test.disidenti.net

Category: Mirësjellja – Edukata fetare

  • SHTATË VEPRA TË BARABARTË NË VLERË ME HAXHIN APO UMREN APO ME DYJA BASHKË

    SHTATË VEPRA TË BARABARTË NË VLERË ME HAXHIN APO UMREN APO ME DYJA BASHKË

    1. Të qëndruarit në xhami pas namazit të sabahut e deri në lindjen e diellit, pastaj falja e dy rekateve

    – Enes ibën Malik, Allahu qoftë i kënaqur me të, përcjell se i Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, ka thënë: “Kush e fal sabahun me xhemat (në xhami) pastaj ulet dhe e përkujton Allahun derisa të lind dielli e pastaj fal dy rekate, ai fiton shpërblimin sikur te ketë kryer Haxh dhe Umre. Tha Pejgamberi, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të: Të plotë, të plotë, të plotë!”. 

    1. Prezenca në namazin me xhemat dhe ecja në këmbë për në xhami për të falur namaz vullnetar

    – I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, thotë: “Kush shkon në xhami që të falë namaz (farz), ajo është sikur Haxhi dhe kush shkon të falë nafile ajo është sikur Umreja”.

    1. Falja e namazit të jacisë dhe sabahut me xhemat

    – Ebu Dheri, Allahu qoftë i kënaqur me të, përcjell se erdhën disa njerëz te i Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, dhe i thanë: O i Dërguar i Allahut, pasanikët po na tejkalojnë në shpërblime!! Ata falen si ne, agjërojnë si ne, dhe japin lëmoshë nga pasuritë e tyre! I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, iu përgjigj: “Po ju, a nuk ua bëri Allahu faljen e namazit të jacisë me xhemat ta barazon Haxhin, dhe namazin e sabahut me xhemat ta barazon Umren?!”.

    1. Prezenca në mexhliset e dijes në xhami

    – Ebi Umameh, Allahu qoftë i kënaqur nga ai, përcjell se i Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, ka thënë: “Kush shkon në xhami dhe me atë nuk synon vetëm se marrjen e diturisë apo mësimin e të tjerëve, e ka shpërblimin e një Haxhi të plotë”.

    1. Bërja e dhikrit pas namazit farz

    – Ebu Hurejra, Allahu qoftë i kënaqur me të, përcjell se një ditët erdhën disa nga shokët e të Dërguarit të Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, dhe i thanë: “O i Dërguar i Allahut, pasanikët na tejkaluan në shkallë dhe me bekime të vlefshme; falen sikur falemi ne, agjërojnë sikur që agjërojmë ne dhe me pasuritë që i kanë, e bëjnë Haxhin dhe e kryejnë Umren, bëjnë xhihad dhe japin lëmoshë! I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, u tha: “A dëshironi t’ju mësoj diç­ka me të cilën do t’i arrini ata që ju kanë tejkaluar dhe ata që vij­në pas jush; nëse këtë e bëni, askush nga ju nuk do të jetë më i vlef­shëm, përveç nëse vepron ç’veproni edhe ju”. Muhaxhirët varfa­njakë kanë thënë: “Po, gjithqysh, o i Dërguar i Allahut!”. I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, u tha: “Do të thoni SubhanAllah, Elhamdulilah dhe Allahu ekber pas çdo namazi nga tridhjetë e tri herë”.

    1. Kryerja e Umres në Ramazan

    – Është transmetuar nga ibën Abasi, Allahu qoftë i kënaqur me të, se i Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, i tha një gruaje nga mesi i ensarëve: “Çfarë të ndaloi që nuk bëre Haxh me ne?” Ajo tha: “I kishim vetëm dy deve të cilat i përdornim për të sjellë ujë (d.m.th. burri i saj dhe djali kishin shkuar për Haxh në një deve dhe tjetrën ua kishte lënë familjes për të sjellë ujë).” Ai, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, tha: “Kur të vjen Ramazani, shko për Umre, sepse Umreja në Ramazan është e barabartë me Haxhin”.

    Sipas një transmetimi tjetër: “… është e barabartë sikur të bëhej Haxhi me mua”.

    1. Respektimi i prindërve

    – Ka ardhur një person tek Pejgamberi, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, dhe i tha: “Me të vërtetë unë kam dëshirë për të luftuar, mirëpo nuk po kam mundësi. Pejgamberi, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, i tha: “A e ke ndonjërin prej prindërve gjallë?”. Ai tha: “Po, e kam nënën time”. Pejgamberi, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, iu përgjigj: “Ndreqni marrëdhëniet me Allahun duke i respektuar prindërit. Nëse e bën një gjë të tillë (nëse i respekton prindërit) atëherë ti ke bërë Haxhin, Umren dhe xhihadin”.

    Përshtati dhe përktheu:

    Irfan JAHIU

  • SHTËPIA E MUSLIMANIT

    SHTËPIA E MUSLIMANIT

    Falënderimi i takon vetëm se Allahut dhe paqja dhe lavdia qofshin mbi Muhamedin, birin e Abdullahut dhe robin dhe të Dërguarin e Allahut.

    O ju muslimanë, e porosis veten dhe juve me devotshmëri ndaj Allahut: “O besimtarë! Kijeni frikë Allahun ashtu si i takon Atij dhe vdisni vetëm duke qenë muslimanë!”. (Ali Imran: 102)

    Zakonisht në këtë periudhë të vitit shpeshtohen lidhjet martesore. Nëpërmjet martesës realizohen dëshirat e të rinjve, djemve dhe vajzave, në ngritjen e një shtëpie muslimane të lumtur, ku do të gjejnë strehimin dhe qetësinë shpirtërore dhe më vonë në brendësinë e kësaj shtëpie do të rritet një brez i ri, i pastër dhe i veçantë, nën hijen e prindit mbrojtës dhe nënës së dashur.

    Cilat janë veçoritë e kësaj shtëpie? Cila është metodologjia e saj? Dhe si realizohet lumturia në të?

    Allahu i Madhëruar thotë: “Dhe një prej shenjave të Tij është që prej jush krijoi për ju bashkëshortet tuaja, që të qetësoheni pranë tyre, duke vënë ndërmjet jush dashuri dhe mëshirë. Me të vërtetë, në këtë ka shenja, për njerëzit që mendojnë”. (Er-Rum: 21)

    Shtëpia është begati të cilës nuk ia di vlerën vetëm ai që e ka humbur dhe ka jetuar nëpër kampe apo në burgje të errëta apo ka bredhur nëpër rrugë apo fusha. Allahu i Madhëruar thotë: “Allahu ju ka dhënë shtëpi për të banuar”. (En-Nahl: 80)

    Ibën Kethiri, Allahu e mëshiroftë, thotë. “Allahu përmend begatitë e Tij që ia ka dhuruar robit, prej këtyre begative është edhe shtëpia që është vend ku banojnë, mbrohen dhe në të cilën kanë shumë dobi”.

    Shtëpia e muslimanit është amanet që e bartin mbi supet e tyre të dy bashkëshortët. Ata dy janë bazamenti i ngritjes së saj dhe nëpërmjet tyre shtëpia e përcakton rrugën e saj. Nëse ata përqendrohen sipas fesë së Allahut, në thënie dhe vepra, stolisen me petkun e devotshmërisë, në të jashtmen dhe të brendshmen, dhe zbukurohen me moral të mirë dhe virtyte të larta, ajo shtëpi do të bëhet vendstrehim i ndritshëm dhe në të do të përhapet mirësia dhe aty do të kaliten breza të mirë dhe të devotshëm, nga të cilat breza do të përfitojnë prindërit, shoqëritë dhe Umeti në përgjithësi.

    O ju bashkëshortorë, shtëpia juaj është kala nga kalatë e kësaj feje dhe çdo njëri nga ju qëndron pranë vrimave të saj që të mos dalin nga ato ndonjë armik. Ju të dy bashkërisht jeni rojtar të kalasë. Ai që e udhëheq shtëpinë është burri, kurse respekti i tij është detyrim. I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, thotë: “Secili prej jush jeni përgjegjës për atë që ju është dhënë në pronësi”, dhe tha “gruaja është përgjegjëse për shtëpinë e burrit të sajë dhe do të pyetët për të”.

    Shtëpia e të Dërguarit të Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, është shëmbëlltyra më e mirë në tërë rruzullin tokësor. Ajo është shtëpi profetike, larg dëfrimeve dhe të kotës, e thjeshtë, larg jetës luksoze, mirëpo e mbushur me adhurime dhe lexim të Kur’anit dhe të përmendurit e Allahut.

    I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, u dha grave të tij mundësi të zgjedhin, pa i detyruar në të, mes jetës së kësaj bote dhe bukurisë së saj dhe mes Allahut dhe të Dërguarit të Tij, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, dhe ahiretit: “O i Dërguar! Thuaju grave tuaja: “Nëse dëshironi jetën e kësaj bote dhe shkëlqimin e saj, ejani, unë do t’ju lë të kënaqeni për ca kohë dhe do t’ju lëshoj si është më mirë. Por, nëse dëshironi Allahun, të Dërguarin e Tij dhe botën tjetër, dijeni se Allahu ka përgatitur shpërblim të madh për ato prej jush që bëjnë vepra të mira”. (El-Ahzab: 28-29)

    Aishja, Allahu qoftë i kënaqur me të, përcjell se të gjitha gratë pohuan se, e zgjedhim Allahun dhe të Dërguarin e Tij, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, dhe ahiretin.

    Shtëpia e muslimanit e cila u ngrit nga brezi i parë, Islamin e mori si rrugë e thënieve dhe veprave të saj. Jetën në të e ngjyrosi me dritën e imanit dhe moralin e huazoi nga Kur’ani. Nga ajo shtëpi dolën shëmbëlltyra të rralla islame, të cilët i shënuan faqet më të bukura dhe më të shtrenjta të historisë. Ato shtëpi të asaj kohe nxorën trima e luftëtar, dijetar dhe asket, udhëheqës të drejtë, fëmijë që i respektojnë prindërit dhe gra të ndershme dhe adhuruese të Allahut.

    Të tilla janë ato shtëpi që janë të ngritura mbi bazat e imanit dhe udhëzimit dhe të ndikuara nga Kur’ani.

    Shtëpia e muslimanit, e pastër dhe e devotshme, është mbrojtje për natyrshmërinë e njeriut nga devijimi. I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, thotë: “Çdo fëmijë lind në natyrshmërinë e Islamit, ndërsa janë prindërit e tij që më vonë e bëjnë të krishterë, çifut ose zjarrputist”.

    Ibën Kajjimi, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Shumica e fëmijëve kanë devijuar si shkak i prindërve të tyre, të cilët i neglizhuan dhe i lanë anësh duke mos ua mësuar detyrimet fetare dhe rregullat e saj. I humbën të vegjël, më vonë vetes nuk i bën dobi dhe as prindërve të tyre kur u rritën”.

    A ka më mirë sesa prindi t’i mbledh fëmijët në shtëpi dhe t’u lexojë atyre Kur’an dhe t’u rrëfen për historitë e pejgamberëve dhe t’ua mbjell në zemër virtytet më të larta.

    Më primaren nga gjërat dhe më të lartën nga porositë që ia jep shtëpia e muslimanit shoqërisë është edukimi i fëmijëve dhe formimi i një brezi të pastër dhe të fortë. Nuk ka vlerë edukata dhe nuk lë gjurmë këshilla, përveç se me realizimin e shëmbëlltyrës së mirë te prindërit. Shëmbëlltyrë në adhurim, në moral, në thënie e vepra dhe në pamje. Allahu i Madhëruar thotë: “edhe ata që thonë: “O Zoti ynë, dhurona nga gratë tona dhe trashëgimtarët tanë, ç’është prehje për sytë tanë dhe bëna shembull për të mirët!”. (El-Furkan: 74)

    Meditoje lutjen e Ibrahimit, alejhi selam: “O Zoti im, bëj që unë dhe pasardhësit e mi të kryejmë përherë namazin! O Zoti ynë, na i prano lutjet!”. (Ibrahim: 40); “Urdhëroje familjen tënde, që të falë namazin dhe këmbëngul për këtë! Ne nuk të kërkojmë ty ndonjë ushqim: jemi Ne që të ushqejmë! Përfundimi i lumtur qëndron në frikën ndaj Allahut”. (Ta Ha: 132)

    Në mungesë të shtëpisë muslimane të qetë dhe të pastër, vjen devijimi, përhapet krimi, rritet numri i narkotikëve dhe i vetëvrasjeve.

    Ajo shtëpi ku në të nuk mbjellët imani dhe nuk përqendrohet mbi baza të Kur’anit, prodhon elemente që jetojnë jetë me shqetësime shpirtërore, humbje të intelektit dhe shkatërrim të moralit.

    Mosrespektimin e prindërve që e shohim sot nga disa fëmijë dhe marrëdhëniet e humbura mes të rinjve si dhe lënia e përgjegjësive dhe largimi nga feja e Allahut dhe rebelimi nga parimet dhe bazat e shëndosha, janë rezultat i shtëpisë e cila ka qenë e shkujdesur në edukimin e shëndoshë të fëmijëve dhe janë pasqyrë e një familjeje të shkapërderdhur mes vete.

    Ajo shtëpi e cila i bën ligjet e Islamit bazament të saj, nga ajo pritet të dalin fëmijë, të cilët do ta japin kontributin e tyre për shoqërinë në veçanti dhe për Umetin në përgjithësi.

    Nga veçoritë bazë të shtëpisë së muslimanit është se ajo për çdo çështje ku në të ka mospajtim, i kthehet Allahut dhe të Dërguarit të Tij, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, sado qoftë madhësia e saj, ajo shtëpi e pranon dhe është e kënaqur me gjykimin e Allahut: “Nuk i takon asnjë besimtari apo besimtareje të vërtetë që, kur Allahu dhe i Dërguari i Tij vendosin për një çështje, ata të kenë të drejtë të zgjedhin në atë çështje të tyren. Kush e kundërshton Allahun dhe të Dërguarin e Tij, ai me siguri ka humbur”. (El-Ahzab: 36)

    Lumturia dhe kënaqësia dhe jeta në shtëpinë e muslimanit, burojnë nga të përmendurit e Allahut. I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, përcillet të ketë thënë: “Shembulli i asaj shtëpie ku përmendet Allahu dhe shembulli i asaj shtëpie ku nuk përmendet Allahu, është si shembulli i të gjallit dhe të vdekurit”.

    Dhe të ketë thënë: “Faleni namazin (vullnetar) në shtëpitë e juaj dhe mos i bëni ato si varreza”.

    Dhe të ketë thënë: “Mos i bëni shtëpitë e juaja varreza, në atë shtëpi ku lexohet surja Bekare ik shejtani nga ajo”.

    Dhe të ketë thënë: “Faleni namazin në shtëpitë e juaja, namazi më i mirë është ai falet nëpër shtëpi, përveç farzit”.

    Këto hadithe dhe të tjerat gjithashtu aludojnë në ligjësimin e ngjalljes së shtëpive të muslimanëve dhe të ndriçuarit e tyre me të përmendurit e Allahut dhe me faljen e namazit vullnetar. Nëse ato shtëpi janë të mangëta nga të përmendurit e Allahut dhe nga namazi vullnetar, atëherë shndërrohen në varre dhe të egra edhe nëse ato janë pallate të bukura. Mos përmendja e Allahut dhe mos leximi i Kur’anit nëpër shtëpi, ato i bën vendbanime të shejtanëve, banorët e saj me zemra të vdekur edhe pse ata janë me trupa të gjallë.

    Nga veçoritë e shtëpisë së muslimanit është bashkëpunimi i anëtarëve të familjes në adhurime dhe nënshtrime. Imanin e dobët të burrit e forcon gruaja dhe sjelljen e shtrembër të gruas e përmirëson burri. Kështu arrihet deri të përsosmëria dhe shoqërimi, këshilla dhe përkrahja.

    Aishja, Allahu qoftë i kënaqur me të, thotë: “ I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, falej natën dhe pasi që e falte namazin e vitrit thoshte: “Oj Aishe, ngrihu dhe fale vitrin”.

    Dhe tha: “E mëshiroftë Allahu njeriun, i cili ngrihet për të falur namaz nate dhe e zgjon edhe gruan e tij për të falur, e nëse ajo refuzon, e stërpikë fytyrën e saj me ujë. E mëshiroftë Allahu atë grua, e cila ngrihet për të falur namaz nate dhe e zgjon edhe burrin e saj për të falur, e nëse ajo refuzon, e stërpikë fytyrën e saj me ujë”.

    Dy hadithet e fundit aludojnë se edhe burri edhe gruaja kanë rolin e tyre në përmirësimin e njëri-tjetrit dhe të nxitjes së njëri-tjetrit në adhurime. Kjo, sepse lidhja mes tyre në bazë është imanore dhe ata njëri-tjetrit ia shtrijnë dorën e përkrahjes dhe ndihmës.

    Shtëpia e muslimanit formohet mbi dituri dhe vepër. Dituri e cila e drejton kah rruga e drejtë dhe ia qartëson rrugën e zjarrit të Xhehenemit, dituri mbi etikën e pastërtisë dhe dispozitave të namazit dhe etikës se kërkimit të lejes për hyrje dhe hallallit dhe haramit. Kjo shtëpi nuk i injoron dispozitat e fesë, po ato vetëm se i shton dhe vepron me to.

    Nga veçoritë e shtëpisë së muslimanit është turpi. Me të shtëpisë i mbrohet ekzistenca nga shigjetat e shthurjes dhe mjeteve të sherrit, të cilat tentojnë ta lëndojnë dhe nga ajo turpin ta largojnë. Filmat, serialet, muzikat, alkooli, zhveshja e grave janë vetëm disa nga mjetet dhe armët e tyre, nëpërmjet të cilave dëshirojnë që gruas mbulesën t’ia largojnë dhe nderin e saj ta shkatërrojnë.

    Nga veçoritë e shtëpisë së muslimanit është se fshehtësitë e saj janë të ruajtura, mosmarrëveshjet mes tyre të fshehura, nuk përhapet dhe nuk flitet për to. I Dërguari i Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, thotë: “Nga njerëzit më të këqij në pozitë në Ditën e Kiametit tek Allahu është ai burrë që i afrohet gruas dhe ajo grua që i afrohet burrit të saj, e pastaj i përhapin fshehtësitë që ndodhin mes tyre”.

    Shtëpia e muslimanit i ngrit marrëdhëniet e saj me shoqërinë sipas bazave të imanit. Ajo shton nga drita me vizitën e saj që ia bëjnë njerëzit e mirë dhe dijetarët. Besimtari është sikurse bartësi i miskut, i cili ose të jep nga ai miskë, ose të nxit ta blesh ose nuhat nga era e tij: “O Zoti im, falmë mua dhe prindërit e mi, si dhe çdo besimtar, që kërkon strehim në shtëpinë time! Fali të gjithë besimtarët e besimtaret, ndërsa keqbërësve shtoju vetëm shkatërrim!”. (Nuh: 28)

    Nuk hyn në shtëpinë e muslimanit ai njeri, anëtarët e së cilës nuk janë të kënaqur nga feja e tij. Hyrja e njeriut të ligë në shtëpi, shtëpinë e ligë dhe e shkatërron duke i bartur fjalët, apo duke përgojuar apo duke i bërë dëm, duke i bërë magji apo duke vjedhur nga ajo.

    Anëtarët e shtëpisë së muslimanët bashkëpunojnë mes veti dhe i kryejnë bashkërisht detyrat e shtëpisë. Ne model e kemi të Dërguarin e Allahut, lavdia dhe paqja e Allahut qofshin mbi të, ku për të thotë Aishja, Allahu qoftë i kënaqur me të: Ishte njëri prej njerëzve, pastronte rrobat e tij, milte delen e tij dhe shërbente vetveten.

    Me një transmetim: “I qepte rrobat e tij, arnonte këpucët, nallanet dhe bënte atë bëjnë burrat në shtëpi”.

    Me një transmetim: “Shërbente familjen e tij, kurse kur vinte koha e namazit, dilte për të falë namazin”.

    O muslimanë, nëse nga ne kërkohej që ta zgjedhim nga dynjaja më të bukurën, të gjithë do të zgjidhnin të jenë të lumtur në mesin familjar.

    Kjo lumturi në shtëpinë e muslimanit nuk realizohet me posedimin e shtëpisë së bukur dhe mobileve të shtrenjta dhe rrobave të shtrenjta. Kjo është bindje e gabuar.

    Lumturia arrihet me realizimin e devotshmërisë tek bashkëshortët dhe frika nga mbikëqyrja e Allahut në publik dhe në vetmi. Lumturia realizohet kur të dy bashkëshortët e shohin martesën si adhurim, ku nëpërmjet saj i afrohen Allahut, sipas realizimit të detyrimeve bashkëshortore me sinqeritet dhe bindje.

    Nën hijen e këtyre kuptimeve ngrihet shtëpia e lumtur e muslimanit, në të cilën adhurohet Allahu, falet namazi dhe lexohet Kur’ani. Shtëpi ku mbisundojnë dashuria dhe afërsia dhe rriten breza të mira të cilat do të jenë kënaqësia e syve të prindërve dhe burim i tyre për çdo të mirë të dynjasë dhe ahiretit: “Cilindo mashkull apo femër që kryen vepra të mira, duke qenë besimtar, Ne do ta bëjmë që të kalojë jetë të bukur dhe do ta shpërblejmë sipas veprave më të mira, që ka bërë”. (En-Nahl: 97)

    Dr. Abdulbarij Thubejti

     Nga arabishtja: Irfan JAHIU

     

     

     

     

     

     

  • BUTËSIA, DURIMI DHE TRIMËRIA E TË DËRGUARIT TË ALLAHUT, ALEJHI SALATU UE SELAM

    BUTËSIA, DURIMI DHE TRIMËRIA E TË DËRGUARIT TË ALLAHUT, ALEJHI SALATU UE SELAM

    Lavd-falënderimi i takon vetëm se Allahut. Atë e lavdërojmë dhe nga Ai falje dhe ndihmë kërkojmë. Dëshmoj se nuk i takon me të drejtë adhurimi përveç se Allahut të Madhëruar dhe se Muhamedi, i biri i Abdullahut dhe rob i Allahut është i Dërguar i Tij. Paqja dhe mëshira e Allahut qofshin mbi të, familjen e tij, shokët e tij, dhe mbi të gjithë ata që i pasojnë ata me të mira deri në Ditën e Kiametit.

    O muslimanë, dijeni se i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, ishte njeriu me cilësi më të larta, më i miri dhe më i dashuri në mesin e njerëzve dhe Allahu me dërgimin e tij e plotësoi begatinë mbi ne dhe tha: “Tashmë ju ka ardhur një i Dërguar nga gjiri juaj. Atij i vjen rëndë për gjynahet që bëni ju, jua dëshiron të mirën me gjithë zemër që ju të shkoni rrugës së drejtë dhe është i butë e i mëshirshëm me besimtarët” . (Et-Teube: 128)

    Nga butësia dhe durimi i tij na mjafton të dimë nga ajo që ditën e Uhudit ia përgjakën faqen e tij të bekuar dhe ia thyen dhëmbët dhe shokëve të tij kur e panë në këtë gjendje u erdhi shumë keq deri sa i than: O i Dërguar i Allahut, lutju Allahut kundër tyre? Iu përgjigj: “Unë nuk jam dërguar si mallkues, por jam dërguar si mëshirë” . Dhe pastaj tha: “O Zot, udhëzoje popullin tim për arsye se ata nuk e di të vërtetën” .

    O robër të Allahut, shikoni këtë fjalë se çfarë mirësie ka përmbledhur në vetvete dhe shikoni gradat e mirësisë dhe moralit të lartë. Ata e lënduan dhe ai jo vetëm që nuk foli kundër tyre po ua fali dhe i mëshiroi dhe u lut për ta dhe pastaj e paraqiti shkakun e mëshirës dhe butësisë së tij me thënien e tij: “Populli im” , e pastaj kërkoi ndjesë për ta duke i arsyetuar me injorancë dhe tha: “Ata nuk e dinë të vërtetën” .

    Pas një beteje iu drejtua njëri dhe i tha: “Shpërndaji plaçkat me drejtësi, o Muhamed, se me këtë ndarje nuk është i kënaqur Allahu” . Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, iu përgjigj: “Mjerë për ty, nëse unë nuk jam i drejtë kush do të jetë i drejtë. Allahu më bëri besnik në tokë mbi pasuritë e Tij e ti nuk më beson” .

    Disa nga sahabët thanë: “Nuk e kemi parë ndonjëherë të Dërguarin e Allahut, alejhi salatu ue selam, t’i bënte ndokujt padrejtësi apo t’i bie ndokujt me dorë, përveç se nëse ishte në luftë në rrugë të Allahut dhe asnjëherë nuk i ka ra ndonjë shërbëtoreje apo gruaje” .

    Ishte njeriu më i butë deri në skaj të mundësive të tij dhe durimtar ndaj asaj që shkaktonte neveritje dhe pakënaqësi dhe i përulur ndaj urdhrave të Allahut deri sa i tha atij: “Trego mëshirë, urdhëro vepra të mira dhe shmangu nga të paditurit” . (El-A’raf: 199) dhe po ashtu i tha: “Pra, falua fajet dhe mos i qorto! Se, Allahu i do bamirësit” . (El-Maide: 13)

    Sa i përket modestisë, i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, edhe pse kishte pozitë të lartë dhe ishte pejgamber, ishte njeriu më modest dhe nuk ishte mendjemadh. Mjafton ta dimë atë se Allahu ia mundësoi të zgjedhë mes profetësisë dhe mbretërisë apo mes profetësisë dhe të qenurit rob i Allahut, dhe ai e zgjodhi që të jetë pejgamber dhe rob i Allahut.

    Ebu Umameh, Allahu qoftë i kënaqur me të, thotë se i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, një ditë doli duke qenë i mbështetur mbi shkop dhe kur e pamë u ngritëm të gjithë dhe na tha: “Mos u ngritni ashtu si ngritën jobesimtarët, të cilët e madhështojnë njëri-tjetrin” .

    Dhe tha: “Unë jam rob dhe ha ashtu siç ha robi dhe ulem ashtu siç ulet robi” .

    Ai, alejhi salatu ue selam, hipte mbi gomar dhe i ulte të tjerët pas tij, i vizitonte të mjerët, ulej me fukarenjtë, u përgjigjej ftesës së skllevërve, ulej me shokët e tij dhe i shoqëronte nëpër ndeje.

    Ai, alejhi salatu ue selam, me një hadith tha: “Mos e teproni me lavdërime ndaj meje siç e tejkaluan të krishterët me birin e Merjemes, pasi unë jam rob i Allahut (siç qe edhe Isai, biri i Merjemes), kështu që më thirrni: robi i Allahut dhe i Dërguari i Tij” .

    Kur thirrej të hajë bukë nga elbi dhe yndyrë (dhjamë të shkrirë) asnjëherë nuk e refuzonte ftesën. Punonte në shtëpinë e vet, i shërbente familjes, i pastronte rrobat, e milte kafshën, i kryente nevojat e veta dhe ato familjare dhe hante me shërbëtorin.

    Sa i takon moralit të tij, na mjafton thënia e Allahut të Madhëruar: “Ti je me virtyte madhore” . (El-Kalem: 4)

    Sad ibën Hisham, Allahu qoftë i kënaqur me të, thotë: E pyeta Aishen, Allahu qoftë i kënaqur me të, se si ka qenë morali i të Dërguarit të Allahut dhe më tha: Ti a nuk lexon Kur’an? I thash: Po. Atëherë më tha: Morali i tij ishte Kur’ani.

    Kuptimi i fjalës së Aishes se morali i tij ishte Kur’ani është se pa marrë parasysh se çka e urdhëronte Kur’ani ai e vepronte dhe çka e ndalonte ai u largonte nga ajo. Nuk ka pasur njeri para tij dhe as nuk do të ketë njeri pas tij i cili është stolisur me cilësitë dhe moralin që e kishte i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam. Iu ligjësua Feja më madhështore që nuk iu kishte ligjësuar askujt para tij. Është i Dërguari dhe Lajmëtari i fundit dhe nuk ka të Dërguar dhe Lajmëtar pas tij. Ishte i turpshëm, fisnik, bujar, mëshirues, trim, i butë dhe posedonte cilësi që nuk mundet të përshkruhen.

    Bera ibën Azib, Allahu qoftë i kënaqur me të, thotë se i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, ishte njeriu me fytyrë më të bukur dhe me moral më të mirë.

    Aishja, Allahu qoftë i kënaqur me të, thoshte se i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, asnjëherë askujt nuk i ka ra me dorë, as gruas, as shërbëtorit, as skllavit, përveç se kur luftonte në rrugë të Allahut dhe kur i tejkalonte ndonjëri kufijtë e Allahut atëherë hakmerrej për hir të Allahut.

    Imam Buhariu dhe Muslimi, Allahu i mëshiroftë, në librat e tyre shënojnë një hadith nga Abdullah ibën Amru, Allahu qoftë i kënaqur me të, i cili tha: “Nuk ishte i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, i degjeneruar dhe i pamoralshëm dhe gjithmonë na porosiste dhe na thoshte: “Me të mirët nga jush janë ata që janë të mirë me familjet e tyre” .

    Enesi, Allahu qoftë i kënaqur me të, tregon: “Unë i kam shërbyer Pejgamberit, alejhi salatu ue selam, për dhjetë vjet, por kurrë nuk më tha: “Eh! (fjala më të lehtë për të treguar pakënaqësi) dhe as nuk më fajësoi për ndonjë gjë e të më thoshte: “Pse e bëre këtë?” Ose: “Pse nuk e bëre kështu?” .

    Kurse sa i takon drejtësisë, sinqeritetit, besnikërisë dhe fjalorit të tij, i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, ishte njeriu më i drejtë, më i sinqertë, më i ndershëm dhe me fjalor më të pastër.

    Këtë e pohuan të gjithë dhe në mesin e tyre edhe armiqtë e tij. Para shpalljes e thirrnin Besniku (Emin) për arsye të moralit të lartë që ia kishte pas dhuruar Allahu të Dërguarit të Tij, alejhi salatu ue selam. Kur kurejshitët e ndërtuan Qabenë ranë në mospajtim se cili ta vë Gurin e Zi në vendin e vet dhe propozuan mes tyre që i pari i cili hyn tek ata ai ta vë Gurin në vendin e vet. Në ato momente hyri Muhamedi, alejhi salatu ue selam, dhe të gjithë thanë ky është Muhamedi, ky është Besniku, dhe të gjithë u pajtuam që ky të vendon Gurin në vendin e vet, kurse kjo e tëra ishte para shpalljes.

    Kur u takua Ahnes ibën Shurejk me Ebu Xhehlin ditën e Bedrit dhe të dy ishin armiqtë dhe kundërshtarët e Pejgamberit, alejhi salatu ue selam, e pyeti dhe i tha: O Ebu Xhehl, me ne nuk është askush prezent që ta dëgjojë atë që e flasim, më trego sinqerisht Muhamedi a është rrenacak apo i sinqertë? Ebu Xhehli iu përgjigj: “Pasha Allahun, Muhamedi është i sinqertë dhe asnjëherë në jetën e tij nuk ka gënjyer” .

    Armiqtë e tij i pohuan virtytet e tij dhe nuk kanë mundësi që të mohojnë asnjë nga vlerat e tij.

    Argument rreth drejtësisë dhe modestisë së tij të madhe është se mbretërit i nënshtroheshin, armiqtë e tij shpartalloheshin, kurse ai, alejhi salatu ue selam, çdonjërit ia jepte kahun e vet dhe respektin e vet që e meritonte dhe nuk i bënte padrejtësi, derisa thoshte: “Unë dua që ta takoj Allahun duke mos më kërkuar asnjëri nga jush ndonjë hak për padrejtësinë që ia kam bërë në familje apo pasuri” .

    Sa i takon bujarisë dhe fisnikërisë së tij, përcillen shumë argumente se ishte më bujari dhe fisniku.

    Ibën Abasi, Allahu qoftë i kënaqur me të, përcjell se i Dërguari i Allahut, salallahu alejhi ue selem, ishte njeriu më bujar e i shtohej edhe më shumë bujaria në muajin Ramazan kur e takonte Xhibrilin. Ai me të në këtë muaj takohej çdo natë dhe para tij mësonte Kur’anin. Prandaj i Dërguari, salallahu alejhi ue selem, ishte më bujar se era e dërguar me mirësi të shumta.

    Enesi, Allahu qoftë i kënaqur me të, thotë: “Nuk ka lypur ndonjëri prej Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, diçka vetëm se ia ka dhënë. Njëherë i erdhi një njeri, e Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, i dha një tufë të madhe dhensh sa mund të zinte hapësira mes dy kodrave, e pastaj kthehet te populli i tij dhe iu thotë: O njerëz! Pranojeni Islamin, sepse Muhamedi jep sikur ai i cili nuk i frikohet skamjes. Enesi thotë: Edhe pse njeriu pranonte Islamin për shkaqe të dynjasë, nuk kalonte një kohës së shkurtër dhe Islami bëhej më i dashur për të se sa tërë dynjaja dhe ajo që është në të” .

    Xhabiri, Allahu qoftë i kënaqur me të, përcjell se i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, çdoherë kur u kërkonte diçka nga ai asnjëherë nuk dinte të thotë: Jo!

    Ndodhte që i Dërguari i Allahut, alejhi salatu e selam, kur iu kërkonte diçka të mos posedojë asgjë në atë moment dhe shkonte merrte borxh dhe ia jepte atij që i kërkonte dhe asnjëherë dorën e askujt nuk e refuzonte.

    Kjo ishte cilësi e njohur e tij edhe para shpalljes derisa Hatixhja, Allahu qoftë i kënaqur me të, i tha se ti i viziton të afërmit, po u ndihmon jetimëve dhe atyre që nuk janë të aftë, u jep të varfërve, je mikpritës dhe po u ndihmon atyre të cilët e mbrojnë të vërtetën.

    Sa i takon trimërisë së tij, ai, alejhi salatu ue selam, ka prezantuar në raste të vështira të njohura, nga të cilat raste kanë ikur trimat e mëdhenj më shumë se një herë. Ndërsa ai ka qëndruar aty, nuk është kthyer, ka mbetur në vendin e tij, ka ndenjur përballë tyre, nuk ka kthyer shpinën, as nuk është dridhur. Ai nuk ka ikur asnjëherë. Ai (Allahu) e ka mbrojtur nga kjo.

    Ali ibën Ebi Talibi, Allahu qoftë i kënaqur me të, përcillet se ka thënë: Kur lufta vështirësohej të skuqeshin sytë mbroheshim me Pejgamberin, alejhi salatu selam, asnjëri nuk ishte me afër armikut se ai! Po të më shihnit ditën e Bedrit se si neve strehoheshim me Pejgamberin, alejhi salatu ue selam, ai ishte më së afërmi me armikun. Ai atë ditë ishte njeriu më i vështirë në luftë.

    Përcillet nga Ebi Is’hak Sebiji se ka thënë: Një njeri e pyeti Bera ibën Azib, Allahu qoftë i kënaqur me ta, a ka ikur nga Pejgamberi, alejhi salatu ue selam? Berau tha: Mirëpo Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, nuk ka ikur, fisi Heuazin atë ditë ishin gjuajtës, ne nuk i sulmuam ata, ata u ndalën, pastaj shkuan të marrin plaçkën, ata na pritën me shigjeta. E kam parë Pejgamberin, alejhi salatu ue selam, mbi mushkën e tij të bardhë, Ebu Sufjan ibën Harithi e kishte kapur prej litari, ai thoshte: Unë jam Pejgamber nuk jam gënjeshtar, unë jam biri i Abdul Mutalibit.

    Përcillet nga Abasi, Allahu qoftë i kënaqur me të, se ai ka thënë për trimërinë e Pejgamberit, alejhi salatu ue selam, në ditën e Hunejnit: Kur u takuan muslimanët me mushrikët, muslimanët filluan të ikin, Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, filloi të nxisë mushkën e tij kah mushrikët. Unë e kapja prej litari që ta ndali nga dëshira që të mos shpejtonte.

    Imam Buhariu dhe Muslimi, Allahu i mëshiroftë, nga Enes ibën Maliku, Allahu qoftë i kënaqur me të, se ka thënë: “Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, ka qenë njeriu më i mirë, ai ishte më fisniku, ai ishte më trimi nga njerëzit! Një natë banorët e Medinës u trishtuan nga një zë. Disa njerëz u nisën kah ana e zërit, ata e takuan Pejgamberin, salallahu alejhi ue selem, ai i kishte parakaluar tek vendi i zërit. Ai ishte mbi një kalë të Ebu Talhasë, pa samarë në qafën e tij, kishte varur shpatën, ai tha: “Nuk jeni kujdesur, nuk jeni kujdesur” .

    Këto ishin disa nga virtytet e shtrenjta dhe cilësitë e larta dhe të ndershme me të cilat e zbukuroi Allahu i Madhëruar të Dërguarin e Tij, alejhi salatu ue selam.

    Dr. Ahmed Ferid   

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

     

     

     

     

  • MOSRESPEKTIMI I PRINDËRVE

    MOSRESPEKTIMI I PRINDËRVE

    E drejta e prindërve është e madhe, pozita e tyre në fenë e Allahut është shumë e lartë, respektimi i tyre ka ardhur paralel me teuhidin, mirënjohja e tyre ka ardhur paralel me mirënjohjen e Allahut, ndërsa bamirësia ndaj tyre është një prej veprave më të mëdha dhe më të dashura tek Allahu. Respektimi i prindërve është prej moralit të pejgamberëve, në të përpiqen dhe këmbëngulin njerëzit e mirë, të gjitha fetë qiellore janë në pajtim rreth detyrimit të tij dhe mendja e shëndoshë e pohon atë.

    Allahu, azze ue xhel, thotë: “Adhuroni Allahun dhe mos i shoqëroni Atij asgjë (në adhurim); silluni mirë me prindërit”. (En-Nisa: 36)

    “Zoti yt ka urdhëruar, që të mos adhuroni askënd tjetër përveç Atij dhe, që të silleni mirë me prindërit. Nëse njëri prej tyre ose të dy arrijnë pleqërinë te ti, mos u thuaj atyre as “uh!”, mos i kundërshto, por drejtoju atyre me fjalë respekti. Lësho para tyre krahët e përuljes prej mëshirës dhe thuaj: “O Zoti im, mëshiroji ata, ashtu siç më kanë rritur, kur unë isha i vogël”. (El-Isra: 23-24)

    “Ne e kemi urdhëruar njeriun që t’i nderojë prindërit e vet. Nëna e ka mbartur atë, duke duruar mundim pas mundimi, e ndarja e tij (nga gjiri) është brenda dy vitesh. Ne i thamë atij: “Bëhu falënderues ndaj Meje dhe prindërve të tu! Tek Unë do të ktheheni të gjithë”. (Lukman: 14)

    Ibën Abasi, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Tri ajete të Kur’anit kanë zbritur si ajete ku në to vepra nuk pranohet pa veprën tjetër e cila ka ardhur paralele me të:

    Ajeti i parë: “Bindjuni Allahut, bindjuni të Dërguarit”. (En-Nisa: 59), kush i nënshtrohet Allahut dhe nuk i nënshtrohet të Dërguarit të Tij, alejhi salatu ue selam, nuk pranohet nënshtrimi i tij ndaj Allahut.

    Ajeti i dytë: “Faleni namazin, jepeni zeqatin”. (El-Bekare: 43) kush falet dhe nuk e jep zeqatin nuk i pranohet namazi i tij.

    Ajeti i tretë: “Bëhu falënderues ndaj Meje dhe prindërve të tu”. (Lukman: 14) kush e falënderon Allahun dhe nuk i falënderon prindërit nuk i pranohet falënderimi që ia bën Allahut”.

    Prej argumenteve të lartpërmendura na bëhet e qartë se respektimi i prindërve është detyrim i çdo njeriut, ndërsa mosrespektimi i tyre është mëkat prej mëkateve të mëdha.

    I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, thotë: “A dëshironi t’ju tregoj për mëkatet më të mëdha?” . Këtë e përsëriti tri herë. Sahabët i thanë: “Po, o i Dërguar i Allahut”. Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, tha: “Bërja shirk (shok) Allahut dhe mosrespektimi i prindërve…”

    Përcillet nga Abdullah ibën Mesudi, Allahu qoftë i kënaqur me të, të ketë thënë: “E kam pyetur Pejgamberin, salallahu alejhi ue selem, se cila vepër është më e mira. Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, u përgjigj: “Falja e namazit në kohën e vet”. I thashë: “Pastaj cila?”. Tha: “Respektimi i prindërve”. I thashë: “Pastaj cila?” Tha: “Xhihadi në rrugën e Allahut”.

    Në këtë hadith dhe në disa të tjera vërejmë se Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, i ka dhënë përparësi respektimit të prindërve ndaj xhihadit.

    Abdullah ibën Amri, Allahu qoftë i kënaqur me të, përcillet të ketë thënë: “Ka ardhur një person tek i Dërguari i Allahut, salallahu alejhi ue selem, dhe ka kërkuar leje që të marrë pjesë në xhihad. Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, e pyeti: “A i ke të gjallë prindërit?”. Ai iu përgjigj: “Po”. Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, i tha: “Xhihadi yt është tek ata”.

    Gjithashtu, transmetohet nga Enesi, Allahu qoftë i kënaqur me të, se ka thënë: “Ka ardhur një person te Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, dhe i tha: “Me të vërtetë unë kam dëshirë për të luftuar (për xhihad), mirëpo nuk po kam mundësi”. Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, i tha: “A e ke ndonjërin prej prindërve gjallë?”. Ai tha: “Po, nënën time”. Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, iu përgjigj: “Rregulloji marrëdhëniet me Allahun duke i respektuar prindërit. Nëse e bën një gjë të tillë (nëse i respekton prindërit), atëherë ti ke bërë haxhin, umren dhe xhihadin”.

    Përcillet se një njeri ka ardhur tek Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, dhe e ka pyetur: “O i Dërguar i Allahut, unë kam dëshirë që të luftoj në rrugën e Allahut dhe kam ardhur te ti që të konsultohem.” Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, i tha: “A e ke gjallë nënën?”. Tha: “Po”. Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, i tha: “Kryej nevojat e nënës tënde, se me të vërtetë Xheneti është tek këmbët e saj”.

    Me një transmetim tjetër qëndron se Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, e ka pyetur: “A i ke prindërit gjallë?”. I thashë: “Po”. Atëherë i tha: “Kryeji nevojat e tyre, se me të vërtetë Xheneti është nën këmbët e tyre”.

    Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, me një hadith tjetër na sqaron se mosrespektimi i prindërve është shkak i përshpejtimit të dënimit në dynja para atij në ahiret: “Allahu çdo mëkatit që e bën robi mund t’ia vonojë dënimin deri në Ditën e Kiametit, përveç mëkatit të mosrespektimit të prindërve të cilin e përshpejton në dynja para se t’i vjen në ahiret”.

    Kab el Ahbar, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Allahu ia përshpejton shkatërrimin atij që është mosrespektues i prindërve që t’ia përshpejton atij dënimin në dynja dhe Allahu i shton në jetë atij që është respektues i prindërve, që ky i fundit të shton në respekt dhe në mirësi ndaj tyre dhe të shpenzon për ta kur kanë nevojë”.

    Është pyetur Kab el Ahbar, Allahu e mëshiroftë, se çka do të thotë mosrespektim i prindit? U përgjigj: “Kur ndonjëri prej prindërve e urdhërojnë fëmijën me ndonjë urdhër, ai nuk i respekton. Kur ndonjëri prej të dyve i kërkojnë diçka, fëmija nuk ua jep dhe kur e detyrojnë me ndonjë përgjegjësi, fëmija i tradhton”.

    Ebu Hurejra, Allahu qoftë i kënaqur me të, thotë: Erdhi një njeri tek i Dërguari i Allahut dhe i tha: “O i Dërguari i Allahut, cili është njeriu më i denjë për sjellje të mirë ndaj tij? Ai iu përgjigj: “Nëna jote”. Tha: Pastaj cili? U përgjigj: “Nëna jote”. Tha: pastaj? U përgjigj: “Nëna jote” . Ai tha përsëri: Pastaj? Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, u përgjigj: “Babai yt”.

    Ky hadith na mëson se nëna meriton bamirësi tri herë më tepër se babai, për shkak vështirësive që ka në bartjen e fëmijës në barkun e saj, pastaj lindjes, pastaj dhënies gji e tjera. Plot prej baballarëve kur e dëgjojnë këtë hadith preken se pse nënës i jepen tri hise në respekt e babës i jepet vetëm një hise. Prindi duhet ta dijë se nëna e ka bartur fëmijën në barkun e saj nëntë muaj me vështirësi të njëpasnjëshme dhe sa më tepër që është zhvilluar fetusi i ka shtuar asaj barrën dhe mundimin. Ajo e ka lindur atë me plotë dhimbje duke iu ekspozuar vdekjes. Ajo të gjitha shpresat e saj i ka të varura për këtë fëmijë në të cilin sheh lumturinë e jetës dhe bukuritë e saj. Pastaj kjo nënë i shërben fëmijës ditë e natë, e ushqen me shëndetin e saj, e çlodhë me të lodhurit e saj, qumështi i saj është ushqim për të, kujdesi i saj është shtëpi për të, kraharori dhe duart e saj janë shtrat për të, e mbron dhe përkujdeset për fëmijën e saj, uritet për të ngopur atë, rri pa gjumë që ai të flejë. Është e mëshirshme me fëmijën e saj, përdëllimtare ndaj tij. Kur mungon ajo, fëmija atë e thërret, nëse e godet ndonjë gjë e padëshiruar te nëna e tij kërkon ndihmë. Mendon se tërë e mira burimin e ka tek ajo dhe se e keqja nuk mund ta godet kur është në përqafimin e saj ose kur ajo e vështron me syrin e saj.

    Përcillet se Ibën Omeri, Allahu qoftë i kënaqur me të, e kishte pa një djalë që e kishte hipur nënën e vet mbi shpinë dhe po e bënte tavafin rreth Qabesë. Ky djalosh më vonë e pyeti Ibën Omeri se me atë vepër të cilën e veproi a e ka larë borxhin që e ka ndaj saj? Ibën Omeri u përgjigj: “Me këtë vepër nuk ke mundur ta lash asnjë dhembje prej dhembjeve që i ka përjetuar gjatë shtatzënisë, mirëpo ke vepruar shumë mirë për shkak se Allahu edhe për veprat e vogla shpërblen shumë “.

    Pejgamberi, salallahu alejhi ue selem, me një hadith thotë: “Tre lutje janë të pranuara dhe në të nuk ka aspak dyshim: Lutja e të dëmtuarit, lutja e udhëtarit dhe lutja e prindërve”.

    Ky hadith është nxitës për prindërit që t’i luten Allahut për fëmijët e tyre që Allahu t’i udhëzojë dhe t’i drejtojë dhe t’ua shtojë atyre respektimin e prindërve dhe po ashtu është hadith paralajmërues për ta që mos t’i mallkojnë fëmijët siç është traditë tek ne kur fëmija nuk e respekton prindin ai nguron që ta mallkojë fëmijën e vet dhe harron se lutja e tij pranohet dhe se ajo mund të jetë shkak që fëmija asnjëherë mos të drejtohet në rrugë të drejtë.

    Sot në shoqëritë tona vërejmë shumë dukuri negative të mosrespektimit të prindërve, dukuri të cilat nuk kanë qenë prezent më herët, mirëpo mjetet e informimit, devijimet në moral, besimi i dobët, largimi prej fesë së Allahut, etj., kanë ndikuar që ato të shtohen. Në vazhdim do t’i përmendi disa prej këtyre dukurive dhe shkaqet të cilat çojnë deri në mosrespektimin e prindërve.

    Prej dukurive të mosrespektimit të prindërve janë:

    – Pikëllimi dhe bërja e prindërve për të qarë, qoftë ajo me vepër apo me thënie.

    – Vrazhdësia ndaj tyre, edhe atë me ngritjen e zërit dhe thënien e fjalëve jo të hijshme, ndërsa Allahu na porosit dhe thotë: “mos i kundërshto, por drejtoju atyre me fjalë respekti”. (El-Isra: 23)

    – Zemërimi dhe irritimi prej urdhrave të tyre. Allahu na edukoi dhe na mësoi që t’i largohemi kësaj vepre: “mos u thuaj atyre as “uh!”. (El-Isra: 23)

    – Urdhërimi i tyre. Ka prej njerëzve të cilët i urdhërojnë nënat që t’i pastrojnë shtëpitë, t’i lajnë rrobat, të përgatitin ushqim, e kështu me radhë. Kjo vepër nuk i ka hije të veprohet posaçërisht nëse ajo është e sëmurë, plakë ose e pamundur. Nëse nëna ngrihet vetë dhe i kryen këto vepra vullnetarisht nuk ka gjë, fëmijës i takon atëherë ta falënderojë dhe të bëjë lutje për të.

    – Refuzimi i ushqimit të cilin e përgatit nëna. Kjo vepër në vete i përmban dy ndalesa. E para, nënçmimi i ushqimit dhe kjo nuk lejohet. Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, nuk ka nënçmuar asnjëherë asnjë lloj ushqimi, atij kur i pëlqente e hante kur nuk i pëlqente nuk e hante. Ndalesa e dytë është në atë se kjo vepër aludon në moral të ulët me nënën tënde.

    – Lënia e ndihmës së tyre rreth nevojave të shtëpisë. Disa fëmijë këtë vepër e shohin si mangësi në burrëri dhe vepër jo të lavdëruar. Disa vajza i shohin nënat e tyre se si mundohen duke i kryer punët e shtëpisë dhe asnjëherë nuk ngrihen që t’i ndihmojnë, madje ka prej tyre që flasin në telefon me shoqet e tyre me orë të tëra dhe aspak nuk u shkon mendja t’i dalin në krah nënave të tyre.

    – Mosmarrja dhe mosrespektimi i mendimit të prindërve. Ka disa fëmijë të cilët nuk këshillohen me prindërit për çështjet e tyre kryesore në jetë, si martesa, fejesa, shkollimi, etj. I vëren se si këshillohen me shokët e tyre, me të afërmit të tyre, me gratë e tyre dhe harrojnë se prindërit e tyre e kanë kaluar këtë periudhë të jetës më herët se ata dhe kanë përvojë të mjaftueshme që ta këshillojnë fëmijën e tyre për atë problem.

    – Nxitja e problemeve para prindërve, edhe atë qoftë me vëllezërit, me gruan, me fëmijët apo me dikë tjetër.

    – Qortimi i prindërve para njerëzve dhe përmendja e mangësive të tyre. Ka prej fëmijëve kur dështon në ndonjë çështje, si në shkollë për shembull, i akuzon prindërit se ata janë fajtor për dështimin e tij në jetë dhe se ata nuk i kanë kushtuar rëndësi të veçantë problemeve të tij, e kështu me radhë. Është e vërtetë se ndonjëherë prindërit mund të jenë shkaktar, mirëpo jo gjithmonë. Prandaj njeriu gabimet e veta duhet t’ia adreson vetvetes e jo të tjerëve dhe të tenton që të kërkon ndihmë prej prindërve të vet që ata t’i ndihmojnë dhe ta këshillojnë me atë çka është më mirë për të.

    – Mallkimi i prindërve dhe sharja e tyre. Kjo veprohet në mënyrë direkte ose në mënyrë indirekte duke ia sharë ndokujt tjetër prindin e në fakt me këtë vepër e shanë prindin e vet. Abdullah ibën Amru, Allahu qoftë i kënaqur me të, na përcjell se Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, ka thënë: “Prej mëkateve të mëdha është sharja e njeriut prindërit e vet”. Tha njëri prej atyre që ishin prezent: “O i Dërguar i Allahut, a ka njeri i cili e shan prindin e vet?”. Pejgamberi, alejhi salatu ue selem, iu përgjigj: “Po. Kur njeriu e shan babën e ndokujt e ka sharë babën e vet dhe kur njeriu e shan nënën e ndokujt e ka sharë nënën e vet”.

    – Humbja e autoritetit të prindërve. Ka prej fëmijëve të cilët ia humbin autoritetin prindërve duke ua cekur mangësitë, duke i treguar të tjerëve për të metat e prindërve të tyre në moral, e kështu me rrallë dhe kjo pa dyshim se është prej mosrespektimit të prindërve.

    –Kërkesat e tepërta prej anës së fëmijëve. Ka fëmijë të ndikuar prej rrethit ku jetojnë i kërkojnë prindërve të tyre gjëra të ndryshme, si blerjen e veturës, blerjen e shtëpisë, martesën e tij, e kështu me radhë. Prindi i shkretë ndoshta nuk ka mundësi që t’ia plotëson kërkesat e tij, prandaj detyrohet që të punon orë shtesë vetëm e vetëm ta kënaq të birin e vet.

    – Dhënia përparësi gruas para prindërve. Ka prej njerëzve të cilët i nënshtrohen urdhrit të gruas, kurse urdhrat dhe nevojat e prindërve i anashkalojnë. Po ashtu ka prej tyre që ia shfaqin dashurinë gruas para prindërve, a prindërit e mjerë asnjëherë ndoshta nuk dëgjojnë prej fëmijës së tyre fjalë të ëmbla se sa i do ata dhe sa i respekton ata.

    Përcillet nga Enes ibën Maliku, Allahu qoftë i kënaqur me të, se si një djalosh në kohën e Pejgamberit, alejhi salatu ue selam, i quajtur Ilkame, ka qenë adhurues i madh, dorëdhënës i njohur dhe se si, pas një kohe ishte sëmurë, ndërsa gruaja e tij kishte shkuar te Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, për të treguar se burri i saj ishte para vdekjes. Duke dashur që t’i njoftonte për gjendjen e tij, Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, dërgon Bilalin, Suhejbin dhe Amarin që ta shikojnë gjendjen e tij dhe t’ia rikujtojnë shehadetin para se të vdes. Filluan t’ia përsërisin mirëpo diçka e pengonte që ta shqiptojë. Pastaj ata e dërguan Bilalin që ta lajmëronte Pejgamberin, alejhi salatu ue selam, për gjendjen e tij të rëndë, ndërsa Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, pyeti: “A i ka prindërit”? I thanë: Babai i ka vdekur, ndërsa nëna është një plakë e lodhur. Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, tha: “O Bilal, shko te nëna e Ilkames bëji selam dhe thuaji, nëse vendosë që të vijë tek unë apo nëse dëshiron që unë të shkoj tek ajo?” Kur shkuan te plaka ajo tha: Unë do të shkoj tek ai. E mori shkopin dhe shkoi te Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, dhe i dha selam, Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, i tha: “Bëhu e sinqertë, sepse nëse më gënjen do të më zbresë shpallje nga Zoti: Ilkameja si ishte me ty?” Tha: O i Dërguari i Allahut, është falur, ka agjëruar, ka dhënë lëmoshë. I tha, alejhi salatu ue selam: “Si ishte me ty?” Tha: O i Dërguari i Allahut, unë jam e hidhëruar me të. Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, tha: “Pse”? Tha: Gruas së tij i ka dhënë përparësi ndaj meje, atë e ka dëgjuar, kurse mua më ka kundërshtuar. Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, i tha: “Hidhërimi i nënës së tij ia ka ndalur gjuhën nga dëshmia se nuk ka të adhuruar tjetër përveç Allahut”. Pastaj i tha Bilalit: “Ndize një zjarr që ta hedh në të”. Atëherë ajo tha: O i Dërguari i Allahut, fryti i zemrës të digjet para duarve të mia? Si ka mundësi që zemra ime të durojë? Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, i tha: “Zjarri i Xhehenemit është më i fortë dhe i vazhdueshëm, e nëse bëhesh e kënaqur ndaj tij, Allahu do ta falë”. Ajo pranoi dhe tha: O i Dërguari i Allahut, dëshmoj para Allahut dhe para teje dhe atyre që janë prezent se unë jam i kënaqur ndaj Ilkames. Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, tha: “O Bilal, shko dhe shiko se a mundet Ilkameja të thotë: La ilahe il-lallah? Se ndoshta nëna e Ilkames e ka thënë atë që nuk është në zemrën e saj, duke u turpëruar para Pejgamberit, alejhi salatu ue selam.” Bilali hyri aty the tha: Hidhërimi i nënës së saj e ka ndaluar gjuhën e tij nga të dëshmuarit. Pasi ajo u pajtua me të, gjuha iu lirua dhe ai atë ditë vdiq, e pastruan dhe Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, ia fali namazin, pastaj para varrit u ngrit dhe tha: “O muhaxhirë e ensarë, atë që i jep përparësi gruas para nënës së tij, Allahu e mallkoftë dhe nga ai nuk pranohet asgjë”.

    – Të distancuarit prej tyre dhe mbarja e përmendjes së prejardhjes së tyre. Kjo është një prej dukurive më negative të mosrespektimit të prindërve. Disa fëmijëve kur i rritet pozita e tyre shoqërore, bëhen drejtorë apo ministra apo arrijnë deri në ndonjë pozitë të lartë, turpërohen prej përmendjes së prindërve të tyre e veçanërisht nëse ata janë të paarsimuar. Kjo aludon në mendje të sëmurë, moral të devijuar dhe besim të dobësuar. Harron i mjeri se ai prind të cilin i vjen turp ta përmend ka punuar ditë e natë që ta arsimojë, harron i mjeri se nëna e tij ka qenë ajo e cila ia ka larë rrobat, e ka ushqyer, etj., vetëm se ai të arrijë deri në këtë pozitë të cilën mendon se e ka arritur me djersët e veta dhe pa ndihmën e askujt.

    – Vendosja e tyre në shtëpi pleqsh. Me këtë vepër arrihet kulmi i çdo të keqes dhe ai i cili e bën këtë vepër pa dyshim se kurrë nuk do të sheh mirësi. Sot numri i këtyre shtëpive rritet në mesin tonë si rezultat i kërkesave të mëdha që i bëjnë fëmijët për prindërit e tyre, mirëpo mos të harrojnë se si veprojnë sot me prindin ashtu do të veprojë fëmija me të kur të plaket.

    – Rrahja e tyre, largimi prej tyre në pleqëri dhe shpresa për vdekjen e tyre. Ka prej fëmijëve që i rrahin prindërit e tyre dhe ka prej atyre që mezi presin të vdesin që t’ia marrin pasurinë ose të lirohen prej tyre nëse janë të sëmurë apo të varfër.

    Këto ishin disa prej dukurive më kryesore të cilat janë të shpërndara në shoqërinë tonë dhe në vazhdim do t’i përmendim edhe disa prej shkaqeve që ndikojnë në mosrespektimin e prindërve.

    Shkaqet e mosrespektimit të prindërve janë të shumta:

    – Injoranca dhe mosdija

    Injoranca është sëmundje vrasëse, ndërsa injoranti është armik i vetvetes. Njeriu kur e injoron realitetin e respektimit të prindërve, kur e injoron shpërblimin dhe dënimin e tij në dynja dhe ahiret, shumë lehtë mund të bie në mëkatin e mosrespektimit të prindërve.

    – Edukata e keqe dhe jo e drejtë

    Prindërit kur nuk i edukojnë fëmijët e tyre në devotshmëri, mirësi dhe respekt, pa dyshim se fëmijët më vonë do të rebelohen ndaj prindërve të tij.

    –Kundërshtimi në vepra

    Ndodh që prindi fëmijën e tij ta merr ta mëson se duhet të falet, nuk duhet të gënjen, të jetë i drejtë, e kështu me radhë, mirëpo ai vet si prind nuk i vepron këto vepra. Kur fëmija sheh se prindi nuk falet ndërsa ai e nxit atë që të falet, kur e vëren se gënjen, ndërsa nxit në fisnikëri dhe në besnikëri, mos të prese se ai fëmijë do ta dëgjojë dhe respektojë urdhrin dhe këshillën e tij.

    – Shoqëria e keqe e fëmijëve

    Pejgamberi, alejhi salatu ue selam, thotë: “Njeriu është në fenë e shokut te vet, pra kini kujdes cilin e merrni për shok”. Shoqëria është një ndër shkaqet kryesore që ta shkatërrojë edukatën e fëmijës dhe për këtë shkak prindi duhet të jetë i kujdesshëm se me kë shoqërohet fëmija i tij.

    – Mosrespektimi i prindit ndaj prindërve të vet

    Zakonisht kjo është një prej shkaqeve kryesore të mosrespektimit të prindërve. Kur fëmija e sheh prindin se nuk i respekton prindërit e vet, atëherë edhe ai kur ta arrijë pleqërinë nuk do t’i respekton dhe po ashtu nuk duhet harruar edhe faktin se shpërblimi vjen sipas veprës që e vepron.

    – Dallimi mes fëmijëve

    Njeriu nuk mundet që t’i dojë fëmijët në masë të njëjtë dhe kjo nuk bie në kundërshtim me fenë e Allahut. Shembull më të mirë e kemi Jakupin, alejhi selam, i cili e donte Jusufin, alejhi selam, më së shumti se sa fëmijët e tjerë. Problemi ndodh atëherë kur prindi nuk ia jep të gjithë fëmijëve të vet të drejtat proporcionalisht dhe e favorizon njërin para tjetrit, kjo nuk lejohet në fenë e Allahut dhe kjo është një prej shkaqeve që fëmija më vonë të rebelohet kundër prindërve të tij.

    – Morali i keq i gruas

    Allahu mund ta sprovojë njeriun me ndonjë grua e cila posedon moral të keq, nuk i frikohet Allahut, nuk i respekton të drejtat dhe e nxit burrin që të rebelohet kundër prindërve, t’i nxjerr prej shtëpisë apo mos t’i respektojë, e kështu me radhë.

    – Mospasja e përvojës si prind

    Disa fëmijë nuk e kuptojnë realitetin se çka do të thotë të jesh prind. Për këtë shkak i vëren se nuk u intereson për ndjenjat e prindit dhe mërzitë e tij, natën vonohen apo ndoshta nuk u tregojnë aspak se ku shkojnë, ndërsa prindi i shkretë i pret tanë natën derisa të kthehen dhe t’i sheh se janë mirë. Mirëpo kur bëhen ata vetë prindër atëherë i vërejnë gabimet dhe gjurmët e gabimeve të tyre tek fëmijët e tyre.

    Këto ishin disa prej shkaqeve të mosrespektimit të prindërve. E lus Allahun që të na bëjë prej atyre që i respektojnë prindërit në veçanti dhe të gjithë njerëzit në përgjithësi.

    Respekti i prindit dhe bamirësia është edukatë e Pejgamberit tonë, alejhi salatu ue selam, dhe pejgamberëve tjerë para tij. Ne si muslimanë duhet t’i pasojmë ata dhe të marrim shembull prej tyre, e jo prej artistëve, këngëtarëve, etj., të cilët janë njerëz me moral më të shëmtuar dhe degjeneruar.

    Është shembulli me Nuhin, alejhi selam, i cili bënte lutje dhe kërkonte falje për ta. Allahu, azze ue xhel, e përmendi në Kur’an shembullin e tij dhe tha: “O Zoti im, falmë mua dhe prindërit e mi, si dhe çdo besimtar, që kërkon strehim në shtëpinë time! Fali të gjithë besimtarët e besimtaret”. (Nuh: 28)

    Po ashtu kemi shembull edhe në Ibrahimin, mikun e Allahut, babanë e pejgamberëve, prijësin e besimdrejtëve kur i drejtohet babait të vet me fjalë të buta dhe të ëmbla edhe pse ai ishte i pafe. “O babai im” i thoshte atij duke e thirr që vetëm Allahun ta adhurojë dhe ta lë shirkun. Pasi që ai nuk pranoi dhe iu kërcënua me rrahje e persekutim, Ibrahimi nuk shtoi më tepër se fjalën: “Qofsh i lirë prej meje! Unë do ta lus zotin tim për të falur ty”. (Merjem: 47)

    Mos ta harrojmë Ismailin të birin e Ibrahimit, alejhi selam, shembullin më të mirë për respekt të prindërve në historinë e njerëzimit. Kur i tha baba i vet: “O djali im, kam parë ëndërr se duhet të të flijoj”. (Es-Safat: 102) Ismaili iu përgjigj: “O ati im, vepro ashtu siç je urdhëruar! Dashtë Allahu, unë do të jem i durueshëm!”. (Es-Safat: 102)

    Allahu po ashtu e lavdëroi Jahja ibën Zekerija kur tha për të: “Edhe i sjellshëm ndaj prindërve të vet, nuk ishte kryelartë e i padëgjueshëm”. (Merjem: 14)

    Dhe po ashtu e lavdëroi edhe Isën, alejhi selam, kur për ta tha: “Dhe që të jem i mirë ndaj nënës sime dhe nuk më ka bërë të ashpër dhe të padëgjueshëm”. (Merjem: 32)

    Allahu në këtë kuptim regjistroi shembuj të shumtë në Librin e tij.

    Kështu ishin edhe selefi i këtij umeti, njerëzit më të kujdesshëm në bamirësinë ndaj prindërve. Ebu Hurejra, Allahu qoftë i kënaqur me të, kur dëshironte të dalë prej shtëpie ndalej në prag të derës dhe thoshte: “Paqja, mëshira dhe bekimi i Allahut qofshin mbi ty oj nëna ime”. Ajo i thoshte: “Edhe mbi ty qoftë paqja, mëshira dhe bekimi i Allahut, o biri im”. Ai përsëri thoshte: “Allahu të mëshiroftë ashtu si je kujdesur për mua kur isha i vogël”. Ajo ia kthente: “Allahu të mëshiroftë për bamirësinë tënde ndaj meje pasi që u rrite”.

    Një ditë nëna e Abdullah ibën Mesudit kërkoi ujë prej tij. Ai shkoi për të sjellë ujë dhe pasi kthehet e gjeti nënën duke fjetur. U ul pranë saj dhe priti deri në mëngjes me ujë në dorë. Nuk e zgjoi prej gjumi për mos ta penguar e as që u kthye sepse ajo mund të zgjohej, të kërkoj ujë dhe të mos gjente. Vini re rastit të Hasen Temimit i cili deshi të mbys një akrep, e pasi që nuk arriti të mbys, akrepi u fut në një vrimë në shtëpinë e tij. Vuri dorën në vrimë dhe e mbylli atë, mirëpo e kafshoi atë akrepi. I tha dikush atij: “Pse veprove ashtu?”. Ai u përgjigj: “U frikova që mos të dalë nga vrima dhe ta kafshojë nënën time”.

    Ibën Aun el Muzenin, Allahu e mëshiroftë, e thirri një ditë nëna e tij e ky iu përgjigj me zë të lartë për ta dëgjuar ajo. Ai u pendua për këtë gjest dhe në shenjë pendimi liroi dy robër.

    Për bamirësinë e selefit ndaj nënës ka pasqyrime të shkëlqyera e raste të shumta që nuk mund të përmenden të gjitha në këtë vend, por mund vetëm të jepet shenjë për mirëbërësin e tyre të madhe duke përmendë disa raste. Po qe se shikojmë me sy vështrues në gjendjen tonë do të shohim mangësi të madhe në sjelljen me baballarët dhe nënat tona e ndoshta ndonjëri edhe nuk i respekton ata, Allahu na mbrojttë.

    E lus Allahun me emrat e Tij të bukur dhe cilësitë e Tij të larta t’i mëshirojë prindërit tanë, t’ua falë atyre mëkatet dhe prej tyre që janë të gjallë Allahu i mëshiroftë, i shëroftë dhe i udhëzoftë. Ndërsa prej atyre që janë të vdekur Allahu i mëshiroftë, varrin ua ndriçoftë dhe në Xhenet na bashkoftë.

    Përgatiti dhe përktheu: Irfan JAHIU

     

  • NGA BIOGRAFITË DHE JETËSHKRIMET E HAFËZËVE

    NGA BIOGRAFITË DHE JETËSHKRIMET E HAFËZËVE

    Myslimani vetvetiu e di vlerën e nxënies përmendsh të Kuranit dhe pozitën e lartë të hafëzit. Grumbullimi i argumenteve dhe i vlerave veç e forcojnë dhe e shtojnë këtë botëkuptim.

    Kur këtyre u shtohen shembuj të gjallë dhe praktikë, atëherë shtohet edhe më tepër bindja e njeriut për aftësinë e tij, për ta shndërruar këtë botëkuptim në realitet të prekshëm. Dëshminë më të mirë për këtë që po e them e gjejmë në Kuran dhe në Sunet, aty janë përmendur rrëfime dhe shembuj të ndryshëm për të marrë mësime dhe udhëzime.

    Shembujt që do t’i përmend në vazhdim nga jetëshkrimi dhe biografitë e hafëzëve, shpresoj të bëhen udhërrëfim dhe model për të rinjtë.

    – Nga jetëpërshkrimi i të rinjve:

    Amër ibn Seleme , edhe pse i ri në moshë, interesohej shumë ta mësonte Kuranin. I priste udhëtarët që ktheheshin prej te Pejgamberi, alejhi selam, u shkonte afër dhe dëgjonte prej tyre atë që kishin mësuar nga Kurani. Për një kohë të shkurtër u bë më i miri te fisi i tij, saqë e angazhuan imam të tyre në namaz. Ai e tregon rastin e tij dhe thotë: “Në vendin ku jetoja kalonin udhëtarët që ktheheshin prej Pejgamberit, alejhi selam. U shkoja afër, e dëgjoja prej tyre Kuranin, derisa mësova diçka prej tij. Njerëzit e prisnin çlirimin e Mekës që të deklaroheshin për Islamin e tyre dhe, kur erdhi koha, shkonte ndonjëri prej tyre te Pejgamberi, alejhi selam, dhe i thoshte: ‘O i Dërguari i Allahut, unë jam nga delegacioni i filan fisit, erdha të lajmëroj për Islamin e tyre. Një ditë shkoi babai im ta lajmëronte Pejgamberin, alejhi selam, për Islamin e fisit të vet dhe, kur u kthye, u tha që Pejgamberi, alejhi selam, i kishte thënë atij: ‘Le t’ju prijë në namaz ai që di më shumë prej Kuranit.’ Njerëzit filluan të shikonin se kush dinte më shumë Kuran, nuk gjetën dikë tjetër që dinte më shumë Kuran se unë. Më dhanë përparësi t’u prija atyre në namaz edhe pse në moshë isha shumë i ri.”[1]

    Kur një i ri sot e lexon shembullin e lartpërmendur, ka për t’u mahnitur me këtë sahab se si kujdesej ta mësonte përmendsh Kuranin dhe ta studionte atë, edhe pse nuk i kishte mjetet dhe mundësitë që i kemi sot. Nuk kishte as incizime apo mësues të Kuranit që ia kushtonin kohën vetëm atij, madje as Kurani nuk ishte i përmbledhur në Mus’haf që ta kishte më të lehtë për lexim dhe mësim. Megjithatë arriti deri në atë shkallë saqë e caktuan imam të fisit të vet.

    Të njëjtin kujdes e shohim te Zejd ibn Thabiti. Fisi i tij shkonin te Pejgamberi, alejhi selam, dhe krenoheshin me të arriturat e Zejdit. Rreth asaj që ndodhi tregon Zejdi dhe thotë: “Fisi im i thanë Pejgamberit, alejhi selam: ‘Ky djalosh është nga fisi Beni Nexhar, i di përmendsh mbi dhjetë sure nga Kurani që ty të zbriti.’ Pejgamberit, alejhi selam, i erdhi mirë ky fakt dhe tha: ‘O Zejd, mësoje shkrim-leximin e gjuhës hebreje, se, pasha Allahun, nuk u besoj çifutëve kur i shkruajnë letrat që i drejtoj te paria e tyre.’ Kështu, e mësova shkrim-leximin e gjuhës hebreje për pesëmbëdhjetë net dhe e përvetësova atë, e më pas ia lexoja letrat Pejgamberit, alejhi selam, që ia dërgonin çifutët dhe i ktheja ato nëse Pejgamberi, alejhi selam, e kërkonte atë.”[2]

    Një i ri tjetër, madje sa i kishte kaluar të dhjetat, quhej el-Bera ibn Azibi h. Ai thoshte: “Derisa emigroi te ne Pejgamberi, alejhi selam, në Medinë, unë i pata mësuar disa nga suret e shkurtra (prej sures Kaf e deri në fund të Mus’hafit).”[3]

    Abdusamed ibn Abdurrahman ibn Ebu Rexha el-Belviju (vdiq, më 619 h.), e kishte lexuar përmendsh Kuranin para babait të tij. Po ashtu, lexoi me babanë e tij një numër të konsiderueshëm të librave. Kur u bë diku dhjetëvjeçar, babai i ndërroi jetë.[4]

    Alij ibn Hibetullah el-Xhumejziju (vdiq më 649 h.) u bë hafëz në moshën dhjetëvjeçare.[5]

    Mexhdudin Ebu Berekat ibn Tejmije (vdiq më 652 h.) mori dije dhe e mësoi përmendsh Kuranin te mixha i tij, Hatib Fahrudini, më pas, së bashku me djalin e mixhës, Sejfudinin, që ishte në moshën e adoleshencës, u nisën për të kërkuar dije.[6]

    Zejd ibn Hasen Taxhudin el-Kindiju (vdiq më 613 h.) e lexoi përmendsh Kuranin para dijetarit Ebu Muhamed Sibt el-Hajati kur i kishte veç shtatë vjet. Imam Dhehebiu thotë që është rast i rrallë, dhe fakti që e karakterizoi ishte se i lexoi dhjetë kiraetet (llojet e leximeve) duke qenë dhjetë vjeç.[7]

    Ebu Shame (vdiq më 665 h.) e mësoi përmendsh Kuranin kur ishte i vogël, ndërsa kiraetet i përfundoi te hoxha i tij es-Sahaviju dhe të tjerët, kur i kishte shtatëmbëdhjetë vjet.[8]

    Ebu Bekr el-Miksatiju (vdiq më 713 h.) u bë hafëz i Kuranit para se t’i mbushte të njëzetat.[9]

    Hamza ibn Habibi (vdiq më 158 h.) thotë për veten e tij: “Linda në vitin tetëdhjetë hixhrij, ndërsa u bëra hafëz i Kuranit kur i kisha pesëmbëdhjetë vjet.”[10]

    Halef ibn Hisham ibn Thalebi (vdiq më 229 h.) doli prej Bagdadit kur i kishte nëntëmbëdhjetë vjet dhe nuk kishte në Bagdad hafëz më të mirë se ai.[11]

    Mekij ibn Ebu Talibi (lindi më 355 h.), lexoi përmendsh Kuranin me gjithë kiraetet para hoxhës së tij, Ibn Galbuni, në vitin 376 hixhrij, d.m.th kur i kishte njëzet e një vjet.[12]

    Ebu Alij el-Ehvaziju (lindi më 362 h.), u dallua qysh në fëmijëri me transmetimet e leximeve të Kuranit. Lexoi përmendsh Kuranin para hoxhës së tij, Kalunit, në vitin 378 hixhrij, kur i kishte gjashtëmbëdhjetë vjet.[13]

    Ebu Bekr Nakashi (lindi më 266 h.) u dallua prej fëmijërisë për leximet e Kuranit. E lexoi Kuranin te hoxha i tij Hasen ibn Abas er-Raziju në vitin 275, pra kur i kishte nëntëmbëdhjetë vjet.[14]

    Njëri prej tyre ishte edhe imam Neveviu, Allahu e mëshiroftë! Hoxha i tij Jasin ibn Jusuf el-Merakeshiju tregon: “E takova imam Neveviun kur ishte dhjetëvjeçar. Fëmijët e tjerë e urrenin, nuk donin të loznin me të. Kjo situatë e mërziste, prandaj largohej anash dhe qante. Nga mërzia lexonte Kuran. Këto imazhe më çuan ta dua. Babai tij e kishte lënë të punonte në dyqan, por ai nuk kishte interes për shitblerje, dëshira e tij ishte leximi i Kuranit. Shkova te mësuesi i tij e porosita me këto fjalë: Shpresohet që ky fëmijë të jetë dijetari dhe asketi më i madh i kohës së tij dhe njerëzit të përfitojnë prej tij. Më tha: ‘Ti a fallxhor më je?’ I thashë: Jo, por intuita ime më thotë që ky fëmijë do të ketë nam të madh me lejen e Allahut. Mësuesi shkoi i tregoi prindit të tij, i cili pas kësaj porosie e shtoi kujdesin për të, derisa imam Neveviu e përfundoi nxënien përmendsh të Kuranit dhe arriti ta realizonte ëndrrën, me lejen e Allahut.”[15]

    Kur i riu qëndron përpara këtyre shembujve, i shtohen aspiratat dhe vullneti. Ai do t’i bashkëngjitet karvanit të tyre, saqë kur e kap Kuranin i duket sikur jeton në të njëjtën kohë dhe janë në të njëjtin ambient. Pra, kush e do një popull, me ta do të ringjallet në Ditën e Kiametit dhe kush i përngjason një populli, ai është prej tyre.

    Në këtë rast, i riu i thotë vetes: Sa dallim i madh unë që i marr për shëmbëlltyrë dhe i pasoj këta hafëzë dhe moshatarët e mi të cilët u sprovuan me ndjekjen e yjeve të dëfrimit dhe tw së kotës?

    – Shembuj prej hafëzëve bashkëkohorë:

    Shembujt nga gjeneratat e mëhershme janë shumë, e ndoshta përmendja e disa prej shembujve bashkëkohorë ia shton edhe më tepër të riut euforinë. E sheh se moshatarët e tij të së njëjtës kohë arritën të bëheshin hafëzë, që kjo më tepër t’ia shtojë euforinë dhe vetëbesimin për aftësitë e tij.

    Prej bashkëkohorëve është dijetari Zejd el-Fejadi, Allahu e mëshiroftë, i cili u bë hafëz kur ishte dhjetëvjeçar. Pak më vonë, në moshën dymbëdhjetëvjeçare e lexoi përmendsh Kuranin para hafëzëve.[16]

    Isha anëtar i komisionit për testimin e hafëzëve të Kuranit te një shoqatë humanitare e Kuranit. Në mesin e konkurrentëve ishte një i ri hafëz, ende nuk i kishte kaluar të dhjetat. Prej tij kërkova të lexonte përmendsh në disa vende që hafëzët futen në siklet dhe e kanë rëndë, por ky djalosh ia doli të lexonte pa gabim në asnjë shkronjë. Madje në mesin e konkurrentëve ishte një tjetër fëmijë shtatëvjeçar hafëz i Kuranit.

    Një i ri tjetër dymbëdhjetëvjeçar, hafëz i Kuranit, aq shumë ishte i përpiktë në hifzin e tij, saqë e dinte përmendsh çdo ajet me numër rendor.

    Revista “El-Usra (Familja)” e kishin intervistuar një fëmijë tetëvjeçar, hafëz te Kuranit, i cili jetonte në Emiratet e Bashkuara Arabe.[17]

    Ditëve të sotme kurset për ta mësuar Kuranin i gjejmë gati në çdo qytet dhe fshat. Prej aty dolën shumë të rinj hafëzë, madje disa prej tyre duke qenë ende në shkollë fillore. Për këtë, falënderimi i takon vetëm Allahut!

    Shembuj ka sa të duash, por ajo kryesorja është që të gjithë ata te ne përçojnë shpresë dhe na japin ndjenjën e sigurisë se jemi të aftë ta arrijmë synimin tonë.

    – Në jetëshkrimin e të moshuarve ka mësime:

    Nxënia përmendsh e Kuranit në përgjithësi nis në fëmijëri. Prandaj, disa të rinj, pasi nuk kanë mësuar në fëmijëri, mendojnë se treni u ka ikur dhe u ka kaluar një pjesë e jetës pa mësuar gjë përmendsh prej Kuranit. Por jetëshkrimi i disa të moshuarve që në moshë të thyer u bënë hafëzë, mbetet të jetë shtytës i madh për këta të rinj që mos ta humbin vullnetin.

    Pejgamberi m ishte dyzetvjeçar kur i erdhi shpallja dhe i zbriti Kurani. Po ashtu, kishte prej sahabëve që ishin moshatarë të tij, madje edhe më të vjetër se ai, dhe një numër i madh prej tyre u bënë hafëzë në moshë të thyer.

    Përcillet për dijetarin Ibn el-Xheuzije, Allahu e mëshiroftë, se në moshën tetëdhjetëvjeçare e lexoi përmendsh Kuranin me dhjetë kiraetet.

    Kur isha i vogël, me ne në xhami te grupi ynë i Kuranit vinte një plak. Ende e mbaj në mend pamjen e tij, ishte i verbër, mjekra e tij nuk kishte as një qime të zezë dhe kur ecte mbahej për shkopin e tij. Mësuesi i Kuranit më angazhoi mua të merresha me të. Unë lexoja i pari e ai e përsëriste pas meje. Të jem i sinqertë nuk kisha shumë dëshirë të merresha me të, sepse më kushtonte shumë kohë. Ai kishte aftësi të mësonte një faqe në ditë, kështu unë lexoja i pari, e ai e përsëriste pas meje. Nuk i duhej shumë kohë ta mësonte dhe ta përvetësonte mirë këtë faqe. Pastaj vinte të nesërmen dhe vepronim njëjtë. Pas një kohe filloi të mungonte. U interesova për të dhe njerëzit më treguan se kishte ndërruar jetë. Allahu e mëshiroftë!

    Rasti i tij e portretizon ambicien e lartë të tij që ajo e nxiste në këtë moshë të shtyrë, ku eshtrat i ishin dobësuar dhe sytë i ishin verbëruar, të përpiqej dhe të kalonte kohën në nxënien përmendsh të Kuranit.

    Pikërisht kjo ambicie i drejtohet shumicës së atyre që pretendojnë se treni u ka ikur dhe u thotë: “Nëse ata mundën të arrinin, ti je më meritor të arrish dhe të korrësh sukses.”

    – Prej çasteve të tyre në vendet ku ua mësonin të tjerëve Kuranin:

    I pari që i shpiku hallkat (grupet) e Kuranit ishte sahabi, Ebu Derda. Përcjell Muslim ibn Mishkemi se Ebu Derda i kishte thënë atij: “Numëroji sa veta janë në ndejën tonë.” I thanë që numri ishte më tepër se një mijë e gjashtëqind veta. Ata lexonin Kuranin dhe garonin mes vete. Grupet përbëheshin prej dhjetë nxënësve. Çdonjëri prej tyre pasi e falte sabahun, shkonte në një qosh e lexonte pjesën e caktuar, mësuesi e vështronte dhe e dëgjonte si po lexonte. Ibn Amiri ishte udhëheqësi kryesor i të gjitha grupeve, ndërsa çdo grup kishte nga një mësues. Nxënësi, pasi e mësonte përmendsh pjesën e caktuar, shkonte te Ebu Derda h e lexonte para tij.

    Ebu Abdurrahman Sulemiju (vdiq më 74 h.), dijetari dhe lexuesi i njohur i Kuranit në kohën e vet, u mësoi njerëzve Kuranin për dyzet vjet radhazi në Xhaminë e Madhe (të Kufës).[18]

    Ibn Ahrami (vdiq më 341 h.) e kishte një grup të madh të nxënësve në xhaminë e Damaskut, ku prej pas namazit të sabahut e deri në drekë lexonin para tij.

    Muhamed ibn Alij Sulemiju tregon se një ditë u zgjua herët në agim, me shpresë që radha e tij për lexim të vinte më shpejt te Ibn Ahrami, por, kur shkoi, i gjeti tridhjetë lexues që kishin shkuar para tij. I erdhi radha të lexonte në namazin e ikindisë![19]

    Ebu Mensur Bagdadi jetën e kaloi duke ua mësuar njerëzve Kuranin. Para tij lexoi numër shumë i madh njerëzish. Karakteristikë që e dallonte karshi të tjerëve ishte se ua mësonte Kuranin edhe të verbërve.

    Ebu Muhamed Sibt el-Hajati nxori shumë hafëzë dhe një numër i madh i njerëzve lexuan para tij.

    Ibn Muxhahidi (vdiq më 324 h.) kishte tetëdhjetë e katër mësues të Kuranit që i mësonin njerëzit dhe pesëmbëdhjetë mësues të verbër që ua përsërisnin fjalë për fjalë Kuranin nxënësve.[20]

    Bekar ibn Ahmed ibn Bekari (vdiq më 353 h.) ishte mësues i Kuranit pwr afër gjashtëdhjetë vjet.[21]

    Subeji’ ibn Muselemi (vdiq më 508 h.) ua mësonte njerëzve Kuranin prej sabahut e deri diku në drekë. Kur u plak dhe nuk mund të ecte, e bartnin të tjerët deri në xhami.[22]

    Muhamed Ebu el-Mealiju ishte mësues i Kuranit për gjashtëdhjetë vjet. I erdhi koha t’i mësonte edhe fëmijët dhe nipat e nxënësve të tij. Krejt mundin e bënte për hir të Allahut, askujt nuk i kërkonte kompensim për mësimin e Kuranit, ndërsa veten dhe familjen e mbante me punë të tjera që i punonte.[23]

    Tek Iljas ibn Ulvani (vdiq më 673 h.), e përfunduan përmendsh Kuranin më shumë se një mijë persona.[24]

    Muhamed ibn Husejn ibn Muhamedi njihej që ua mësonte njerëzve Kuranin prej ezanit të sabahut.

    Ka edhe shumë të tjerë që historia i njeh, por ka edhe të tillë që me vdekjen e tyre, nuk i njeh më askush nëpër histori, ka vdekur edhe ajo me vdekjen e tyre. Allahu nuk ia humb mundin askujt prej punëmirëve.

    Sa fatlumë që janë këta njerëz me lavdërimin dhe dëshminë e Pejgamberit, alejhi selam, për ta, i cili tha: “Më i miri ndër ju është ai që e mëson Kuranin dhe ua mëson të tjerëve.” Kur e kujton çdonjëri prej mësuesve të Kuranit këtë hadith dhe i lexon jetëshkrimet e këtyre hafëzëve, do t’i vijë turp prej vetes kur i shkon mendja që ndeja e tij me orë për t’ua mësuar të tjerëve Kuranin është humbje e kohës. Ai ka për ta ndier që kjo kohë është më e mira që e shpenzon dhe se Allahu do t’ia kompensojë me diçka më të mirë për çdo sekondë që e harxhon në mësimin e Kuranit, si dhe do të jetë një lloj ngushëllimi për vështirësitë që i përjeton me fëmijët gjatë mësimit të tyre.

    Arsimi i plotë dhe i përkryer nuk përfundon thjesht veç te mësimi i të tjerëve dhe nxënia përmendsh e Kuranit, sepse duhet t’u shtohet atyre edhe mbjellja e domethënieve të Kuranit në shpirtra, të edukohen që ta duan dhe ta madhërojnë Kuranin, të edukohen me etikën e tij dhe të punojnë me të.

    Ky është një mision i lartë dhe hap i rëndësishëm në përgatitjen e tullave për nisjen e ndërtimit të kullave të larta. Kjo porosi është për ty, o ti mësues i Kuranit! Asnjëherë mos e harro porosinë e Allahut për të dërguarin e Tij: “Mos e hidh shikimin në të mirat kalimtare, që Ne ua kemi dhënë disave prej tyre, si stoli të jetës së kësaj bote…” (Ta Ha: 131)

    – Rezistenca karshi vështirësive:

    Kur ata e kuptuan namin e madh të Kuranit, pozitën e lartë të hafëzëve dhe se nuk blihej lirë, atëherë dhanë çdo mund dhe përballuan çdo vështirësi. Në vazhdim po i përmend veç disa prej lajmeve të tyre:

    Ebu Bekr ibn Ajashi, i njohur si Shu’be, thotë: “Kuranin e mësova tek Asimi për afër tri vjet. I nxehti, bora dhe shiu nuk më ndalën të shkoja tek ai. Gjatë kësaj periudhe nuk frekuentoja ndonjë dijetar tjetër.”[25]

    Lexuesi i njohur, Varshi (Uthman ibn Seidi), shkoi prej Egjiptit në Medinë të lexonte te Nafiu. Kur mbërriti në Medinë, personi që e priti, i tha: “Më porositi Nafiu të të pyes se a mund të flesh në xhami?” Imam Varshi pranoi pa asnjë diskutim. E kur u bë sabahu, erdhi Nafiu dhe iu drejtua Varshit me fjalët: “Ti je i huaji?” I tha: “Po, unë jam, Allahu të mëshiroftë!” Nafiu i tha: “Ti je më meritori për të lexuar i pari.”[26]

    Udhëtim, kurbet, fjetje në xhami; e gjithë kjo përpjekje veç ta arrijë zinxhirin më të lartë në leximin e Kuranit. E brezi ynë ku janë sot, që u duken shumë disa hapa se i bëjnë deri në xhami, apo se qëndrojnë disa orë në xhami, apo se zgjohen herët në mëngjes dhe e sakrifikojnë gjumin, e pastaj duan ta arrijnë atë që e kanë arritur të parët?!

    Udhëtimi, kurbeti dhe fjetja në xhami, po ashtu ishin pjesë e jetëshkrimit të imam Taberiut, i cili qëndroi në Bejrut për disa ditë, prej tyre shtatë ditë fjeti në xhaminë e madhe derisa e përfundoi leximin përmendsh të Kuranit sipas mënyrës së leximit “Esh-Shamije” para hoxhës Abas ibn Velid el-Bejruti.

    – Prej atyre që u bënë hafëzë për një kohë të shkurtër:

    Ebu Vail Shekik ibn Seleme ishte imam i madh dhe dijetar i Kufës. Jetoi në kohën e Pejgamberit m, por nuk e kishte parë apo takuar atë, e mësoi Kuranin për dy muaj.[27]

    Një student turk që studionte në universitet arriti ta mësonte Kuranin për shtatëdhjetë ditë!

    Më tregoi personalisht një dijetar, hafëz i njohur i cili merret me leximin dhe mësimin e Kuranit, për një person të gjeneratave më të vjetra se e kishte mësuar Kuranin për tre muaj. Më interesant është pyetja se si e kishte mësuar dhe kur e kishte mësuar? E kishte mësuar rrugës i hipur në kafshën e tij kur shkonte të mbushte ujë. Me vete çdoherë e mbante Mus’hafin, e rrugës kur shkonte dhe vinte lexonte, derisa për tre muaj u bë hafëz.

    Disa hafëzë tregojnë se ka të rinj që e mësojnë krejt Kuranin gjatë kohës së pushimit të verës.[28]

    O ju të rinj, këta ishin të parët tuaj dhe këto ishin disa prej jetëshkrimeve të tyre, që ato të jenë kundërpërgjigje përballë vrullit të lajmeve të të shfrenuarve dhe të dështuarve, që me to ballafaqohen të rinjtë tanë.

     

    (Pjesë nga libri: “Nxënia përmendsh e Kuranit” – është i përkthyer në shqip)

    Dr. Muhamed ed Duvejshi

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

     

    [1] Ahmed (5/30), (19821).

    [2] Buhariu, Ahmedi (5/186) (21673).

    [3] Tabakat Ibn Sad (4/271).

    [4] Marifetu el-Kura el-Kibar (2/611).

    [5] Marifetu el-Kura el-Kibar (2/651).

    [6] Marifetu el-Kura el-Kibar (2/653).

    [7] Marifetu el-Kura el-Kibar (2/586-587), Sijer el-Ealam en-Nubela (10/580).

    [8] Marifetu el-Kura el-Kibar (2/725).

    [9] Marifetu el-Kura el-Kibar (1/118).

    [10] Marifetu el-Kura el-Kibar (2/653).

    [11] Sijer el-Ealam en-Nubela (10/580).

    [12] Marifetu el-Kura el-Kibar (1/395).

    [13] Marifetu el-Kura el-Kibar (1/403).

    [14] Marifetu el-Kura el-Kibar (1/294).

    [15] Sahih Muslim bi sherh en-Nevevij (1/74).

    [16] Revista el-Arabije, numri 229, (fq.68).

    [17] Revista el-Usra numri (44), muaji Dhulkade 1317 h., (fq.36).

    [18] Sijer Ealam en-Nubela (4/268).

    [19] Sijer Ealam en-Nubela (4/268).

    [20] Sijer Ealam en-Nubela (15/565).

    [21] Marifetu el-Kura el-Kibar (1/271).

    [22] Marifetu el-Kura el-Kibar (1/306).

    [23] Marifetu el-Kura el-Kibar (1/463).

    [24] Marifetu el-Kura el-Kibar (2/687).

    [25] Marifetu el-Kura el-Kibar (1/138).

    [26] Marifetu el-Kura el-Kibar (1/154).

    [27] Sijer Ealam en-Nubela (4/163).

    [28] Si ta mësosh Kuranin Famëlartë? (fq. 7).

  • NXËNIA PËRMENDSH E KURANIT MES VENDOSMËRISË DHE METODËS SË NXËNIES PËRMENDSH 

    NXËNIA PËRMENDSH E KURANIT MES VENDOSMËRISË DHE METODËS SË NXËNIES PËRMENDSH 

    Shumë të rinj, pasi e kuptojnë vlerën e nxënies përmendsh të Kuranit, mundohen ta realizojnë këtë synim. Madje, çdo mysliman e di paraprakisht këtë fakt, pa i folur fare për vlerat e Kuranit. Secili mysliman ëndërr e ka të bëhet hafëz i Kuranit, pavarësisht se sa serioz është në realizimin e saj.

    Në kësi rasti i riu shpeshherë pyet: Cila është metoda më e mirë për ta nxënë përmendsh Kuranin? Si ta mësoj Kuranin? Dua të bëhen hafëz, po cila është rruga?

    Të gjitha këto pyetje janë serioze që kërkojnë përgjigje dhe i ndihmojnë të riut ta realizojë synimin e tij. Ai mendon se me gjetjen e përgjigjes do të zgjidhet enigma që e turbullon: Si ta mësojë Kuranin, kur ai u orvat dhe u lodh, por megjithatë… Pastaj kjo e nxit t’i kërkojë mënyrat e nxënies përmendsh të Kuranit me shpresë se do ta gjejë përgjigjen e duhur dhe zgjidhjen për enigmën që e huton.

    Se ka kritere të rëndësishme që e ndihmojnë hafëzin të ecën në këtë rrugë, këtu s’ka dyshim. Mosnjohja e këtyre kritereve ia vështirëson atij më tepër rrugën, i marrin kohë dhe mund, madje mund t’ia harxhojnë kohën për kot, por megjithatë faktori kryesor dhe më i rëndësishëm nuk mbeten këto kritere. E vërtetë është që përgjegjësia e mosnjohjes së këtyre kritereve e vonon procesin e nxënies përmendsh të Kuranit apo e dobëson atë, por nuk mund të themi se realizimi i këtyre kritereve është zgjidhja magjike për ta arritur synimin. Kjo çështje nuk mund të jetë kështu.

    E ke parasysh një njeri i cili qëndron poshtë një kodre të lartë dhe prej tij kërkohet të hipën lart në këmbë. Ai interesohet për çdo rrugë që e çon deri në kulm dhe njerëzit ia japin një hartë precize të shkojë sipas saj. A mendon ti që ka për të arritur deri te synimi i tij nëse mungojnë ambicia e aspiratat e larta dhe serioze që e çojnë përpara dhe i japin fuqi t’i bartë vështirësitë?

    Kur do ta realizosh një projekt ekonomik, njëherë e paraqet një listë të caktuar të gjërave që nevojiten dhe në fund e paraqet koston e harxhimeve dhe të gjithë hapat e nevojshëm që çojnë deri në realizim, por kjo listë nuk ka për të të ndihmuar gjë, nëse ti nuk posedon aftësi apo gatishmëri për t’u marrë me realizimin e projektit.

    E njëjta është me nxënien përmendsh të Kuranit, ka rrugë të gjata dhe të shkurtra. Ai që e merr këtë rrugë, prej tij kërkohet ambicie dhe vendosmëri, seriozitet dhe durim. Kërkohet ta ndajë një pjesë të kohës së tij e të merret veç me Kuranin. I nevojitet ta bëjë një renditje të prioriteteve në jetën e tij, që ky projekt të jetë në ballë të prioriteteve dhe t’ia kushtojë një periudhë të mjaftueshme kohore.

    Kjo e tëra nuk do të thotë ta lëmë anash kujdesin për ta gjetur rrugën më të përshtatshme dhe mënyrën më të mirë si të arrijmë deri të nxënia përmendsh e Kuranit. Këtu nuk duhet të harrohen mësimet nga përvojat e hafëzëve që kanë ecur nëpër këtë rrugëtim, por, para së gjithash, njeriu duhet të ketë nijet të sinqertë dhe vendosmëri serioze, ambicie të lartë dhe të fillojë me hapat veprues.

    (Pjesë nga libri: “Nxënia përmendsh e Kuranit” – është i përkthyer në shqip)

    Dr. Muhamed ed Duvejshi

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

     

  • MEXHLISET KU MËSOHET PËRMENDSH KURANI

    MEXHLISET KU MËSOHET PËRMENDSH KURANI

    I keni parë njerëzit se si mburren me ndejat ku të ftuar janë njerëz me autoritet dhe nam, aty njoftohen dhe lidhen mes vete, apo e realizojnë ndonjë nevojë a kërkesë që e synojnë; ta dini që personat që ulen në mexhliset ku mësohet përmendsh Kurani janë shumë më të mira dhe më të lumtura se ndejat e tjera. Kjo për shkak se Pejgamberi, alejhi selam, tha: “Kur mblidhen njerëzit në shtëpitë e Allahut, e lexojnë Kuranin dhe e mësojnë së bashku me njëri-tjetrin, vetëm se mbi ta zbret qetësia, i mbulon mëshira e Allahut, i rrethojnë melekët dhe Allahu i përmend në mesin e atyre që janë tek Ai.”[1]

    – Këta persona i përfshijnë katër mirësi:

    1. Ju zbret qetësi prej Allahut.
    2. I mbulon mëshira e Allahut, e cila është afër bamirësve dhe robërve të drejtë. Robi ka shumë nevojë për rahmetin e Allahut. A nuk thotë shpeshherë në lutjet e tij: “O Mëshirues i Mëshiruesve!” Dije që dera e rahmetit të Allahut është e hapur, andaj shpejto furishëm kah ajo që Allahu të të mëshirojë.
    3. I rrethojnë melekët. Ata janë krijesa të nderuara të Allahut, që nuk e kundërshtojnë Allahun për asgjë që Ai i urdhëron dhe punojnë atë që janë të urdhëruar.
    4. I përmend Allahu në mesin e atyre që janë tek Ai. Ku mund të krahasohet kjo mirësi me dëshirën e disave që duan t’i përmendin apo të përmenden prej njerëzve me nam dhe autoritet? A ka respekt më të madh dhe më të lartë për robin se ta përmendë Allahu atë para melekëve?!

    – Këto mexhlise i zbukurojnë edhe mirësi dhe vlera të tjera, që janë përmendur në argumente të tjera:

    1. Në përgjithësi këto mexhlise ndodhin në shtëpitë e Allahut, ndërsa Allahu i lavdëroi ata që i ngrenë shtëpitë e Allahut me adhurim: “Në xhamitë, që Allahu ka urdhëruar të ngrihen e të përmendet aty emri i Tij, Atë e lavdërojnë në mëngjes dhe në mbrëmje njerëz, të cilët shitblerja nuk i pengon për ta përmendur Allahun dhe të cilët e falin namazin dhe e japin zekatin dhe të cilët kanë frikë nga Dita (e Kiametit), kur zemrat dhe shikimet do të jenë të shqetësuara. (Këta shpresojnë) që Allahu t’i shpërblejë sipas veprave më të mira që kanë bërë e t’ua shtojë dhuntinë e Tij. Allahu i jep kujt të dojë, pa llogari.” (En-Nur: 36-38)

    Pejgamberi, alejhi selam, për çështjen e xhamive tha: “Vendet më të dashura për Allahun janë xhamitë, ndërsa vendet më të urryera për Allahun janë tregjet.”[2]

    1. Shpeshherë lexuesi i Kuranit qëndron në këto mexhlise pas kryerjes së farzit. Pejgamberi, alejhi selam, e lavdëroi këtë veprim dhe nxiti për në të dhe tregoi se për këtë person luten melekët: “Pasi të falet, për aq sa të qëndrojë në xhami, melekët luten vazhdimisht për të, duke thënë: ‘O Allah, fale! O Allah, mëshiroje!’.”[3]
    2. Ato janë mexhlise që frekuentohen nga hafëzët, të cilët janë miqtë e Allahut dhe të veçuarit e Tij, e të cilëve Allahu ua ngriti namin dhe ua rriti famën në dynja dhe ahiret.
    3. Transmetohen disa hadithe për vlerën e mexhliseve të dijes dhe të dhikrit, e njëri prej tyre është hadithi i gjatë ku tregohet për rastin e melekëve që i përcjellin mexhliset e dhikrit.

    Ebu Hurejra na përcjell se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Allahu ka caktuar melekë që shëtisin nëpër rrugë, duke i kërkuar ata që e përmendin Allahun. Dhe, nëse gjejnë ndonjë grup që e përmendin Allahun, i thonë: ‘Na i tregoni nevojat tuaja dhe i rrethojnë me krahët e tyre deri në qiellin e dynjasë.’ Allahu i pyet melekët, ndërkohë që Ai e di më mirë: – Çfarë po thonë robërit e Mi? Melekët i përgjigjen: – Ty të lavdërojnë, o Allah, Ty të falënderojnë, Ty të madhërojnë dhe Ty të lartësojnë. Allahu u thotë: – Vallë, a më kanë parë Mua? I thonë: – Jo, për Ty (betohen), nuk të kanë parë. Allahu u thotë: – Po sikur të më kishin parë Mua? Melekët përgjigjen: – Sikur të të kishin parë Ty, ata do të të lavdëronin edhe më shumë, do të të falënderonin edhe më shumë. Allahu i pyet: – Çfarë kërkojnë prej meje? I përgjigjen: – Xhenetin. Allahu u thotë: – Vallë a e kanë parë Xhenetin? I përgjigjen: – Jo, për Ty, nuk e kanë parë. Allahu u thotë: – Po sikur ta kishin parë? I përgjigjen:   – Do ta kërkonin pa pushim dhe do të përpiqeshin me çdo kusht ta fitonin. Allahu u thotë: – Nga se kërkojnë mbrojtje prej Meje? I përgjigjen: – Nga zjarri i Xhehenemit. Allahu i pyet: – A e kanë parë atë? I përgjigjen: – Jo, pasha Ty, nuk e kanë parë. Allahu u thotë: – Po sikur ta kishin parë? I përgjigjen: – Nëse do ta kishin parë atë, do t’i largoheshin e frikësoheshin akoma më shumë. Allahu thotë: – O melekët e Mi, Unë ju bëj dëshmitarë ju se Unë i kam falur ata. Një prej melekëve thotë: – O Allah, aty ndodhet një person i cili nuk është aty për tjetër pos për nevojat e veta. Allahu thotë: – Tek ai mexhlis edhe ai që është rastësisht nuk do të dalë i humbur.”[4]

    S’ka dyshim që dhikri dhe dija më e mirë është leximi i Kuranit, mësimi përmendsh dhe studimi i tij.

    Meditoje se si Allahu e fali personin që nuk ishte pjesë e mexhlisit, ai erdhi për nevojat e tij dhe u ul në mexhlis. Kjo është përgjigjja më e mirë e pyetjes së shumicës që ankohen për nijetin e dobët, apo për mangësitë e tyre, apo se bëjnë disa gjynahe në vetmi, e ajo i nxit të mendojnë që të largohen nga shoqërimi i shokëve të mirë.

     

    (Pjesë nga libri: “Nxënia përmendsh e Kuranit” – është i përkthyer në shqip)

    Dr. Muhamed ed Duvejshi

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

     

    [1] Muslimi (2699).

    [2] Muslimi (671).

    [3] Buhariu (647).

    [4] Buhariu (6408), Muslimi (2689).

  • PSE DUHET TA NXËMË PËRMENDSH KURANIN? (4)

    PSE DUHET TA NXËMË PËRMENDSH KURANIN? (4)

    1. Ngritja e gradave në Xhenet:

    Pasi besimtarët të hyjnë në Xhenet, hafëzi i Kuranit do t’u paraprijë të tjerëve në gradë, do t’i rritet pozita dhe do t’i ngrihen shkallët në ahiret, ashtu si iu ngritën në dynja.

    Ebu Hurejra transmeton se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Vjen hafëzi i Kuranit në Ditën e Kiametit, e Kurani i thotë Allahut: ‘O Zot, stolise hafëzin e Kuranit!’ Atij i vendoset mbi kokë kurora e respektit. Pastaj thotë: ‘O Zot, shtoja edhe më shumë stolinë!’ Atij i vishen rrobat e respektit. Pastaj thotë: ‘O Zot, ji i kënaqur me të!’ Pas kësaj, hafëzit i thuhet: ‘Lexo dhe ngjitu lart në Xhenet.’ Për çdo ajet që e lexon i shtohet nga një e mirë në Xhenet.”[1]

    Abdullah ibn Amër ibn el-Asi  transmeton se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Hafëzit të Kuranit do t’i thuhet, lexo dhe ngjitu lart në Xhenet. Lexo Kuran sikur që e lexoje në dynja, sepse vendi yt në Xhenet do të jetë tek ajeti i fundit që do ta lexosh.”[2]

    Ibn Haxher el-Hejthemiju, Allahu e mëshiroftë, në shpjegimin e hadithit thotë: “E mira që përmendet në hadith është e veçantë për atë që e lexon përmendsh Kuranin, e jo për atë që lexon prej Mus’hafit, sepse njerëzit nuk dallojnë me njëri-tjetrin thjesht sa për lexim prej Mus’hafit, po dallimi mes tyre është te nxënia përmendsh e Kuranit. Për këtë shkak dallojnë shkallët e tyre në Xhenet, sipas dallimit të tyre mes vete në mësimin përmendsh të Kuranit. Këtë fakt e përforcon realiteti që nxënia përmendsh e Kuranit është obligim kolektiv për umetin, e veç me lexim prej Mus’hafit pa e nxënë përmendsh Kuranin, obligimi nuk bie. Leximi prej Mus’hafit nuk e ka vlerën e madhe sikurse nxënia përmendsh, kështu del në pah që hadithi për qëllim e ka nxënien përmendsh të Kuranit. Fjalët e jashtme të hadithit reflektojnë qartazi këtë kuptim, pa pasur nevojë për meditim të thellë. Po ashtu, fjalët e melekëve ‘Lexo dhe ngjitu lart në Xhenet’ qartazi tregojnë se bëhet fjalë për nxënien përmendsh të Kuranit.”[3]

    1. Hafëzi i Kuranit është me melekët e ndershëm:

    Hafëzi i Kuranit është me melekët e ndershëm. Aisha i transmeton se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Ai që e lexon Kuranin bukur (rrjedhshëm pa vështirësi) është me shënuesit (melekët) e ndershëm, ndërsa ai që e lexon Kuranin me vështirësi i ka dy shpërblime.”[4]

    Këta melekë i zgjodhi dhe i nderoi Allahu me faktin që në duart e tyre gjenden fletushkat e pastra. Allahu thotë: “Ai (Kurani) ndodhet në Faqe të nderuara (Leuhi Mahfudh), të lartësuara, të pastra, në duart e shkruesve (engjëj) të ndershëm dhe të drejtë…” (Abese: 13-16)

    Akoma sot shohim njerëz që krenohen kur i atribuohen dikujt që ka pushtet, apo dikujt që ka famë dhe nam në fushën e sportit apo arteve të kota. Andaj, mjerë për ata që zgjodhën ta turpërojnë veten dhe përgëzime për hafëzët e Kuranit, që zgjodhën të jenë me melekët e ndershëm.

    1. Një germë e Kuranit shpërblehet me një të mirë dhe ajo shumëfishohet deri në dhjetë:

    Hafëzi i Kuranit prej të gjithëve më shumë e lexon Kuranin. Atij i duhet leximi dhe përsëritja në vazhdimësi, sepse nuk ka mundësi ndryshe ta mësojë përmendsh dhe ta mbajë në mend Kuranin. Llogarite sa shpërblime i merr hafëzi, duke e marrë parasysh se për çdo germë shpërblehet me një të mirë, e ajo shumëfishohet deri në dhjetë, e disave Allahu ua shumëfishon edhe më tepër. Abdullah ibn Mesudi  transmeton se Pejgamberi, alejhi selam,ka thënë: “Për çdo shkronjë që e lexon nga libri i Allahut, shpërblehesh me nga një të mirë dhe e mira shumëfishohet deri në dhjetë. Nuk po them ‘elif-lam-mim’ një shkronjë, por ‘elif’ është një shkronjë, ‘lam’ është një shkronjë dhe ‘mim’ është një shkronjë.”[5]

    Kur i riu ulet në xhami, lexon për çdo ditë një orë apo edhe më tepër, sa germa i lexon? E të mos flasim për përsëritjen e asaj që e ka mësuar përmendsh, plus koha që e lexon Kuranin.

    Shtoja kësaj nijetin e pastër dhe vullnetin e prerë, dashurinë për Kuranin, ndikimin prej këshillave të tij, të edukuarit me edukatën e tij, përkujdesja për etikën e Kuranit; të gjitha këto janë kapituj shtesë që ka shpërblime në to, e sa janë ato, këtë e di veç Allahu.

    Pra, ky është një mejdan i garës për në mirësi. Ky është një mejdan i vërtetë, e jo epshet e dynjasë e as të kënaqësisë që shpejt harrohen.

    1. Hafëzi e lexon Kuranin në çdo rrethanë:

    Hafëzi i Kuranit është në gjendje ta lexojë Kuranin në çdo situatë; duke ecur, duke e vozitur veturën gjatë udhëtimit apo në vendlindje, duke e pritur tjetrin, duke qenë i shtrirë, i ulur dhe në këmbë. Ndërsa të tjerët që nuk janë hafëzë e lexojnë Kuranin veç kur janë në rehati, marrin abdes dhe e hapin Mus’hafin për të lexuar.

    Më herët, baballarët tanë e bënin një krahasim interesant të hafëzëve me udhëtarin. Ata thoshin që hafëzi i përngjason udhëtarit, i cili për nevojat e veta gjatë udhëtimit merr hurma për ushqim. Kur do për të ngrënë, veç i nevojitet ta fusë dorën në çantë dhe t’i nxjerrë hurmat prej aty. Ndërsa të tjerët që nuk janë hafëzë, i krahasonin me udhëtarin i cili për ushqim gjatë udhëtimit merr miell. Atij i duhet të ndalet rrugës, të zbresë prej kafshës së tij, ta marrë miellin dhe ta bëjë brumë, të mbledhë dru dhe në fund ta pjekë atë. Pra, një proces që zgjat shumë.

    1. Nxënia përmendsh e Kuranit është shërim për zemrën:

    Gati çdo ditë dëgjojmë ankesa prej njerëzve të drejtë për ngurtësinë që e ndiejnë në zemrat e tyre. Zërat dhe ankesat për vuajtjet dhe sikletet që i ndiejnë njerëzit janë shtuar në përgjithësi, duke përfshirë këtu edhe punëmirët.

    Përgjatë hulumtimit dhe interesimit për të gjetur ilaçin, asnjëri nuk mundi të gjente ilaç më të mirë se Kurani. Kur Allahu e përshkruan Kuranin, thotë: “Allahu ka shpallur Fjalën më të bukur (Kuranin) në formën e një libri, pjesët e të cilit i ngjasojnë njëra-tjetrës dhe përsëriten. Prej tij u rrëqethet lëkura atyre që i frikësohen Zotit të tyre e, mandej qetësohen lëkura dhe zemrat e tyre, kur përmendet Allahu…” (Ez-Zumer: 23)

    Angazhimi me nxënien përmendsh të Kuranit është ilaç për ngurtësinë e zemrës dhe ilaç për shtimin e imanit. Allahu thotë: “…kur u lexohen shpalljet e Tij, u forcohet besimi dhe vetëm te Zoti i tyre mbështeten.” (El-Enfal: 2). Po ashtu thotë: “Kur shpallet ndonjë sure, disa prej atyre (që kanë dyshim dhe hipokrizi) thonë: “Kujt prej jush do t’ia shtojë besimin kjo sure?” Përsa u përket besimtarëve, atyre (kjo sure) ua shton besimin dhe ata gëzohen.” (Et-Teube: 124)

    1. Atëherë kur njeriu e harxhon rininë e tij në nxënien përmendsh të Kuranit:

    Çdo njeri do të qëndrojë para Allahut në Ditën e Kiametit, ku do të merret në llogari dhe do të pyetet për jetën e tij, jetoi gjatë apo shkurt. Një prej imazheve të llogaridhënies në Ditën e Kiametit është ajo që e përshkoi Pejgamberi, alejhi selam, në hadith: “Nuk lëvizin këmbët e birit të Ademit në Ditën e Kiametit deri sa të pyetet për pesë gjëra: për jetën e tij se si e kaloi, për rininë e tij ku e harxhoi, për pasurinë e tij prej ku e fitoi dhe si e shpenzoi dhe për dijen e tij se çfarë punoi me të.”[6]

    Është një pamje që përçon frikë dhe trishtim, saqë në mendjen e njeriut grumbullohen shumë imazhe kur e dëgjon këtë hadith. Në brendësi e ndien faktin se do të merret në llogari për jetën dhe kohën e tij, ku më pas do të veçohet me llogaridhënie enkas për rininë e tij. Si mendon, çfarë ka për të thënë ai? Si do të jenë përgjigjet e tij? A do të gjejë në historinë dhe rininë e tij ndonjë përgjigje që do ta ndihmojë nga vështirësitë e këtij stacioni të llogaridhënies në Ditën e Kiametit?

    Çfarë mendon ti për personin i cili do të përgjigjet me këto fjalë: O Zot, unë e harxhova lulen e rinisë sime në vendet që Ti më së shumti i do, në shtëpinë Tënde (xhamitë,) nuk e largoja Mus’hafin prej dore, lexoja dhe e mësoja përmendsh Kuranin. Pasi ma mundësove ta përfundoja hifzin, e angazhova veten me përsëritjen e leximit në vazhdimësi që mos ta harroja.

    Kur e sheh këtë imazh ai i cili u privua nga kjo mirësi, nuk do t’i mbetet diç tjetër veç të thotë: “Ah, sikur të kisha qenë me ata e të arrija sukses të madh!” (En-Nisa: 73)

    1. Nxënia përmendsh e Kuranit është vepra më e mirë që kohën e harxhon në të:

    Nxënia përmendsh e Kuranit llogaritet investim i kohës në vepra të dobishme. Angazhimi me Kuran e largon njeriun nga thashethemet, fjalët e kota dhe dëfrimi. Kur njerëzit garojnë për në ndejat e dëfrimit ku cenohet nderi i njerëzve, apo bisedojnë për gjëra që i gjallojnë epshet dhe tekat, i riu i angazhuar me nxënien përmendsh të Kuranit ka synime dhe aspirata të tjera. Sa dallim i theksuar mes dy palëve, bile krahasimi në mes dy shembujve është i papërshtatshëm.

    E ke parë se si shpatës i bie vlera e saj,

    nëse thuhet që shpata është më e mprehtë se shkopi.

    Nefsi natyrën e ka të tillë që, nëse nuk e angazhon me adhurim, ai ka për të të angazhuar me gjynahe. Ndërsa koha është si shpata, nëse ti nuk e pret atë, ajo të pret ty. E ata që e angazhojnë veten me nxënien përmendsh të Kuranit, sikur ta braktisnin apo të mos merreshin fare me Kuranin, s’ka dyshim që kishin për ta kaluar kohën në gjëra të kota dhe të padobishme, apo ndoshta edhe në harame.

    1. Nxënia e Kuranit në moshën e rinisë është një hap drejt qëndrueshmërisë në fe:

    Sa të rinj i shohim ditëve të sotme që ia kanë kthyer shpinën Kuranit, kanë marrë rrugën e devijimit dhe ecin rrugës së shthurur. Ky është një realitet që shihet me sy dhe e njeh çdokush. Madje prindi, nga frika për fëmijën e tij, e mbikëqyr çdo lëvizje të fëmijës në mënyrë që të mos e lejojë të devijojë. A nuk është angazhimi me nxënien përmendsh të Kuranit faktori më i mirë për ta ruajtur fëmijën në periudhën e rinisë dhe adoleshencës, veçmas kur dihet që gjatë kësaj periudhe shtohet lakmia dhe animi kah epshet?

    I riu që e kalon kohën me Kuran do të arrijë t’u ikën stuhive të epsheve dhe tekave që i përfshijnë shokët e tij. Në këtë mënyrë ai e ruan fenë dhe qëndrueshmërinë në fe. Bile pjesa tjetër e jetës që i mbetet, do të varet shumë nga kjo periudhë.

    1. Kurani është libër i dijes dhe i udhëzimit:

    Kurani është libër i dijes që për të ka nevojë çdo profesionist. Dijetari i shkencës së fikhut argumentohet me të, dijetari i akides argumentohet me të, profesori që e jep lëndën e historisë islame, profesori i davetit etj.; pra çdo dijetar, pavarësisht dijes dhe fushës fetare që e njeh, argumentohet çdoherë me Kuranin. Andaj hafëzi i Kuranit e ka aftësinë të nxjerrë nga Kurani jo vetëm se një shkencë, po shumë shkenca të dijes fetare.

    Kur një studenti, në provimin e lëndës së historisë t’i vijë ndonjë pyetje që në të kërkohet të sqarohen shkaqet e fitores, për studentin hafëz është e lehtë sepse e di përmendsh suren Enfal dhe e ka shumë lehtë prej aty t’i përmendë të gjitha ato shkaqe.

    Çështja nuk kufizohet thjesht veç me ndihmën e studentit në orën e provimit, sepse kush i kupton këto dobi të pasura në këtë situatë, ka për t’i kuptuar edhe në vende të tjera.

    Pavarësisht udhëzimeve të dijetarëve, ditëve të sotme shohim disa të rinj që kanë problem me renditjen e prioriteteve, ata për dije e llogarisin veç mësimin përmendsh të meseleve dhe thënieve të dijetarëve, ndërsa Kuranin e lexojnë veç për adhurim.

    Hudhejfe thotë: “Pejgamberi, alejhi selam, na tregoi dy hadithe, njërin prej tyre arrita ta shihja me sytë e mi, e tjetri ende nuk është realizuar, pres të ndodhë ashtu si na lajmëroi. Hadithi që u realizua është: ‘Amaneti (imani) lëshoi rrënjë në zemrat e njerëzve (sahabëve), pastaj ata mësuan prej Kuranit, e pastaj mësuan prej Sunetit (d.m.th. se imani ishte shkak që zemrat e tyre ta pranonin dijen e Kuranit dhe Sunetit).’ Pastaj na tregoi për hadithin tjetër se amaneti do të ngrihet…”[7]

    Ibn Abdulberi, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Kurani është themeli i dijes. Kush e mëson përmendsh para se ta arrijë moshën e pubertetit, e pastaj angazhohet me mësimin e gjuhës arabe, kjo do të jetë ndihmesë e madhe për të, që në të ardhmen ta kuptojë qëllimin dhe brendësinë e Kuranit.”[8]

    1. Hafëzit të Kuranit nuk i mungon argumentimi:

    Atij, që e ka marrë rrugën e davetit, do t’i duhet të ligjërojë, të këshillojë apo t’i mësojë të tjerët; e ai i cili e di përmendsh Kuranin, i ka para syve argumentet e inkurajimit dhe të paralajmërimit, të dispozitave dhe obligimeve, sjelljes dhe edukatës, rrëfimeve dhe mësimeve; në krahasim me tjetrin që nuk di përmendsh prej Kuranit, ai ka nevojë t’u kthehet fjalorëve dhe shkrimit të ajeteve. Në këtë rast ai është i privuar t’i sjellë argumentet dhe dobitë prej kujtesës së tij, e aq më tepër gjatë fjalimeve dhe këshillave, ku fjalori i tij nuk është i pasur me argumente dhe dëshmi.

    Madje hafëzit, kur nuk i kujtohet ndonjë ajet, nuk i duhet shumë kohë qw ta gjejë ajetin në Mus’haf, sepse ai e di se ajeti në cilën sure dhe në cilin numër rendor gjendet.

    1. Vendet ku mësohet Kurani janë mejdan i shoqërisë së mirë:

    Njeriu kudo të jetë, ndien se ka nevojë për shoqëri dhe shoqërues. Myslimani i cili e ka brengë fenë e tij, e kupton mirë domosdoshmërinë për ta zgjedhur shokun e mirë i cili ia ruan fenë dhe pajtohet të ringjallen së bashku në Ditën e Kiametit. Pejgamberi, alejhi selam, këtë realitet dhe botëkuptim e sqaroi në shumë hadithe.

    Prej tyre hadithi: “Njeriu është në fenë e shokut të tij, prandaj le të shikojë çdonjëri prej jush se kë po e shoqëron.”[9]

    Po ashtu hadithi: “Mos e shoqëro askënd tjetër, përveçse besimtarin dhe mos ta hajë ushqimin tënd, përveçse i devotshmi.”[10]

    Po ashtu, hadithi ku Pejgamberi, alejhi selam, tregoi se gjendja e njeriut në Ditën e Kiametit do të jetë e lidhur me gjendjen e shokut të tij, dhe tha: “Njeriu do të jetë (në Ditën e Kiametit) me atë që e do.”[11]

    Hafëzit të Kuranit i jepet mundësia gjatë mësimit që të njoftohet me shoqëri të mirë dhe të shoqërohet me hafëzë të ndryshëm, të cilët janë të dashurit e Allahut dhe të veçuarit e Tij. Ai me shoqërimin e tyre është njeriu më i lumtur në dynja dhe në ahiret.

    Madje respektimi i tyre është nga respektimi i Allahut; kur i do, i do ata veç për Allahun; kur të tjerët do të ikin nga shokët e tyre në Ditën e Kiametit, shokët e mirë do të jenë të ulur nëpër kolltukë përballë njëri-tjetrit: “Atë Ditë miqtë do të bëhen armiq të njëri-tjetrit, përveç të drejtëve, që e kanë pasur frikë Allahun. (Allahu do t’u thotë): “O robërit e Mi, për ju sot nuk ka frikë dhe as që do të pikëlloheni.” (Ez-Zuhruf: 67)

    1. Të kapurit për Kuranin është një hap drejt edukatës së përpiktë:

    Edukatorët e dinë mirë se ditëve të sotme kemi nevojë të madhe t’i edukojmë fëmijët me virtyte të larta dhe të nxjerrim një brez, i cili do t’i shfaqë botëkuptimet serioze në jetën e tij. Ky synim i bën ata të interesohen se si ta realizojnë këtë dëshirë.

    S’ka dyshim që angazhimi me nxënien përmendsh të Kuranit dhe qëndrimi në xhami për ta mësuar Kuranin, të riun e kalit të jetë serioz dhe e largon prej tij dembelinë dhe zvarritjen e gjërave për t’i kryer më vonë. Ndeja e të riut në xhami për ta mësuar përmendsh Kuranin dhe ndarja e kohës së tij për Kuran, e kalit të riun për seriozitet dhe qëndrueshmëri. Mjafton të thuhet se ai e largon prej shumë gjërave pas të cilave shkojnë moshatarët e tij, të cilët jepen pas epsheve dhe lakmisë për dëfrim dhe zbavitje. E gjithë kjo, pra marrja me Kuranin dhe ndeja me hafëzë, e formon një personalitet me karakter të fortë që lidhet me gjëra serioze.

    (Pjesë nga libri: “Nxënia përmendsh e Kuranit” – është i përkthyer në shqip)

    Dr. Muhamed ed Duvejshi

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

    [1] Tirmidhiu (2915).

    [2] Ebu Davudi (1464), Tirmidhiu (2914), hadithi është në Sahih El-Xhami’ (8122).

    [3] El-Fetava el-Hadithije (fq. 156).

    [4] Buhariu (4937), Muslimi (798).

    [5] Tirmidhiu (2910), hadithi është në Sahih Et-Tergib ue Et-Terhib (1416).

    [6] Tirmidhiu (2416).

    [7] Buhariu (7086), Muslimi (143).

    [8] Xhamiu Bejanul Ilmi ve Fadlihi (fq. 454).

    [9] Tirmidhiu (2378), Ebu Davudi (4833).

    [10] Ahmedi (3/38), Tirmidhiu (2395), Ebu Davudi (4832), Darimiu (1985).

    [11] Buhariu (6170), Muslimi (2641).

  • PSE DUHET TA NXËMË PËRMENDSH KURANIN? (3)

    PSE DUHET TA NXËMË PËRMENDSH KURANIN? (3)

    15. Nxënia përmendsh e Kuranit ishte mehri (dhurata e martesës) që e kërkonin disa prej grave besimtare të drejta:

    Nxënia përmendsh e Kuranit ishte kërkesa e disa grave të ishte mehri i tyre për martesë. Vërtet, sa mehër i mrekullueshëm!

    Sehl ibn Sadi transmeton se kishte ardhur një grua te Pejgamberi, alejhi selam, dhe i kishte thënë: – O i Dërguari i Allahut! Erdha ta ofroj veten të martohem me ty. Pejgamberi, alejhi selam, shikoi në drejtim të saj, e pastaj e uli kokën. Gruaja, kur e pa që Pejgamberi, alejhi selam, nuk foli gjë, u ul. Në atë moment një sahab u ngrit në këmbë dhe tha: – O i Dërguari i Allahut, nëse nuk dëshiron ta martosh, martomë mua me të. Pejgamberi, alejhi selam, tha: – A ke gjë që ia dhuron për mehër (dhuratë martese)? Tha: – Jo pasha Allahun, o i Dërguari i Allahut! Pejgamberi, alejhi selam, i tha: – Shko te familja jote dhe shiko a do të gjesh gjë. Iku dhe pas pak u kthye, dhe tha: – Jo, pasha Allahun, o i Dërguari i Allahut! Nuk gjeta gjë. Tha: – Hulumto mos po gjen gjë, qoftë edhe një unazë prej hekuri. Sërish iku e u kthye, dhe tha:   – Jo, pasha Allahun, o i Dërguari i Allahut! Nuk gjeta gjë, as unazë prej hekuri. Por e kam këtë izar, – (petk që e mbulon pjesën e poshtme të trupit) dhe ky person nuk kishte petk tjetër që e mbulon pjesën e epërme), – ia jap gjysmën asaj. Pejgamberi, alejhi selam, i tha: – Çfarë mund të bëjë ajo nëse e vesh gjysmën e petkut tënd, kur është veç gjysmë e nuk i bën dobi, dhe çfarë do të bësh ti me gjysmë petku? Burri u ul, nuk pati çfarë të thoshte më. Qëndroi ulur një kohë më të gjatë, e pastaj u ngrit dhe shkoi. Pejgamberi , alejhi selam, e vërejti që shkoi. Menjëherë e dërgoi njërin ta thirrte të kthehej. Pasi erdhi, Pejgamberi , alejhi selam, e pyeti: – Sa di përmendsh prej Kuranit? Tha: – E di këtë sure dhe këtë sure dhe këtë sure. Pejgamberi m tha: – A i di përmendsh të gjitha këto? – Po, i di përmendsh, – u përgjigj. Pejgamberi , alejhi selam, tha: Shko! Po të martoj me të, e për mehër mësoja pjesët që i di përmendsh nga Kurani.[3]

    Nëse nuk e gjen askënd që martohet për ty me Kuranin që e di përmendsh, ndoshta ecja jote nëpër këtë rrugë (për t’u bërë hafëz), do të jetë mehri që e kërkon gruaja (hyria) nga Xheneti, e cila nuk plaket dhe nuk vdes, nuk ka më të bukur, as më të respektueshme e as që i bindet burrit sikurse ajo. Po qe se ajo u shfaqet banorëve të Tokës, do ta mbushë me erë parfumi hapësirën në mes Tokës dhe qiejve. Prandaj, nxito t’ia japësh mehrin asaj. Allahu na bëftë ne dhe ty nga banorët që do ta shijojnë këtë mirësi.

    1. Hafëzit të Kuranit i jepet përparësi në varr:

    Ashtu si e ngriti Allahu namin e hafëzit në dynja, e ngriti namin e tij edhe në ahiret. Hafëzit të Kuranit i jepet përparësi jo veç në dynja, po edhe pas vdekjes së tij. Xhabir ibn Abdullahu tregon se Pejgamberi , alejhi selam, të vrarët në luftën e Uhudit i varroste nga dy veta në një varr, e më pas thoshte: “Cili prej tyre dinte më shumë Kuran?” Nëse e lajmëronin që njëri prej tyre dinte më shumë se tjetri, i jepte përparësi në varr dhe thoshte: “Unë jam dëshmitari i tyre në Ditën e Kiametit.”[4]

    Respektimi i hafëzit të Kuranit nuk kufizohet veç në dynja, por e përfshin edhe ahiretin, prandaj i jepet përparësi në varrin e tij. I lumtë hafëzit, sa të mira e presin pas varrimit të tij!

    1. Ndërmjetësimi i Kuranit për hafëzin e Kuranit:

    Kur njeriu ka nevojë për diçka nga nevojat e dynjasë, por i ngushtohen rrugët dhe i mbyllen dyert para fytyrës, nis të hulumtojë dhe ta kërkojë filanin apo fistekun prej njerëzve të ndërmjetësojë për t’ia kryer punën apo zgjidhur problemin.

    Çfarë mendon ti, si qëndron puna me nevojën kryesore dhe gjënë themelore që robit i duhet para Allahut?

    Çfarë mendon ti për këtë gjë ku njeriu është peng i veprave të veta, a nuk ka nevojë për ndërmjetësim? Çfarë mendon ti, si do të jetë gjendja e atij që Kurani ndërmjetëson për të? I vijnë suret e Kuranit, dëshmojnë dhe e mbrojnë personin që jetën e harxhoi në nxënien përmendsh, leximin dhe studimin e tij?

    Ebu Umame el-Bahiliju transmeton se e kishte dëgjuar Pejgamberin , alejhi selam, duke thënë: “Lexojeni Kuranin, sepse ai do të ndërmjetësojë në Ditën e Kiametit për atë që e lexon. Lexoni dy dritat që shkëlqejnë, suren Bekare dhe suren Ali Imran, sepse ato do të vijnë në Ditën e Kiametit si dy re, ose si dy hije që qëndrojnë mbi kokë, ose si dy tufa zogjsh të rreshtuar dhe do ta mbrojnë (nga zjarri i Xhehenemit) atë që i lexon ato. Lexojeni suren Bekare! Mësimi i saj është bereqet, kurse lënia e saj është humbje dhe atij që e lexon nuk mund t’i bëjnë dëm magjistarët.”[5]

    Burejde ibn el-Husejbi  transmeton se Pejgamberi , alejhi selam, ka thënë: “Vjen Kurani në Ditën e Kiametit në pamjen e njeriut të zbehur (të cilit i është ndryshuar ngjyra dhe fizionomia) dhe thotë: ‘Për shkakun tim natën mbeteshe pa gjumë, ndërsa ditën ishe me agjërim’.”[6]

    Abdullah ibn Amri  transmeton se Pejgamberi , alejhi selam, ka thënë: “Agjërimi dhe Kurani do të ndërmjetësojnë për robin në Ditën e Kiametit. Agjërimi do të thotë: ‘O Zot, gjatë ditës e privova nga ushqimi dhe epshet, më jep leje të ndërmjetësoj për të.’ Kurani do të thotë: ‘O Zot, gjatë natës e privova nga gjumi, më jep leje të ndërmjetësoj për të.’ Tha: ‘Kështu do t’u jepet leje të ndërmjetësojnë’.”[7]

    1. Kurani është dëshmi për ose kundër teje:

    Njeriu s’ka alternativë tjetër, Kurani do të jetë dëshmi për ose kundër tij.

    Ebu Malik El-Eshariju  transmeton se Pejgamberi , alejhi selam, ka thënë: “Pastërtia është gjysma e imanit, thënia elhamdulilah (falënderimi i takon Allahut) e mbush (me shpërblim) peshoren, fjalët subhanallah (i patëmeta është Allahu) dhe elhamdulilah mbushin hapësirën mes qiejve dhe Tokës. Namazi është dritë, lëmosha është argument, durimi është shkëlqim, Kurani është dëshmi për ose kundër teje. Çdo njeri, kur del në mëngjes, e shet veten e tij: ose e çrobëron (nga kthetrat e dynjasë) ose e shkatërron (pas epsheve).”[8]

    Personi që shumicën e kohës e kalon me Kuranin, i lë disa prej punëve sekondare, që sa më shumë kohë të jetë me Kuranin, e mëson, e lexon dhe e studion, saqë gjuha e tij e shqipton në vazhdimësi, duke qenë në këmbë apo ulur, kur del apo kthehet, kudo që të jetë dhe të shkojë; ky person është i denjë që Kurani të jetë dëshmi për të në Ditën e Kiametit, sikur që do të ndërmjetësojë për të.

    1. Hafëzi i Kuranit e meriton të jetë nën hijen e Arshit të Allahut, ditën ku nuk ka hije tjetër veç hijes së Arshit të Tij:

    Në Ditën e Kiametit vështirësitë shtohen dhe shqetësimet e njerëzve rriten. Një prej vështirësive të Ditës së Kiametit është imazhi që e përshkroi Pejgamberi , alejhi selam, në hadithin që e transmeton Mikdad ibn el-Esvedi: “Në Ditën e Ringjalljes, dielli do të jetë aq afër me njerëzit, saqë distanca ndërmjet tyre do të jetë një milje. Njerëzit do të mbulohen nga djersët sipas veprave të tyre, disa deri në nyjat e këmbëve, disa deri në gjunjë, disa deri në mes dhe disa deri në fyt (duke e thënë këtë, i Dërguari i Allahut m vendosi dorën në gojën e tij).”[9]

    Në këtë situatë tmerruese, Allahu i nderon disa njerëz nga robërit e Vet, të cilët i fut nën hijen e Arshit të Tij, atë ditë ku nuk ka hije veç hijes së Arshit të Allahut, ashtu si na lajmëroi Pejgamberi , alejhi selam, dhe tha: “Janë shtatë grupe që Allahu do t’i fusë në Hijen e Arshit të Tij në Ditën e Gjykimit, ditë në të cilën nuk do të ketë hije tjetër veç Hijes së Tij: udhëheqësi i drejtë, i riu që është rritur duke e adhuruar Allahun e Plotfuqishëm, njeriu që zemrën e tij e ka lidhur me xhamitë, dy njerëz të cilët janë dashur për hir të Allahut, që janë takuar për këtë dhe janë ndarë për këtë, ai burrë që është thirrur nga një grua e bukur dhe me pozitë (për të kryer marrëdhënie me të), por thotë: ‘I frikësohem Allahut’, personi që jep për bamirësi dhe e fsheh, saqë dora e tij e majtë nuk e di se çfarë jep e djathta dhe personi që e kujton Allahun në vetmi dhe sytë e tij lotojnë.”[10]

    I riu që është rritur në shtëpitë e Allahut dhe e ka nxënë përmendsh Kuranin, e ka lexuar dhe e ka studiuar atë, e meriton të përshkruhet me përshkrimin “i riu që është rritur duke e adhuruar Allahun e Plotfuqishëm”; sepse adhurimi i Allahut me leximin e Kuranit, me nxënien e tij përmendsh dhe studimin e tij është prej veprave më të mira që e afrojnë robin tek Allahu.

    1. Nxënia përmendsh e Kuranit është shkak për të shpëtuar prej zjarrit:

    Myslimani synon që nëpërmjet veprave të mira që i bën në dynja, Allahu ta shpëtojë prej zjarrit në ahiret. Allahu e bëri ligj të Tijin që hafëzin e Kuranit mos ta djegë zjarri.

    Ukbe ibn Amiri  transmeton se e ka dëgjuar Pejgamberin , alejhi selam, duke thënë: “Nëse Kurani vendoset në zemrën e njeriut, e pastaj ai (njeriu) hidhet në zjarr, nuk do ta djegë zjarri atë.”[11]

    Disa dijetarë shpjeguan që hadithi për qëllim e ka hafëzin e Kuranit.

    Ebu Fadl er-Raziju, Allahu e mëshiroftë, tha: “Jezid ibn Amri tregon që e kishte pyetur El-Asmaiju, Allahu e mëshiroftë, për kuptimin e këtij hadithi, e ai i kishte thënë që cilitdo prej myslimanëve Allahu ia mëson dhe ia mundëson ta mësojë përmendsh Kuranin, nëse hidhet në zjarr shkaku i gjynaheve të tij, nuk do ta prekë zjarri atë. Ndërsa Ebu Umame  thoshte: “Lexojeni Kuranin dhe mos u mashtroni nga këta Mus’hafa të varur. Allahu nuk e dënon me zjarr zemrën që e di përmendsh Kuranin.”[12]

    Ebu Ubejdi, Allahu e mëshiroftë, tha: “Besojmë se për qëllim e kishte zemrën dhe shpirtin e besimtarit i cili e di përmendsh Kuranin.”[13]

    (Pjesë nga libri: “Nxënia përmendsh e Kuranit” – është i përkthyer në shqip)

    Dr. Muhamed ed Duvejshi

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

    [1] Një fshat 80 km larg Mekës në drejtim të Medinës. (sh.p.)

    [2] Muslimi (817).

    [3] Buhariu (5030), Muslimi (1425).

    [4] Buhariu (1343).

    [5] Muslimi (804).

    [6] Ibn Maxhe (3781), Darimiu (3391).

    [7] Imam Ahmedi (6589), shejh Albani e saktësoi në Sahih El-Xhami’ (3882).

    [8] Muslimi (223).

    [9] Muslimi (2864).

    [10] Buhariu (660), Muslimi (1031).

    [11] Imam Ahmed (4/155), Darimiu (3192), Ebu Fadl er-Raziju në Fadail Kuran (fq. 125), Ferjabiju (fq. 2), shejh Albani e vlerësoi të mirë në Es-Sahiha (3562).

    [12] Fadail Kuran, Ebu Fadl er-Raziju (fq. 155-156).

    [13] Fadail Kuran, Ebu Ubejdi (fq. 23).

  • PSE DUHET TA NXËMË PËRMENDSH KURANIN? (2)

    PSE DUHET TA NXËMË PËRMENDSH KURANIN? (2)

    1. Nxënia përmendsh e Kuranit është projekt që nuk njeh dështim:

    Frika nga dështimi paraqet një pengesë që ndërhyn në mes shumë njerëzve dhe ambicieve të tyre. Frika e arrin volumin aq sa është sasia e ambicies. Shumë projekte dhe ambicie të njerëzve kanë dështuar shkaku i hyrjes në konflikt real me frikën nga dështimi dhe shkaku që nuk kanë arritur ta largojnë këtë pengesë. Megjithatë, pavarësisht debatit të brendshëm shpirtëror, ku në të dominon ndjenja e frikës nga dështimi, te projekti i nxënies përmendsh të Kuranit nuk ka vend për këtë mendim. Vallë, përse?

    Kur një i ri e fillon projektin e tij ambicioz, të bëhet hafëz i Kuranit, por me kohë bie shpirtërisht derisa i harxhohet vullneti dhe nuk arrin ta përfundojë synimin e tij, parashtrohet pyetja se a ka dështuar apo jo realisht, kur dihet se gjatë kësaj periudhe ka mësuar përmendsh disa pjesë të Kuranit. Mundi i tij nuk ka shkuar poshtë. Por, edhe nëse supozojmë që nuk ka mësuar shumë përmendsh, vetëm kohën që e harxhoi në lexim dhe në nxënie përmendsh të Kuranit, duke e privuar veten nga shumë epshe dhe kënaqësi, është kohë e harxhuar në adhurimin e Allahut. Mos të harrojmë se sa ajete e sure i ka përsëritur gjatë leximit, duke fituar për çdo germë nga dhjetë shpërblime.

    1. Hafëzët e Kuranit janë të dashurit e Allahut dhe të veçuarit e Tij:

    Nga nderimi i plotë i Allahut për hafëzët është të qenët i dashur i Allahut dhe i veçuari i Tij. Para këtij përshkrimi dhe nderimi përbuzet çdo nderim tjetër që pas tij shkojnë njerëzit në dynja. A ka nderim më të madh se kur një rob i varfër dhe i ngratë shndërrohet në i dashur i Allahut dhe i veçuari i Tij. Pikërisht të dashurit e Allahut janë më meritorët për ta arritur mëshirën, faljen, dashurinë dhe afërsinë e Allahut.

    Enes ibn Maliku përcjell që Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Allahu ka të dashur nga njerëzit.” I thanë: “O i Dërguar i Allahut! Cilët janë ata?!” Tha: “Ata janë hafëzët e Kuranit, ata janë të dashurit  e Allahut dhe të veçuarit e Tij.”[1]

    Çdo njeri le t’i atribuohet përshkrimit që e do: pushtetar, pasanik, artist, sportist etj.; le të mbushen faqet e librave me çdo përshkrim dhe lëvdatë, por, megjithatë a mund të vijë me diçka më të plotë se përshkrimin e hafëzëve me të dashurit e Allahut dhe të veçuarit e Tij?

    1. Respektimi i hafëzit të Kuranit është nga madhërimi i Allahut:

    Respekti ndaj hafëzit të Kuranit është nga madhërimi i Allahut. Ebu Musa el-Eshariju transmeton se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Nga madhërimi i Allahut është ta respektosh myslimanin e moshuar, ta respektosh hafëzin e Kuranit, i cili e lexon dhe punon me të, pa e tepruar (pa e ngarkuar me rregulla të texhvidit) dhe pa mangësuar, si dhe respektimi i pushtetarit të drejtë.”[2]

    Kjo është dëshmi për pozitën dhe namin e lartë të tij.

    Respekti i hafëzi të Kuranit nuk vjen se është filani apo filani, po për shkak se e bart me vete fjalën e Allahut, kështu që respektimi i tij bën pjesë në madhërimin e Allahut.

    1. Hafëzi i Kuranit është më meritori për t’ia pasur zili:

    Allahu i ngriti disa njerëz më lart mbi të tjerët në këtë dynja. Allahu thotë: “Vallë, a mos janë ata që e ndajnë mëshirën e Zotit tënd? Jemi Ne ata që ua ndajmë njerëzve mjetet e jetesës në këtë botë, duke i ngritur në shkallë disa më lart mbi të tjerët, me qëllim që disa t’u shërbejnë të tjerëve. Mëshira e Zotit tënd është më e mirë nga ajo që grumbullojnë ata.” (Ez-Zuhruf: 32)

    Po ashtu thotë: “Shiko, si Ne i parapëlqejmë disa ndaj të tjerëve. Kurse bota tjetër, në të vërtetë, do të ketë shkallëzime më të mëdha dhe parapëlqime më të theksuara.” (El-Isra: 21)

    Disa njerëz i bëri Allahu të kenë pasuri të majme, të kenë famë në mesin e njerëzve, të kenë pushtet dhe pozitë, e njerëzit ua bëjnë me gisht, i shikojnë dhe u marrin lakmi, ua kanë zili për të mirat që i posedojnë, derisa ndonjëri të thotë: Ah sikur të isha si ai!.

    Kurse ai që realisht e meriton të xhelozohet dhe ta marrë në shoqëri këtë pozitë është hafëzi i Kuranit.

    Ibn Omeri transmeton se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Zilia nuk lejohet, përveçse në dy raste: T’ia kesh zili një njeriu që Allahu ia ka mësuar Kuranin, atë e lexon gjatë natës dhe gjatë ditës. Dhe t’ia kesh zili një njeriu që Allahu i dha pasuri dhe atë e shpenzon në rrugë të drejtë, gjatë ditës dhe gjatë natës.”[3]

    Ebu Hurejra transmeton se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Zilia nuk lejohet, përveçse në dy raste: T’ia kesh zili një njeriu që Allahu ia ka mësuar Kuranin, atë e lexon gjatë natës dhe gjatë ditës dhe, kur e dëgjon fqinji i tij, thotë: Ah, sikur të më ishte dhënë edhe mua kjo dhunti sikurse iu dha filanit dhe të punoja me të sikurse punon ai. Dhe t’ia kesh zili një njeriu që Allahu i dha pasuri dhe atë e shpenzon në rrugë të drejtë, e tjetri kur e sheh veprimtarinë e tij thotë: “Ah, sikur të më ishte dhënë edhe mua pasuria sikurse iu dha filanit dhe të punoja sikurse punon ai.”[4]

    1. Nxënia përmendsh dhe leximi i Kuranit janë nga gjërat më të mira të dynjasë:

    Njerëzit gëzohen kur e fitojnë dinarin dhe dërhemin, e ruajnë dhe e tubojnë atë, por hafëzi i Kuranit dhe lexuesi i Kuranit fitojnë shumë më shumë mirësi se kaq dhe të përhershme.

    Ebu Hurejra h transmeton se Pejgamberi, alejhi selam,ka thënë: “Kush dëshiron prej jush kur të kthehet në shtëpi t’i gjejë tri deve të mëdha dhe të majme?” Të pranishmit thanë: “O i Dërguari i Allahut, të gjithë e duam këtë.” Tha: “Tri ajete që ndonjëri prej jush i lexon në namazin e tij, janë më të mira për të se tri devetë e mëdha dhe të majme.”[5]

    Ukbe ibn Amiri h thotë: “Ishim duke qëndruar në ‘es-suffa’[6] dhe Pejgamberi, alejhi selam, doli jashtë e na tha: – Kush nga ju dëshiron që për çdo ditë në mëngjes herët të shkojë deri në But’han ose deri në El-Akik[7] dhe prej aty të vijë me dy deve me gunga të mëdha, pa bërë gjynah dhe duke mos i shkëputur lidhjet farefisnore? I thamë: – O i Dërguari i Allahut, të gjithë e duam këtë. Tha: – Të shkojë ndokush nga ju në xhami dhe t’i mësojë ose t’i lexojë dy ajete nga libri i Allahut, është më e mirë për të se dy deve, tri (ajete) janë më të mira se tri deve, katër (ajete) janë më të mira se katër deve. Sado që të jetë numri i ajeteve, çdoherë janë më të mira se numri i deveve.”[8]

    Tekstin e hadithit ke për ta kuptuar më qartë vetëm kur e kupton faktin që devetë atëkohë ishin pasuria dhe malli më i shtrenjtë.

    Çfarë mendon, vëllai im, si është gjendja e atij që mëson përmendsh, e lexon në vazhdimësi dhe e lëviz zemrën me këshillat e Kuranit? Ti ke zgjedhur drejt, ia ke qëlluar cakut dhe je duke ecur rrugës së drejtë, kur ke vendosur t’i thyesh gjunjët në xhami për ta mësuar Kuranin. Rruga që ti e ke zgjedhur nuk mund të krahasohet me rrugën që e kanë marrë moshatarët e tu, të cilët janë dhënë pas dëfrimit dhe dynjasë. Nëse ende nuk e ke marrë këtë rrugë, ndiqe instinktin tënd apo nxito të hysh në këtë mejdan.

    1. Hafëzi i Kuranit është më meritor t’u prijë njerëzve në namaz:

    Namazi është shtylla e fesë dhe e dyta me radhë prej shtyllave të Islamit. Gjëja e parë prej veprave që njeriu do të merret në llogari për to në Ditën e Kiametit është namazi. Nuk ka vepër që lënia e saj llogaritet kufër (femohim) si braktisja e namazit. Me një fjalë, vlera dhe pozita e tij është shumë e lartë. Për këtë shkak, kur Pejgamberi, alejhi selam, i dha Ebu Bekrit përparësi para të tjerëve të dilte imam në namaz, sahabët ndien kënaqësi që ai t’u printe në një çështje prej fesë së tyre, kështu që, pas vdekjes së Pejgamberit m, ia besuan amanetin të ishte udhëheqës për çështjet e dynjasë së tyre.

    Kujt i jepet përparësi t’u prijë njerëzve në namaz? Normalisht që hafëzit të Kuranit.

    Ebu Seid el-Hudriju h përcjell që Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Nëse janë tre persona, njëri prej tyre le t’ju prijë në namaz. Më meritor për imam është ai që di përmendsh më shumë prej Kuranit.”[9]

    Ebu Mesud el-Ensariju përcjell që Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Le t’ju prijë njerëzve në namaz ai që di më shumë Kuran nga ju, por, nëse jeni të barabartë në Kuran, atëherë le t’ju prijë ai që di më shumë për sunetin nga ju e, nëse jeni të barabartë në njohjen e sunetit, atëherë le t’ju prijë ai që ka bërë hixhret (prej Mekës për në Medinë) më herët se të tjerët dhe, nëse jeni të barabartë në emigrim, atëherë le t’ju prijë ai që është më i vjetër në Islam. Nuk ka të drejtë askush t’i prijë tjetrit në namaz në vendin ku ai e ka të drejtën e pushtetit (në xhami, shtëpi etj.) dhe as t’i ulet në shtratin personal në shtëpi, pa lejen e tij.”[10]

    1. Hafëzi i Kuranit është më meritor të caktohet për udhëheqës:

    Përveçqë është meritor t’u prijë njerëzve në namaz, hafëzi është më meritor për udhëheqje dhe qeverisje. Nafi’ ibn el-Harithi, i cili ishte caktuar prej Omerit për guvernator në Mekë, tregon për rastin e takimit të tij me Omerin  në fshatin Usfan[11]. Omeri i tha: – Cilin e le të të zëvendësojë në Mekë? Tha: – Ibn Ebzanin. – E kush është ky Ibn Ebzani? – pyeti Omeri. Tha: – Ka qenë rob prej robërve (dhe është liruar më pas nga robëria)! – U ke lënë për udhëheqës njeri që ka qenë rob? – i tha Omeri. Tha: – Ai është hafëz i Kuranit dhe dijetar i shkencës së feraidit (njohje e së drejtës trashëgimore në sheriat). Omeri tha: – I Dërguari, alejhi selam, ka thënë: “Me të vërtetë, Allahu i ngre disa popuj me këtë Libër dhe disa të tjerë i ul.”[12]

    Gjeneratat e para e kishin të qartë pozitën e hafëzit të Kuranit, e kjo i shtynte t’i tejkalonin botëkuptimet e ngushta që i prangosnin mendjet e njerëzve dhe u jepnin pozitën e merituar atyre që bartnin cilësi të mira.

    Kur ti synon të bëhesh hafëz i Kuranit, ajo që të shtyn nuk është udhëheqja, e as qeverisja apo imamllëku, por ti e ke parasysh se përparësinë që Islami ia jep hafëzit të Kuranit është dëshmi për vlerën dhe pozitën e tij. Kështu që ti e synon këtë mirësi dhe pozitë e jo pushtetin apo qeverisjen.

     

    (Pjesë nga libri: “Nxënia përmendsh e Kuranit” – është i përkthyer në shqip)

    Dr. Muhamed ed Duvejshi

    Nga arabishtja: Irfan JAHIU

     

    [1] Sahih Ibn Maxhe (215).

    [2] Ebu Davudi (4843).

    [3] Buhariu (5025), Muslimi (815).

    [4] Buhariu (5026).

    [5] Muslimi (802).

    [6] Vend në xhami ku strehoheshin nevojtarët, të huajt që nuk kishin familje dhe vendbanim (sh.p.).

    [7] Janë dy vende afër Medinës që kishte treg për shitblerjen e deveve. (sh.p.)

    [8] Muslimi (803).

    [9] Muslimi (672).

    [10] Muslimi (673).

    [11] Një fshat 80 km larg Mekës në drejtim të Medinës. (sh.p.)

    [12] Muslimi (817).