test.disidenti.net

Category: Hutbe

  • LIDHJA FAREFISNORE

    LIDHJA FAREFISNORE

    Farefisnia është njëra prej nënshtrimeve më me vlerë dhe më me pozitë, më e bekuar dhe më së shumti që bën dobi në këtë botë dhe në ahiret.

    Farefis i një njeriu konsiderohen të afërmit e tij prej gjaku, si baba, nëna, vëllai, motra, djali, vajza dhe çdo person që ka lidhje gjaku me to. Familja e gruas për burrin e saj s’janë farefis, e as familja e burrit për gruan e tij s’janë farefis, për shkak se mes tyre s’ka lidhje gjaku, por mes tyre ekziston lidhje krushqie. Thotë Allahu, azze ue xhel: “Edhe ata që u bënë besimtarë më vonë, që mërguan dhe luftuan bashkë me ju, janë vëllezërit tuaj; ndonëse, sipas Librit të Allahut, besimtarët që kanë lidhje farefisnore, janë më të afërt për njëri-tjetrin (në ndarjen e trashëgimisë). Me të vërtetë, Allahu është i Dijshëm për çdo gjë” (El-Enfal: 75)

    Allahu, azze ue xhel, na porositi respektimin e farefisnisë, dhe e bëri këtë porosi shumë të afërt me porosinë e devotshmërisë, thotë Allahu, azze ue xhel: “Dhe frikësojuni Allahut, me emrin e të Cilit ju kërkoni të drejtat e ndërsjella dhe ruani lidhjet farefisnore. Se vërtet, Allahu është përherë Mbikëqyrës mbi ju”. (En-Nisa: 1)

    Ibën Abasi thotë se komenti i këtij ajeti është: “Frikësojuni Allahut me respektimin e urdhrave të Tij dhe largimin prej mëkateve që i ka ndaluar Ai, mos i shkëputni lidhjet farefisnore, por respektoni, vizitoni dhe silluni mirë me ato.”

    Allahu, azze ue xhel, në ajetin: “Jepja të drejtën e tij të afërmit, edhe të varfrit, edhe udhëtarit! Kjo është më e mirë për ata që e duan kënaqësinë e Allahut. Pikërisht ata do të jenë të fituarit” (Er-Rum: 38), na bënë të qartë se njeriu ndaj farefisnisë ka obligime që detyrohet t’i kryej, qofshin materiale apo morale.

    Respektimi i lidhjes farefisnore ishte prej gjërave të para që thirri Muhamedi, salallahu alejhi ue selem, kur iu shpall profetësia. Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi në librat e tyre tregimin e Ebu Sufjanit me Hiraklin (Mbretin e romakëve në atë kohë), se i patë thënë Herakliu Ebu Sufjanit: “Në çka ju urdhëron Muhamedi?” Përgjigjja e Ebu Sufjanit ishte: “Ai na urdhëron që ta adhurojmë vetëm Allahun dhe mos t’i bëjmë shok Atij, t’i lëmë besimet e mëhershme dhe atë çka e thonë baballarët tonë, na urdhëron në faljen e namazit dhe na urdhëron në sinqeritet, virtytshmëri dhe respektimin e farefisnisë.” (Buhari 7, Muslimi 1773)

    Respektimi i lidhjes farefisnore është një prej shkaqeve që ta lehtëson furnizimin dhe ta zgjat jetën në dynja, kurse në ahiret është shkak që të fut në Xhenet dhe të mbron prej zjarrit të Xhehenemit. Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi në librat e tyre, prej hadithit të Ebu Ejub el Ensarijut, radijallahu anhu, se Muhamedit, salallahu alejhi ue selem, gjatë udhëtimit iu paraqit një banor i shkretëtirës dhe e pyeti. “O i Dërguar i Allahut, më trego se cilat vepra më afrojnë Xhenetin e Allahut dhe cilat vepra më largojnë prej Xhehenemit të Allahut?” – Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, u ndal, i shikoi shokët e tij, e pastaj tha: “Vetëm se u mbarësua, apo vetëm se u udhëzua.” – Pastaj tha: “Si the.” – Banori i shkretëtirës e përsëriti edhe një herë pyetjen e tij. – Pastaj Muhamedi, salallahu alejhi ue selem, tha: “Ta adhurosh Allahun dhe mos t’i bësh shok Atij, ta falësh namazin dhe ta japësh zeqatin, ta respektosh farefisin” (Buhari 1397, Muslimi 13)

    Me një transmetim tjetër: “Si ta praktikojë atë çka u urdhërua, do të hyjë në Xhenet.” (Muslimi 13)

    Në një hadith tjetër Enes ibën Malik, radijallahu anhu, na përcjell se Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, ka thënë: “Ai njeri që dëshiron t’i shtohet furnizimi dhe t’i zgjatet jeta, le t’i mbajë marrëdhëniet farefisnore.” (Buhariu 2067, Muslimi 2557)

    Mosrespektimi i farefisit dhe shkëputja prej tyre janë prej mëkateve të mëdha, që Allahu e paralajmëroi dhe i premtoi vepruesit të tyre se do ta ndëshkon me dënime të ndryshme në këtë botë dhe ahiret. Thotë Allahu, azze ue xhel: “Sa për ata që shkelin besëlidhjen me Allahun, pasi janë zotuar për atë, e që këpusin lidhjet (familjare) që ka urdhëruar Allahu të ruhen dhe bëjnë çrregullime në Tokë – mbi ta rëndon mallkimi dhe përfundimi i keq!” (Er-Ra’d: 25)

    Buhariu dhe Muslimi në librat e tyre na përcjellin hadithin e Ebu Hurejres, radijallahu anhu, se Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, ka thënë: “Pasi që Allahu i krijoi të gjitha krijesat, lidhja farefisnore tha: “Kjo është pozita që kërkon strehim prej teje nga këputja e lidhjes farefisnore.” Allahu, azze ue xhel, tha:” Po, a nuk dëshiron që të mbaj lidhje me atë që mban lidhje me ty dhe t’i ndërpres më atë që i ndërpret me ty?” Ajo tha: “Po, s’i jo o Zoti im.” Tha Allahu, azze ue xhel: “Ajo është për ty.” Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, tha: “Lexoni nëse dëshironi: “A pritet prej jush (hipokritëve) që në nëse merrni sundimin (ose zmbrapseni prej fesë islame) të bëni trazira në tokë dhe të ndërpreni lidhjet e akraballëkut?” (Muhamed: 22) (Buhariu 5987, Muslimi 2554)

    Transmeton imam Tirmidhiu në Sunenin e tij prej hadithit të Ebi Bekrës, radijallahu anhu, se Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, ka thënë: “S’ka mëkat që më së shumti e meriton përshpejtimin e dënimit të Allahut, duke mos e anashkaluar atë në ahiret, si mëkati i bërjes padrejtësi dhe i shkëputjes së lidhjes farefisnore.” (Tirmidhiu 2511)

    Ai që i ndërpret lidhjet familjare, kanoset me mos hyrjen e tij në Xhenet. Transmeton Xhubejr ibën Mutim, radijallahu anhu, se Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, ka thënë: “Nuk hyn në Xhenet ai i cili këput lidhjet farefisnore.” (Buhariu 5984, Muslimi 2556)

    Respektues i lidhjes farefisnore konsiderohet ai person i cili e respekton dhe e viziton farefisin edhe ata kur shkëputën prej tij dhe nuk e respektojnë. Përcillet prej Abdullah ibën Amru ibën el As, radijallahu anhu, se i Dërguari, salallahu alejhi ue selem, ka thanë: “Nuk mban lidhjet farefisnore ai që kthen (vizitat), por është ai që kur i ndërpritet farefisnia i rivendos lidhjet me ta.” (Buhariu 5991)

    Transmeton imam Muslimi, Allahu e mëshiroftë, në Sahihin e tij prej Ebu Hurejres, radijallahu anhu, se një njeri erdhi te Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, dhe i tha atij: “O i Dërguar i Allahut! Unë kam disa të afërm me të cilët mbaj lidhje farefisnore, kurse ata nuk mbajnë me mua, u bëj mirë, kurse atë më bëjnë keq dhe sillem butë me ta, kurse ata sillen me arrogancë ndaj meje. Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, tha: “Nëse vërtet është ashtu s’i thua ti, atëherë është njësoj sikur t’i ushqesh ata me hi të nxehtë, dhe vazhdimisht do të jetë me ty një ndihmës i Allahut kundër tyre, përderisa je në këtë gjendje.” (Muslimi 2558)

    Komentuesit e këtij hadithi thonë: “Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, tregon dënimin e tyre se sa është i dhimbshëm, dhe i përngjason me vuajtjet e ngrënësit të hirit të nxehtë. Kjo e tëra vjen si rezultat i shkëputjes së lidhjes familjare dhe arroganca e tyre ndaj atij që i viziton.”

    Respektimi i lidhjes farefisnore arrihet me veprimin e mirësisë ndaj tyre, edhe atë me çka mundet njeriu. Thotë Ebi Xhemreh, Allahu e mëshiroftë: “Farefisnia respektohet me pasuri, me ndihmë kur kanë nevojë, me buzëqeshje, me lutje për to, etj.”

    Imam Kurtubiu, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Obligohet respektimi i lidhjes farefisnore me dashuri, me këshilla mes vete, me drejtësi, me dhënien e të drejtave obliguese dhe atyre të pëlqyera, pastaj me shpenzim për të afërmin dhe me mos përgojimin e të metave të tyre, etj.

    Kuptimi i përgjithshëm i lidhjes farefisnore është respektimi i tyre sa mundet në të mirë dhe largimin e sherrit prej tyre sa ka mundësi. Pra, çdo send varet prej mundësisë dhe prej fuqisë së njeriut, pastaj prej gjendjes dhe prej pozitës së tij dhe prej marrëdhënieve familjare dhe prej asaj se sa i lehtësohet atij kjo gjë. Thotë Allahu, azze ue xhel: “Allahu nuk e ngarkon askënd përtej fuqisë që ka”. (El-Bekare: 286)”.

    Imam Neveviu, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Pëlqehet t’i jepet përparësi nënës në dëgjueshmëri dhe mirësi, e pastaj babës, pastaj fëmijëve, pastaj gjyshërve dhe gjysheve, pastaj vëllezërve dhe motrave, pastaj të gjithë mahremeve prej familjes, si xhaxhallarëve, dajallarëve, hallave, tezeve, etj. Pra, i jepet përparësi më të afërmit, e pastaj tjetrit më të afër dhe kështu me rrallë.”

    Hakimi në Mustredekin e tij na transmeton hadithin e Ebi Remtheh, radijallahu anhu, i cili thotë se e ka dëgjuar Pejgamberin, salallahu alejhi ue selem, duke thënë: “Nëna jote, pastaj babai yt, pastaj motra dhe vëllai, pastaj të tjerët me radhë me nivel më të ulët.”

    Dhënia e lëmoshës në farefis, e dyfishon shpërblimin e dhënësit të saj. Transmeton Tirmidhiu prej Sulejman ibën Amir, radijallahu anhu, se Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, ka thënë: “Lëmosha për fukaranë është vetëm lëmoshë, ndërsa për farefisin lëmoshë dhe lidhje farefisnore.” (Tirmidhiu 658)

    Transmetojnë Buhariu dhe Muslimi prej hadithit të Mejmunës bint el Harith, radijallahu anha, e cila e liroi një robëreshë, pa marrë leje prej Pejgamberit, salallahu alejhi ue selem, dhe më vonë i tha Pejgamberit, salallahu alejhi ue selem,: “O i Dërguar i Allahut, a vërejte se e lirova robëreshën time? Tha: “A e bëre?” – Ajo tha: “Po.” – Atëherë i Dërguari i Allahut, salallahu alejhi ue selem, i tha: “Po t’ia kishe dhuruar tezeve tua, do të kishe më shumë shpërblime”. (Buhari 2592, Muslimi 999)

    Dr. Emin ibën Abdullah esh Shekaui   

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

     

  • REALITETI I LUMTURISË DHE BURIMI I SAJ

    REALITETI I LUMTURISË DHE BURIMI I SAJ

    Lavd falënderimi i takon vetëm Allahut i cili e bëri Kur’anin udhëzimin për njerëzimin dhe shkak i lumturisë së tyre. Dëshmoj se nuk i takon adhurimi askujt me të drejtë vetëm se Allahut që është Një, i Gjithëmëshirshmi, Mëshirëploti, Sunduesi, i Shenjti (i pastër nga çdo e metë), Paqedhënësi, Dhënësi i sigurisë, Mbikëqyrësi mbi gjithçka, i Plotfuqishmi, Imponuesi, Madhështori. Qoftë i lartësuar Allahu mbi gjithçka që ia shoqërojnë Atij (në adhurim). Atij i përkasin emrat më të bukur; Atë e përlëvdon gjithçka që ndodhet në qiej dhe në Tokë, Ai është i Plotfuqishmi dhe i Urti. Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi Muhamedin, mbi familjen dhe shokët e tij dhe mbi të gjithë ata të cilët i pasojnë ata me të mira, deri në Ditën e Gjykimit.

    O muslimanë!

    Ai i cili sprovohet me varfëri dhe fukarallëk lumturinë e sheh në pasuri dhe tek pasanikët, ai i cili sprovohet me sëmundje dhe ligështi lumturinë e sheh në shëndetin e trupave dhe në shërimin e organeve, ai i cili sprovohet me padrejtësi dhe që nuk mundet t’i merr të drejtat e veta, lumturinë e sheh në pozitë e fuqi ose tek mbretërit e sundimtarët dhe ai i cili zemra e tij është e dehur dhe e dhënë pas epsheve e gjynaheve dhe pas fëlliqësirave e mëkateve lumturinë e sheh në pasimin e epshit dhe veprimin e fëlliqësirave dhe përhapjen e tyre.

    Njerëzit gjithmonë hulumtojnë pas qetësisë shpirtërore, kërkojnë lumturi e kënaqësi dhe atë e përgjojnë në forcë e fuqi, në pasuri e liri dhe pozitë e sundim. Lumturia nuk gjendet në pasuri e fëmijë e as në fuqi e mbretëri dhe Allahu kur i përshkroi disa prej popujve tha: “Mos u josh (o Muhamed) nga pasuria dhe fëmijët e tyre, sepse nëpërmjet tyre Allahu kërkon t’i ndëshkojë ata në këtë jetë”. (Et-Teube: 55)

     

    Të hulumtuarit pas pasurisë dhe pozitës shpirtrat i ndëshkon, zemrat i lodh, jetën e vështirëson dhe dhembje e mundime asaj i shkakton. Shpirti nuk kënaqet asnjëherë me pak e as nuk ngopet me shumë dhe për këtë i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, ka thënë: “Sikur biri i Ademit të ketë një luginë, do të kishte shpresuar ta ketë edhe një, dhe sikur të kishte dy lugina, kishte shpresuar ta ketë edhe të tretin, dhe nuk e ngop njeriun vetëm se dheu dhe Allahu ia fal atij që pendohet”. Dhe po ashtu ka thënë: “Kushdo që e bënë këtë botë synim të tij Allahu do t’ia përçajë punët e tij dhe do t’ia vendosë para syve të tij varfërinë dhe asgjë nuk do t’i vijë atij prej dynjasë përveç asaj çka e ka shkruar për të”.

     

    Lumturia është gjë e cila nuk shihet me sy e as që krahasohet me numër dhe nuk blihet as me dërhem e as me dinar. Ajo është gjë që gjendet brenda në zemër, zemrën e gëzon dhe e qetëson, shpirtin e pastron, gjoksin e zgjeron, fytyrën e ndriçon dhe mendjen e rehaton. Ajo është ndjenjë e bukur që të gëzon dhe perceptim i ëmbël që të rehaton dhe shpirtin ta qetëson. Paramendoje një njeri të cilit Allahu i ka dhuruar pasuri e pozitë, por e ka sprovuar me sëmundje të rëndë. Atij ia sjellin ushqimin më të mirë, por nuk ka mundësi ta hajë, edhe nëse e ha nuk shijon asnjë shije në të. Ngrihet prej krevatit dhe shikon prej dritares së dhomës së tij dhe e vëren një prej punëtorëve të tij i cili është shtrirë nën hijen e një peme dhe në njërën dorë e mban copën e bukës e në tjetrën kripën dhe kënaqet duke e ngrënë atë ushqim të thatë. Sa shumë shpreson ky i mjeri ta kishte pas shëndetin e punëtorit të tij dhe ta kishte përjetuar lumturinë e tij.

     

    Burimi i lumturisë është zemra, pamja e jashtme e saj është kënaqësia dhe argumenti i prezencës së saj është kuptimi i begative dhe njohja e tyre. Nuk ka më keq se kur një njeri lumturinë e tij e kërkon në epshet e dynjasë dhe kënaqësitë e saj dhe ai vet e di bindshëm se ato nuk janë të përhershme. Hulumtimi pas epsheve të dynjasë dhe kënaqësive të saj atij jetën ia shkatërrojnë, furnizimin ia pakësojnë, problemet ia shtojnë, e nxisin në harame dhe dëfrime, në urrejtje dhe armiqësi mes njerëzve dhe në fund ose nuk mundet ta arrijë atë që e do ose ajo e tradhton dhe jeta me përfundim të keq i përfundon.

     

    Nuk mundesh të gjesh njeri i cili është i kënaqur me përcaktimet e jetës përveç atij i cili i beson Allahut dhe Atij i mbështetet. Jeta pa fe është e komplikuar dhe kjo dukuri shpie deri në çrregullime shoqërore dhe sëmundje shpirtërore, ku të sprovuarit jepen pas ilaçeve për qetësim madje pas drogës dhe alkoolit, Allahu na ruajt: “Ndërsa atij që dëshiron ta lërë në humbje, (ia mbyll zemrën e) ia shtrëngon gjoksin si të jetë duke u ngjitur në qiell”. (El-En’am: 125); “Kushdo që i kthen shpinën Këshillës Sime, do të ketë jetë të mjeruar”. (Ta Ha: 124)

     

    Dynjaja tek besimtari nuk ka vlerë të madhe, ai e kupton se ajo nuk është tjetër përveç se një botë ku sprovohet në të dhe se ajo është vend mbjelljeje dhe se në të do të jetë një kohë të shkurtër dhe se pas saj e shpreson takimin me Allahun. Besimi është anija e tij kurse adhurimi mjeti i tij. Besimtarin gjithmonë e mbulon lumturia sepse ai është i bindur se jeta është e gjykuar me caktimet e Allahut, ai nuk pikëllohet për atë që kaloi dhe nuk gëzohet për atë që arriti, nuk dëshpërohet prej sprovave dhe belave dhe ato i kupton si mëshirë prej anës së Allahut e jo si dënim.

     

    Lumturia nuk fitohet me ikje nga përgjegjësitë dhe me braktisjen e tyre, por ajo arrihet në ballafaqimin e jetës dhe qëllimeve të saj. Marrja e shkaqeve dhe përkujdesja e tyre janë faktorë kyç për arritjen e lumturisë dhe mbjelljen e kënaqësisë. I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, thotë: “Prej lumturisë janë: gruaja e mirë, vendbanimi i mirë dhe mjeti i mirë i udhëtimit”. Dhe po ashtu thotë: “Kush zgjohet prej jush në mëngjes dhe është i qetë në vatrën e tij, i shëndoshë në trupin e tij dhe e ka bukën për atë ditë, ai është sikur t’i jetë dhënë e tërë bota”.

     

    Pasuria e realizon lumturinë nëse ti nëpërmjet saj e kërkon kënaqësinë e jetës hallall dhe nëse pasurinë nuk e merr si qëllim të jetës por e merr si mjet për ta arritur qëllimin kryesor dhe final e ajo është kënaqësia e Allahut dhe Xheneti i Tij. I lumturi nuk ha më shumë se sa hanë të tjerët dhe nuk posedon më shumë se sa posedojnë të tjerët por ai kënaqet më shumë se sa kënaqen të tjerët. Të lumturit janë besimtarë dhe punëtorë të zellshëm, Allahut i mbështeten, urtësive të Tij i binden dhe përcaktimeve të Tij i nënshtrohen. Kjo është lumturia e vërtetë dhe ajo e drejtë.

     

    Prej burimeve të dëshpërimit dhe shkaqeve të pa lumturisë është papunësia, e cila është shkak i mbushjes së kafeneve e klubeve të dëfrimit dhe të rritjes së numrit të vrasjeve dhe vjedhjeve dhe krimeve në shoqëri. Prandaj është mirë që njerëzit të inkurajohen që të punojnë dhe t’u hapen mundësi pune që t’i paraqesin ambiciet e tyre dhe të përparojnë në jetën e tyre dhe kjo pa dyshim se ndikon në lumturinë e tyre dhe puna bëhet një faktor i madh dhe i rëndësishëm i saj. Po ashtu prej burimit të dëshpërimit dhe të moslumturisë është injoranca dhe padituria. Injorantët është shumë rëndë të udhëhiqen dhe të udhëzohen dhe të qetësohen: “Paqja qoftë me ju! Ne nuk duam shoqëri me të paditurit”. (El-Kasas: 55) Njerëzit e ditur shumë lehtë munden ta kuptojnë të vërtetën dhe të dobishmen dhe atë çka kërkohet prej tyre dhe t’i përgjigjen asaj, prandaj injoranca bëhet një prej faktorëve kyç të dëshpërimit dhe pikëllimit.

     

    Po ashtu një prej faktorëve të lumturisë është edhe edukata e mirë dhe morali i lartë. Vendi më i mirë ku përfitohet edukata e mirë dhe morali i lartë është shtëpia dhe shkolla, vende të cilat duhen që ta edukojnë njeriun të pajiset me durim, sinqeritet, besim, vepër, përpjekje, butësi, nder, turp dhe zgjerim të gjoksit: “Vallë, a nuk ta hapëm ty (Muhamed) kraharorin (për të pranuar besimin) dhe ta hoqëm barrën, e cila ta rëndonte tepër kurrizin”. (El-Inshirah: 1-3) Kjo edukatë duhet që njeriun ta edukojë ta adhurojë Allahun dhe ta falënderojë Atë dhe ta përmend Atë: “Vërtet, zemrat qetësohen me përmendjen e Allahut”. (Er-Ra’d: 28), dhe “Atij që shmanget nga Këshilla e të Gjithëmëshirshmit (Kur’ani), Ne do t’ia caktojmë një djall, që do t’i bëhet shok i pandashëm”. (Ez-Zuhruf: 36) Kjo edukatë duhet që ata t’i largojë prej urrejtjes dhe smirës dhe t’ua mbushë zemrat me dashuri ndaj njerëzve dhe ta edukojë që ta lut Allahun për mëshirë dhe mirësi për vete dhe për të gjithë njerëzit: “Mos i lakmoni ato gjëra, me anë të të cilave Allahu i ka bërë disa nga ju të dallohen mbi të tjerët: meshkujt do të kenë pjesë prej asaj që kanë punuar e po ashtu edhe femrat do të kenë pjesë prej asaj që kanë punuar. Kërkoni prej Allahut nga mirësitë e Tij. Vërtet, Allahu është i Dijshëm për çdo gjë”. (En-Nisa: 32)

     

    O ti musliman, ti do të bëhesh i lumtur atëherë kur do ta njohësh vetveten dhe lumturinë ta kërkosh prej vetvetes e jo prej atyre që i ke përreth. Bëhu i lumtur me besimin tënd dhe moralin tënd dhe dashurinë ndaj njerëzve, bëhu i lumtur nëse je me Zotin tënd dhe i falënderon begatitë dhe bën durim në sprova dhe bela se atëherë do të përfitosh në të dyja rastet dhe do të kesh shpërblime në të dyja botët.

     

    Po ta kishin ditur të palumturit prej pasanikëve e sundimtarëve dhe jobesimtarët e munafikët se çfarë lumturie shijojnë besimtarët do t’i kishin luftuar ata me shpatë. Madje ateistët kur i panë besimtarët se janë të lumtur, të qetë e të bindur, prej injorancës dhe neglizhencës së tyre menduan se besimtarët janë të mpirë prej fesë. Të shkretët nuk e dinë se besimtarët janë të bindur se edhe nëse të gjithë banorët e tokës dhe qiejve mblidhen për t’i ndihmuar ndonjërit me diçka, nuk munden t’i ndihmojnë vetëm se atë që Allahu e ka caktuar për atë, dhe nëse mblidhen për t’i bërë dëm diçka, ata nuk mund t’i bëjnë dëm, vetëm atë që Allahu e ka caktuar për atë.

     

    Besimtarët besojnë se qielli nuk lëshon as dinar e as dërhem dhe se në fenë e tyre besimi ka ardhur paralel me veprën. Furnizimi vjen vetëm se prej Allahut dhe kënaqu me atë çka të ka caktuar Allahu pa futur dëshpërim në zemrën tënde e as urrejtje e cila e shkatërron zemrën tënde e as smirë e cila të dëmton ty dhe i ha të mirat e tua. Kjo botë është vend ku duhet të mbjellim prandaj vepro që të korrurat e tua t’i shohësh në ahiret. Sëmundja është sprovë dhe në të ka urtësi të madhe dhe dije se shërimi është i ndërlidhur me ilaçin dhe se ai vjen vetëm se prej Allahut dhe me lejen e Tij. Nëse ec sipas kësaj rruge atëherë do ta gjesh lumturinë dhe do të zbrit mbi ty qetësi e rehati.

     

    Ibën Kajimi, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Në zemër ka shpupurisje të cilën nuk mundet ta grumbullon vetëm se afrimi kah Allahu. Në zemër ka egërsirë që nuk mundet ta largojë vetëm se shoqërimi me Allahun. Në zemër ka pikëllim të cilin nuk mundet ta largon vetëm se gëzimi me njohjen e Allahut dhe sinqeriteti në sjelljet me Allahun. Në zemër ka shqetësim që nuk mundet ta qetëson vetëm se ikja kah Allahu. Në zemër ka skamje e varfëri që nuk mundet ta plotësojë vetëm se dashuria ndaj Allahut, përmendja e vazhdueshme e Tij, mbështetja në Atë dhe adhurimi i sinqertë i Tij. Në zemër ka hidhërim dhe brenga që nuk mundet t’i fik vetëm se kënaqësia me urdhëresat dhe ndalesat e Allahut dhe durimi në caktimet e Tij deri atë ditë kur ta takojmë Allahun”.

     

    Shejh Dr. Salih El Humejd

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

  • QARTËSIMI I TEUHIDIT TË ADHURIMIT NËPËRMJET RITEVE TË HAXHIT

    QARTËSIMI I TEUHIDIT TË ADHURIMIT NËPËRMJET RITEVE TË HAXHIT

    Frikojuni Allahut dhe dijeni se qëllimi i krijimit tuaj nuk është tjetër përpos adhurimi i Tij. Allahu, azze ue xhel, thotë: “Xhindet dhe njerëzit i kam krijuar vetëm që të Më adhurojnë”. (Edh-Dharijat: 56)

    Allahu me këtë mesazh i porositi të gjitha krijesat: “O njerëz! Adhuroni Zotin Tuaj, i Cili ju ka krijuar ju dhe ata që ishin para jush, që të mund të ruheni (nga të këqijat); i Cili e ka bërë për ju tokën shtresë dhe qiellin ndërtesë; i Cili prej së larti zbret ujë dhe nëpërmjet tij bën që të rriten fruta si ushqim për ju. Prandaj mos sajoni me vetëdije zota të barabartë me Allahun”. (El-Bekare: 21-22)

    Adhurimi pa teuhid (njësim) i përngjanë namazit pa abdesë. Sikurse papastërtia që e prish abdesin ashtu shirku i vepruar nga ana e robit e shkatërron teuhidin. Allahu, azze ue xhel, për këtë shkak i drejtohet krijesës më të dashur duke i thënë: “Me të vërtetë, të është shpallur ty (o Muhamed), si dhe atyre që kanë qenë para teje: “Nëse i shoqëron Allahut diçka tjetër (në adhurim), me siguri që punët e tua do të zhvlerësohen dhe do të jesh ndër të humburit”. (Ez-Zumer: 65)

    Shirku (politeizmi) është arsyeja kryesore për mospranimin e veprave dhe adhurimeve, prandaj urdhri për adhurimin e Allahut shumë herë vjen i shoqëruar me ndalesën prej shirkut, sikurse në thënien e Allahut, azze ue xhel: “Adhuroni Allahun dhe mos i shoqëroni Atij asgjë (në adhurim)”. (En-Nisa: 36) Ky ishte edhe mesazhi i të gjithë Profetëve drejtuar popujve të tyre: “O populli im! Adhuroni Allahun, ju nuk keni zot tjetër përveç Tij! “. (El-A’raf: 59)

    O robër të Allahut!

     Allahu na e detyroi Haxhin, prandaj le të përsiatim në të, manifestimin e teuhidit dhe largimin prej shirkut, që të mbetet shembull praktik që do ta përpilojmë në të gjitha adhurimet tona.

    Në rend të parë nëse përsiatim themelimin e Qabes do të vërejmë se ajo është themeluar mbi teuhid, siç na njofton edhe Allahu, azze ue xhel: “Ne i urdhëruam Ibrahimin dhe Ismailin: “Pastrojeni Shtëpinë Time (Qaben) për ata që e vizitojnë, që rrijnë aty për adhurim dhe që falen duke u përkulur dhe përulur”. (El-Bekare: 125)

    Allahu i urdhëroi ata të dy që ta pastrojnë Qabenë prej të gjitha papastërtive, e posaçërisht prej shirkut. Allahu, azze ue xhel, thotë: “O besimtarë! Në të vërtetë, idhujtarët janë të papastër (për shkak të besimit të kotë), prandaj të mos i afrohen më Xhamisë së Shenjtë pas këtij viti”. (Et-Teube: 28); “Kujtoje kur Ne vendosëm për Ibrahimin vendin e Faltores (duke e urdhëruar): “Mos më shoqëro asgjë (në adhurim) dhe pastroje Shtëpinë Time (nga idhujtaria), për ata që vijnë rrotull saj (në shenjë adhurimi) dhe për ata që rrinë në këmbë, përkulen dhe bien në sexhde duke u falur”. (El-Haxh: 26)

    Kjo shtëpi pra, është themeluar mbi teuhid dhe detyrohet të mbetet ashtu deri në Ditën e Kiametit, nuk lejohet që t’i afrohet asnjë jobesimtar (mushrik) ose të depërton ndonjë lloj i shirkut përreth saj. Prandaj Profeti, salallahu alejhi ue selem, kur e çliroi Mekën hyri në Qabe dhe përreth saj i gjeti treqind e gjashtëdhjetë idhuj të cilët filloi t’i shkatërron dhe të përsërisë ajetin: “E vërteta erdhi, ndërsa e pavërteta u shkatërrua. Sigurisht, e pavërteta është e paracaktuar të zhduket!”. (El-Isra: 81) Pastaj urdhëroi që të nxirren prej Qabes dhe të digjen, ndërsa Profeti, salallahu alejhi ue selem, hyri në brendësinë e saj dhe filloi t’i fshin vizatimet e pikturuara në mure duke u bazuar në fjalën e Allahut: “Dhe pastroje Shtëpinë Time (nga idhujtaria), për ata që vijnë rrotull saj (në shenjë adhurimi) dhe për ata që rrinë në këmbë, përkulen dhe bien në sexhde duke u falur”. (El-Haxh: 26)

    Qabeja është Kibla e muslimanëve, në të kryhet Haxhi dhe Umreja, është vendtakim i zemrave dhe trupave të tyre, prandaj detyrohet të jetë burim i teuhidit (njësimit) dhe i besimit të pastër ku do të adhurohet Allahu me sinqeritet, dhe të largohet prej saj çdo lloj i idhujtarisë dhe risive. Prandaj edhe erdhi urdhri që të kryhet Haxhi dhe Umreja vetëm se për Allahun: “Kryeni Haxhin dhe Umren për hir të Allahut!” (El-Bekare: 196)

    O robër të Allahut!

    Prej manifestimeve të teuhidit të adhurimit në Haxh është ngritja e zërave pas veshjes së Ihramit duke iu përgjigjur ftesës së Haxhit vetëm se për hir të Allahut, dhe duke e publikuar njësimin e Tij në falënderim, begati e sundim: “Lebbejke Allahume Lebbejk, Lebbejke La sherike Leke Lebbejk, innel-Hamde ven-ni’ëmete leke vel-Mulk La sherike Lek” (Të përgjigjem o Zot, Ti je i pashoq, vetëm Ty të përgjigjem, falënderimi të takon vetëm Ty. Të gjitha begatitë dhe i tërë sundimi të takon Ty, Ti je i pashoq).

    Po ashtu prej manifestimeve të teuhidit (njësimit) të adhurimit në Haxh është përmendja e Allahut në ditën e Arafatit me lutjen: “La ilahe il-lAllahu vahdehu la sherike leh, lehul mulku ve lehul Hamdu ve Huve ala kul-li shejin Kadir” (S’ka të adhuruar përveç Allahut Një dhe të pashoq, Atij i takon sundimi dhe Lavdërimi, Ai është i Plotfuqishëm mbi çdo send).

    Profeti, salallahu alejhi ue selem, thoshte: “Lutja më e mirë është ajo e ditës së Arafatit, ndërsa fjala më e mirë që e kam thënë unë dhe Profetët para meje “La ilahe il-lAllahu vahdehu la sherike leh, lehul mulku ve lehul Hamdu ve Huve ala kul-li shej’in Kadir” (S’ka të adhuruar përveç Allahut Një dhe të pashoq, Atij i takon sundimi dhe Lavdërimi, Ai është i Plotfuqishëm mbi çdo send).

    Kjo lutje është kumtesë e njësimit të adhurimit në këtë shoqëri madhështore dhe në këtë ditë të bekuar, dhe preferohet të shqiptohet sa më shpesh me qëllim që haxhiu ta kupton thelbin e saj dhe të vepron sipas asaj çka e aludon ajo, që në fund t’i kryen ritet e Haxhit me sinqeritet dhe t’i largohet çdo llojit të shirkut e risive.

    Po ashtu prej manifestimeve të teuhidit (njësimit) të adhurimit në Haxh është Tavafi përreth Qabesë. Allahu, azze ue xhel, thotë: “dhe le t’i vijnë rrotull Shtëpisë së lashtë”. (El-Haxh: 29)

    Tavafi përreth Qabes është i veçantë për të dhe nuk lejohet veprimi i tij ndokund tjetër në gjithë rruzullin tokësor. Haxhiu prej këtu e kupton se Tavafi përreth varreve, druve, gurëve e tyrbeve, nuk është adhurim i lejuar nga Allahu, por është adhurim i urdhëruar nga shejtanët qofshin ata njerëz apo xhinë.

    Po ashtu prej manifestimeve të teuhidit (njësimit) të adhurimit në Haxh është madhërimi i Allahut me puthjen dhe fërkimin e Gurit të Zi. Haxhiu e puth atë gur me bindje të thellë se është prej riteve të Haxhit dhe se me këtë vepër i nënshtrohet Allahut dhe Profetit të Tij. Mu për këtë arsye Omeri ibën Hatabi, Allahu qoftë i kënaqur me të, kur e puthi Gurin e Zi tha: “Pasha Allahun, unë e di se ti je gur, nuk bën dobi e as dëm, dhe mos ta kisha parë Profetin, salallahu alejhi ue selem, duke të puthur asnjëherë nuk do të puthja”,

    Muslimani prej kësaj vepre e kupton se nuk lejohet puthja dhe fërkimi për bereqet të asnjë objekti apo guri, duke e përjashtuar këtu puthjen dhe fërkimin e Gurit të zi për arsye se kjo është prej riteve të Haxhit, ndërsa puthja dhe fërkimi i varreve, tyrbeve e druve për bereqet është prej veprave që e kundërshtojnë fenë e Allahut dhe nuk janë prej riteve të Tij.

    Po ashtu prej manifestimeve të teuhidit (njësimit) të adhurimit në Haxh është që haxhiu pasi ta kryen Tavafin t’i fal dy rekate pas Mekami Ibrahim duke u bazuar në thënien e Allahut, azze ue xhel,: “Kujtoni kur Ne e bëmë Qaben vendgrumbullimi dhe sigurie për njerëzit, duke thënë “Bëjeni vendin e Ibrahimit si vend faljeje!”. (El-Bekare: 125)

     Preferohet që në rekatin e parë pas Fatihas të lexon suren el Kafirun, ndërsa në të dytin suren el Ihlas. Urtësia e leximit të këtyre dy sureve qëndron në faktin se ato në vete përmbajnë njësimin e Allahut me njohje dhe pohim (teuhid rububije) dhe njësimin e Allahut me adhurim (teuhid uluhije). Surja e parë përmban mospranimin e fesë së mushrikëve dhe njësimin e Allahut me adhurim, ndërsa surja e dytë përmban njësimin e Allahut me cilësitë e përkryera dhe dëlirjen e Tij prej cilësive të mangëta.

    Po ashtu prej manifestimeve të teuhidit (njësimit) të adhurimit në Haxh është saji (ecja) mes kodrinave të Safës dhe Meruas duke u bazuar në thënien e Allahut, azze ue xhel: “Kodrinat Safa dhe Merua (në Mekë) janë pjesë e Simboleve të Allahut, prandaj ai që viziton Qabenë për haxh ose për umre, s’ka kurrfarë gjynahu nëse sillet mes tyre. Kush bën vepra të mira vullnetare, ta dijë se Allahu është njëmend Falënderues dhe i Gjithëdijshëm”. (El-Bekare: 158)

     Prej këtij riti të Haxhit muslimani mëson se saji nuk kryhet në vend tjetër përveç se në Safa dhe Merua, për arsye se këto janë rite të Haxhit, ndërsa saji i kryer në ndonjë vend tjetër është mashtrim i shejtanit dhe nuk është adhurim i Allahut.

    Po ashtu prej manifestimeve të teuhidit (njësimit) të adhurimit në Haxh është ajo çka e ligjësoi Allahu në ditën e Bajramit dhe në ditët e caktuara (të Teshrikut) prej përmendjes së Tij: “Dhe madhëroni Allahun në (tre) ditët e caktuara (të Teshrikut)”. (El-Bekare: 203)

    Përmendja e Allahut në këto ditë qartësohet në veprat e mëdha që kryhen gjatë atyre ditëve duke filluar prej qëndrimit në Mina, pastaj gjuajtjes së gurëve, prerjes së Kurbanit, faljes së pesë kohërave të namazit në atë vend të bekuar dhe në ato ditë të bekuara. Muslimani kur i gjuan gurët thotë “Allahu Ekber (Allahu është më i madhi)”, e kjo është përmendje e Allahut, po ashtu kur e ther Kurbanin e përmend Allahun, ashtu siç na njofton Allahu në Kur’an: “Për çdo popull, Ne kemi caktuar një ritual, që ata të përmendin emrin e Allahut gjatë flijimit të kafshëve, që Ai ua ka dhuruar për ushqim”. (El-Haxh: 34)

    Allahu, azze ue xhel, po ashtu thotë: “Devetë dhe gjedhët i kemi bërë për ju si një nga ritet e Allahut për flijim dhe ju keni dobi nga ato. Prandaj, përmendeni emrin e Allahut mbi ato, ndërsa i radhisni në këmbë (për t’i therur). Kur ato të bien në tokë, hani prej (mishit të) tyre dhe ushqeni edhe atë që lyp, edhe atë që nuk lyp. Kështu pra, Ne i kemi vënë ato në shërbimin tuaj, që ju të jeni mirënjohës. Tek Allahu nuk arrin as mishi, as gjaku i tyre, por arrin përkushtimi juaj. Kështu, Ai i ka vënë ato në shërbimin tuaj, që ju ta madhëroni Allahun sepse ju ka udhëzuar. Dhe, jepu lajmin e mirë, punëdrejtëve!” (El-Haxh: 36-37)

    Muslimani prej këtyre ajeteve kupton se therja e Kurbanit është adhurim dhe se therja e saj nuk lejohet t’i kushtohet dikujt tjetër veç Allahut, se kjo është shirk.

    Po ashtu prej manifestimeve të teuhidit (njësimit) të adhurimit në Haxh është se Allahu i ka porositur haxhilerët që ta përmendin Atë shumë gjatë kryerjes së riteve të Allahut dhe pas përfundimit të saj. I ndaloi prej përmendjes së parive dhe njerëzve të mëdhenj me ndikim, të gjallë apo të vdekur, dhe i porositi që të mos krenohen me fise dhe gjenezë. Allahu, azze ue xhel, thotë: “Nuk është gjynah të kërkoni nga Zoti juaj ndonjë të mirë. E, kur të ktheheni nga Arafati, përmendni Allahun në vendet e shenjta! Përmendni Atë që ju ka udhëzuar në rrugën e drejtë, sepse ju më parë ishit të humbur! Mandej, kthehuni, siç kthehen të gjithë të tjerët dhe kërkoni ndjesë prej Allahut! Se Allahu është Falës i madh dhe Mëshirëplotë. Pasi t’i kryeni ritet e haxhillëkut, përmendni Allahun ashtu siç i kujtoni prindërit tuaj, madje edhe më tepër! Disa njerëz thonë: “Zoti ynë, jepna të mira në këtë botë!” Por, për këta, s’ka asnjë të mirë në botën tjetër. Por ka dhe të tjerë që thonë: “Zoti ynë, na jep të mira në këtë botë, na jep të mira në botën tjetër dhe na ruaj nga dënimi i Zjarrit (të Xhehenemit)” Këtyre do t’u jepet shpërblim për atë që kanë bërë. Allahu është i shpejtë në llogari. Dhe madhëroni Allahun në (tre) ditët e caktuara (të Teshrikut). Por, edhe ata që nguten dhe rrinë vetëm dy ditë (në Mina), nuk bëjnë gjynah; nuk bën gjynah as ai që rri më shumë, nëse i frikësohet vërtet Allahut. Ta keni frikë Allahun e ta dini mirë se vetëm tek Ai do të tuboheni!” (El-Bekare: 198-203)

    Haxhi pra, nuk qenka thjesht një udhëtim vëzhgues e turistik dhe manifestim i riteve, por është përvojë dhe mësim praktik për besimin e pastër dhe largimin e besimeve të kota të kohës së injorancës.

     O ju që Allahu jua mundësoi ta kryeni Haxhin, e mësuat prej riteve të tij besimin e pastër dhe i vërejtët të tjerët qofshin prej vendit të juaj apo prej ndonjë vendi tjetër se kanë gabime që bien ndesh me besimin e pastër, mësojuani atyre besimin dhe përmirësoni gabimet e tyre për arsye se detyra e dijetarit është mësimi i të paditurit dhe mos harroni se ju jeni përgjegjës para Allahut i cili thotë: “Nuk është mirë që besimtarët të shkojnë në luftë të gjithë njëherësh, por prej çdo bashkësie, një grup të mbetet mbrapa, që të thellohet në mësimin e fesë dhe kështu të këshillojë popullin e vet, mbasi të kthehet nga lufta, që t’i frikësohet Allahut”. (Et-Teube: 122); “Le të dalë prej jush një grup që të thërrasë për në mirësi, të urdhërojë për vepra të mira e të ndalojë prej veprave të shëmtuara! Këta njerëz do të jenë të shpëtuarit”. (Ali Imran: 104)

    Besimtari pra, së pari shpreson në përmirësimin e vetes e pastaj në përmirësimin e të tjerëve. Profeti, salallahu alejhi ue selem, thotë: “Nuk ka besuar ndonjëri prej jush deri sa nuk e do për vëllain e tij musliman atë çka e donë për vetvete”.

     O robër të Allahut!

    Frikojuni Allahut, kujdesuni për fenë e juaj në përgjithësi dhe për besimin tuaj në veçanti, për shkak se ajo është baza dhe themeli. Kjo fe është e ndërtuar mbi dy parime: sinqeritetin në adhurim dhe pasimin e Profetit, salallahu alejhi ue selem, dhe këto dy parime nuk mund të njihen përveç se me përsiatje të Kur’anit dhe Sunetit dhe me pasimin e tyre.

    Shejh Dr. Salih El Feuzan

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

     

  • HATIBI I DOMOSDOSHMËRISË

    HATIBI I DOMOSDOSHMËRISË

    Një shok imi shumë i respektuar më autorizoi ta zëvendësoja për hutben e xhumasë. Ishte hera e parë që në atë xhami do ta mbaja hutben e xhumasë. Atë ditë isha i zënë me shumë punë dhe nuk pata mundësi të përgatitesha si duhet. Prandaj vendosa ta mbaja një hutbe që e pata ligjëruar më herët, e kisha të shkruar në fletë dhe titullohej Të kapurit për dynjanë.

    I mora fletët dhe hipa në minber. Ezani thirrte, a unë i vëzhgoja me kujdes fytyrat e namazfalësve. Vërejta që shumica prej tyre ishin punëtorë të thjeshtë me të hyra mujore të ulëta. Shumica prej tyre, mund të themi, ishin të huaj, kishin ardhur në këtë vend të punonin, me shpresë që, nëse do të tubonin të ardhura të mjaftueshme, të ktheheshin në vendlindjet e tyre.

    – Në vete thashë: Si t’u flas këtyre se është rrezik të lidhesh për jetën e kësaj bote kur këta janë më pak të lidhur për dynja? A nuk është më e mira që t’u flas diçka tjetër që kanë nevojë për të? Më e mira është t’u flas për përgjegjësinë e tyre për ta fituar riskun hallall dhe t’ua kujtoj se shpenzimi për veten dhe për familjet e tyre është sadaka për hir të Allahut. Po qe se ju flas për lidhshmërinë për dynjanë, kjo do t’i çojë ta refuzojnë fjalimin tim në përgjithësi, madje mund të ndikojë që në të ardhmen mos ta dëgjojnë asnjë fjalim timin e, ndoshta, qëndrimin e tyre do ta përgjithësojnë duke e përfshirë çdo hatib dhe ligjërues tjetër. Tema për rrezikun e lidhshmërisë për dynjanë mund ta çojë dikë prej tyre të mendojë për të ardhurat që i fiton nga puna dhe ta shtyjë ta braktisë punën e tij.

    Dikush prej tyre mund të hyjë në betejë të brendshme me veten në momentin kur e ndien se po e humb kohën e tij duke vrapuar pas kafshatës për jetesë; kjo e demoralizon dhe e bën të ndihet pishman, edhe nëse nuk e ndal punën dhe vazhdon me punën e tij.

    Të gjitha këto rezultate ishin të papranueshme dhe të urryera. Shumë shpejt e mora vendimin ta ndërroja temën, ndërkaq filluan idetë të më vinin një pas një.

    Në kësi raste ligjëruesi duhet patjetër të ketë në mendje tema të përgjithshme që u përshtaten të gjithëve, duke qenë i bindur se ka aftësi ta ligjërojë temën rrjedhshëm dhe pa ngurrim. Myezini e thërret ezanin e xhumasë, ai nuk të pret derisa ti të vendosësh për temën apo ta kryesh përgatitjen e temës.

    Vendosa të flisja për vlerën e dhikrit (përmendjes së Allahut), sepse është temë që nuk ka shumë nevojë për përgatitje e, sidomos, për atë që ligjëron shpesh. Argumentet dhe citatet nga Kurani dhe Suneti janë me bollëk dhe të gatshme.

    Përfundova me hutben. Pas namazit e pyeta një mik timin i cili ishte prezent në xhami për mendimin e tij rreth temës që e ligjërova. Ai e lavdëroi dhe më tha: “Dukej qartë se e kishe përgatitur mirë temën!” Unë qesha dhe i thashë: Besomë që hutben e nisa pa e caktuar paraprakisht temën që do ta ligjëroja.”

    Rastin që e rrëfeva dhe situatën që e përjetova nuk është ftesë për tjerët që të merret si metodologji veprimi, sepse assesi nuk është e përshtatshme që hatibi (ligjëruesi) ta vonojë përcaktimin e temës së hutbes, e mos të flasim të fillojë me hutben pa e ditur paraprakisht se çfarë teme do të ligjërojë.

    – Synimi i përmendjes së rastit të mëhershëm është për ta tërhequr vërejtjen rreth një gjëje me rëndësi e ajo është ta kemi parasysh gjendjen e audiencës apo xhematit para se ta zgjedhim temën e ligjëratës.

    Një tjetër herë më pati ndodhur të ligjëroja në hutbe rreth poligamisë (martesës me më shumë se një grua). Qëllimi im pse e zgjedha këtë temë atëkohë ishte ta vërtetoja se martesa me më shumë se një grua është rregull fetar dhe se ne nuk duhet të ndikohemi nga ajo që përflitet rreth kësaj teme nëpër mjetet e informimit. Mirëpo, shumë shpejt e zbulova se kisha gabuar atë ditë me zgjedhjen e temës. Menjëherë pasi e përfundova hutben dhe dola nga xhamia, m’u afrua një i ri, më ndali dhe më tha: “Jam një i ri, e kam arritur moshën për t’u martuar, mirëpo ende jam i pamartuar. Për mua dhe çiftin tim, më e udhës është të flasim për problemin tonë sesa për ata që janë të martuar dhe dëshirojnë të martohen edhe me një grua tjetër.”

    I thashë:

    – Çfarë të pengon të martohesh?

    – Mehri i shtrenjtë, kam nevojë për më shumë se 200 000 rialë (diku 40 000 euro), – m’u përgjigj.

    I thashë:

    – E pse?

    – Me vajzën që dua të martohem, familjarët e saj e kanë caktuar këtë shumë, – më tha.

    Kështu zbulova që paskam gabuar keq në zgjedhjen e temës për këtë grup të namazfalësve. Ata nuk kanë nevojë për t’u folur rreth dyshimeve të cilat diskutohen për poligaminë dhe as për vlerën e poligamisë, apo të nxiten për ta zbatuar atë dhe për t’u angazhuar me të, sepse shumica prej tyre, në esencë, janë të pamartuar, ndërsa i martuari prej tyre ka telashe për ta mirëmbajtur gruan dhe familjen e të mos flasim për grua tjetër.

    Këto dy raste ishin krejtësisht të kundërta; në rastin e parë pata mbarësi, me lejen e Allahut, ta kuptoja situatën dhe t’ia qëlloja temës, ndërsa në rastin e dytë, e kuptova vonë se gabova me zgjedhjen e temës.

    – Megjithatë, në të dy rastet mësova se me rëndësi është që kur flasim në vendtubime publike, kur nuk e njohim natyrën e vendit dhe nevojat e publikut, tema e fjalimit tonë të jetë e përshtatshme për të gjithë, qoftë ajo ligjëratë, apo hutbe e xhumasë, apo në mjetet masive të informimit. Mësova, po ashtu, se duhet t’i largohemi ligjërimit të temave që i përshtaten vetëm një grupi njerëzish dhe nuk i përshtaten masës.

    Kjo gjë nuk përkufizohet te tema e fjalimit dhe te titulli, sepse një temë mund të trajtohet dhe ta ligjërojmë sipas mënyrës që i përshtatet masës, apo një grupi të veçantë njerëzish.

    – Mësova se e domosdoshme për ligjëruesin është të ketë në memorien e tij një saldo temash të gatshme dhe të përshtatshme për të gjitha situatat, qoftë për në xhami apo qoftë për pjesëmarrje në ndonjë lloj manifestimi dhe kërkohet prej tij të ligjërojë, ai duhet të jetë i përgatitur ta përcjellë mesazhin i cili u përshtatet njerëzve.

    – Mësova se duhet të jem i vëmendshëm në zgjedhjen e temës për ta ligjëruar në vendtubime publike, sidomos kur ligjërata përcillet nëpërmjet mjeteve të informimit të ndryshme si radio, televizion etj., prej nga nuk kemi mundësi ta kontrollojmë publikun të cilit i flasim, ndërsa mundësia për ta detajuar hollësisht fjalimin dhe për t’i plotësuar nevojat e tyre është gati e pamundur. Për këtë shkak duhet t’i largohemi fjalimit që ka të bëjë me nevojat e një grupi të caktuar apo ato personale.

    Si shembull, të mbash fjalim për asketizëm dhe të sjellësh detaje rreth saj nga jeta e selefit (gjeneratat e para të drejta), është temë që nuk i duhet publikut të televizionit apo të radios. Ata kanë nevojë t’u flasësh për largimin nga gjynahet, të jenë të kujdesshëm ndaj obligimeve fetare etj., sepse shumica prej tyre fjalimin për asketizëm në detaje do ta shohin si diçka të tepërt dhe ekzagjerim, madje, ndoshta, kjo mund t’i çojë edhe deri në dëshpërim dhe rënie.

    Ajo që po më kujtohet në këtë kontekst është se kur isha i ri, diku në moshën madhore, xhumanë e falja te një xhami, ku imami i saj më vonë u bë mësuesi im. Ishte i njohur për këshillat që ta zbutnin zemrën. Allahu më begatoi duke ma mundësuar të përfitoja nga këshillat e tij gjatë xhumasë dhe nga mësimet që i merrja prej tij. Megjithatë, kur fliste në hutbe për gjëra të hollësishme që lidheshin me trajtimin e gjynahqarit, apo fliste për gjëra të hollësishme rreth asketizmit, atëkohë fjalimi i tij përçonte tek unë mesazhe të rënda zhgënjimi dhe, mendoj, që këtë ndjenjë nuk e kisha veç unë, por edhe shumë të tjerë nga të pranishmit në xhuma.

    Fjalimi për meseletë në mënyrë të detajuar për të cilat njerëzit nuk kanë nevojë për to, nuk çon me çdo kusht në motivimin e tyre, bile, ndoshta, mund t’i çojë të krijojnë ndjenja të zhgënjimit dhe të dëshpërimit te ta.

    – Po ashtu mësova se me rëndësi është ta bëjmë dallimin mes dy elementeve: saktësisë e asaj që e themi dhe mes vendit e audiencës ku e themi. E sakta apo e vërteta që ne e shpjegojmë në detaje nuk nënkupton patjetër se është e përshtatshme të demonstrohet para publikut i cili na dëgjon, pavarësisht a jemi para tyre direkt, apo na dëgjojnë dhe na shohin nëpërmjet rrjetit.

    Dr. Muhamed Duvejsh

    Nga arabishtja: Irfan Jahiu

    Pjesë nga libri: “Gabimet më mësuan”

     

     

     

  • Bajrami i Fitri (Shenjat e Bajramit dhe të Ramazanit) [HUTBE]

    Bajrami i Fitri (Shenjat e Bajramit dhe të Ramazanit) [HUTBE]

    الحمد الله الذي بنعمته تتم الصالحات

    الحمد الله الذي أكمل الدين ورضي بالإسلام دينا

    الحمد الله القائل:

    ﴿وَقُلِ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِي لَمۡ يَتَّخِذۡ وَلَدٗا وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ شَرِيكٞ فِي ٱلۡمُلۡكِ وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ وَلِيّٞ مِّنَ ٱلذُّلِّۖ وَكَبِّرۡهُ تَكۡبِيرَۢا١١١﴾

    الله أكبر   الله أكبر    لا إله إلا الله     والله أكبر    الله أكبر    ولله الحمد

     

    Pejgamberi ﷺ  na i mësoi të gjitha detajet e Bajramit. Prej tyre ka gjëra të mëdha e të vogla. Prej gjërave të mëdha të Bajramit është se namazi i Bajramit është dyrekatësh, pa ezan e pa ikamet, ndërsa pas namazit e kemi hutben ose ligjëratën e Bajramit.

    Pra, ditën e Bajramit, këtë ditë më të gëzuar të vitit, ne e fillojmë me ligjëratë ose me porosi fetare, gjë që aludon çfarë rëndësie ka ligjërata fetare, çfarë rëndësie ka këshilla dhe porosia në Islam. Pra, ne, edhe në ditë gëzimi, mësojmë diç të re dhe dëgjojmë diç të mirë. Ne edhe gëzimin duhet ta bëjmë me balancë, gëzim së bashku me porosi e me dije.

    Së këndejmi, ai që e fillon ditën e Bajramit me namaz e me hutbe, themi se ditën e ka nisur mbarë.

    Pjesëmarrja masive në Bajram: Pejgamberi ﷺ  namazin e Bajramit e falte në hapësirë, e jo në xhami. Aty, përveç burrave e fëmijëve, Pejgamberi ﷺ  i urdhëronte edhe gratë që të marrin pjesë. Sigurisht, gratë rrinin mbrapa burrave, gjë që dëshmon unitetin tonë, afërsinë që duhet ta kemi. Uniteti ynë, bashkimi ynë e gëzon Zotin dhe neve na e shton gëzimin, ndërsa uniteti ynë armikut i shton vetëm dhembje.

    Pejgamberi ﷺ  në ditën e Bajramit, gjatë vajtjes për ta falur Bajramin, shkonte përmes një rruge, kurse kthimin e bënte përmes një rruge tjetër. Me këtë shtoheshin lëvizjet e kallaballëku dhe shpërndahej gëzimi edhe më shumë.

    Pejgamberi ﷺ  çështjen e unitetit të besimtarëve nuk e kishte vetëm fjalë goje, porse ai kishte vepra. Zekati i fitrit është obligim para Bajramit, ashtu që të mos ketë dallime në Bajram: të festojnë të pasurit, kurse ata që nuk i kanë kushtet e mira të shikojnë. Jo! Ti që e ke kushtet e mira, jepi atij që nuk ka dhe kështu të gjithë së bashku kemi çfarë të festojmë dhe kemi me se t’i presim mysafirët.

    I Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë: “Besimtarët, kur është fjala për mëshirën, dashurinë dhe ndihmën ndaj njëri-tjetrit, janë sikurse një trup: kur një gjymtyrë e trupit sëmuret, i gjithë trupi rënkon nga sëmundja me pagjumësi dhe zjarrmi.”[1]

    Kështu pra, ne e ndajmë së bashku gëzimin, e edhe mërzinë.

    Madje, gënjeshtra e cila është e ndaluar dhe shumë e shëmtuar, lejohet në rast pajtimi mes hasmëve, ndërsa fjalët, edhe nëse janë të vërteta, por barten për të prishur besimtarët mes vete, janë të ndalura dhe njihen si nemime.

    Prej shenjave të pranimit të agjërimit të Ramazanit është vazhdimi me vepra të mira pas tij.

    Mysafirët tanë, kur kthehen në vendet e tyre të largëta, a ndodh që ne t’i shkëpusim të gjitha lidhjet?! Jo, por ne kontaktojmë me ta dhe i mbajmë lidhjet përmes telefonatave. Kështu ne i mbajmë lidhjet me agjërimin, përmes adhurimit vullnetar të ditëve të vlefshme.

    Edhe pse nuk i kemi teravitë, ne i kemi xhamitë dhe i mbajmë lidhjet me to. Është shumë e keqe që lidhjet të cilat i ndërtojmë me Allahun, këta litarë të fuqishëm, t’i shkëpusim pas Ramazanit.

    Madje, edhe në çështjet e dynjasë, gjërat e kundërta vetëm se prishin punë. E keni parë nëse qesim ujë të ngrohtë në një gotë dhe menjëherë i qesim ujë të ftohtë, gota kriset. Po ashtu, zemra, e cila është ushqyer me vepra të mira, nëse menjëherë e mbushim me punë të liga, ajo prishet.

    Prandaj, edhe ne medoemos na duhet t’u kushtojmë rëndësi veprave të mira e të mos i ndërpresim ato. Është shumë normale që të mos ecim me të njëjtën shkallë sikurse në Ramazan, por jo të biem në gjërat me të cilat nuk është i kënaqur Zoti ynë.

     

    Pjesa e dytë e hutbes

    Pejgamberi  ﷺ  ka thënë: “Agjëruesi ka dy gëzime: gëzohet kur bën iftar dhe gëzohet kur të takohet me Zotin e vet.”[2]

    Secili prej nesh e ka provuar urinë, qoftë dhe pak, ose etjen, ose është lodhur, ose ka ndier kokëdhembje etj. Mirëpo, në momentin që bën iftar, i ha dy-tri hurma, pi një gotë me ujë, e harron sakaq tërë atë lodhje, tërë atë uri dhe etje.

    Kështu, kjo është vetëm një skenë e shkurtër për atë që do të ndodhë në ahiret. Tërë lodhjet, sprovat, brengat, sëmundjet, borxhet, dhimbjet e kësaj bote do t’i harrojë besimtari, i cili ka besuar dhe ka bërë vepra të mira, posa të takohet me Zotin e tij, me Mëshiruesin, me Atë që na ka premtuar vetëm falje dhe mirësi.

    Pra, mbetet ajo që po e kërkon Allahu prej nesh, që është besimi dhe veprat e mira, ndërsa tërë dhembjet e kësaj dynjaje do të harrohen në momentin që të takohemi me Të.

    [1] Buhariu nr.6011.

    [2] Buhariu nr. 7492.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

  • PËRGËZIMI ME ARDHJEN E MUAJIT RAMAZAN

    PËRGËZIMI ME ARDHJEN E MUAJIT RAMAZAN

    Falënderimi i takon vetëm Allahut, Atë e falënderojmë dhe prej Tij falje dhe ndihmë kërkojmë. Dëshmoj se nuk i takon adhurimi askujt me të drejtë përveç Allahut dhe paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi imamin e pejgamberëve dhe shëmbëlltyrën e shpenzuesve dhe modelin e të devotshmëve Muhamedin, biri i Abdullahut dhe rob i Allahut.

    O muslimanë, frikojuni Allahut dhe falënderoni shumë Atë nëse ua mundëson që ta arrini muajin e Ramazanit dhe kërkoni prej Tij që t’ju begatojë e ta shfrytëzoni këtë muaj në agjërim, namaze vullnetare dhe adhurime tjera. Ramazani është sezon i madhërishëm dhe mejdan i gjerë në veprimin e mirësive dhe faljen e gjynaheve. Njiheni vlerën e tij dhe madhëroni çështjen e tij dhe pajiseni vetveten në këtë muaj me vepra të mira dhe mirësi.

    Agjërimi i muajit Ramazan është një prej shtyllave të Islamit dhe detyrë e çdo muslimani. Allahu urdhëroi në agjërimin e tij dhe ia detyroi çdo robi të Tij duke thënë: “O besimtarë! Ju është urdhëruar agjërimi”. (El-Bekare: 183); “Pra, kushdo nga ju që dëshmon këtë muaj, le të agjërojë!”. (El-Bekare: 185) Detyrohet çdo musliman i rritur dhe me mendje të shëndoshë ta agjërojë muajin e Ramazanit. Nëse është i sëmurë me sëmundje që ka shërim dhe nuk mund t’i përballojë agjërimit apo është udhëtar në rrugë të gjatë lirohet prej agjërimit dhe ato ditë i zëvendëson me ditë tjera: “Pra, kushdo nga ju që dëshmon këtë muaj, le të agjërojë! Sa i përket atij që është i sëmurë ose gjendet në udhëtim e sipër (le të agjërojë më vonë) aq ditë sa nuk i ka agjëruar”. (El-Bekare: 185) Nëse është në pleqëri të thellë apo i sëmurë me sëmundje që s’ka shërim dhe nuk mund t’i përballojë agjërimit, atëherë ai nuk agjëron dhe për çdo ditë e ushqen nga një të varfër dhe nuk i zëvendëson ato ditë me ditë tjera: “Ata që kanë vështirësi për të agjëruar, duhet të ushqejnë si shpagim nga një të varfër për çdo ditë agjërimi”. (El-Bekare: 184) Ibën Abasi, Allahu qoftë i kënaqur me të, thotë: “I është lehtësuar të moshuarit në vite që nuk mund t’i përballojë agjërimit të mos agjërojë dhe ta ushqejë nga një të varfër për çdo ditë”.

    Gruaja me menstruacione dhe lehona nuk lejohet të agjërojnë dhe ato ditë që nuk i agjërojnë i zëvendësojnë me ditë tjera. Aishja, Allahu qoftë i kënaqur me të, kur është pyetur, se: Pse gruaja me menstruacione e bën kaza agjërimin dhe nuk e bën kaza namazin, ajo është përgjigjur, se kështu ka qenë praktika e grave gjatë kohës kur ishte gjallë i Dërguari, alejhi salatu ue selam.

    Fëmija i cili ende nuk e ka arritur moshën e pjekurisë nuk është i detyruar të agjërojë, por nëse ka mundësi t’i përballojë agjërimit e urdhërojmë që të agjërojë me qëllim që të kalitet dhe ta stërvit shpirtin në adhurim dhe agjërimi i tij i pranohet si vullnetar.

    O robër të Allahut, me agjërim nënkuptojmë abstenim apo përmbajta nga ushqimet, pijet dhe marrëdhëniet bashkëshortore për hir të Allahut, prej imsakut e deri në perëndimin e diellit. Allahu, azze ue xhel, thotë: “Tani është e lejuar për ju që, gjatë netëve të agjërimit, të shkoni me bashkëshortet tuaja. Dhe hani e pini derisa të dallohet fija e bardhë (bardhësia) e agimit nga fija e zezë (errësira e natës), pastaj plotësojeni agjërimin derisa të bjerë mbrëmja. Mos iu afroni atyre (bashkëshorteve) gjatë kohës kur mbylleni për adhurim në xhami! Këta janë kufijtë e Allahut, prandaj mos iu afroni atyre! Kështu, pra, Allahu ua shpjegon njerëzve urdhëresat e veta, që ata të ruhen nga të këqijat”. (El-Bekare: 187)

    Allahu na qartësoi në këtë ajet se fillimi i agjërimit është prej agimit e deri në perëndimin e diellit. Prandaj Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, nxiti që të vonohet syfyri dhe të përshpejtohet iftari me qëllim që të përfundojë syfyri me agim dhe të fillojë iftari me perëndimin e diellit dhe me këtë t’i përshtatet urdhrit të Allahut dhe dispozitave të Tij. Nuk është prej traditës së Pejgamberit, alejhi salatu ue selam, ngrënia e syfyrit herët dhe vonesa e iftarit pas perëndimit të diellit. Po ashtu nuk lejohet ngrënia e syfyrit pas agimit dhe ngrënia e iftarit para se të perëndojë dielli dhe ai që e vepron këtë me qëllim nuk i pranohet agjërimi.

    Agjërimin e prish ngrënia dhe pija me qëllim dhe çdo gjë që ka të njëjtat efekte si ushqimi dhe pija, si barnat, gjilpërat me vitamine, etj. Po ashtu e prish të vjellët qëllimisht, por nëse ndonjë vjell pa qëllim, kjo nuk e prish agjërimin. I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, ka thënë: “Kujt i përzihet dhe vjell nuk është i detyruar ta plotësojë atë ditë më vonë” dhe “Kush vjell me qëllim, duhet ta plotësojë (agjërimin) më vonë”.

    Prej gjërave që e prishin agjërimin është edhe nxjerrja e gjakut me hixhame ose pastrim gjaku. I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, ka thënë: “E ka prishur agjërimin ai që bën hixhamen dhe atij që i bëhet hixhamja”.

    Prej gjërave që e prishin agjërimin është edhe dalja e spermës për shkak të ledhatimit apo puthjes, masturbimi, menstruacionet dhe lehonia.

    Po ashtu prej gjërave që e prishin agjërimin është edhe marrëdhëniet bashkëshortore gjatë ditës së agjërimit. Ai i cili e bën këtë vepër duhet ta zëvendësojë atë ditë me ditë tjetër dhe të shpaguan. Shpagimi është lirimi i një robi, nëse nuk ka mundësi agjërimi i dy muajve njëri pas tjetrit, nëse nuk mundet atëherë ushqimi i gjashtëdhjetë të varfërve. Përjashtohet nga ajo që përmendëm rasti kur bashkëshortët janë udhëtarë dhe kryejnë marrëdhënie duke qenë agjërueshëm, sepse agjërimi për udhëtarët nuk është i detyruar, për ata kërkohet që ta kompensojnë këtë ditë pas Ramazanit.

    O muslimanë, gjërat e lartpërmendura që e prishin agjërimin janë perceptuese dhe ai që i tepron detyrohet me kaza. Ekzistojnë edhe gjëra morale që e dëmtojnë agjërimin duke ia humbur shpërblimin apo pakësuar dhe vepruesi i saj nuk detyrohet me kaza. Prej tyre është përgojimi, bartja e fjalëve, sharja, ofendimi, shpifja, shikimi në atë që e ka ndaluar Allahu të shikojmë, dëfrimi me muzikë dhe instrumente muzikore, etj.

    Ebu Hurejre, Allahu qoftë i kënaqur me të, thotë se Muhamedi, alejhi salatu ue selam, ka thënë: “Agjërimi mbron nga morali i keq sepse ai që agjëron nuk flet gjëra të turpshme dhe nuk bërtet. Nëse (eventualisht) e shanë ndokush ose e sulmon, le të thotë: “Unë agjëroj, unë agjëroj”.

    Ebu Hurejre, Allahu qoftë i kënaqur me të, thotë se Muhamedi, alejhi salatu ue selam, ka thënë: “Zoti nuk ka nevojë për njeriun që e braktisë ushqimin e pijen e nuk e braktisë fjalën e keqe dhe veprën e ligë”.

    Nëse agjëruesi ha apo pi me harresë nuk i prishet agjërimi. Ebu Hurejre, Allahu qoftë i kënaqur me të, thotë se Muhamedi, alejhi salatu ue selam, ka thënë: “Kush harron gjatë agjërimit, pi dhe ha, le ta vazhdojë agjërimin, sepse Zoti e ka ushqyer dhe i ka dhënë të pijë.”

    Agjëruesit i lejohet të nuhat erën e parfumeve, kjo nuk ndikon në agjërimin e tij. Po ashtu i lejohet të flladitet me ujë duke e shpërlarë gojën ose duke e larë kokën ose duke e larë tërë trupin ose duke hyrë në një vend të ftohët për arsye se kjo i ndihmon gjatë agjërimit. Nëse i depërton pluhuri apo avulli apo ndonjë insekt në gojë nuk i prishet agjërimi për arsye se kjo ndodh pa dëshirën e tij. Nëse dikush ka rrjedhje gjaku nga hundët apo nga dhëmbët edhe kjo nuk e prish agjërimin, pasi kjo nuk është në dorën e njeriut, është diçka e paqëllimshme. Nëse dikush e nxjerr dhëmbin dhe del gjak edhe kjo nuk e prish agjërimin.

    O muslimanë, ruani agjërimin e juaj prej gjërave që e prishin agjërimin. Veproni vepra të mira, shpeshtoni lutjet, përmendjen e Allahut dhe leximin e Kur’anit në këtë muaj dhe jeni të sinqertë në të gjitha veprat e juaj dhe kërkoni prej Allahut që t’ua pranon veprat.

    Shejh Dr. Salih El Feuzan

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

     

     

     

  • Parapërgatitja për Ramazan (HUTBE)

    Parapërgatitja për Ramazan (HUTBE)

    Mysafiri është afër. Erën po ia ndiejmë. Ditët po i numërojmë. Tashmë po na troket. Sa na ka marrë malli ta dëgjojmë këtë ajet:

    ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ١٨٣﴾

    “O ju që keni besuar, ju është bërë obligim agjërimi, ashtu siç ishte obligim edhe për popujt para jush, që të bëheni të devotshëm.” (El Bekare, 183)

    Na ka marrë malli për këtë ajet. Jo vetëm ta dëgjojmë, por edhe të punojmë me të: “… që të bëheni të devotshëm”, e jo thjesht t’i bashkëngjitem familjes e të mos ndahem prej tyre. Po, gjithsesi, të agjërosh së bashku me familjarët dhe shokët ka shije të veçantë, porse kryesorja është të arrihet devotshmëria.

    Devotshmëri është t’i kryesh obligimet dhe të largohesh prej ndalesave ose harameve. Kështu, kur të agjërosh do të kesh hise në devotshmëri apo takva. Kur të falesh, ke hise në devotshmëri – takva. Kur të japësh lëmoshë, do të kesh hise në devotshmëri – takva. Kur të largohesh nga një haram, do të kesh hise në devotshmëri – takva. E, kur të jesh i devotshëm, do të kesh shumë merita:

    Allahu thotë:

    ﴿ إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ ٱللَّهُ مِنَ ٱلۡمُتَّقِينَ٢٧﴾

    “Allahu e pranon prej të devotshmëve.” (El Maide, 28)

     

    Po ashtu thotë:

    ﴿ إِنَّ أَكۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰكُمۡۚ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٞ١٣﴾

    “Më i ndershmi nga ju, tek Allahu, është ai që është më i devotshëm.” (El Huxhurat, 13)

     

    Pasi që Ramazani është:

    ﴿أَيَّامٗا مَّعۡدُودَٰت١٨٤﴾

    “Ditë të numëruara.” (El Bekare, 184)

    Vjen shpejt dhe ikën shpejt. Pak ditë.

    Veprat e mira që mund të bëhen në Ramazan janë të llojllojshme,  andaj prej nesh kërkohet vetëm seriozitet, mund i madh, të përvilen duart dhe të fillohet fuqishëm, sidomos në kohën që po jetojmë, në kohën e fitneve. Kohë pandemie, sprova e pasurisë, kriza të ndryshme politike, ekonomike, shëndetësore etj.

    Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Ibadeti (adhurimi i Allahut) në kohë të trazirave (fitneve) llogaritet sikurse hixhreti tek unë.”[1]

    Pastaj ndjenja se ky mysafir do të qëndrojë shumë pak, e po ashtu ndjenja se nuk e dimë a do ta presim shëndoshë? Këto na bëjnë që t’i kushtojmë rëndësi më shumë dhe na bëjnë që të mos dalim prej tij vetëm se si fitimtarë.

    Shikoni çfarë u tha Pejgamberi ﷺ  gjithë atij grumbulli njerëzish në Haxhillëkun Lamtumirës: “Mësojini ritet e haxhit, sepse unë nuk e di, ndoshta nuk do të bëj më haxhillëk pas këtij.”[2]

    Çfarë gjurme la kjo fjalë në zemrat e tyre? Sigurisht se kjo i shtyri që ta mësojnë haxhillëkun prej tij në formë më të përkryer, të mësojnë prej tij edhe gjëra të tjera, ta pyesin për çdo gjë, sepse ndoshta ky është haxhillëku i fundit i Pejgamberit ﷺ  dhe nuk do ta takojnë më. E këtillë le të jetë edhe ndenja jonë për  Ramazanin.

    Njëherë Pejgamberi ﷺ , teksa po ngjitej në minber, tha: “Amin, amin, amin.” Kur e pyetën  Pejgamberin ﷺ  për këtë, u tha: “Xhibrili ﷺ  më erdhi e më tha: “Personin i cili e arrin muajin Ramazan dhe nuk i falen mëkatet, e pastaj hyn në Zjarr, Allahu e largoftë! Atëherë unë thashë: “Amin.”[3]

    Reflekto se si këtë bisedë po e bën meleku më i mirë në qiell, Xhibrili, me Pejgamberin më të dalluar në tokë, Muhamedin ﷺ . Çfarë do të thotë kjo lutje? Do të thotë se në Ramazan ose je fitimtar e i falur, ose do të jesh humbës dhe nuk ka kategori të tretë këtu. Nuk ka mes këtu.

    Pra, çështja se për të dalë fitimtar është shumë e lehtë, me lejen e Allahut.

    Dëgjojini këto hadithe:

    “Atij që falet Natën e Kadrit, duke besuar dhe llogaritur shpërblimin e Allahut, i falen mëkatet e së kaluarës. Atij që agjëron Ramazanin duke besuar dhe llogaritur shpërblimin e Allahut, i falen mëkatet e së kaluarës.”[4]

    Allahu në lidhje me agjërimin ka thënë: “Ai është për Mua dhe Unë shpërblej për të.”[5]

    Po ashtu Pejgamberi ﷺ  na ka treguar se shejtanët prangosen gjatë muajit Ramazan.

    Pra, po e shohim se çështja qenka e lehtë, me lejen e Allahut, porse kërkohet pak mund prej nesh.

    Vëllezër, nuk duam Ramazan rutinë e as Ramazan në të cilën humbet koha, andaj prej tash përgatitu.

    “O ti që e do të mirën, ec para! Dhe, o ti që e do të keqen, ndalu!”[6]

    Që tani bëje programin çfarë kohe do të lexosh Kuran? Sa do të japësh lëmoshë? Sa do të falesh me xhemat?

    Thuaji vetes: Prej tash po e bëj nijet që ta fal namazin e sabahut në këtë xhami. Prej tash po e bëj nijet se çdo ditë, para iftarit, do të lexoj Kuran së paku gjysmë ore. Aty ku ligjërohet do të jem i pranishëm. Ose, ligjërata që transmetohen në televizor para syfyrit do t’i dëgjoj rregullisht.

    Nëse ke dëshirë të jesh fitimtar në Ramazan, gjithsesi duhet të kesh kujdes: “Allahu nuk ka nevojë që dikush ta lërë ushqimin dhe pijen nëse paraprakisht nuk i lë fjalët e rrejshme, të punuarit sipas tyre dhe injorancën.”[7]

    Pastaj, përveç vetvetes, këto të mira ua trego edhe të tjerëve, sepse ne dëshirojmë të jemi fitimtarë dhe të na falen mëkatet, si për vete, ashtu edhe për ata që i duam.

    Shikoje Omer ibn Hatabin (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎). Ishte një njeri nga Shami, i cili kur vinte në Medinë dhe e vizitonte Omerin. Pas një kohe ai nuk vajti tek Omeri fare, kështu që Omeri pyeti rreth tij. Dikush i tha se ai person ka filluar të ndjekë rrugën e gabuar. Atëherë Omeri i shkroi atij dhe e këshilloi. Posa i arriti shkresa e Omerit, ai qau dhe menjëherë u pendua. Në atë rast Omeri tha: “Kështu veproni! Kur ta shihni vëllanë tuaj se ka lajthitur, përmirësojeni dhe luteni Allahun që t’ia falë mëkatet, e assesi mos e ndihmoni shejtanin kundër vëllait tuaj![8]

     

    Pjesa e dytë e hutbes

    Po ashtu për atë që dëshiron të dalë fitimtar në muajin Ramazan le t’i kushtojë kujdes bamirësisë:

    “Pejgamberi ﷺ  ishte njeriu më bamirës, porse në Ramazan ishte edhe më bamirës…”[9]

    Dyert e bamirësisë janë të hapura: e kemi zekatin, lëmoshat e ndryshme, dhënien e ushqimit, dhuratat, vakëfet etj.

    Me rëndësi është që prej tash të mendosh për këto dyer, ku do të trokasësh më shumë dhe ku do t’i lësh gjurmët e tua!

    [1] Muslimi nr.2948.

    [2] Muslimi nr.1297.

    [3] Ibn Hibani nr.907 dhe Shejh Albani e saktëson këtë hadith.

    [4] Buhariu nr.1901.

    [5] Buhariu nr.7538.

    [6] Tirmidhiu nr.682 dhe Shejh Albani thotë se është hasen (i mirë).

    [7] Buhariu nr.6057.

    [8] Hiljetul eulija, v.4, f.97.

    [9] Buhariu nr.6.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

     

  • Tradita dhe adhurimi (adeti dhe ibadeti) [HUTBE]

    Tradita dhe adhurimi (adeti dhe ibadeti) [HUTBE]

    Adeti ose tradita është një gjë që përcillet gjeneratë pas gjenerate.

    Adetet ndahen në të mira, siç janë: burrëria, bujaria, besimi etj., dhe në adete të këqija, siç janë: idhujtaria, besëtytnitë, alkooli, tradhtia etj.

    Adhurimi (ibadeti) medoemos duhet të ketë argument fetar, prej shpalljes. Pra, duhet të ketë bazë në fe.

    Ne shpesh hasim në njerëz të cilët kryejnë disa obligime fetare ose urdhra të Allahut, porse i bëjnë thjesht “për adet”. Të tillët sikur thonë: Meqë njerëzit po bëjnë kështu, edhe unë po veproj sikurse ata. Njerëzit po shkojnë në xhami, kështu që po shkoj edhe unë. Familjarët agjërojnë, kështu që edhe unë po agjëroj me ta. Të tjerët japin sadaka, andaj edhe unë po jap.

    Vëllezër të nderuar, fetarisht kërkohet më tepër se kjo. Nuk është qëllimi thjesht pjesëmarrja, por përse bëhet ky adhurim (ibadet)?

    Medoemos duhet të kemi dije rreth ibadeteve dhe të dimë përse i kryejmë ato.

    Në vijim do të shquajmë disa dallime mes ibadetit dhe adetit.

    Ai që kryen një ibadet ose një obligim fetar, kënaqet me të, sepse e di rëndësinë e këtij obligimi fetar. Madje, i duket i lehtë ky obligim dhe nuk ndihet ngushtë kur ta kryejë atë ibadet.

    Pejgamberi ﷺ  i tha Bilalit: “O Bilal, thirre ezanin për namaz, që të qetësohemi me të!”[1]

    Pra, në namaz e gjenin qetësinë, sepse  e dinin vlerën e namazit. Ata nuk e kryenin veç për ta hequr qafe.

    Po ashtu, namazi i xhumasë. Duhet të kemi parasysh përse e falim? Përse janë këto rregulla?

    ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا نُودِيَ لِلصَّلَوٰةِ مِن يَوۡمِ ٱلۡجُمُعَةِ فَٱسۡعَوۡاْ إِلَىٰ ذِكۡرِ ٱللَّهِ وَذَرُواْ ٱلۡبَيۡعَۚ ذَٰلِكُمۡ خَيۡرٞ لَّكُمۡ إِن كُنتُمۡ تَعۡلَمُونَ٩﴾

    “O besimtarë, kur të thirreni për lutje ditën e premte, nxitoni për ta përmendur Allahun (namazi i xhumasë) dhe pezulloni shitblerjen; kjo është më mirë për ju, nëse e dini.” (El Xhuma, 9)

     

    Po ashtu, kur është muaji Ramazan, besimtari duhet ta dijë përse agjëron: Allahu thotë:

    ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ١٨٣﴾

    “O besimtarë! Ju është bërë obligim agjërimi, ashtu siç ka qenë obligim i atyre që ishin para jush, që të bëheni të devotshëm.” (El Bekare, 183)

     

    Ai që i kryen obligimet duke e ditur se janë ibadet, përmallohet për t’i kryer ato. Zemrën e ka të lidhur për këto obligime fetare. Madje, as gjumi s’e zë nëse nuk i kryen dhe mund të sëmuret nëse i ikën ndonjë ibadet.

    Ndërkaq, ai që i kryen si adet, nuk mërzitet nëse i lë obligimet. Ndodh që për një gjë të vogël ta lërë namazin, agjërimin ose ndonjë obligim tjetër. Po ashtu ka raste kur për një vend pune e lë namazin. Ka raste që vetëm pse e ka ndërruar qytetin dhe ka kaluar në një qytet tjetër e ka lënë namazin ose agjërimin.

    Pastaj, vëllezër, duhet ta dimë se edhe ata që i kryejnë obligimet duke e ditur se janë ibadet, ka raste kur pas një kohe e kryejnë adhurimin si pjesë të përditshmërisë.

    Kjo është normale të ndodhë, porse kjo mund të shmanget duke bërë disa ndryshime gjatë adhurimit.

    Për shembull, në namaz është mirë të mësohet një sure e re, që ta thuash brenda namazit e jo të përsëriten vetëm suret e shkurtra e të njëjtat gjatë tërë jetës.

    Po ashtu, preferohet të mësohen lutje të ndryshme që thuhen brenda namazit dhe në këtë mënyrë e largon atë rutinë si dhe fillon ta shijojë namazin më tepër.

    Po ashtu është mirë që të praktikohen sunetet brenda namazit, pasi që edhe kjo e largon rutinën.

    Nëse agjërimi ka filluar të na bëhet rutinë, është mirë që të lexohet ndonjë libër rreth agjërimit ose të dëgjohet ndonjë ligjëratë dhe tërë kjo bëhet me qëllim që ta shijojmë më tepër agjërimin dhe ta thyejmë atë rutinën që e kanë shumë njerëz.

     

    Personi që i kryen veprat si ibadet e jo si adet, veprat e mira i bën në vazhdimësi. Gjatë 24 orëve, gjatë tërë javës, gjatë tërë muajit, gjatë tërë vitit. Madje kështu e ka gjithë jetën:

    ﴿وَٱعۡبُدۡ رَبَّكَ حَتَّىٰ يَأۡتِيَكَ ٱلۡيَقِينُ٩٩﴾

    “Dhe adhuroje Zotin tënd derisa të vijë ty e vërteta (vdekja).” (El Hixhër, 99)

    Aishja (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎) tregonte për Pejgamberin ﷺ  duke thënë: “Veprat e tij kanë qenë të vazhdueshme.”[2]

    Po ashtu kur Aishja (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎) bënte ndonjë vepër, e bënte në vazhdimësi.[3]

    Mos ndërto e pastaj ta rrënosh! Mos ndërto një muaj Ramazan e pastaj të rrënosh njëmbëdhjetë muaj! Mos ndërto një ditë xhumaje e të rrënosh një javë.  Shpëtimi dhe suksesi është në vazhdimësi.

    Madje, edhe në punët e dynjasë, kërkohet vazhdimësia dhe mosndërprerja.  A keni dëgjuar se dikush e hap dyqanin e vet vetëm një herë në muaj?! A keni dëgjuar se filan mësuesi shkon në shkollë vetëm një herë në tre muaj?! A keni dëgjuar se dikush e ka përvetësuar një profesion vetëm për 2-3 javë?! Jo! Kurrë nuk ndodh kjo. Për të arritur rezultate dhe suksese kërkohet vazhdimësia.

    Kjo vlen edhe për ibadetet. Duhet të fillojmë, qoftë dhe me pak vepra të mira, porse të jenë në vazhdimësi.

     

    Pjesa e dytë e hutbes

    Në tregimin e Musait ﷺ  dhe magjistarëve shohim se një prej adeteve që kishin në atë kohë ishte marrja me magji (sehire), e cila ishte shumë e përhapur tek ata. Mirëpo, në momentin që e panë mrekullinë e Musait ﷺ : shkopin e tij duke i gëlltitur gjarpërinjtë e tyre, ata besuan sakaq. Pikërisht ky është ibadeti.

    Ata kishin dije rreth magjisë (sihrit), por, kur e panë me sytë e tyre atë që e kishte Musai ﷺ , e ditën se kjo nuk kishte të bënte me magjinë: kjo qenka diçka qiellore.

    Ata nuk u ndalën me kaq, por qëndruan të palëkundur edhe pas kërcënimeve të Faraonit.

    Më herët, Faraoni u pati premtuar se do të kishin shpërblime, ndërsa tani, pasi besuan, i kërcënoi me vdekje.

    Megjithatë, ata i lanë shpërblimet e besuan, qëndruan në fe dhe u vranë për këtë besim.

    Besimin nuk e patën adet, por ibadet.

    [1] Ebu Davudi, 4985 dhe e saktëson shejh Shuajbi.

    [2] Buhariu nr.1987.

    [3] Muslimi nr.783.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

     

  • Ali ibn Ebu Talibi (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎)[1] (HUTBE)

    Ali ibn Ebu Talibi (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎)[1] (HUTBE)

    Ai është dhëndri i Pejgamberit ﷺ, gruaja e të cilit ishte Fatimja (Allahu qoftë i kënaqur me ta!‎‎).

    Islamin e pranoi shumë herët. Pejgamberit ﷺ  i zbriti shpallja ditën e hënë, kurse Aliu e pranoi Islamin ditën e martë. Kur e pranoi Islamin ishte në moshën 10-vjeçare. Shiko çfarë pjekurie kishte: në moshën dhjetëvjeçare ishte në gjendje të përzgjidhte fenë, të besonte, të përgatitej për një jetë më ndryshe, ku do të haste edhe në probleme prej të afërmve përse e kishte pranuar Islamin.

    Aliu dallohej me trimëri, me adhurim, me dije, me oratori. Ai ishte i përgëzuar me Xhenet në të gjallë të tij. Pejgamberi ﷺ  i la një nofkë të cilën Aliu e donte “Ebu Turab” (Babai dheut). Kjo, se njëherë Aliu u fjalos me gruan e tij, Fatimen, kështu që doli jashtë. Pejgamberi ﷺ  e pyeti Fatimen për burrin dhe ajo i tregoi se Aliu ishte hidhëruar, kështu që ka shkuar në xhami. Kur Pejgamberi ﷺ  shkoi tek Aliu, e gjeti të shtrirë, ndërsa shpinën e kishte të pluhurosur me dhé. Këtu Pejgamberi ﷺ  i tha: “Çohu, o Ebu Turab (Babai i dheut).”[2]

    Kur Pejgamberi ﷺ u nis për hixhret, e autorizoi Aliun që t’i kthejë amanetet të cilat mekasit ia kishin lënë Pejgamberit ﷺ . Ata, edhe pse ishin idhujtarë, i besonin Pejgamberit ﷺ , ndërsa Pejgamberi ﷺ  së bashku me sahabët, edhe pse u detyrua të linte gjithë pasuritë e veta, Pejgamberi ﷺ  nuk tha që tani më lejohet t’ua marr e t’ua vjedh këto amanete, si shenjë hakmarrjeje.

    Në kohën e Ekspeditës së Tebukut, Pejgamberi ﷺ  e la Aliun përgjegjës për banorët që mbetën në Medinë. Mirëpo, Aliu ndihej keq që të ndalej me gratë e fëmijët e të mos ishte atje me burrat. Në atë rast Pejgamberi ﷺ  i tha: “A nuk ke dëshirë që të jesh në raport me mua siç ka qenë Haruni me Musainﷺ , vetëm se nuk ka pejgamber pas meje?!”[3]

    Ndër gjërat interesante të tij ishte se ai, sa herë që dilte në dyluftim, fitonte. Sekreti i kësaj ishte optimizmi i tij. Ai thoshte: “Unë e di se do ta mbys atë dhe ai e di se do të vritet, kështu që vetë ai (armiku) më ndihmon kundër vetes së tij.”

    Kështu, vëllezër, optimizmi duhet të jetë pjesë e jetës së besimtarit, në çdo sferë të jetës, prej gjërave më të rënda: jetë a vdekje, deri te gjërat e thjeshta. Gjendja shpirtërore është shumë e rëndësishme si t’i tejkalojmë problemet, sidomos me konspiracionet e shumta të kohës sonë. Kërkohet optimizëm në sëmundje, qoftë në virusin korona, qoftë në sëmundjet e tjera.

    Ka raste kur dëgjojmë se çdo gjë qenka në dorën e një grupi të caktuar të njerëzish. Ata bëjnë gjëra për t’i mbytur njerëzit, për të shkatërruar… Unë po pyes: Ku është optimizmi? Ku është mendimi i mirë për Allahun, të Gjithëfuqishmin? Ku është Sunduesi? Po, o vëlla, ndoshta dikush thur plane e mundohet të bëjë kurthe, porse nuk ka nevojë t’i ngrehim ata në kësi shkalle të lartë, në këso shkallësh, aq sa ta harrojmë Fuqiplotin.

    Me këso konspiracionesh ne i bëjmë më të fortë sesa vetveten. Po, e mundim vetveten. U ndihmojmë atyre kundër vetvetes. Në njëfarë mënyre, ne po dalim me një saf (rresht) me ta.

    Edhe nëna e Aliut quhej Fatime, e bija e Esedit. Ajo kishte bërë hixhret në Medinë, ku më pas edhe kishte vdekur. Aliu rrëfen: “Unë i thashë nënës: “Merru ti me çështjen e marrjes së ujit (se uji gjendej larg nëpër puse) dhe punët jashtë shtëpisë, duke e liruar Fatimen, të bijën e Pejgamberit ﷺ , ndërsa ajo do të merret me bluarjen e grurit dhe me gatimin e bukës.”[4] E këtillë ishte harmonia në shtëpinë e tyre: secili i kryente punët e veta dhe harmonia ishte në nivelin e duhur.

    Kur e pyetën Aliun për disa probleme që ishin në umet nëse çështja e kalifatit ishte testament prej Pejgamberit ﷺ  i ishte lënë atij, u përgjigj: “Jo, nuk ishte testament prej tij. Betohem në Allahun se unë isha personi i parë që i kam besuar Pejgamberit ﷺ , andaj nuk dua të jem i pari që po gënjej kundër tij. Pasi Pejgamberi ﷺ  u sëmur, qëndroi disa ditë e disa net, i shkonte myezini, e thërriste për namaz, ndërsa ai e urdhëronte Ebu Bekrin t’ua falte namazin njerëzve, edhe pse mua më shihte aty.”[5]

    E dimë mirë se si Omeri (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎) konsultohej me sahabët e tjerë në lidhje me çështjet e reja që shfaqeshin në umet. Transmetohet se Omeri ka thënë: “Allahu na ruajttë që të na shfaqen çështjet e reja e të mos e kemi Ebu Hasenin (Aliun, Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎).

    Ali ibn Ebu Talibi (Allahu qoftë i kënaqur me të!) tregon se Fatimja vajti te Pejgamberi ﷺ për t’i kërkuar një shërbëtor, e në atë rast ai i tha: “A dëshiron të të mësoj diç më të mirë se kjo? Të bësh tesbih për Allahun tridhjetë e tri herë (të thuash subhanallah) para se të flesh, ta falënderosh Allahun (të thuash elhamdulilah) tridhjetë e tri herë dhe ta madhërosh Allahun (të thuash Allahu ekber) tridhjetë e katër herë.” Aliu thotë: “Më nuk i kam braktisur.” I thanë: “As natën e Sifinit?” Ai tha: “As natën e Sifinit.”[6]  Kështu, kur Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎) mësonte diç të re, e përkthente në vepra dhe vazhdonte me të gjatë tërë jetës.

    Pjesa e dytë e hutbes

    Transmetohet se Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎), pasi që ua shpërndante popullit dhe nevojtarëve tërë atë që gjendej në depo të shtetit, urdhëronte që të fshihej e të pastrohej depoja, pastaj falej aty (namaz vullnetar), duke shpresuar se ky vend do të dëshmonte për të në Ditën e Kiametit, se Aliu nuk i ka privuar muslimanët nga asgjë.[7]

    E shihni se si e kryente amanetin, se si e çonte amanetin deri në fund, se si duhet kryer puna në formë të përsosur?

    Përderisa ai ishte kalif dhe përgjegjës i depos së shtetit, nuk donte  të linte dikë keq e ushqimi të qëndronte në depo.

    Pastaj, ne e dimë se amaneti duhet çuar në vend, gjithsesi, porse duhet çuar në vend menjëherë, pa u vonuar.

    E kemi dëgjuar dhe e kemi lexuar tregimi e Jusufit ﷺ  dhe, në fund të tregimit, Jusufi urdhëroi një person që sapo të arrijë në Sham, këmishën e vet t’ia hedhë në fytyrë Jakubit ﷺ , ashtu që t’i kthehet shikimi. Shikojeni sesi ajeti e përshkruan këtë:

    ﴿فَلَمَّآ أَن جَآءَ ٱلۡبَشِيرُ أَلۡقَىٰهُ عَلَىٰ وَجۡهِهِۦ فَٱرۡتَدَّ بَصِيرٗاۖ ٩٦﴾

    “E posa arriti përgëzuesi (sihariqdhënësi) ia hodhi këmishën në fytyrën e tij (Jakubit) dhe atij iu kthye shikimi.” (Jusuf, 96)

    Pra, puna e parë që e bëri përgëzuesi, posa u kthye nga udhëtimi, ishte kryerja e amanetit.

    Edhe Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎) po na mëson se detyrat që i kemi marrë duhet t’i kryejmë në formën më të mirë, ta kryejmë menjëherë punën e sotme dhe të mos e lëmë në gjysmë.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

    [1] Pjesën më të madhe e kam marrë nga libri; Tarih el hulefa, të Imam Sujutit.

    [2] Buhariu nr.441.

    [3] Buhariu nr.4416.

    [4] Sijer alam en nubela, v.28, f.225.

    [5] Sijer alam en nubela, v.28, f.241.

    [6] Buhariu nr. 5362.

    [7] Zuhdi i Imam Ahmedit, f.108.

  • Othman ibn Afani (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎!)[1] (HUTBE)

    Othman ibn Afani (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎!)[1] (HUTBE)

    Othmani e pranoi Islamin shumë herët. Meqë Ebu Bekri (Allahu qoftë i kënaqur me të!‎‎) ishte njeri shumë i afërt në mesin e popullit të vet, personat, të cilëve u besonte, filloi t’i thërrasë në Islam, kështu që përmes tij hynë në Islam Zubejri, Talhai, Othmani etj.

    Pejgamberi ﷺ  të bijën e vet, Rukajën, e martoi për Othmanin, porse ajo i vdiq ditëve të Betejës së Bedrit. Pas saj, Pejgamberi ﷺ  ia dha Othmanit të bijën tjetër, Umu Kulthumin, prandaj Othmani e mori epitetin “Poseduesi i dy dritave”.

    Kur jemi të fëmijët e Pejgamberit ﷺ , ne si muslimanë duhet t’i dimë, emrat e tyre, dy prej të cilëve i përmendëm, Rukajën dhe Umu Kulthumin, pastaj Zejneben dhe Fatimen, kurse prej djemtë kanë qenë: Ibrahimi, Kasimi dhe Abdullahu, të cilit i thuhet edhe Tajib ose Tahir.

    Othmani ishte i përgëzuar me Xhenet sa ishte në dynja. Ai ishte muhaxhiri i parë me familje për në Abisini, Etiopinë e sotme.

    Njihej për turpin që kishte. Aishja (Allahu qoftë i kënaqur me të!) tregon: “Një ditë, teksa i Dërguari i Allahut ﷺ po qëndronte shtrirë në shtëpinë time, kofshët i kishte të zbuluara, – ose ka thënë: kërcinjtë. Ebu Bekri kërkoi leje për të hyrë dhe i dha leje, ndërkohë Pejgamberi ﷺ qëndroi në të njëjtin pozicion dhe bisedoi me të. Pastaj kërkoi leje Omeri dhe iu dha leja për të hyrë, e ai ﷺ vazhdoi të qëndronte ashtu siç ishte dhe vazhdoi bisedën. Pastaj kërkoi leje Othmani, e në atë rast Pejgamberi ﷺ u ul dhe e rregulloi rrobën e tij, kurse Othmani hyri dhe bisedoi me të. Kur doli, Aishja pyeti: “Hyri Ebu Bekri e nuk i dhe çehre e as i kushtove rëndësi, pastaj hyri Omeri e nuk i dhe çehre e as i kushtove rëndësi, porse kur hyri Othmani, u drejtove dhe i rregullove rrobat!” Pejgamberi ﷺ tha: “A të mos turpërohem nga një njeri prej të cilit turpërohen edhe melekët?!”[2]

    Në një hadith Pejgamberi ﷺ  thotë: “Turpi i tëri është mirësi.”[3] Po ashtu thotë: “Turpi vjen vetëm me mirësi.”[4]

    Vëllezër! Turpi të shtyn ta lësh të keqen e të bësh mirë. Nuk të lë të biesh në gjëra të pista e të ndyta. Shpeshherë i dëgjojmë njerëzit duke thënë: “Më vjen turp ose marre prej tij nëse nuk e kryej këtë çështje”. “Më vjen turp të mos i dal në fjalë.” Kjo është gjë shumë e bukur.

    Mirëpo, në disa raste turpi nuk preferohet. Në adhurime mos u turpëro! Madje, duhet turpëruar nëse nuk i kryen ato. Në kërkim të hakut tënd, nëse dikush të ka ndonjë hak, bie fjala, borxh a të ngjashme, kërkoje atë. Në kërkim të diturisë mos ndiej turp të pyesësh për gjëra që nuk i kupton ose nuk i di.

    Shikoni vëllezër, Ebu Sufjani, edhe pse ishte idhujtar, nuk gënjeu, sepse gënjeshtra është e keqe në të gjitha kulturat. Në dialogun që kishte Ebu Sufjani, i pari i idhujtarëve mekas, me Herakliun, të parin e bizantit në Sham, e në atë rast Herkaliu i bëri një seri pyetjesh rreth Pejgamberit ﷺ . Ebu Sufjani tha: “Betohem në Allahun se, sikur të mos ishte turpi se njerëzit do të më veshin gënjeshtrën, do të gënjeja.”

    Othmani kishte disa përgëzime të mëdha. Kur Pejgamberi ﷺ  tha: “Ai që e përgatit Ushtrinë e Vështirësisë (Tebukut), do të hyjë në Xhenet!”, në rast Othmani u ngrit dhe përgatiti një pjesë të madhe të ushtrisë. Kur Pejgamberi ﷺ  tha: “Kush e blen Pusin Rume, do ta ketë Xhenetin”, Othmani ishte ai që e bleu këtë pus.

    Othmani ia thoshte pjesët e mësuara të Kuranit Pejgamberit ﷺ  dhe e kishte zakon ta lexonte tërë Kuranin në namazin e vitrit, në një rekat.

    Hadithin e njohur: “Më i miri prej jush është ai që e mëson Kuranin dhe ua mëson të tjerëve”[5] na e transmeton Othmani, kurse prej tij e transmeton Ebu Abdurrahman Sulemiu, i cili qëndroi si mësues i Kuranit për dyzet vjet, vetëm për shkak të këtij hadithi.

    Othmani praktikisht na e rrëfeu haditin e abdesit të Pejgamberit ﷺ , ashtu siç e kishte parë duke marrë abdes. Othmani nuk u mjaftua me gojë të na thotë se abdesi merret kështu e ashtu, por kërkoi një enë me ujë dhe praktikisht u tregoi të pranishmëve se si Pejgamberi ﷺ  merrte abdes.

    Othmani e kishte bërë Kuranin në disa kopje, duke i dërguar nëpër qytetet kryesore të botës islame. Othmani ishte i pari që urdhëroi të thirren dy ezanë për namazin e xhumasë. E bëri këtë pasi që Medina u zgjerua, ndërkohë që njerëzit duhej të lajmëroheshin për namazin e xhumasë pak më herët që të bëheshin gati për namaz.

    Othmani ishte kalifi i tretë me radhë pas Ebu Bekrit dhe Omerit. Ai qëndroi në udhëheqësi mes viteve 24-35 sipas hixhretit.

     

    Pjesa e dytë e hutbes

    Përmenda se gruaja e tij, Rukaja, kishte vdekur në Medinë, gjatë kohës kur u zhvillua Beteja e Bedrit. A e dini vëllezër se Pejgamberi ﷺ  i tha Othmanit të qëndronte në Medinë, afër gruas së vet, e cila ishte e sëmurë e të mos merrte pjesë në këtë betejë. Shikoni, lufta ishte ndezur atje! Mirëpo, megjithatë, ti, o Othman, qëndro te familja jote! Atje ka kush e plotëson mungesën tënde, kurse këtu jo! Kjo është pozita e femrës në Islam. Ku janë ata që thërrasin praktikisht në këtë trajtim të veçantë ndaj femrës.

    Pastaj, Othmani, në kohën e Marrëveshjes së Hudejbijës, që ishte afër Mekës, ku ndodhi Besatimi i Madh nën pemë, aty ishte Pejgamberi ﷺ  me rreth një mijë e katërqind sahabe, ndërsa Othmani nuk ishte i pranishëm, sepse vetë Pejgamberi ﷺ  e kishte dërguar në Mekë, për të biseduar në emër të tij me idhujtarët mekas. Kur erdhi radha e besatimit të Othmanit, i cili mungonte, Pejgamberi ﷺ  e ngriti njërën dorë për Othmanin dhe tha: “Kjo është për Othmanin.” Kjo i bie edhe më mirë sesa edhe vetë Othmani t’ia zgjaste dorën atij.

    [1] Pjesën më të madhe e kam marrë nga libri; Tarih el hulefa, të Imam Sujutit.

    [2] Muslimi nr.2401.

    [3] Muslimi nr.37.

    [4] Buhariu nr.6117.

    [5] Buhariu nr.5027.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi