deve, të ngarkuara me ushqim e me rroba. Të gjitha këto Pejgamberi ﷺ  ia dha Bilalit që ta kthej borxhin që e kishte.

Prej këtij hadithe kemi shumë mësime:

E pamë sesi ‘Abdullah Heuzeniu e pyeti Bilalin’. Dhe kjo tregon se gjeneratat e para të këtij umeti kishin zell të madh për të mësuar dhe si metodë që e përdornin ishte pyetja.

Ibn Abasi kur u pyet si e arriti tërë këtë dije, ai tha: “Kisha gjuhë që pyet dhe zemër (mendje) që kupton.”[2]

Për këtë arsye, Ibn Abasi e arriti një shkallë të lartë të dijes. Ibn Omeri na e përshkroi një detaj nga jeta e Ibn Abasit duke thënë: Ibn Abasi është njeriu më i dijshëm në umetin e Muhamedit ﷺ  rreth asaj që i ka zbritur Muhamedit ﷺ .

Ebu Vaili tregon: Ibn Abasi gjatë periudhës së haxhit na e lexoi suren Bekare dhe na e shpjegoi atë (na e bëri tefsir) aq bukur saqë po ta dëgjonin romakët, turqit dhe fisi dejlem do  ta pranonin Islamin.

Pyetja të sjell dije.

Tregohet për një plakë në një shtet të Afrikës, e cila përmes radios, aq shumë kishte dëgjuar pyetje dhe përgjigje të dijetarëve Islam, saqë pas një kohe, njerëzit kishin filluar ta pyesin këtë plakë rreth çështjeve fetare, ndërsa ajo u tregonte se filan dijetari për këtë çështje është përgjigjur kështu e kështu.

Nga ky hadith e shohim madhështinë e Islamit; Bilali i cili ishte një rob i shtypur në Mekë, u bë muezini i njeriut më të dalluar në botë e po ashtu u bë edhe përgjegjës i depove të shtetit.

Allahu thotë:

﴿يَرۡفَعِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمۡ وَٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ دَرَجَٰتٖۚ ١١﴾

“Allahu do t’i ngrejë në shkallë të larta ata që besuan dhe që u është dhënë dija nga mesi juaj.” (Muxhadile, 11)

Po ashtu nga ky hadith e shohim kujdesin e madh që e kishte Pejgamberi ﷺ  për gjendjen e muslimanëve, jo vetëm me fjalë, por edhe me vepra.

Në këtë hadith po përmendet borxhi.

Vëllezër, borxhi është i lejuar në fenë Islame, pra nuk është haram, madje për këtë ka edhe konsensus të dijetarëve Islam.

Prej rregullave të borxhit: Është haram të vonohet kthimi i borxhit pa ndonjë arsye. Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Shpërfillja që i pasuri i bën kthimit të borxhit (në afat të caktuar) konsiderohet padrejtësi.”[3]

Pra nëse ka mundësi ta kthej borxhin kur vjen afati i kthimit, dhe nuk e kthen borxhin, qenka zullum.

Pastaj shikojeni këtë hadith, sa e rëndësishme është edhe nijeti që ta kthesh: Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Atij që i merr dikujt pasuri hua me synim për t’ia kthyer, Allahu do t’ia lehtësojë kthimin e saj, ndërkaq, atij që i merr dikujt hua me synim për të mos ia kthyer, Allahu do t’ia shkatërrojë pasurinë.”[4]

Prej rregullave tjera që kanë të bëjnë me borxhin: Është e preferuar të shkruhet borxhi, e sidomos borxhet e mëdha, ato duhet shkruar patjetër.

Nëse vdes një person dhe ka lënë borxhe pas vetes, gjëja e parë që bëhet me pasurinë që e ka lënë, është kthimi i borxheve, e pastaj vjen ndarja e trashëgimisë.

Prej rregullave tjera të pëlqyera është falja qoftë edhe e një pjese të borxhit:

Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Një burrë u jepte borxh njerëzve dhe i thoshte shërbëtorit të vet: Kur të shkosh te ndonjë skamnor, fali një pjesë të borxhit, me shpresë që edhe Allahu të na falë ne. Kështu, kur e takoi Allahun, Allahu e fali.”[5]

Prej mësimeve tjera të hadithit: Preferohet pranimi i dhuratës. Pejgamberi ﷺ  i pranonte dhuratat dhe në hadithin tonë përmendet dhurata e mbretit të fisit fedek.

Duhet bërë dallimin mes dhuratës dhe ryshfetit;

Dhurata behet mes personave të afërt apo mes shokëve, pa ndonjë interes.

Ndërsa ryshfeti është një lloj dhurate që i jepet dikujt për të marrë diç që nuk është e tij.

Abdullah ibn Amri tregon se Pejgamberi ﷺ  e mallkoi atë që jep dhe atë që merr ryshfet[6].

I jep ryshfet personit përgjegjës, drejtorit, kryetarit, ministrit, për t’i dhënë përparësi këtij (që i dha ryshfet) ndaj të tjerëve.

Shikoni o vëllezër dijetarët e kanë ndaluar që t’i jepet dhuratë edhe mësuesit apo profesorit. Ne i themi: Nëse ke dëshirë t’i blesh apo ta gostitësh me diç, këtë e bënë pasi ta mbarosh provimin me të, apo pasi të ndahesh me mësues. Por, nuk lejohet që t’i blesh apo t’i dhurosh diç përderisa është duke të dhënë mësim, që të mos të shikon me sy ma të mirë, apo të ta falë notën.

Kështu pra ryshfeti zakonisht ka të bëjë me njerëzit në pozitë.

Pejgamberi ﷺ  e kishte caktuar një person që ta mbledh zekatin, e që këtij personi dikush i kishte dhuruar një dhuratë. Me atë rast Pejgamberi ﷺ  i tha: “Vallë, pse nuk qëndron në shtëpinë e babait a të nënës së vet, e të shohim nëse i dhuron dikush diçka apo jo?[7]

Hutbeja e dytë:

E pamë në fillim të hadithit sesi ai idhujtari kishte qëllim të ulët karshi Bilalit, pra nuk deshi t’i ndihmojë, por t’i bëjë kurthe, që ta kthej në robëri.

Kjo nuk është çudi prej atyre, sepse këso gjëra i bënin edhe Pejgamberit ﷺ . Ata madje bënë plane që ta vrasin Muhamedin ﷺ .

Në një prej tubimeve që e bë në ‘daru nedve’ një shtëpi ku i mbanin mbledhjet e tyre, idhujtarët mekas, dhanë disa mendime:

Dikush tha: Burgoseni Muhamedin ﷺ . Por kjo nuk u pëlqeu, sepse ka njerëz të afërm që i dalin në ndihmë dhe e lirojnë atë.

Dikush tjetër tha: Dëbojeni jashtë vendit. Por as ky mendim nuk u pëlqeu sepse muslimanët mund të tubohen jashtë Mekës kundër tyre.

Ebu Xhehli e dha këtë mendim: Nga çdo fis të vjen nga djalosh i armatosur me shpatë, dhe që të gjithë këta djelmosha ta godasin përnjëherë, në mënyrë që gjaku i tij të shpërndahet nëpër fise. Pas kësaj është shumë e vështirë që fisi i Muhamedit ﷺ , abdulmenafi, ta kërkon gjakun nga dikush sepse ai tanimë është i shpërndarë nëpër shumë fise.

Dhe u pajtuan rreth këtij mendimi.

Këtë ngjarje na e përmend Kurani:

﴿وَإِذۡ يَمۡكُرُ بِكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِيُثۡبِتُوكَ أَوۡ يَقۡتُلُوكَ أَوۡ يُخۡرِجُوكَۚ وَيَمۡكُرُونَ وَيَمۡكُرُ ٱللَّهُۖ وَٱللَّهُ خَيۡرُ ٱلۡمَٰكِرِينَ٣٠﴾

“(Kujtoje) kur bënë dredhi mohuesit kundër teje: Për të të burgosur, mbytur ose dëbuar. Ata bënin ngatërresa, por Allahu ua prapësonte dredhitë e tyre, se Allahu, është shkatërruesi më i mirë i dinakërive.” (Enfal, 30)

Pejgamberi ﷺ  doli nga shtëpia, shëndosh e mirë, po ashtu edhe nga shpella, derisa arriti në Medinë. Arriti atje krenar, edhe pse Mekën e lëshoi në frikë. Në Medinë e pritën me pritje madhështore.

Pas gjithë atyre kurtheve që i bënë, mbeti i përmendur Pejgamberi ﷺ, mbeti përmendja e Bilalit dhe i sahabeve të tjerë, kurse ata që i bënë kurthe vdiqën dhe u harruan emrat e tyre.

[1] Ebu Davudi nr.3055 dhe hadithin e saktësuan shejh Albani dhe shejh Shuajbi.

[2] Fadailus sahabe, Ahmed ibn Hanbel v.2, f.502.

[3] Buhariu nr.2288.

[4] Buhariu nr.2387.

[5] Buhariu nr.3480.

[6] Tirmidhiu nr.1337 dhe thotë se hadithi është hasen sahih.

[7] Buhariu nr.2597.

Përgatiti: Flamur Kabashi