Category: Hutbe

  • Ixhma-ja apo konsensusi i dijetarëve (HUTBE)

    Ixhma-ja apo konsensusi i dijetarëve (HUTBE)

    Pasi i kemi përmendur burimet e argumenteve islame; Kuranin dhe Hadithin, radhën e ka ixhmaja apo konsensusi i dijetarëve.

    Ixhmaja do të thotë: kur dijetarët e botës islame, që jetojnë në një kohë të caktuar, pas vdekjes së Pejgamberit ﷺ  e japin një mendim të caktuar. P.sh. se kjo gjë është haram, se kjo gjë është hallall, se këtë vepër duhet bërë, se këtë vepre duhet lënë…

    Normalisht se dijetarët nuk e japin këtë mendim, sipas mendjes së tyre apo egos së tyre, porse e japin duke u mbështetur në ndonjë argument prej Kurani apo prej hadithi, i cili flet indirekt për atë çështje. Pra e japin mendimin në bazë të rregullave të përgjithshme të cilat janë nxjerrë prej Kuranit apo hadithit.

    Shikoni vëllezër, Allahu i Madhëruar na thotë:

    ﴿وَمَن يُشَاقِقِ ٱلرَّسُولَ مِنۢ بَعۡدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُ ٱلۡهُدَىٰ وَيَتَّبِعۡ غَيۡرَ سَبِيلِ ٱلۡمُؤۡمِنِينَ نُوَلِّهِۦ مَا تَوَلَّىٰ وَنُصۡلِهِۦ جَهَنَّمَۖ وَسَآءَتۡ مَصِيرًا١١٥﴾

    “Kush i kundërvihet të dërguarit, pasi që i është bërë e qartë e vërteta dhe ndjek rrugë tjetër nga ajo e besimtarëve, Ne e lëmë në atë që ka zgjedhur (në dynja) dhe e fusim në Xhehenem. Sa përfundim i keq është ai.”(Nisa, 115)

    Pra lënia e rrugës së besimtarëve është e ndaluar. Largimi prej rrugës së besimtarëve të shpie në xhehenem. Kurse ndjekja e rrugës së besimtarëve është siguri dhe është rrugë që shpie tek Allahu.

    Ajo që dihet është se në krye të rrugës së besimtarëve gjithmonë janë dijetarët. Që i bie se rruga e dijetarëve është rruga e besimtarëve dhe rruga e besimtarëve duhet ndjekur.

    Pastaj kanë ardhur disa transmetime nga i Dërguari i Allahut ﷺ  të ketë thënë: “Allahu nuk e bashkon umetin tim në humbje (dalalet)…”[1]

    Pra umeti sa herë që bashkohet, bashkohet në gjërat e sakta e të mira, e që në krye të tyre janë prapë dijetarët, sepse ata janë meritorët.

    Mund të gaboj një person, një xhemat, një familje, por umeti i tëri nuk gabon, e as tërë dijetarët nuk gabojnë. Kjo është e garantuar. Dhe kjo i bie se kur dijetarët janë të një mendimi rreth një çështjeje, do të thotë se Allahu është i kënaqur me këtë, apo kështu e kërkon Allahu.

    Prej këtu del në pah edhe vlera e dijetarëve në Islam.

    Pejgamberi ﷺ  ka treguar se: “Dijetarët janë trashëguesit e Pejgamberëve.”[2]

    Një shembull i bukur që e tregon shumë mirë pozitën e dijetarëve, thotë:

    Dijetarët janë sikurse yjet; ndërkaq yjet shërbejnë për:

    Zbukurim të qiellit.

    Gjuajtje të shejtanëve.

    Për orientim apo udhëzim, e sidomos në të kaluarën, ku njerëzit janë orientuar përmes yjeve, në udhëtime të gjata.

    Po ashtu edhe dijetarët janë zbukurim i umetit. Një vend i cili nuk ka dijetar, nuk ka hijeshi. Një vend ku s’ka dijetarë është vend i shkretë, vend në gjendje ‘intensive’, gati me dhënë shpirt.

    Dijetarët me argumente i gjuajnë shejtanët nga lloji njerëzor. Ata u bëjnë replika dyshimeve të armiqve të Islamit.

    Dijetarët janë orientues të umetit. Ata na tregojnë se kjo gjë është e mirë apo është e keqe. Ndoshta një gjë na u duket se është ëmbëlsirë, porse ata na tregojnë se pas saj fshihet helm. Pra janë largpamës, i shohin gjërat më larg se ne, i shohin gjërat edhe brenda ambalazhit.

    Me e dhënë një mendim apo fetva e cila është në kundërshtim me mendimin e shumicës absolute të dijetarëve është gjë shumë e rrezikshme.

    Pra me një anë kemi grumbullin e madh të dijetarëve, kurse në anën tjetër kemi një person, i cili veçohet me ndonjë mendim të caktuar.

    Kujdes! Mos jep mendim, pa pasur imam para teje. Kështu na kanë mësuar dijetarët e parë. Të mos japim mendim, i cili nuk ka mbështetje në mendimin e dijetarëve të hershëm. Pra mos dil i pari me ndonjë mendim të veçantë, sepse kjo është e dëmshme.

    Ne sot dëgjojmë, jo për mohim të Kuranit, sepse kjo shumë lehtë bie në sy, porse dëgjojmë për shtrembërim të kuptimeve të sakta të Tij.

    P.sh. Nuk mund të thotë se kjo gjë është gabim në Kuran. Jo nuk thotë kështu, por thotë: fjala ‘shejtan’ në Kuran, nuk është për qëllim krijesë e keqe, porse ka për qëllim: mendim të keq, sepse ‘shejtani’ nuk ekziston! Sipas tij.

    Jo, jo. Nuk është ashtu. Së pari kush të ka thënë kështu. Dijetarët islam, të gjithë thonë se ‘shejtani’ është krijesë e Allahut. Allahu na e ka treguar dialogun mes Tij dhe shejtanit, na e tregoi si e krijoi; na i tregoi fjalët e tij, objektivat apo qëllimet e tij. Tani ai vjen pas 15 shekujsh dhe e mohon?!

    Po ashtu e mohon ‘xhenetin’!

    Në realitet të gjithë sakrificën, lodhjen që e bëjmë ne e bëjmë për të hyrë në xhenet,      që të qetësohemi atje. Në Kuran e në hadithe është përmendur me dhjetëra e me qindra herë. Të gjithë dijetarët e pranojnë ashtu siç na lajmëroi Allahu dhe i Dërguari i Tij ﷺ .

    Madje, disa e lejojnë edhe pirjen e alkoolit. E sidomos tek disa fraksione të sufive, të cilët e lejojnë pirjen e alkoolit. Në të vërtetë alkooli është i ndaluar me Kuran, me hadith dhe me ixhma apo konsensus të dijetarëve. Pastaj del dikush dhe tërë këto o mohon!

    Po ashtu ka persona, që e quajnë veten ‘hoxhallarë’, madje të gjithë këta shembuj që i përmenda ose i kam dëgjuar vet, ose jam informuar për to. Pra ka prej tyre që thotë: Zekati nuk është obligim, nëse e paguan tatimin e shtetit. Pra sipas tij, mjafton që po e paguan tatimin, kështu që zekati nuk ka nevojë të jepet!

    Shtyllën e tretë të Islamit e mohon! Çfarë ke ti me shtet, neve nuk na intereson, ne themi se zekatin e ke obligim ndaj Allahut dhe hak ndaj fukarasë. Por të thuash se mjafton që po e jep tatimin! Kështu asnjë dijetar i njohur me dije e me devotshmëri nuk e ka thënë, e ti po del e po e thua këtë?!

    Dikush tjetër, del edhe e lejon vjedhjen e jomuslimanëve! E lejon vjedhjen e energjisë elektrike!

    O vëllezër, kurrë në Islam s’ka qenë e lejuar vjedhja, nuk ka asnjë argument dhe asnjë dijetar që e lejon vjedhjen.

    Problemi më i madh në këta shembuj është, jo veç bërja e haramit, por lejimi i haramit. Pra me e bë haramin, hallall. Kjo është edhe më e rëndë sesa vet vjedhja, vet pirja e alkoolit etj.

     

    Hutbeja e dytë:

    Duke e parë rrezikun e dhënies fetva, rrezikun e veçimit me ndonjë mendim të caktuar, dijetarë dhe studiues të fesë, janë mbledhur dhe kanë formuar komisione të ndryshme për fetva, unione dhe akademi të ndryshme të dijetarëve e të ngjashme.

    Në këto unione apo komisione zakonisht marrin pjesë dijetarë të shteteve të ndryshme. Secili prej tyre e sjellë punimin e vet, që pastaj të dalin me rezultat sa më të pjekur e sa më të mirë rreth ndonjë meseleje bashkëkohore.

    Kështu vepronte edhe Omeri (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎). Ai e kishte zakon të konsultohej me sahabët e tjerë, e sidomos me pjesëmarrësit e Bedrit, pastaj me sahabët e vjetër e kështu me radhë. Është i njohur rasti kur ishte rrugës për në Sham dhe e informuan për përhapjen e sëmundjes së murtajës. Me atë rast e kërkoi mendimin e tyre; a ta vazhdojnë rrugën për në Sham apo të kthehen në Medinë?

    Abdurrahman ibn Ebu Lejla ka thënë: I kam takuar njëqind e njëzet sahabe, ndodhte që ndonjëri prej tyre të pyetej për ndonjë çështje fetare, porse secili prej tyre kishte dëshirë që vëllai i vet, ta merrte përsipër përgjigjen. Filani ia linte filanit, por edhe filani ia linte tjetrit, derisa kthehej pyetja tek personi i parë.

    Po kështu ishin sahabet. Kurse ne si jemi?!

    Te ne është çudi se për çështjet e vogla nuk flasin, ngase nuk i dinë mirë. Për abdes, për meste, për çështje të martesës e të ngjashme, porse flasin dhe japin fetva për çështje të mëdha: Kush të hyjë në Islam e kush po del prej tij? Kush është në rrugën e drejtë e kush jo? Kush është për në xhenet e kush për në xhehenem?

    Këtu i kemi së paku dy gabime:

    Gabimi i parë: Guxim i pa përgjegjshëm. Guxim po, por jashtë kufijve. Porse kështu nuk janë dijetarët e mëdhenj të botës islame. Kështu nuk nguten siç nguten këta, kështu nuk gjykojnë siç gjykojnë këta. Madje ata e tërheqin vërejtjen që të ruhemi prej këtyre gjërave.

    Gabimi i dytë: Këta persona që merren me këto çështje të rënda, nuk kanë më tepër se dy-tre mësues ‘online’, nuk kanë pas vetes dhjetëra dijetar që i kanë këto mendime apo që i mbrojnë këto mendime. Sipas tyre ‘haku’ apo e vërteta është te pak persona: Një në filan vendi, e një tjetër në filan vendi, e diku larg edhe një i treti.

    Këta nuk e kanë kuptuar atë që e thashë më herët “umeti nuk bashkohet në gabim”, nuk e kanë kuptuar se nuk ka mundësi që dijetarët e umetit, të gjithë të jenë në gabim apo të gjithë ta fshehin hakun, dhe haku të mbetet tek disa të rinj, të numëruar në gishta.

    [1] Tirmidhiu nr.2167, Hakimi nr.395. Ky hadith është transmetuar përmes shumë rrugëve dhe nga shumë sahabe. Për këtë arsye edhe dijetarët sikurse Ibn Haxheri, Albani, Shuajbi etj., këtë hadith e pranuan si të saktë.

    [2] Ebu Davudi  nr.3641, Tirmidhiu nr.2682 dhe e saktësoi Albani.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

  • HADITHI (HUTBE)

    HADITHI (HUTBE)

    Vëllezër, i kemi përmendur burimet prej nga i marrim argumentet në fenë Islame:

    Kuranin, hadithin apo sunetin, ixhmanë apo konsensusin e dijetarëve islam, kijasin apo krahasimin e dispozitave të kohës së Kuranit me ato të kohës bashkëkohore.

    Në fenë tonë nuk kemi vetëm Kuran dhe asgjë tjetër. Të thotë dikush: ‘Atë që shkruan në Kuran e besoj, e nuk i besoj kujt tjetër.’ Kështu nuk ka. Sepse Kurani dhe Hadithi Profetik për ne si besimtarë janë një, e kanë të njëjtën peshë.

    Po, sepse Allahu në Kuran na urdhëron me këtë:

    ﴿ وَمَآ ءَاتَىٰكُمُ ٱلرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَىٰكُمۡ عَنۡهُ فَٱنتَهُواْۚ ٧﴾

    “Atë që ua jep i Dërguari merreni, kurse atë që ua ndalon, largohuni prej saj.”(Hashër,7)

    ﴿وَمَا يَنطِقُ عَنِ ٱلۡهَوَىٰٓ٣ إِنۡ هُوَ إِلَّا وَحۡيٞ يُوحَىٰ٤﴾

    “Ai nuk flet nga hamendja. Ajo është shpallje që i shpallet atij.” (Nexhm,3,4)

    Madje, një pjesë shumë e madhe e dispozitave fetare janë vetëm në hadith. Në Kuran kemi shpesh herë rregulla dhe parime të përgjithshme, ndërsa në hadith e kemi sqarimin e tyre. Për këtë arsye themi se hadithi nganjëherë e vërteton atë që është në Kuran; siç është rreziku i personit që nuk falet, si në Kuran ashtu edhe në hadith theksohet kjo gjë.

    Pastaj kemi dispozita të përgjithshme në Kuran, porse hadithi i detajizon dhe i sqaron ato; siç është urdhri për namaz në Kuran (Faleni namazin)(Bekare, 43), kurse në hadith e kemi të sqaruar çdo gjë, prej tekbirit fillestar e deri në selam. Çfarë thuhet në ruku, e çfarë në sexhde, e çfarë në teshehud etj. Të gjitha këto nuk janë në Kuran, por në hadith.

    Po ashtu në Kuran e kemi vetëm urdhrin për t’ju përgjigjur ezanit të xhumasë, ndërsa se janë dy rekate të xhumasë, se ka hutbe të xhumasë, këtë e kemi vetëm në hadithe.

    Ndodhë që hadithi të vjen me ndonjë dispozitë që fare nuk përmendet në Kuran, siç është ndalimi i veshjes së mëndafshit për burrat.

    Dijeni se hadithi është i ruajtur.

    Nëse e shikojmë historinë në përgjithësi, do të gjejmë se ka rregulla për t’u ruajtur, ka argumente e referenca të ndryshme. Duhet të ketë njerëz që ishin të pranishëm në ato ndodhi, të cilët na e transmetojnë atë. Pastaj transmetuesi që ishte i pranishëm në atë ndodhi duhet të njeri besnik e i sigurt, që mos të ndodh ndonjë mashtrim me të dhënat historike.

    Sa i përket hadithit kjo punë është e kryer, sepse ka rregulla shumë të sakta e precize. Personat të cilët e transmetojnë hadithin duhet të jenë fetarë të denjë, njerëz të cilët jetën e kishin për Allahun, që kurrë në jetë nuk kanë gënjyer, madje as për punë të dynjasë. Pejgamberinﷺ  e kanë dëgjuar sahabët. Pastaj këta ua kanë transmetuar këto hadithe gjeneratës së dytë, dhe kështu vazhdon mësuesi nxënësit, që njihet si zinxhir i transmetuesve. Këta transmetues nuk guxojnë të njihen me mëkate të mëdha apo të dukshme, përndryshe nuk u merret hadithi. Ata duhet të jenë të saktë dhe të kthjellët në memorizim e në shënim të haditheve. Duhet të kenë kujdes të mos bëjnë gabime gjatë diktimit apo transmetimit të hadithit.

    Po, përse të gjitha këto kushte dhe i gjithë ky precizitet: Shënim, mbajte në mend, saktësi, zinxhir, lodhje, udhëtime të gjata, durim…

    E tërë kjo, ngase kemi të bëjmë me shpallje, me hadith; sepse me të punohet.

    Shikoni: Imam Buhariu i ka kaluar më tepër se dymbëdhjetë mijë km, për t’i mbledhur hadithet. Ai ka takuar më tepër se 1080 mësues. Për të na afruar neve hadithin e saktë.

    Për këtë arsye edhe disa dijetarë kanë thënë: Ai që e ka në shtëpi Sunenin e Ebu Davdit, librin e haditheve, është sikur ta ketë në shtëpi Pejgamberin ﷺ .

    Çfarë është hadithi? Çfarë shkruhet në hadith?

    Fjalët e Pejgamberit ﷺ : P.sh. “Ndër urtësitë pejgamberike, që u ka arritur njerëzve deri më sot, është fjala e urtë: Nëse nuk turpërohesh, bëj ç’të duash.”[1]

    Veprat e Pejgamberit ﷺ : Amir ibn Rabia (Allahu qoftë i kënaqur me të) tregon se e ka parë Pejgamberin ﷺ duke falur namazin e natës në udhëtim, mbi shpinën e kafshës së udhëtimit, (falej) ngado që kthehej ajo.[2]

    Pra falte namaz vullnetar, kur ishte në udhëtim, sipër devesë, madje nuk ishte i kthyer kah kibleja. Porse për namazet farz, zbriste i falte në këmbë dhe i kthyer kah kibleja. Këtu shihet qartë se nuk kemi fjalë të Pejgamberit ﷺ , por vetëm kemi përshkrim të namazit të tij.

    Cilësitë e Pejgamberit ﷺ : Gjatësia e tij, flokët, mjekra, veshja, ngjyra e trupit, të mbathurat, shtrati i tij etj. Të gjitha këto i kemi të transmetuara në hadithe. Ju lutem kush mund ta përshkruaj sot, kështu me këtë saktësi, qoftë edhe babanë e vet?!

    Pasi i kuptuam këto gjëra, atëherë çfarë është obligimi ynë karshi hadithit të Muhamedit ﷺ ?

    T’i besojmë haditheve të sakta.

    T’i praktikojmë urdhrat e tij.

    Të largohemi nga gjërat që na i ndaloi ai.

    Ibadetet apo adhurimet t’i bëjmë ashtu siç i bënte ai.

     

    Hutbeja e dytë:

    Shërbëtorët e hadithit janë të shumtë në historinë islame. Prej tyre janë të njohur autorët e gjashtë koleksioneve të hadithit dhe të tjerët. Është interesante se shumica e tyre nuk ishin arab. Po, ata ishin muslimanë, por joarab. Kjo është argument se kjo fe është fe botërore, për tërë njerëzimin dhe gara për xhenet nuk është e veçantë për arabët, por është e hapur për të gjithë. Këtë e kuptuan këta dijetarë, andaj edhe i përvolën duart për të hyrë në këtë garë madhështore.

    Prej bashkëkohorëve kemi edhe disa dijetarë shqiptarë të shekullit të kaluar, që janë njohur si shërbëtor apo hyzmetqarë të hadithit: Muhamed Nasirudin Albani, Abdulkadir Arnauti dhe Shuajb Arnauti. Mësoni këto emra, është shumë turp për ne mos t’i dimë këta emra, kurse në botën islame nuk mbahet ndonjë ligjëratë e mos të përmendet emri i tyre, e sidomos emri i shejh Albanit. E ka saktësuar Albani, e ka dobësuar Albani.

    Po, ata nuk e arritën këtë shkallë vetëm kështu se kishin fat! Por ishte mirësi e Allahut, pastaj përpjeka e madhe e tyre, deri në vdekje. Shejh Albani shkonte në bibliotekë me punëtorët që e hapnin dhe dilte kur ata e mbaronin punën. Pra me orë të tëra qëndronte mbi libra.

    Shejh Shujabi, e shfrytëzonte edhe rrugën për dije. Ai tregon se babai i tij, nuk e linte të shkonte për mësim tek disa mësues, kështu që ai e vendosi që sa herë ta falë jacinë, të shkoj me mësuesin e ta përcjellë atë deri tek shtëpia e tij, ndërkohë që mësuesi t’ia shpjegoj atij një mësim të lëndës së gjuhës arabe.

    Pra nuk jemi duke folur për njerëz që lexojnë pesë apo gjashtë orë në ditë, sepse të tillë ka shumë, porse këta lexonin edhe më shumë dhe arritën aty ku kanë arritur.

    [1] Buhariu nr.3484.

    [2] Buhariu nr.1104.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

     

  • PUNËT E PARA NË MEDINË (HUTBE)

    PUNËT E PARA NË MEDINË (HUTBE)

    Në kohën mekase besimtarët kishin shumë vështirësi për ta mbajtur fenë Islame. Kushdo që mundohej ta shfaq fenë haptazi, torturohej e ndoshta edhe vritej.

    Adhurimi apo namazi bëhej në vetmi dhe nuk kishte namaz me xhemat e as namaz të xhumasë.

    Kishin frikë për ta përqafuar Islamin. Kishin frikë për ta mbajtur atë.

    Madje kishin frikë edhe ta lëshonin Mekën e të shkonin me një vend tjetër më të sigurt për fenë e tyre.

    Pasi të gjitha atyre torturave, vrasjeve, shqetësimeve që zgjatën trembëdhjetë vite në Mekë, Pejgamberi ﷺ  dhe besimtarët bënë hixhret për në Medinë.

    Posa arriti në Medinë, Pejgamberi ﷺ  i bëri disa punë apo i mori disa hapa të rëndësishëm, e ndër to, po i përmendi dy kryesoret:

    1.E ndërtoi xhaminë.

    2.I vëllazëroi muhaxhirët (mekasit) dhe ensarët (medinasit) mes vete. Si dhe i eliminoi armiqësitë që kishin zgjatur me vite të tëra mes dy fiseve medinase, eus dhe hazrexh.

    Çka do të thotë ndërtim i xhamisë? Përse së pari xhamia, e pastaj punët tjera?

    Për xhaminë janë të lidhura shumë adhurime në Islam:

    Namazi, hutbeja, daveti islam, shpërndarja e sadakave, aty flinin të varfrit që nuk kishin strehim, aty u eliminuan armiqësitë dhe urrejtjet mes muslimanëve, aty mësohej dhe edukohej besimtari, në xhami njoftoheshin njerëzit mes vete, sepse kishte njerëz që vinin nga shkretëtira e kishte edhe vendas, e që vendtakimin e kishin në xhami.

    E dini rastin kur Pejgamberi ﷺ dërgoi një ekspeditë në drejtim të Nexhdit (në lindje të Medinës). Ata u kthyen me një burrë të fisit benu hanife, që quhej Thumame ibn Uthali. E lidhën për shtylle të xhamisë, ndërsa Pejgamberi ﷺ doli dhe tha: “Ç’ke për të thënë, o Thumame?”

    – Vetëm mirësi, o Muhamed. Nëse më vret, vret njeri për të cilin ka kush hakmerret, e, nëse bën mirë, i bën mirë një falënderuesi. Nëse dëshiron pasuri, kërko sa të duash, – tha ai.

    (Pejgamberi ﷺ  ia përsëriti tri ditë këtë, e pastaj tha):

    “Zgjidheni Thumamen!”

    Kështu, ai shkoi te një kopsht hurmash afër xhamisë dhe u pastrua, pastaj hyri në xhami dhe tha: Eshhedu en la ilahe ilallah ve ene Muhameden Resulullah (Dëshmoj se s’ka të adhuruar të denjë përveç Allahut dhe se Muhamedi është i Dërguari i Allahut).[1]

    Shikoni, Thumame nuk e pranoi Islamin sa ishte në pranga, por kur u lirua. Ai e pa me sytë e vet, edukatën, mirësinë e nderimin. Ai pa aty shoqëri të shëndoshë.

    Pejgamberi ﷺ  posa arriti në periferi të Medinës, në vendin Kuba, aty e ndërtoi xhaminë e Kubasë, pastaj e nderoi xhaminë në Medinë. Këto punë i bëri ende pa e ndërtuar shtëpinë e vet. Me këtë, sikur po na thotë Pejgamberi ﷺ  se lidhja jonë me Allahun është më e rëndësishme se shtëpitë tona, madje më e rëndësishme se e tërë dynjaja.

    Sikur po na thotë: Bashkimi i zemrave, afërsia e trupave, përcjellja e gjendjes së njëri-tjetrit dhe përkrahja e njëri-tjetri është më rëndësishme se ndërtimi i shtëpisë personale dhe më e rëndësishme se çështja e sigurimit të kafshatës së gojës.

    Pejgamberi ﷺ  mori pjesë edhe vet në ndërtimin e xhamisë. Dhe këtu e shohim modestinë që e kishte dhe ai deshi që të jetë shëmbëlltyrë për të tjetër se prijësi duhet të jetë i pari në punë të hajrit.

    Xhamitë janë vendet më të dashura te Allahu; Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Vendet më të dashura tek Allahu janë xhamitë, kurse vendet më të urryera tek Allahu janë tregjet.”[2]

    Në xhami pastrohen zemrat nga mëkatet, por para shkuarjes në xhami pastrohen e trupat nga papastërtitë.

    Në xhami zbret mëshira e Allahut; Pejgamberi ﷺ  ka thënë:

    “Sa herë që mblidhen ndonjë grup, në ndonjë shtëpi prej shtëpive të Allahut (në xhami), të cilët e lexojnë Librin e Allahut dhe e studiojnë mes vete, do t’u zbres atyre qetësia e do t’i kaplojë mëshira…”[3]

    Xhamia ndryshon nga vendet tjera. Kur të hyjmë në xhami, nuk ulemi pa i falur dy rekate namaz, që janë përshëndetje të xhamisë (tehijetul mesxhid). Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Kur dikush hyn në xhami, të mos ulet pa i falur dy rekate.”[4]

    Po ashtu është transmetuar ndalesa e shitblerjes në xhami si dhe kërkimi i gjësë së humbur në të.[5]

    Pastaj, Allahu i ka lavdëruar ata që përkujdesen për xhamitë:

    ﴿إِنَّمَا يَعۡمُرُ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ مَنۡ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ ١٨﴾

    “Xhamitë e Allahut i mirëmbajnë ata të cilët besojnë Allahun dhe botën tjetër…” (Teube, 18)

    Pejgamberi ﷺ  i ka përgëzuar ata që japin për ndërtimin e xhamive duke thënë:

    “Atij që ndërton një xhami për hir të Allahut, Allahu ia ndërton një shtëpi në Xhenet.”[6]

    Në xhami të gjithë jemi të njëjtë. Shikoni xhematin ku ishin sahabet: Ebu Bekri ishte nga fisi kurejsh, Abdullah ibn Selami ishte hebre që e kishte pranuar Islamin, Bilali ishte nga Abisinia apo Etiopia e sotme, Adij ibn Hatimi kishte qenë i krishterë, por që më pas e pranoi Islamin, Selman Farisiu ishte persian. Me gjithë këtë larmi mes tyre, në xhami u bënë të njëjtë, aty s’kishte dallim mes tyre.

    Hutbeja e dytë:

    Muhaxhirët kur shkuan në Medinë, shkuan duar thatë, nuk kishin gjë me vete. Madje shkuan tek ensarët, me të cilit nuk njiheshin fare. Por, pasi i vëllazëroi Pejgamberi ﷺ  mes vete, e që nuk ishte thjeshtë fjalë goje, kërkohej nga ensarët që t’u ndihmonin me pasuri e me vendbanim. Megjithatë muhaxhirët ishin njerëz të zellshëm, ishin punëtorë. Për këtë arsye kur ensarët deshën që t’ua falnin pallmat me hurma, muhaxhirët nuk pranuan që t’i marrin këto toka, e këto pallma me hurma, në këtë formë pa kurrfarë shërbimi, andaj kërkuan nga ensarët që ta bëjmë një marrëveshje: Pallmat mbesin të ensaërve, porse muhaxhirët do të përkujdesen për tokat dhe pallmat me përqindje ashtu që fitimin ta ndajnë së bashku.

    Pejgamberi ﷺ  këtë shoqëri e ngriti mbi bazën e vëllazërisë, duke e eliminuar çdo lloj përçarje apo urrejtje mes vete. Allahu i Madhëruar në Kuran na thotë:

    ﴿وَلَا تَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ تَفَرَّقُواْ وَٱخۡتَلَفُواْ مِنۢ بَعۡدِ مَا جَآءَهُمُ ٱلۡبَيِّنَٰتُۚ وَأُوْلَٰٓئِكَ لَهُمۡ عَذَابٌ عَظِيمٞ١٠٥﴾

    “E mos u bëni si ata që u ndanë dhe u përçanë pasi u patën zbritur argumentet. Ata do të kenë një dënim të madh.” (Ali Imran, 105)

    Ne e dimë se as në punët e dynjasë, nuk mund të bëjmë asgjë të vetëm. Madje edhe duart kur i pastrojmë duhet t’i pastrojmë njërën me tjetrën.

    Muret nuk mund të ndërtohen veçse me bashkimin e tullave mes vete.

    Madje Pejgamberi ﷺ  na e tërhoqi vërejtjen edhe nga shtrembërimi i safit apo rreshtit në namaz, sepse kjo na qon në përçarje; Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Drejtoni dhe mos i shtrembëroni safat, se do t’ju përçahen zemrat.[7]

    [1] Buhariu nr.4372.

    [2] Muslimi nr.671.

    [3] Muslimi nr.2699.

    [4] Buhariu nr.1163.

    [5] Tirmidhiu nr.322 dhe nr.1321.

    [6] Muslimi nr.533.

    [7] Muslimi nr. 432.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

  • ÇFARË MBJELLIM E KORRIM (HUTBE)

    ÇFARË MBJELLIM E KORRIM (HUTBE)

    Një thënie që shpesh e themi apo e dëgjojmë është kjo thënie: Çfarë mbjellim do ta korrim. Dhe kjo vlen për të dy botët; çfarë mbjellim në çështjet e dynjasë, e korrim atë, pra e gjejmë rezultatin e lodhjes sonë. Po ashtu çfarë mbjellim prej veprave të mira në dynja, do ta gjejmë shpërblimin inshaAllah në ahiret.

    Po ashtu një thënie tjetër që e kanë thënë disa dijetarë islam është kjo: Ai që nuk hynë në Xhenetin e dynjasë, nuk do të hyjë në Xhenetin e ahiretit, në Xhenetin e vërtetë.

    Qëllimi kësaj thënie për Xhenetin e dynjasë, është të ndiejmë kënaqësi në adhurim apo ibadet. Kënaqësia me njohjen e Allahut, është Xhenet i dynjasë. Kënaqësia që e ndiejmë kur të bëjmë tregti me Allahun, është Xhenet i dynjasë. Kjo kënaqësi apo ky Xhenet i dynjasë nuk shkruhet e as nuk përshkruhet, por shijohet apo përjetohet.

    Shikojeni këtë lidhje: Për namazin që e bëjmë në dynja, çfarë shpërblimi do ta kemi në ahiret?

    Xheriri (Allahu qoftë i kënaqur me të) tregon: Një natë, duke ndenjur me Pejgamberin ﷺ, e pa Hënën të plotë dhe tha: “Do ta shihni Zotin tuaj, ashtu siç po e shihni Hënën: pa asnjë vështirësi. Po patët mundësi që të mos ju pengojë asgjë faljen e namazit të sabahut dhe të ikindisë, bëjeni.”[1]

    Përse këto dy namaze? Sepse këto janë namazet më të rënda dhe më të vlefshme, për këtë edhe shpërblimi është më i madh.

    Pasi që namazi i sabahut kërkon që ta prishësh gjumin, ndërsa namazi i ikindisë kërkon që t’i lësh punët e dynjasë, kjo sakrificë dhe ky mund nuk shkon huq, por shpërblehet me shpërblimin më të madh, e që është shikimi në Allahun e Madhëruar. Pra, mundi i madh shpërblehet me çmim të madh.

    Kur jemi tek shikimi në Ditën e Kiametit, është edhe ana tjetër, ku do të ketë njerëz të verbër, të cilët nuk do të mund të shikojnë apo nuk do të mund ta shohin Allahun e Madhëruar.

    Allahu thotë në suren Taha:

    ﴿قَالَ رَبِّ لِمَ حَشَرۡتَنِيٓ أَعۡمَىٰ وَقَدۡ كُنتُ بَصِيرٗا١٢٥ قَالَ كَذَٰلِكَ أَتَتۡكَ ءَايَٰتُنَا فَنَسِيتَهَاۖ وَكَذَٰلِكَ ٱلۡيَوۡمَ تُنسَىٰ١٢٦﴾

    “Ai do të thotë: O Zoti im, përse më ringjalle të verbër, kur unë, me të vërtetë, kam pasur të pamurit më parë?”

    “(Allahu) i tha: Kështu (ke bërë); të kanë ardhur argumentet Tona, e ti i ke harruar ato. Kështu edhe ti sot do të jesh i harruar.” (Taha, 125, 126)

    Po do të ringjallet i verbër, sepse nuk kishte dëshirë t’i shihte argumentet e Zotit, nuk ishte i interesuar për jetën tjetër.

    Pastaj Allahu na tregon për ata që e kishin zemrën e zezë nga mëkatet, nga largimi prej udhës së Zotit, nga zilia që kishte ndaj njerëzve, të zezë nga urrejtja për Pejgamberët.

    ﴿كَلَّآ إِنَّهُمۡ عَن رَّبِّهِمۡ يَوۡمَئِذٖ لَّمَحۡجُوبُونَ١٥﴾

    “Jo, jo, atë ditë, me të vërtetë, ata do të jenë të penguar që ta shohin Zotin e tyre.” (Mutafifin, 15)

    Po, do të pengohet dhe do të privohen që ta shohin Allahun, sepse kanë mbjell perde dhe do të gjejnë perde. Vet me duart e veta e kanë mbjell këtë privim.

    Kur jemi tek sadakaja, ne e dimë se Allahu edhe besimtarit edhe jobesimtarit i jep të mira për shkak të sadakasë.

    Normalisht, jobesimtarit i cili jep lëmoshë dhe është bujar, Allahu i jep të mira në këtë dynja, i jep pasuri, i jep shëndet etj., por nuk merr shpërblim në botën tjetër.

    Ndërsa besimtari i merr të gjitha këto privilegje, plus edhe shpërblimin në ahiret.

    Pastaj sadakaja që e jep, nëse është prej sadakasë rrjedhëse, atëherë shpërblimi nuk i ndërpritet as me vdekje, por vazhdon t’i shkon atij edhe pas vdekjes.

    A e shihni sa investime i bëjmë ne sot prej pagave tona, që ta kemi një trust apo një pension më të mirë. Edhe pse nuk e dimë a e marrim apo jo këtë trust apo pension, nuk e dimë a e arrijmë apo jo? Megjithatë, ne përgatitemi për të me vite të tëra, tridhjetë apo dyzet vite, për çdo muaj ndajmë prej pasurisë sonë.

    Mirë, ne a jemi duke përgatitur trust për në ahiret? Secili mund t’i përgjigjet vetës së vet.

    Shikojeni Ibrahimin ﷺ , Allahu na tregon për ‘Bejtu Mamurin’, një Qabe që ndodhet në qiell. Qabe e melekëve. Aty për çdo ditë hyjnë dhe bëjnë ibadet shtatëdhjetë mijë melekë. Në Qabenë e tokës bëjnë ibadet njerëzit, kurse në atë të qiellit melekët.

    Në hadithin e israsë dhe miraxhit, Pejgamberi ﷺ  na ka treguar një gjë që ka të bëjë me temën tonë; Në qiellin e shtatë Pejgamberi ﷺ  është ngjitur deri tek ‘Bejtu Mamuri’ dhe aty e kishte parë Ibrahimin ﷺ  të mbështetur me shpinë për ‘Bejtu Mamurin’.

    Po, Ibrahimi ﷺ  pasi ai e kishte ndërtuar Qabenë në tokë, Allahu ia mundësoi që tash të mbështetet në Qabenë e qiellit, ‘Bejtu Mamurin.’

    Ta kuptojmë mirë: Këtu mbjellim, atje korrim. Këtu ndërtojmë, atje mbështetemi. Këtu sakrifikojmë, atje shpërblehemi.

    E mira kthehet me të mirë edhe në këtë botë, e sidomos tek çështja e respektimit të prindërve. Për këtë ne jemi dëshmitarë të gjithë; ata që i respektuan prindërit e vet, Allahu u ka dhënë fëmijë të sjellshëm edhe këtyre. Ata që nuk i respektuan prindërit e tyre, sigurisht se i sheh se askush nuk i respekton ata.

    Shikojeni Ibrahimin ﷺ , Allahu na e përmendi dialogun që i kishte ai me babanë e tij. Ibrahimi ﷺ  në katër ajete, sa herë që i foli babait, iu drejtua me fjalët:

    ﴿ يَٰٓأَبَتِ ٤٢﴾ ﴿ يَٰٓأَبَتِ ٤٤ ﴾ ﴿ يَٰٓأَبَتِ ٤٥﴾

    “O babai im,” “o babai im,” “o babai im.”

    Azeri, babai i Ibrahimit ﷺ , ishte idhujtar, dhe gjuha të cilën e përdori karshi Ibrahimit ﷺ , ishte shumë e vrazhdë:

    ﴿ لَئِن لَّمۡ تَنتَهِ لَأَرۡجُمَنَّكَۖ ٤٦﴾

    “Nëse nuk ndalesh, do të gurëzojë!” (Merjem, 46)

    Edhe pas kësaj gjuhe, Ibrahimi ﷺ  nuk ia ktheu me të keqe, e mori me të mirë:

    ﴿قَالَ سَلَٰمٌ عَلَيۡكَۖ ٤٧﴾

    “Ibrahimi i tha: Selami (paqja) qoftë mbi ty!” (Merjem, 47)

    Krejt kjo sjellje e mirë e Ibrahimit ﷺ , i tërë ky respekt ndaj babait, edhe pse nuk iu bind, nuk shkoi huq. Allahu e shpërbleu me fëmijë të mirë, Ismailin ﷺ , i cili do ta respektojë babanë e vet, Ibrahimin ﷺ .

    E dini kur Allahu e urdhëroi Ibrahimin që ta ther Ismailin, çfarë i tha Ismaili:

    ﴿ قَالَ يَٰٓأَبَتِ ٱفۡعَلۡ مَا تُؤۡمَرُۖ ١٠٢﴾

    “O baba, vepro çfarë je urdhëruar!” (Safat, 102)

    Momenti ishte shumë i vështirë, Ibrahimi me thikë në dorë, duhej ta bëjë kurban djalin, të dashurin e zemrës, megjithatë Ismaili iu nënshtrua, nuk ia prishi, madje i foli me këtë gjuhë të but: “O baba.”

    Kështu sjellja e mirë e Ibrahimit me babanë e vet, iu kthye me sjellje të mirë nga i biri i tij.

    Hutbeja e dytë:

    Ky rregulli çfarë mbjellim do ta korrim, vlen sikur për veprat e mira, ashtu edh për mëkatet.

    P.sh. Pejgamberi ﷺ  ka treguar për rakinë: “Ai që e pi rakinë në dynja dhe nuk pendohet prej saj, do t’i ndalohet në ahiret.”[2]

    Prandaj ata që ende pinë diç prej pijeve alkoolike, le ta dinë se nëse nuk pendohen prej tyre, nuk do të pinë verën e botës tjetër. Normalisht se në botën tjetër vera apo alkooli nuk janë dehëse, por do të jenë pije me të cilën kënaqen banorët e Xhenetit.

    Po ashtu ata që i përcjellin të metat e të tjerëve, apo ata që merren me gabimet e të tjerëve, Pejgamberi ﷺ  ka treguar për ta: “O ju të cilët keni besuar me gjuhë, por që ende besimi nuk është futur në zemrat tuaja, mos i shqetësoni, e as mos i lëndoni e as mos ua numëroni të metat e muslimanëve. Ai që i numëron (ia përcjellë) të metat e vëllait të vet musliman, atëherë Allahu do t’ia numërojë të metat e atij. E kujtdo që ia numëron Allahu të metat, ia merr fytyrën edhe nëse është në shtëpinë e vete.” [3]

    Bëjë vepra të mira se shpërblehesh, e lëri punët e hallkut se mund të të kushtojnë shtrenjtë!

    [1] Buhariu nr.554.

    [2] Buhariu nr. 5575.

    [3] Tirmidhiu nr. 2032 dhe e saktëson shejh Albani.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

  • BORXHI BILALIT (ALLAHU QOFTË I KËNAQUR PREJ TIJ) [HUTBE]

    BORXHI BILALIT (ALLAHU QOFTË I KËNAQUR PREJ TIJ) [HUTBE]

    Abdullah Heuzeniu tregon: Kur e takova Bilalin, muezinin e të Dërguarit të Allahut ﷺ , në Haleb (qytet në Siri), e pyeta: O Bilal, më trego rreth harxhimeve të Pejgamberit ﷺ ? Atëherë Bilali u përgjigj: Pejgamberi ﷺ  nuk kishte asgjë. Prej se ishte dërguar Pejgamber e deri sa vdiq, çështjen e shpenzimeve ia kryeja unë. Kur i vinte ndonjë musliman dhe e shihte të zhveshur (nga varfëria), më urdhëronte mua, kështu që unë merrja borxh, i blija rroba të varfrit, e vishja dhe e ushqeja atë. Derisa një herë, një idhujtar mu paraqit dhe më tha: O Bilal, unë kam mjaftë pasuri, andaj mos kërko prej dikujt tjetër, pos prej meje! Kështu edhe veprova, – tha Bilali. Një ditë, mora abdes dhe u qova për ta thirrur ezanin për namaz, kur ja ai idhujtari së bashku me një grup tregtarësh, posa më pa, tha: O abisinas!

    -Të përgjigjem! Përse kjo fytyrë e vrazhdë?! – ia ktheva.

    Në atë rast më tha fjalë të rënda, dhe shtoi: E di edhe sa ka mbetur deri në fund të muajit?

    -Është afruar koha (e kthimit), – i thashë.

    -I ke edhe katër ditë. Përndryshe (nëse nuk e paguan borxhin) do të të marrë si kompensim të borxhit, e do të kthej që t’i ruash bagëtitë, siç i ruaje më herët, – më tha ai.

    Atëherë u ndjeva ngushtë në shpirt, siç ndjehen njerëzit…[1]

    Hadithi vazhdon, ku tregohet se Bilali e njoftoi Pejgamberin ﷺ  për këtë, derisa një ditë një njeri e thirri Bilalin që të shkoj tek Pejgamberi ﷺ . Mbreti i fisit fedek, ia kishte dhuruar Pejgamberit ﷺ  katër deve, të ngarkuara me ushqim e me rroba. Të gjitha këto Pejgamberi ﷺ  ia dha Bilalit që ta kthej borxhin që e kishte.

    Prej këtij hadithe kemi shumë mësime:

    E pamë sesi ‘Abdullah Heuzeniu e pyeti Bilalin’. Dhe kjo tregon se gjeneratat e para të këtij umeti kishin zell të madh për të mësuar dhe si metodë që e përdornin ishte pyetja.

    Ibn Abasi kur u pyet si e arriti tërë këtë dije, ai tha: “Kisha gjuhë që pyet dhe zemër (mendje) që kupton.”[2]

    Për këtë arsye, Ibn Abasi e arriti një shkallë të lartë të dijes. Ibn Omeri na e përshkroi një detaj nga jeta e Ibn Abasit duke thënë: Ibn Abasi është njeriu më i dijshëm në umetin e Muhamedit ﷺ  rreth asaj që i ka zbritur Muhamedit ﷺ .

    Ebu Vaili tregon: Ibn Abasi gjatë periudhës së haxhit na e lexoi suren Bekare dhe na e shpjegoi atë (na e bëri tefsir) aq bukur saqë po ta dëgjonin romakët, turqit dhe fisi dejlem do  ta pranonin Islamin.

    Pyetja të sjell dije.

    Tregohet për një plakë në një shtet të Afrikës, e cila përmes radios, aq shumë kishte dëgjuar pyetje dhe përgjigje të dijetarëve Islam, saqë pas një kohe, njerëzit kishin filluar ta pyesin këtë plakë rreth çështjeve fetare, ndërsa ajo u tregonte se filan dijetari për këtë çështje është përgjigjur kështu e kështu.

    Nga ky hadith e shohim madhështinë e Islamit; Bilali i cili ishte një rob i shtypur në Mekë, u bë muezini i njeriut më të dalluar në botë e po ashtu u bë edhe përgjegjës i depove të shtetit.

    Allahu thotë:

    ﴿يَرۡفَعِ ٱللَّهُ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ مِنكُمۡ وَٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡعِلۡمَ دَرَجَٰتٖۚ ١١﴾

    “Allahu do t’i ngrejë në shkallë të larta ata që besuan dhe që u është dhënë dija nga mesi juaj.” (Muxhadile, 11)

    Po ashtu nga ky hadith e shohim kujdesin e madh që e kishte Pejgamberi ﷺ  për gjendjen e muslimanëve, jo vetëm me fjalë, por edhe me vepra.

    Në këtë hadith po përmendet borxhi.

    Vëllezër, borxhi është i lejuar në fenë Islame, pra nuk është haram, madje për këtë ka edhe konsensus të dijetarëve Islam.

    Prej rregullave të borxhit: Është haram të vonohet kthimi i borxhit pa ndonjë arsye. Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Shpërfillja që i pasuri i bën kthimit të borxhit (në afat të caktuar) konsiderohet padrejtësi.”[3]

    Pra nëse ka mundësi ta kthej borxhin kur vjen afati i kthimit, dhe nuk e kthen borxhin, qenka zullum.

    Pastaj shikojeni këtë hadith, sa e rëndësishme është edhe nijeti që ta kthesh: Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Atij që i merr dikujt pasuri hua me synim për t’ia kthyer, Allahu do t’ia lehtësojë kthimin e saj, ndërkaq, atij që i merr dikujt hua me synim për të mos ia kthyer, Allahu do t’ia shkatërrojë pasurinë.”[4]

    Prej rregullave tjera që kanë të bëjnë me borxhin: Është e preferuar të shkruhet borxhi, e sidomos borxhet e mëdha, ato duhet shkruar patjetër.

    Nëse vdes një person dhe ka lënë borxhe pas vetes, gjëja e parë që bëhet me pasurinë që e ka lënë, është kthimi i borxheve, e pastaj vjen ndarja e trashëgimisë.

    Prej rregullave tjera të pëlqyera është falja qoftë edhe e një pjese të borxhit:

    Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Një burrë u jepte borxh njerëzve dhe i thoshte shërbëtorit të vet: Kur të shkosh te ndonjë skamnor, fali një pjesë të borxhit, me shpresë që edhe Allahu të na falë ne. Kështu, kur e takoi Allahun, Allahu e fali.”[5]

    Prej mësimeve tjera të hadithit: Preferohet pranimi i dhuratës. Pejgamberi ﷺ  i pranonte dhuratat dhe në hadithin tonë përmendet dhurata e mbretit të fisit fedek.

    Duhet bërë dallimin mes dhuratës dhe ryshfetit;

    Dhurata behet mes personave të afërt apo mes shokëve, pa ndonjë interes.

    Ndërsa ryshfeti është një lloj dhurate që i jepet dikujt për të marrë diç që nuk është e tij.

    Abdullah ibn Amri tregon se Pejgamberi ﷺ  e mallkoi atë që jep dhe atë që merr ryshfet[6].

    I jep ryshfet personit përgjegjës, drejtorit, kryetarit, ministrit, për t’i dhënë përparësi këtij (që i dha ryshfet) ndaj të tjerëve.

    Shikoni o vëllezër dijetarët e kanë ndaluar që t’i jepet dhuratë edhe mësuesit apo profesorit. Ne i themi: Nëse ke dëshirë t’i blesh apo ta gostitësh me diç, këtë e bënë pasi ta mbarosh provimin me të, apo pasi të ndahesh me mësues. Por, nuk lejohet që t’i blesh apo t’i dhurosh diç përderisa është duke të dhënë mësim, që të mos të shikon me sy ma të mirë, apo të ta falë notën.

    Kështu pra ryshfeti zakonisht ka të bëjë me njerëzit në pozitë.

    Pejgamberi ﷺ  e kishte caktuar një person që ta mbledh zekatin, e që këtij personi dikush i kishte dhuruar një dhuratë. Me atë rast Pejgamberi ﷺ  i tha: “Vallë, pse nuk qëndron në shtëpinë e babait a të nënës së vet, e të shohim nëse i dhuron dikush diçka apo jo?[7]

     

    Hutbeja e dytë:

    E pamë në fillim të hadithit sesi ai idhujtari kishte qëllim të ulët karshi Bilalit, pra nuk deshi t’i ndihmojë, por t’i bëjë kurthe, që ta kthej në robëri.

    Kjo nuk është çudi prej atyre, sepse këso gjëra i bënin edhe Pejgamberit ﷺ . Ata madje bënë plane që ta vrasin Muhamedin ﷺ .

    Në një prej tubimeve që e bë në ‘daru nedve’ një shtëpi ku i mbanin mbledhjet e tyre, idhujtarët mekas, dhanë disa mendime:

    Dikush tha: Burgoseni Muhamedin ﷺ . Por kjo nuk u pëlqeu, sepse ka njerëz të afërm që i dalin në ndihmë dhe e lirojnë atë.

    Dikush tjetër tha: Dëbojeni jashtë vendit. Por as ky mendim nuk u pëlqeu sepse muslimanët mund të tubohen jashtë Mekës kundër tyre.

    Ebu Xhehli e dha këtë mendim: Nga çdo fis të vjen nga djalosh i armatosur me shpatë, dhe që të gjithë këta djelmosha ta godasin përnjëherë, në mënyrë që gjaku i tij të shpërndahet nëpër fise. Pas kësaj është shumë e vështirë që fisi i Muhamedit ﷺ , abdulmenafi, ta kërkon gjakun nga dikush sepse ai tanimë është i shpërndarë nëpër shumë fise.

    Dhe u pajtuan rreth këtij mendimi.

    Këtë ngjarje na e përmend Kurani:

    ﴿وَإِذۡ يَمۡكُرُ بِكَ ٱلَّذِينَ كَفَرُواْ لِيُثۡبِتُوكَ أَوۡ يَقۡتُلُوكَ أَوۡ يُخۡرِجُوكَۚ وَيَمۡكُرُونَ وَيَمۡكُرُ ٱللَّهُۖ وَٱللَّهُ خَيۡرُ ٱلۡمَٰكِرِينَ٣٠﴾

    “(Kujtoje) kur bënë dredhi mohuesit kundër teje: Për të të burgosur, mbytur ose dëbuar. Ata bënin ngatërresa, por Allahu ua prapësonte dredhitë e tyre, se Allahu, është shkatërruesi më i mirë i dinakërive.” (Enfal, 30)

    Pejgamberi ﷺ  doli nga shtëpia, shëndosh e mirë, po ashtu edhe nga shpella, derisa arriti në Medinë. Arriti atje krenar, edhe pse Mekën e lëshoi në frikë. Në Medinë e pritën me pritje madhështore.

    Pas gjithë atyre kurtheve që i bënë, mbeti i përmendur Pejgamberi ﷺ, mbeti përmendja e Bilalit dhe i sahabeve të tjerë, kurse ata që i bënë kurthe vdiqën dhe u harruan emrat e tyre.

    [1] Ebu Davudi nr.3055 dhe hadithin e saktësuan shejh Albani dhe shejh Shuajbi.

    [2] Fadailus sahabe, Ahmed ibn Hanbel v.2, f.502.

    [3] Buhariu nr.2288.

    [4] Buhariu nr.2387.

    [5] Buhariu nr.3480.

    [6] Tirmidhiu nr.1337 dhe thotë se hadithi është hasen sahih.

    [7] Buhariu nr.2597.

    Përgatiti: Flamur Kabashi

  • “Besimtari nuk thumbohet (pickohet) dy herë nga e njëjta vrimë”

    “Besimtari nuk thumbohet (pickohet) dy herë nga e njëjta vrimë”

    “Besimtari nuk thumbohet (pickohet) dy herë nga e njëjta vrimë.”[1]

    Vrima në fjalë është vrima e insekteve.

    Po vëllezër, besimtari nuk mashtrohet dy herë as për punët e dynjasë e as për punët e ahiretit.

    Nuk është i shkujdesur që të mashtrohet lehtë.

    Besimtari duhet të jetë syçelë dhe i kujdesshëm.

    Nuk gabon dy herë në të njëjtën çështje. Nuk gabon dy herë me të njëjtin person.

    Besimtari mëson, sepse jeta është shkollë dhe përvojë.

    Madje, besimtari merr mësim e përvojë edhe nga jeta e të tjerëve dhe sprovat e të tjerëve.

    Muaviu (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎) thoshte: “Nuk ka njeri të urtë, përpos nëse është me përvojë.”

    Pra përvoja të mëson që të mos biesh as dy herë në të njëjtin gabim, ndërsa ta biesh në të njëjtin gabim disa herë kjo nuk vjen në shprehje.

    Këtë ua tha Jakubi ﷺ  të bijve të vet, kur ata i kërkuan leje Jakubit që t’ua lejë vëllain e tyre, Binjaminin të shkoj me ta, me atë rast Jakubi u tha:

    ﴿قَالَ هَلۡ ءَامَنُكُمۡ عَلَيۡهِ إِلَّا كَمَآ أَمِنتُكُمۡ عَلَىٰٓ أَخِيهِ مِن قَبۡلُ ٦٤﴾

    “A t’ju besojë juve për këtë (Binjaminin) ashtu siç ju besova për vëllain e tij më herët.” (Jusuf, 64)

    Porse kur iu betuan ata se do ta kthejnë Binjaminin, me atë rast Jakubi u dha leje që ta marrin atë.

    Kështu edhe ndodhi, në herën e dytë, Binjaminin nuk e humbën vëllezërit, siç e humbën për herë të parë Jusufin, porse Jusufi i cili ishte ministër ua ndali Binjaminin për të arritur te qëllimi që e synonte, bashkimin me babanë e me familje.

    Pra nga e tërë kjo kuptojmë se Jakubi ﷺ  u kafshua një herë, me rastin kur e mashtruan të bijtë e vet, ndërsa herën e dytë nuk pranoi të kafshohet, andaj i detyroi ata të betohen.

    Allahu i Madhëruar i qorton munafikët (hipokritët) ngase ata nuk marrin mësim nga sprovat që i godasin ata:

    ﴿أَوَلَا يَرَوۡنَ أَنَّهُمۡ يُفۡتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٖ مَّرَّةً أَوۡ مَرَّتَيۡنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمۡ يَذَّكَّرُونَ١٢٦﴾

    “A nuk shohin ata se goditen për çdo vit, nga një apo dy herë, dhe prapë ata nuk pendohen e as nuk marrin mësim.” (Teube, 126)

    Kjo rregullë, për të mos ra dy herë në të njëjtin gabim vlen edhe për:

    1.Shpirtin dhe veten tonë; Sa herë nefsi jonë na thotë: ‘Fli edhe pak,’ kur ja koha e sabahut ka kaluar. Nëse një herë je mashtruar mos e përsërit prapë.

    ‘Vitin e ardhshëm do ta bëjë haxhin’.

    Po qe dhjetë vite kështu thua në vete, por prapë se ke bërë haxhin. A po e sheh se t’i po kafshohesh qe shumë herë nga e njëjta vrimë; të njëjtin gabim e përsëritë dhe nuk po e kupton.

    2.Me njerëzit e tjerë; Nëse me filan personi ke pasur ndonjë punë, me filan mjeshtri, me filan tregtari, dhe nuk të ka dalë në fjalë (në kushte normale), mos hyjë prapë me te, mos, sepse ai prapë do të të kafshojë, e do të të mashtrojë.

    Kjo vlen edhe kur ta falësh dikë që ka gabuar ndaj teje. Nëse e sheh se nuk ai prapë do të të bëjë zullum, prapë do të të dëmtojë, mos ia falë. Po, ka të tillë që nuk dinë të ndalen, njëherë ta merr një pëllëmbë tokë, e pastaj një metër, e dikur krejt shtëpinë.

    1. Po ashtu kjo rregull vlen edhe me shejtanin: Shejtani ka shumë kurthe, nëse ti nuk rrëzohesh në të parën, ai do të mundohet që të të rrezojë në të dytën, e në të tretën e kështu me radhë.

    Shejtani na nxit që ta bëjmë të njëjtin gabim disa herë. Sa herë që dikush fillon të falet, shejtani ia bënë njëqind kurthe.

    Ky hadith na mëson se besimtari duhet të jetë i fuqishëm, duhet të ketë personalitet të fuqishëm, duhet të jetë i kthjellët e jo shkujdesur.

    Po gjithsesi prej besimtarit kërkohet të jetë bamirës, i ndershëm, i urtë, të ketë zemër të pastër, porse jo ta kafshohemi nga mbrapa.

    Omeri (Allahu qoftë i kënaqur me të‎‎) thoshte: “Nuk jam mashtrues, por as nuk lejoj që të mashtrohem.”

    Po besimtari duhet të ketë fe, e edhe mendje që nuk e lejon të mashtrohet.

    Shikoni hadithi me çfarë shprehje të sakta na drejtohet. Nuk po thotë “nuk kafshohet në të njëjtën varrë apo plagë (xhurh)” por po thotë “nuk kafshohet nga e njëjta vrimë (xhuhër).

    Dy shprehje arabe shumë të afërta në shqiptim, por me domethënie të ndryshme.

    Besimtari mund të kafshohet në të njëjtën plagë disa herë, sepse e keqja mund t’i vjen pa e pyetur atë fare. Ndërsa “nuk kafshohet nga e njëjta vrimë” do të thotë se ky peron për t’u kafshuar nga e njëjta vrimë duhet të shkoj tek ajo vrimë. Kështu që po na thotë, nëse ti je kafshuar apo ke gabuar, mos shko aty prapë! Mos shko te e njëjta vrimë, mos shko te i njëjti gabim, te i njëjti shok, te i njëjti vend.

    Ky hadith po ashtu na mëson që t’i njohim gjërat që na bëjnë dëm, e të largohemi prej tyre.

    Ka gjëra aq të dëmshme që nuk ka nevojë ta kafshohem as njëherë, e jo dy apo tri herë. Nëse e sheh se kjo punë apo kjo gjë apo kjo sheqeri është krejtësisht e dëmshme, mos e provo të kafshohesh asnjëherë!

    Kështu Hudhejfe, sahabiu i njohur, që i dinte disa sekrete të Pejgamberit ﷺ , thoshte se unë e pyesja Pejgamberin ﷺ  për sherr, që të mos bija në të.

    Në këtë mënyrë besimtari merr mësim, jo vetëm prej përvojës së vet, por merr mësim edhe nga të tjerët. Nëse dikush është kafshuar, besimtari merr mësim dhe nuk lejon që edhe ky të kafshohet sikurse ai tjetri.

    Ndërsa personi i cili lejon të kafshohet disa herë nga e njëjta vrimë, ky ka përfundim të keq.

     

    Hutbeja e dytë:

    Ne më së shumti që kafshohemi është se ‘kafshohemi’ nga shejtani. Po ai na i përsëritë kurthet shumë herë e nuk lodhet, na i bënë vrimat, ndërsa ne vetëm shkojmë aty dhe biem në to.

    Madje jo vetëm dy herë, porse edhe me dhjetëra apo qindra herë kafshohemi në vrimat e tij.

    Po, ai qe gjashtëdhjetë vite, i thotë ndonjërit prej neve: mos u falë, ende  je i ri.

    Zhvishu se ende je e re i thotë grave, ndoshta ato tani i kanë pesëdhjetë apo gjashtëdhjetë vjet.

    Sa herë na thotë shejtani: Po të gjithë more po marrin kredi me kamatë!

    Kështu ai na i përsëritë këto gjeta ndoshta edhe me mijëra herë, derisa t’i bindemi, ose t’ia këpusim rrugën atij. Nuk ka zgjidhje tjetër.

    Rruga e vetme për t’i shpëtuar shejtanit është të lidhemi me Allahun, sepse ne nuk kemi ndonjë fuqi kundër tij, përpos lidhjen tonë me Allahun.

    Thjeshtë, Allahu na thirr, e edhe shejtani na thirr, por mos lejo që t’i japësh përparësi thirrjes së shejtanit ndaj thirrjes së Allahut.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi

     

     

     

     

    [1] Buhariu nr.6133.

  • Takimi i parë i tij me Muhamedin ﷺ (Hadithi i Abdullah ibn Selamit)

    Takimi i parë i tij me Muhamedin ﷺ (Hadithi i Abdullah ibn Selamit)

    Abdullah ibn Selami tregon: Kur erdhi i Dërguari i Allahut ﷺ  në Medinë, njerëzit shpejtuan kah ai dhe thoshin: I Dërguari i Allahut ka ardhur, i Dërguari i Allahut ka ardhur. Atëherë unë shkova me njerëzit për ta parë atë. Duke ia analizuar fytyrën e të Dërguarit të Allahut ﷺ  e kuptova se fytyra e tij nuk është fytyrë gënjeshtari…”[1]

    Shikoni vëllezër, Abdullah ibn Selami ishte prej dijetarëve nga radhët e hebrenjve. Ne e dimë se njeriu me përvojë i njeh njerëzit e i njeh gjërat. Dhe kjo është në secilën zanat; Ai që merret me ari, me lehtësi e dallon arin e mirë prej të keqit.

    Po ashtu ai që i njeh njerëzit, i dallon njerëzit. Abdullahu ishte njeri që kishte njohuri rreth Pejgamberëve dhe shpalljeve. Kështu që ai ende pa folur fare me Pejgamberin ﷺ , ende pa jetuar me të , ende pa e dëgjuar ndonjë pjesë të Kuranit, thjeshtë me një shikim, e njohu se ky është njeri i sinqertë, njeri që nuk gënjen.

    Kështu ishte fytyra e Pejgamberit ﷺ , në fytyrë vërehej se është i sinqertë (sadik), në vepra shihej se është i sinqertë, në edukatë po ashtu vërehej sinqeriteti i tij. I tëri ishte kështu, vetëm dritë, vepra të mira dhe sinqeritet.

    Shikoni, kishte sahabe që e njohën Pejgamberin ﷺ  kohë të gjatë para Islamit, sikurse Ebu Bekri. Ebu Bekri e kishte të lehtë që t’i besojë, sepse e njihte me kohë dhe e dinte se ky është njeri besnik (emin), porse Abdullah ibn Selami, me një shikim, ia analizoi fytyrën dhe i besoi.

    Kështu është puna e njerëzve; disa e pranojnë Islamin menjëherë, me një apo dy argumente. Por ka prej tyre që ju duhet vite të tëra, e libra të shumtë, me qindra argumente dhe prapë vonohet që t’i përgjigjet Zotit të vet.

    Kalimi i jonë mbi urën e Siratit, e cila është e vendosur mbi Zjarr, do të jetë, sipas veprave tona;

    Ai që është përgjigjur shpejt ndaj urdhrave të Allahut, e kalon shpejt urën e Siratit.

    Ndërsa, i ngadalshmi në urdhrat e Allahut, do ta kalojë ngadalë edhe urën e Siratit, e ndoshta edhe bie në Zjarr.

    Shikojeni Abdullah ibn Selamin, po thotë: Njerëzit shpejtuan kah ai. Edhe ky menjëherë shkoi me ta, thjeshtë për ta parë e për të dëgjuar prej tij. Mos të më ik ky rast pa dëgjuar prej tij.

    Ky është kërkimi i të vërtetës, pra të shkoj kah e vërteta.

    Njerëzit kanë nevojë shumë të madhe për mesazh hyjnor, për udhëzim të përjetshëm. Për këtë arsye Abdullahu nuk qëndroi i pa interesuar, larg Pejgamberit ﷺ .

    Nuk ka këtu në çështjen e fesë: ‘Nëse do me fe, por bënë edhe pa fe!’

    Nuk janë të njëjta këto dy gjëra ‘me apo pa fe!’

    Kështu ne e mohojmë Dëshirën e Allahut. Ai kërkon prej neve t’i bindemi, e ta adhurojmë, ndërsa ka prej neve që thotë, bon edhe pa fe, bon edhe pa Zot! Allahu na ruajttë!

    Edhe Abdullah ibn Mesudi, sahabiu i njohur, Pejgamberin ﷺ  e cilësoi me këto cilësi: (Sadik, mesduk) i sinqerti në vete dhe Allahu ia ka vërtetuar këtë sinqeritet, se ai vetëm të vërtetën e thotë.

    Abdullah ibn Mesudi e tha këtë, në hadithin e njohur i cili flet për etapat e krijimit të njeriut, për fryrjen e shpirtit në embrion. Shikojeni këtë bindje dhe këtë nënshtrim (istislam) të Abdullah ibn Mesudit, këto gjëra për Abdullah ibn Mesudin ishin gjëra të fshehta (gajb), porse i besoi Pejgamberit ﷺ , sepse e dinte se ai e thotë vetëm të vërtetën.

    Tani pas 14 shekujve ka ardhur koha që na e vërteton këtë, na i vërteton këto faza të krijimit, ndërsa ata pa hamendje i besonin këtyre mrekullive edhe pse ndoshta nuk ua kapte mendja në atë kohë.

    Pejgamberi ﷺ  na ka urdhëruar që ta flasim vetëm të vërtetën, e mos të gënjejmë: “Me të vërtetë, sinqeriteti shpie në mirësi, ndërsa mirësia shpie në Xhenet. Njeriu vazhdon të flasë të vërtetën, derisa të bëhet njeri i sinqertë. Ndërkaq, me të vërtetë, gënjeshtra shpie në shthurje, ndërsa shthurja shpie në Zjarr. Njeriu vazhdon të gënjejë, derisa të shkruhet tek Allahu gënjeshtar.”[2]

    Po ashtu në tregti, vlen e njëjta gjë, Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Dy palët tregtuese janë të lira të ndryshojnë kontratën shitblerëse derisa të ndahen. Nëse tregohen të sinqertë dhe i sqarojnë gjërat mes vete, u jepet bereqet në tregti. Por, nëse i fshehin gjërat dhe gënjejnë, zhduket bereqeti në tregtinë e tyre.”[3]

    Gënjeshtra është e keqe, por gënjeshtra në fe është edhe më e keqe. Pejgamberi ﷺ  ka thënë: “Ai që gënjen për mua qëllimisht, le të përgatitet për ulësen e tij në Zjarr.”[4]

    Ne i dëgjojmë nganjëherë disa duke thënë: ‘Kurani thotë kështu?!’

    Pa kurrfarë baze.

    Shikoni në shkencën e hadithit, nëse një transmetues ka gënjyer njëherë në jetën e tij, për çështje të dynjasë, hadithi nuk i pranohet fare. Kështu është ruajtur feja, kështu është përhapur feja. Për këtë arsye njerëzit e duan fenë, sepse është ruajtur dhe është e pastër nga çdo lloj gënjeshtre.

    Kur jemi tek shenjat e fytyrës që Abdullah ibn Selami e dalloi Pejgamberi ﷺ  se ishte i sinqertë, Allahu na tregon se feja është:

    ﴿صِبۡغَةَ ٱللَّهِ وَمَنۡ أَحۡسَنُ مِنَ ٱللَّهِ صِبۡغَةٗۖ ١٣٨﴾

    “Ngjyrosje e Allahut, e kush ngjyros më mirë se Allahu…” (Bekare, 138)

    Po pra, fenë e quajti ngjyrosje, sepse feja gjithsesi duhet të lejë gjurmë në jetën tonë, gjithsesi duhet të dallohemi me virtyte të larta.

    Nuk bashkohen assesi dy ngjyra të kundërta; ngjyra e namazit dhe ngjyra e gënjeshtrës! Ngjyra e namazit dhe ngjyra e mashtrimit. Ngjyra namazit apo e xhamisë nuk bashkohet me ngjyrën e hajnisë.

    Ngjyra e besimit në Allahun nuk bashkohet me ngjyrën e zinasë apo amoralitetit.

    Allahu i Madhëruar në Kuran fenë e quajti “ngjyrë”, po ashtu “petk.”

    Kështu që ai i cili ngjyroset dhe vishet me petkun e fesë, duhet t’i lejë ato gjëra që e njollosin apo që e zhveshin fenë.

     

    Hutbeja e dytë:

    Sinqeriteti: Nëse do të bësh ndonjë vepër të mirë, por nuk e bënë, mos u gëzo, por mërzitu; përse të iku kjo?!

    Nëse do të japësh lëmoshë, apo ta ndihmosh dikë, apo ta gëzosh dikë, por nuk arrite ta bësh këtë, mundohu të ndjesh një keqardhje për këtë, e jo të gëzohesh për mos suksesin tënd.

    Edhe në të kundërtën, mos u gëzo, për gjëra të këqija që deshe t’i veprosh, por nuk ke arritur t’i bësh. Sepse kështu ke mëkat edhe pse nuk e ke bërë, ngase nuk e ke lënë ti me vet dëshirë, porse nuk arrite ta bësh, ndërsa zemra  të thotë; ah sikur ta kisha bërë këtë!

    I Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë: “Ai që ia mësyn një vepre të mirë, por nuk e kryen, i shkruhet një e tillë, e ai që ia mësyn një vepre të mirë dhe e kryen, i shkruhet dhjetë deri në shtatë qindfish. Ndërsa ai që ia mësyn një vepre të keqe, por nuk e kryen, nuk i shkruhet, e nëse e kryen, i shkruhet.”[5]

    Ky hadith tregon se ai që e lë mëkatin, por që ka mundësi të bëjë, ky ka shpërblim. Ndërsa personi i cili e lë mëkatin nga pamundësia për ta bërë dhe ndien keqardhje përse nuk arrit ta bëjë, këtij i shkruhet mëkat.

    [1] Tirmidhiu nr.2485, hadithi është i saktë.

    [2] Buhariu nr.6094.

    [3] Buhariu nr. 2110.

    [4] Buhariu nr.3461.

    [5] Muslimi nr.130.

    Përgatiti: Mr. Flamur Kabashi