Category: Mirësjellja – Edukata fetare

O robër të Allahut, frikojuni Allahut i Cili ju krijoi dhe përsosi dhe ju formësoi në formën më të bukur që Ai dëshiroi: “O ti njeri, po ç’të mashtroi ty kundrejt Zotit tënd që është bujar e i urtë? I cili të krijoi, të përsosi dhe të drejtoi. Të formësoi në formën që Ai dëshiroi!”. (El-Infitar: 6-8)

O ti njeri, mos harro se je i përbërë nga shumë organe dhe se çdo organ i yti është krijuar për një punë të veçantë dhe nëse të sëmuret ai organ do të privohet nga funksioni i tij pjesërisht apo tërësisht. Nëse sëmuret dora do të privohet nga goditja, nëse sëmuret syri do të privohet nga shikimi, nëse sëmuret zemra nga mëkatet do të privohet nga puna e veçantë për të cilën është krijuar e ajo, është dituria, urtësia, njohja dhe dashuria e Allahut dhe adhurimi i Tij. Sëmundja e zemrës është sëmundje që shërohet me vështirësi dhe është sëmundje e fshehtë të cilën nganjëherë pronari i saj aspak nuk e vëren dhe për këtë e neglizhon, nëse e vëren i vjen shumë rëndë që të bëjë durim në shërimin e saj sepse për shërim të saj nevojitet kundërshtimi i epshit. Zemra është mbreti i organeve dhe burimi i lumturisë apo i vuajtjeve të tyre dhe burimi i përmirësimit apo i shkatërrimit të tyre.

I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, thotë: “Me të vërtetë në trup ndodhet një copë mishi, nëse ajo përmirësohet i gjithë trupi përmirësohet e nëse ajo prishet i gjithë trupi shkatërrohet, ajo copë e mishit është zemra”.

Ky hadith është argument se përmirësimi i veprave të robit varet nga përmirësimi i zemrës dhe shkatërrimi i veprave të robit varet nga shkatërrimi i zemrës. Zemra e përmirësuar pra, është zemra e pastër dhe e vetmja e cila i bën dobi robit tek Allahu: “Në Ditën, kur askujt nuk do t’i bëjë dobi as pasuria, as fëmijët, përveç atij që vjen me zemër të pastër tek Allahu!”. (Esh-Shuara: 88-89)

Zemrat janë tre lloj:

Lloji i parë: Zemra e pastër, e cila është e mbrojtur nga çdo sëmundje dhe e keqe dhe në të ekziston vetëm se dashuria ndaj Allahut dhe frikërespekti ndaj Tij.

Lloji i dytë: Zemra e vdekur, e cila në të nuk ka jetë dhe ajo zemër nuk e njeh Zotin e saj dhe as nuk e adhuron Atë dhe këtë lloj zemre e udhëheqin epshet dhe pasionet, edhe pse e zemërojnë dhe irritojnë Allahun, dhe nuk i përgjigjet këshillës por e ndjek çdo shejtan të rebeluar.

Lloji i tretë: Zemra e sëmurë, në të cilën ka jetë, por ka edhe sëmundje.

Zemra e parë është e gjallë, e butë. Zemra e dytë është e thatë e vdekur, kurse zemra e tretë është zemër e sëmurë dhe sëmundja e saj varet nga veprat e saj se sa janë ato të mira dhe se sa janë ato të liga.

Jeta, vdekja dhe sëmundja e zemrës varen nga veprat që i vepron njeriu dhe nga shkaqet që e bëjnë zemrën të gjallë është nënshtrimi ndaj urdhrave të Allahut, leximi i Kur’anit, meditimi i tij dhe preokupimi me përmendjen e Tij. Allahu i Madhëruar ka thënë: “Ata që besojnë dhe zemrat e të cilëve, kur përmendet Allahu, qetësohen. Vërtet, zemrat qetësohen me përmendjen e Allahut!”. (Er-Ra’d: 28); “Besimtarë të vërtetë janë vetëm ata, zemrat e të cilëve, kur përmendet Allahu, fërgëllojnë dhe, kur u lexohen shpalljet e Tij, u forcohet besimi dhe vetëm te Zoti i tyre mbështeten”. (El-Enfal: 2); “A nuk ka ardhur koha për besimtarët e vërtetë, që zemrat e tyre të përulen para këshillave të Allahut dhe para së Vërtetës që Ai ka shpallur”. (El-Hadid: 16)

Nga shkaqet që i japin jetë zemrës është edhe ndeja me njerëz të mirë, shoqërimi i tyre dhe ndjekja e tyre, pastaj dëgjimi i këshillave, ligjëratave, përkujdesja për namazin me xhemat dhe namazin e Xhumasë, meditimi dhe përsiatja në krijesat e Allahut dhe çka në to nga urtësia. Allahu i Madhëruar thotë: “Me të vërtetë, në krijimin e qiejve dhe të Tokës, në këmbimin e natës me ditën, në anijet që lundrojnë nëpër det për t’u sjellë dobi njerëzve, në ujin që Allahu zbret prej qiellit, duke ngjallur përmes tij tokën e vdekur dhe duke shpërndarë gjithfarë gjallesash, në lëvizjen e erërave dhe në retë që qëndrojnë midis qiellit e Tokës, pra, në të gjitha këto, sigurisht që ka shenja për njerëzit me intelekt”. (El-Bekare: 186)

Nga shkaqet bë e bëjnë zemrën të vdesë është mospranimi i të vërtetës pas njohjes së saj. Allahu i Madhëruar thotë: “Kur ata u larguan (nga e vërteta), Allahu i largoi zemrat e tyre (nga rruga e drejtë); Allahu nuk e shpie në rrugë të drejtë popullin jobesimtar”. (Es-Saf: 5); “pastaj largohen. Allahu i shmang zemrat e tyre, sepse ata janë njerëz që nuk kuptojnë!”. (Et-Teube: 127); “O besimtarë! Bindjuni Allahut dhe të Dërguarit kur ju thërret drejt asaj që ju jep jetë! Dhe ta dini se Allahu ndërhyn midis njeriut dhe zemrës së tij”. (El-Enfal: 24)

Pronari i zemrës së vdekur është më i ulët se sa kafshët dhe shembulli i tij vendin e ka në Xhehenem. Allahu i Madhëruar thotë: “Ne kemi paracaktuar për Xhehenemin shumë xhinde dhe njerëz, sepse ata kanë zemra, por nuk kuptojnë, kanë sy, por nuk shohin dhe kanë veshë, por nuk dëgjojnë. Ata janë si bagëtitë, madje edhe më zi. Pikërisht këta janë të shkujdesurit”. (El-A’raf: 179)

Kjo zemër shndërrohet në një zemër të degjeneruar dhe të vulosur dhe pronari i saj nuk ka mundësi të përfitojë nga ajo, për arsye se ai e refuzoi të vërtetën dhe u kënaq me të kotën dhe e kota iu bë ushqimi i tij, devijimi rruga e tij dhe zjarri vendbanimi i tij.

Shkaqet e sëmundjes së zemrës janë të shumta dhe nga ajo ngrënia e pasurisë haram. I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, me një hadith thotë: “Vërtet Allahu i madhëruar është i mirë dhe nuk pranon përveç se të mirën, dhe vërtet Allahu u ka urdhëruar besimtarëve atë që u ka urdhëruar të dërguarve. I Madhëruari ka thënë: “O ju të dërguar, hani gjërat e mira dhe punoni mirë”. I Madhëruari ka thënë: “O ju besimdrejtë, hani gjërat e mira me të cilat u kemi furnizuar”. Pastaj e përmendi njeriun, i cili ka udhëtuar gjatë me flokë të shpupuritura dhe të pluhurosura dhe i cili i shtriu duart e tij kah qielli: “O Krijues, o Krijues!” Kurse ushqimi i tij është haram, pija e tij haram,  veshmbathja e tij haram dhe është ushqyer me haram. E si do t’i pranohet lutja e tij!”.

Sot ngrënia e pasurisë haram është shtuar me të madhe në shoqërinë tonë ashtu siç shihet edhe haptazi dhe kjo është një nga shkaqet e degjenerimit dhe devijimit në moral.

Nga shkaqet e sëmundjes së zemrës është edhe veprimi i mëkateve. Mëkatet ndikojnë në zemra dhe i sëmurin ato. Allahu i Madhëruar thotë: “Nuk është ashtu! Por veprat e tyre (të këqija) ua kanë mbuluar zemrat”. (El-Mutafifin: 14) Përcillet me një hadith se robi kur bën një mëkat i bëhet një pikë e zezë dhe nëse pendohet i largohet pika e nëse jo atëherë ajo pikë shtohet dhe zemrës i kanoset rrezik më i madh.

Nga shkaqet e sëmundjes së zemrës është edhe dëgjimi i asaj që nuk lejohet të dëgjohet nga fjalët e ndaluara, nga muzika dhe nga instrumentet muzikore. Kjo bela është shtuar me të madhe në shoqërinë tonë e sidomos kohëve të fundit ku dëmet e këtij mëkati janë bërë të shumëllojshme dhe janë shtuar rrugët e përhapjes së tij nëpërmjet internetit, radios, televizionit, etj. Paraqitja e këtij mëkati në shoqëri ka lënë pasoja të mëdha e sidomos në sjelljen e grave, fëmijëve dhe madje edhe të burrave. Muzika dhe këngët janë nga mjetet më të rrezikshme të Iblisit ku nëpërmjet tyre e shkatërron zemrën dhe Allahu i Madhëruar thotë: “Bëj për vete, me zërin tënd, kë të mundesh nga ata!”. (El-Isra: 64) dhe ceket se qëllimi i thënies “me zërin tënd” në ajet është për qëllim muzika.

Nga shkaqet e shkatërrimit të zemrës është edhe shikimi i ndaluar. I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, me një hadith thotë: “Shikimi në të ndaluarën është shigjetë e helmuar nga shigjetat e Iblisit”.

Allahu i Madhëruar thotë: “Thuaju besimtarëve që të ulin shikimet e tyre (nga e ndaluara) dhe ta ruajnë nderin e tyre (nga marrëdhëniet e jashtëligjshme)! Kjo është më mirë për ta! Me të vërtetë, Allahu është i Dijshëm për atë që bëjnë ata. Thuaju besimtareve që të ulin shikimet e tyre (nga e ndaluara)”. (En-Nur 30-31) Shikimi i ndaluar trashëgon pasion në zemër të cilën edhe e sëmurë.

Nga shkaqet e sëmurjes së zemrës po ashtu është edhe shikimi dhe leximi i librave dhe revistave të fëlliqura të cilat përmbajnë tematike të fëlliqura dhe foto të ndyta të cilat i lexojnë burrat dhe gratë dhe madje edhe fëmijë, Allahu na ruajttë.

O ju robërit e Allahut, nuk ka shërim për sëmundjet e zemrës përveç se me ilaçe të cilat i ka zbritur Allahu në librin e Tij dhe në Sunetin e të Dërguarit të Tij. Allahu i Madhëruar thotë: “O njerëz, ju ka ardhur këshillë (Kur’ani) nga Zoti juaj, shërim për zemrat tuaja, udhëzim dhe mëshirë për besimtarët”. (Junus: 58); “Ne shpallim nga Kur’ani atë që është shërim dhe mëshirë për besimtarët e që mohuesve keqbërës u shton vetëm humbje”. (El-Isra: 82)

Prandaj kapuni për Librin e Allahut dhe traditën e të Dërguarit të Tij, alejhi salatu ue selam, t’i shëroni zemrat e juaja nga sëmundjet e saj. Në to ka mëshirë, shërim, dritë, udhëzim, shpirt, jetë, mbrojtje nga shejtani dhe vesveset e tij. Secili nga ne le ta largon veten nga vendet ku ka harame dhe fitne dhe të largohet nga çdo mjet i cili e çon deri tek ato dhe po ashtu largoni fëmijët e juaj dhe shtëpitë e juaja nga mjetet e degjenerimit nëse dëshironi shërim për zemrat e juaja dhe hajr për shoqëritë e juaja dhe shpeshtojeni thënien e kësaj lutjeje që e thoshte i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam: “O Ti që i rrotullon zemrat! Bëje zemrën time të qëndrueshme në fenë Tënde!”.

 Dr. Salih El Feuzan

Nga arabishtja: Irfan JAHIU

 

* Faraoni ishte ndër zullumqarët më të mëdhenj që Allahu ia përshpejtoi dënimin dhe na lajmëroi për fundin e tij. Ai tejkaloi çdo kufi, i shtypi mizorisht bijtë e israilit dhe e arriti kulmin e arrogancës: “Unë jam zoti juaj më i lartë!” (En Naziat, 24) Dhe tha: “Unë ju tregoj vetëm atë që shoh…” (Gafir, 29) Dhe tha: “Unë nuk di që për ju ka tjetër zot përveç meje!” (El Kasas, 38)

E si ishte fundi i zullumit të Faraonit?

Allahu thotë: “Prandaj Allahu e goditi atë me dënim në jetën tjetër dhe në këtë jetë.” (En Naziat, 25)

Dhe thotë: “Por Ne e kapëm atë dhe ushtrinë e tij dhe i hodhëm në det. Shiko se cili ishte fundi i keqbërësve!” (El Kasas, 40)

* Zullumqar tjetër i madh ishte Karuni. E shtypte mizorisht popullin e vet dhe u tregua arrogant kur Allahu i dha aq shumë thesare, saqë çelësat e tyre me vështirësi i mbante një grup njerëzish të fuqishëm. Po ashtu tejkaloi çdo kufi kur pretendoi se çdo gjë e kishte fituar me diturinë e tij. E si ishte fundi i tij?

Allahu thotë: “Ne bëmë që Karunin dhe shtëpinë e tij t’i gëlltiste toka dhe askush nuk arriti që ta mbronte nga dënimi i Allahut, madje as ai vetë nuk mund ta mbronte veten.” (El Kasas, 81)

* Ebraha, pronari elefantit, deshi ta shkatërrojë Qabenë gur më gur, por Allahu kundër tij lëshoi shpendë që vinin tufë-tufë.

* Çfarë fundi të keq pati Ebu Xhehli, Faraoni i këtij umeti, dhe Umeje ibn Halefi, koka e devijimit e dinakërisë, dhe paria e fiseve të tyre që bënë zullum në Tokë, i shtypnin mizorisht, i torturonin dhe i mbytnin besimtarët e parë?

Dolën në Betejën e Bedrit kinse do të fitojnë, duke u mashtruar me numrin e ushtarëve, por harruan që lufta ishte kundër Allahut. Aty u shkatërruan zullumqarët dhe u asgjësuan sulmet e tyre. Beteja përfundoi me fitoren e myslimanëve që u treguan durimtarë në këtë situatë.

Dr. Muhamed Munexhidi

Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Fragment nga libri: “LIGJET E PANDRYSHUESHME TË ALLAHUT TE KRIJESAT E TIJ” (I përkthyer në gjuhën shqipe)

Ai i cili sprovohet me varfëri dhe fukarallëk lumturinë e sheh në pasuri dhe tek pasanikët, ai i cili sprovohet me sëmundje dhe ligështi lumturinë e sheh në shëndetin e trupave dhe në shërimin e organeve, ai i cili sprovohet me padrejtësi dhe që nuk mundet t’i merr të drejtat e veta, lumturinë e sheh në pozitë e fuqi ose tek mbretërit e sundimtarët dhe ai i cili zemra e tij është e dehur dhe e dhënë pas epsheve e gjynaheve dhe pas fëlliqësirave e mëkateve lumturinë e sheh në pasimin e epshit dhe veprimin e fëlliqësirave dhe përhapjen e tyre.

Njerëzit gjithmonë hulumtojnë pas qetësisë shpirtërore, kërkojnë lumturi e kënaqësi dhe atë e përgjojnë në forcë e fuqi, në pasuri e liri dhe pozitë e sundim. Lumturia nuk gjendet në pasuri e fëmijë e as në fuqi e mbretëri dhe Allahu kur i përshkroi disa prej popujve tha: “Mos u josh (o Muhamed) nga pasuria dhe fëmijët e tyre, sepse nëpërmjet tyre Allahu kërkon t’i ndëshkojë ata në këtë jetë”. (Et-Teube: 55)

Të hulumtuarit pas pasurisë dhe pozitës shpirtrat i ndëshkon, zemrat i lodh, jetën e vështirëson dhe dhembje e mundime asaj i shkakton. Shpirti nuk kënaqet asnjëherë me pak e as nuk ngopet me shumë dhe për këtë i Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, ka thënë: “Sikur biri i Ademit të ketë një luginë, do të kishte shpresuar ta ketë edhe një, dhe sikur të kishte dy lugina, kishte shpresuar ta ketë edhe të tretin, dhe nuk e ngop njeriun vetëm se dheu dhe Allahu ia fal atij që pendohet”. Dhe po ashtu ka thënë: “Kushdo që e bënë këtë botë synim të tij Allahu do t’ia përçajë punët e tij dhe do t’ia vendosë para syve të tij varfërinë dhe asgjë nuk do t’i vijë atij prej dynjasë përveç asaj çka e ka shkruar për të”.

Lumturia është gjë e cila nuk shihet me sy e as që krahasohet me numër dhe nuk blihet as me dërhem e as me dinar. Ajo është gjë që gjendet brenda në zemër, zemrën e gëzon dhe e qetëson, shpirtin e pastron, gjoksin e zgjeron, fytyrën e ndriçon dhe mendjen e rehaton. Ajo është ndjenjë e bukur që të gëzon dhe perceptim i ëmbël që të rehaton dhe shpirtin ta qetëson. Paramendoje një njeri të cilit Allahu i ka dhuruar pasuri e pozitë, por e ka sprovuar me sëmundje të rëndë. Atij ia sjellin ushqimin më të mirë, por nuk ka mundësi ta hajë, edhe nëse e ha nuk shijon asnjë shije në të. Ngrihet prej krevatit dhe shikon prej dritares së dhomës së tij dhe e vëren një prej punëtorëve të tij i cili është shtrirë nën hijen e një peme dhe në njërën dorë e mban copën e bukës e në tjetrën kripën dhe kënaqet duke e ngrënë atë ushqim të thatë. Sa shumë shpreson ky i mjeri ta kishte pas shëndetin e punëtorit të tij dhe ta kishte përjetuar lumturinë e tij.

Burimi i lumturisë është zemra, pamja e jashtme e saj është kënaqësia dhe argumenti i prezencës së saj është kuptimi i begative dhe njohja e tyre. Nuk ka më keq se kur një njeri lumturinë e tij e kërkon në epshet e dynjasë dhe kënaqësitë e saj dhe ai vet e di bindshëm se ato nuk janë të përhershme. Hulumtimi pas epsheve të dynjasë dhe kënaqësive të saj atij jetën ia shkatërrojnë, furnizimin ia pakësojnë, problemet ia shtojnë, e nxisin në harame dhe dëfrime, në urrejtje dhe armiqësi mes njerëzve dhe në fund ose nuk mundet ta arrijë atë që e do ose ajo e tradhton dhe jeta me përfundim të keq i përfundon.

Nuk mundesh të gjesh njeri i cili është i kënaqur me përcaktimet e jetës përveç atij i cili i beson Allahut dhe Atij i mbështetet. Jeta pa fe është e komplikuar dhe kjo dukuri shpie deri në çrregullime shoqërore dhe sëmundje shpirtërore, ku të sprovuarit jepen pas ilaçeve për qetësim madje pas drogës dhe alkoolit, Allahu na ruajt: “Ndërsa atij që dëshiron ta lërë në humbje, (ia mbyll zemrën e) ia shtrëngon gjoksin si të jetë duke u ngjitur në qiell”. (El-En’am: 125); “Kushdo që i kthen shpinën Këshillës Sime, do të ketë jetë të mjeruar”. (Ta Ha: 124)

Dynjaja tek besimtari nuk ka vlerë të madhe, ai e kupton se ajo nuk është tjetër përveç se një botë ku sprovohet në të dhe se ajo është vend mbjelljeje dhe se në të do të jetë një kohë të shkurtër dhe se pas saj e shpreson takimin me Allahun. Besimi është anija e tij kurse adhurimi mjeti i tij. Besimtarin gjithmonë e mbulon lumturia sepse ai është i bindur se jeta është e gjykuar me caktimet e Allahut, ai nuk pikëllohet për atë që kaloi dhe nuk gëzohet për atë që arriti, nuk dëshpërohet prej sprovave dhe belave dhe ato i kupton si mëshirë prej anës së Allahut e jo si dënim.

Lumturia nuk fitohet me ikje nga përgjegjësitë dhe me braktisjen e tyre, por ajo arrihet në ballafaqimin e jetës dhe qëllimeve të saj. Marrja e shkaqeve dhe përkujdesja e tyre janë faktorë kyç për arritjen e lumturisë dhe mbjelljen e kënaqësisë. I Dërguari i Allahut, alejhi salatu ue selam, thotë: “Prej lumturisë janë: gruaja e mirë, vendbanimi i mirë dhe mjeti i mirë i udhëtimit”. Dhe po ashtu thotë: “Kush zgjohet prej jush në mëngjes dhe është i qetë në vatrën e tij, i shëndoshë në trupin e tij dhe e ka bukën për atë ditë, ai është sikur t’i jetë dhënë e tërë bota”.

Pasuria e realizon lumturinë nëse ti nëpërmjet saj e kërkon kënaqësinë e jetës hallall dhe nëse pasurinë nuk e merr si qëllim të jetës por e merr si mjet për ta arritur qëllimin kryesor dhe final e ajo është kënaqësia e Allahut dhe Xheneti i Tij. I lumturi nuk ha më shumë se sa hanë të tjerët dhe nuk posedon më shumë se sa posedojnë të tjerët por ai kënaqet më shumë se sa kënaqen të tjerët. Të lumturit janë besimtarë dhe punëtorë të zellshëm, Allahut i mbështeten, urtësive të Tij i binden dhe përcaktimeve të Tij i nënshtrohen. Kjo është lumturia e vërtetë dhe ajo e drejtë.

Prej burimeve të dëshpërimit dhe shkaqeve të pa lumturisë është papunësia, e cila është shkak i mbushjes së kafeneve e klubeve të dëfrimit dhe të rritjes së numrit të vrasjeve dhe vjedhjeve dhe krimeve në shoqëri. Prandaj është mirë që njerëzit të inkurajohen që të punojnë dhe t’u hapen mundësi pune që t’i paraqesin ambiciet e tyre dhe të përparojnë në jetën e tyre dhe kjo pa dyshim se ndikon në lumturinë e tyre dhe puna bëhet një faktor i madh dhe i rëndësishëm i saj. Po ashtu prej burimit të dëshpërimit dhe të moslumturisë është injoranca dhe padituria. Injorantët është shumë rëndë të udhëhiqen dhe të udhëzohen dhe të qetësohen: “Paqja qoftë me ju! Ne nuk duam shoqëri me të paditurit”. (El-Kasas: 55) Njerëzit e ditur shumë lehtë munden ta kuptojnë të vërtetën dhe të dobishmen dhe atë çka kërkohet prej tyre dhe t’i përgjigjen asaj, prandaj injoranca bëhet një prej faktorëve kyç të dëshpërimit dhe pikëllimit.

Po ashtu një prej faktorëve të lumturisë është edhe edukata e mirë dhe morali i lartë. Vendi më i mirë ku përfitohet edukata e mirë dhe morali i lartë është shtëpia dhe shkolla, vende të cilat duhen që ta edukojnë njeriun të pajiset me durim, sinqeritet, besim, vepër, përpjekje, butësi, nder, turp dhe zgjerim të gjoksit: “Vallë, a nuk ta hapëm ty (Muhamed) kraharorin (për të pranuar besimin) dhe ta hoqëm barrën, e cila ta rëndonte tepër kurrizin”. (El-Inshirah: 1-3) Kjo edukatë duhet që njeriun ta edukojë ta adhurojë Allahun dhe ta falënderojë Atë dhe ta përmend Atë: “Vërtet, zemrat qetësohen me përmendjen e Allahut”. (Er-Ra’d: 28), dhe “Atij që shmanget nga Këshilla e të Gjithëmëshirshmit (Kur’ani), Ne do t’ia caktojmë një djall, që do t’i bëhet shok i pandashëm”. (Ez-Zuhruf: 36) Kjo edukatë duhet që ata t’i largojë prej urrejtjes dhe smirës dhe t’ua mbushë zemrat me dashuri ndaj njerëzve dhe ta edukojë që ta lut Allahun për mëshirë dhe mirësi për vete dhe për të gjithë njerëzit: “Mos i lakmoni ato gjëra, me anë të të cilave Allahu i ka bërë disa nga ju të dallohen mbi të tjerët: meshkujt do të kenë pjesë prej asaj që kanë punuar e po ashtu edhe femrat do të kenë pjesë prej asaj që kanë punuar. Kërkoni prej Allahut nga mirësitë e Tij. Vërtet, Allahu është i Dijshëm për çdo gjë”. (En-Nisa: 32)

O ti musliman, ti do të bëhesh i lumtur atëherë kur do ta njohësh vetveten dhe lumturinë ta kërkosh prej vetvetes e jo prej atyre që i ke përreth. Bëhu i lumtur me besimin tënd dhe moralin tënd dhe dashurinë ndaj njerëzve, bëhu i lumtur nëse je me Zotin tënd dhe i falënderon begatitë dhe bën durim në sprova dhe bela se atëherë do të përfitosh në të dyja rastet dhe do të kesh shpërblime në të dyja botët.

Po ta kishin ditur të palumturit prej pasanikëve e sundimtarëve dhe jobesimtarët e munafikët se çfarë lumturie shijojnë besimtarët do t’i kishin luftuar ata me shpatë. Madje ateistët kur i panë besimtarët se janë të lumtur, të qetë e të bindur, prej injorancës dhe neglizhencës së tyre menduan se besimtarët janë të mpirë prej fesë. Të shkretët nuk e dinë se besimtarët janë të bindur se edhe nëse të gjithë banorët e tokës dhe qiejve mblidhen për t’i ndihmuar ndonjërit me diçka, nuk munden t’i ndihmojnë vetëm se atë që Allahu e ka caktuar për atë, dhe nëse mblidhen për t’i bërë dëm diçka, ata nuk mund t’i bëjnë dëm, vetëm atë që Allahu e ka caktuar për atë.

Besimtarët besojnë se qielli nuk lëshon as dinar e as dërhem dhe se në fenë e tyre besimi ka ardhur paralel me veprën. Furnizimi vjen vetëm se prej Allahut dhe kënaqu me atë çka të ka caktuar Allahu pa futur dëshpërim në zemrën tënde e as urrejtje e cila e shkatërron zemrën tënde e as smirë e cila të dëmton ty dhe i ha të mirat e tua. Kjo botë është vend ku duhet të mbjellim prandaj vepro që të korrurat e tua t’i shohësh në ahiret. Sëmundja është sprovë dhe në të ka urtësi të madhe dhe dije se shërimi është i ndërlidhur me ilaçin dhe se ai vjen vetëm se prej Allahut dhe me lejen e Tij. Nëse ec sipas kësaj rruge atëherë do ta gjesh lumturinë dhe do të zbrit mbi ty qetësi e rehati.

Ibën Kajimi, Allahu e mëshiroftë, thotë: “Në zemër ka shpupurisje të cilën nuk mundet ta grumbullon vetëm se afrimi kah Allahu. Në zemër ka egërsirë që nuk mundet ta largojë vetëm se shoqërimi me Allahun. Në zemër ka pikëllim të cilin nuk mundet ta largon vetëm se gëzimi me njohjen e Allahut dhe sinqeriteti në sjelljet me Allahun. Në zemër ka shqetësim që nuk mundet ta qetëson vetëm se ikja kah Allahu. Në zemër ka skamje e varfëri që nuk mundet ta plotësojë vetëm se dashuria ndaj Allahut, përmendja e vazhdueshme e Tij, mbështetja në Atë dhe adhurimi i sinqertë i Tij. Në zemër ka hidhërim dhe brenga që nuk mundet t’i fik vetëm se kënaqësia me urdhëresat dhe ndalesat e Allahut dhe durimi në caktimet e Tij deri atë ditë kur ta takojmë Allahun”.

Dr. Salih El Humejd

Nga arabishtja: Irfan JAHIU

 

 

 

 

 

 

 

 

Padrejtësia pikënisjen e ka fëlliqësirë dhe fundin të keq. Është vendburim i shëmtive dhe të këqijave, i ha të mirat, e zhduk bereqetin, sjell keqardhjen dhe mbjell armiqësi. Sa herë që përhapet në një popull, atë e shkatërron, dhe, sa herë që përfshin një tokë, atë e asgjëson. Sikur një mal të bëhej i padrejtë ndaj një mali tjetër, do të shembej mali keqbërës. Pra, padrejtësia është shëmti dhe sjell paturpësi e i shkatërron tokat.

Allahu e përshkroi Veten të dëlirë nga padrejtësia, siç thotë: “Allahu nuk synon padrejtësi për robërit e Vet.” (Gafir, 31)

Në një hadith kudsij, Pejgamberi, alejhi selam, përcjell prej Allahut se ka thënë: “O robërit e Mi! Unë ia ndalova Vetes padrejtësinë dhe e bëra të ndaluar për ju, andaj mos i bëni padrejtësi njëri-tjetrit.”^[1]

Kur Ebu Idris el Haulani (Allahu e mëshiroftë!) e tregonte këtë hadith, binte në tokë me dy gjunjët e tij.

Allahu tregoi se nuk i do zullumqarët: “Allahu nuk i do zullumqarët.” (Ali Imran, 57)

I paralajmëroi zullumqarët për dënimin e dhembshëm: “Mjerë ata që kanë bërë padrejtësi – për dënimin e Ditës së dhembshme!” (Ez Zuhruf, 65)

I kërcënoi me fund të keq dhe mundim pas vdekjes: “Sigurisht, të padrejtët do ta shohin se në çfarë mundimi do të kthehen (pas vdekjes).” (Esh Shuara, 227)

I dëboi dhe i largoi nga mëshira e Tij: “Mallkimi i Allahut qoftë mbi të padrejtët.” (Hud, 18) Dhe “Larg qoftë (nga mëshira e Allahut) populli zullumqar!” (El Muminun, 41) Pra, çdo zullumqar do të ketë hise në këtë mallkim sipas masës së padrejtësisë që e punon, sado e vogël ose e madhe të jetë.

Zullumqari s’ka hise në shpëtim: “Njëmend, zullumqarët nuk do të shpëtojnë.” (El Enam, 135) Pra, do të privohet nga shpëtimi në dynja dhe ahiret, si dhe do largohet nga udhëzimi në çështjet e fesë dhe dynjasë.

Padrejtësia është errësirë. Pejgamberi, alejhi selam, thotë: “Kujdes! Mos bëni padrejtësi, ngase padrejtësia është errësirë në Ditën e Kiametit.”^[2]

Mjafton në qortimin e padrejtësisë fjala e Allahut: “… sigurisht, do të humbë ai që do të mbartë padrejtësi.” (Taha, 111)

Imam Shafiu (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Sa furnizim i keq që bartet me vete për në ahiret është armiqësia ndaj robërve të Allahut.”^[3]

Sufjan eth Theuriu (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Të takosh Allahun me shtatëdhjetë gjynahe mes teje dhe Tij është më e lehtë për ty sesa ta takosh me një gjynah të bërë mes teje dhe njerëzve.”^[4]

Krahasuar me gjynahet e tjera, gjynahu i padrejtësisë është më i rëndë, sepse në përgjithësi ai buron vetëm prej njeriut të dobët që nuk mund ta përmbajë veten e tij.^[5]

Se padrejtësia është e shëmtuar të një mendimi janë të gjitha fetë.^[6]

Në anën tjetër, urdhërohet kategorikisht drejtësia në të gjitha gjendjet dhe me gjithë njerëzit nga të gjitha fetë. Njëlloj është edhe padrejtësia: ndalohet kategorikisht në të gjitha gjendjet dhe me gjithë pjesëtarët e çdo feje.

Allahu thotë: “Në të vërtetë, Allahu urdhëron drejtësinë, mirësinë dhe ndihmën për të afërmit, si dhe ndalon imoralitetin, veprat e shëmtuara dhe dhunën. Ai ju këshillon, në mënyrë që ju t’ia vini veshin.” (En Nahl, 90)

Ky ajet është gjithëpërfshirës për të gjitha themelet e dispozitave. Nuk ka drejtësi, vlerë dhe qëndrueshmëri, veçse ky ajet urdhëron në të. Po ashtu nuk ka padrejtësi, gjynah dhe krim, veçse ky ajet e ndalon atë.

Ibn Tejmija (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Drejtësia obligohet në çdo gjë dhe ndaj secilit. Në anën tjetër, padrejtësia ndalohet në çdo gjë dhe ndaj secilit. Në parim, nuk lejohet t’i bëhet padrejtësi askujt, qoftë mysliman, qoftë jomysliman, qoftë zullumqar.”^[7]

Padrejtësia ndaj njerëzve ka shumë forma, bie fjala, të privohen nga të drejtat dhe mospërfillja e tyre, veprimi i ndonjë gjëje që i dëmton ata.

– Disa prej formave më të shëmtuara dhe më të rrezikshme të padrejtësisë janë:

* Tirania në tokë dhe sulmi ndaj njerëzve në forma të ndryshme të armiqësisë, në fenë ose në trupat e tyre, në pasuritë, nderin e mendjet e tyre.

* Ushtrimi i dhunës ndaj njerëzve; me vrasje a rrahje, burgim, ndëshkim etj.

Hisham ibn Hakim ibn Hizami k thotë: “Dëshmoj se e kam dëgjuar Pejgamberin, alejhi selam, të thotë: “Allahu do t’i ndëshkojë ata që i ndëshkojnë (padrejtësisht) njerëzit në dynja.”^[8]

* Cenimi i pasurisë; qoftë me vjedhje, qoftë me keqpërdorim, qoftë me bërjen e hileve dhe mashtrimeve, qoftë me ryshfet, me kamatë ose me çfarëdo lloj mënyre që feja e konsideron të ndaluar.

* Prej formave më të rënda të padrejtësisë është që populli të shtypet mizorisht nga zullumqarët, ashtu si veproi Faraoni me beni israilët: “Me të vërtetë që Faraoni madhështohej në Tokë dhe banorët e saj i kishte përçarë në grupe; disa prej tyre i përndiqte, ua vriste fëmijët meshkuj, ndërsa femrat ua linte gjallë. Ai ka qenë vërtet keqbërës.” (El Kasas, 4)

Njëlloj veprojnë faraonët bashkëkohorë, të cilët i rrethojnë me tanke popujt e tyre të ngratë, ua ndërpresin ushqimin, ilaçet dhe rrymën. E a ka padrejtësi më të madhe se kjo?

– Përmbysja e zullumqarëve dhe fundi i keqbërësve:

Fundi i zullumqarëve do të jetë i dhembshëm. Kush lexon jetëshkrimet e zullumqarëve, përfiton shumë mësime nga fundi i tyre. Do ta kuptojë mënyrën e shkatërrimit të tyre dhe çfarë poshtërimi kanë përjetuar në dynja, para se ta përjetojnë atë në ahiret.

Allahu ia përshpejton zullumqarit ndëshkimin në dynja, krahas rezervimit për në ahiret, për shkak të shëmtisë dhe dëmeve të mëdha që i sjell padrejtësia. Ebu Bekrete  tregon se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Nuk ka gjynah që meriton t’i përshpejtohet vepruesit dënimi në dynja, krahas rezervimit për në ahiret, si gjynahu i padrejtësisë dhe shkëputjeve të lidhjeve farefisnore.”^[9]

Zullumqarit i kthehet zullumi i tij. E sheh të poshtëruar, të turpëruar dhe të përbuzshëm. Nuk e arriti atë që e synoi dhe nuk e mori atë që e shpresoi.

Ligji kozmik i Allahut është i paracaktuar që zullumqarët të shkatërrohen, ushtruesit e dhunës të shfarosen dhe kurthet e keqbërësve të ndërpriten, pavarësisht keqbërësi a është individ, grup apo popuj prej popujve.

Ibn Rexhebi (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Në përgjithësi, zakonisht zullumqarit i përshpejtohet ndëshkimi në dynja (krahas rezervimit për në ahiret). E, nëse e vonon, atëherë urtësia qëndron se Allahu e lë njëherë t’i shtojë gjynahet, por, kur e merr për ta ndëshkuar, atëherë më s’ka shpëtim për të.”^[10]

* Faraoni ishte ndër zullumqarët më të mëdhenj që Allahu ia përshpejtoi dënimin dhe na lajmëroi për fundin e tij. Ai tejkaloi çdo kufi, i shtypi mizorisht bijtë e israilit dhe e arriti kulmin e arrogancës: “Unë jam zoti juaj më i lartë!” (En Naziat, 24) Dhe tha: “Unë ju tregoj vetëm atë që shoh…” (Gafir, 29) Dhe tha: “Unë nuk di që për ju ka tjetër zot përveç meje!” (El Kasas, 38)

E si ishte fundi i zullumit të Faraonit?

Allahu thotë: “Prandaj Allahu e goditi atë me dënim në jetën tjetër dhe në këtë jetë.” (En Naziat, 25)

Dhe thotë: “Por Ne e kapëm atë dhe ushtrinë e tij dhe i hodhëm në det. Shiko se cili ishte fundi i keqbërësve!” (El Kasas, 40)

* Zullumqar tjetër i madh ishte Karuni. E shtypte mizorisht popullin e vet dhe  u tregua arrogant kur Allahu i dha aq shumë thesare, saqë çelësat e tyre me vështirësi i mbante një grup njerëzish të fuqishëm. Po ashtu tejkaloi çdo kufi kur pretendoi se çdo gjë e kishte fituar me diturinë e tij. E si ishte fundi i tij?

Allahu thotë: “Ne bëmë që Karunin dhe shtëpinë e tij t’i gëlltiste toka dhe askush nuk arriti që ta mbronte nga dënimi i Allahut, madje as ai vetë nuk mund ta mbronte veten.” (El Kasas, 81)

* Ebraha, pronari elefantit, deshi ta shkatërrojë Qabenë gur më gur, por Allahu kundër tij lëshoi shpendë që vinin tufë-tufë.

* Çfarë fundi të keq pati Ebu Xhehli, Faraoni i këtij umeti, dhe Umeje ibn Halefi, koka e devijimit e dinakërisë, dhe paria e fiseve të tyre që bënë zullum në Tokë, i shtypnin mizorisht, i torturonin dhe i mbytnin besimtarët e parë?

Dolën në Betejën e Bedrit kinse do të fitojnë, duke u mashtruar me numrin e ushtarëve, por harruan që lufta ishte kundër Allahut. Aty u shkatërruan zullumqarët dhe u asgjësuan sulmet e tyre. Beteja përfundoi me fitoren e myslimanëve që u treguan durimtarë në këtë situatë.

– Shpërblimi vjen sipas lloji të veprës:

* Kur ndodhi Belaja e el Bramikës në kohën e kalif Harun Rashidit e u burgos Jahja el Bramikiu dhe fëmijët e tij, njëri prej fëmijëve i tha: “O baba! Pas pushtetit dhe mirësive që i kishim ramë në këtë gjendje?!” Ai iu përgjigj: “O biri im! Lutjen e të dëmtuarit që u ngjit natën lart e harruam ne, por jo Allahu.”^[11]

* Xhejsh ibn Muhamed ibn Samsame ishte udhëheqës i Damaskut^[12]. Ky njeri ishte zullumqar i madh, tiran dhe vriste njerëz pa faj. Në aspektin e besimit dhe fesë ishte i prishur. Njerëzit nuk kishin zgjidhje tjetër për të përveçse t’i drejtohen Allahut me lutje kundër tij. Banorët e Damaskut luteshin shumë që Allahu t’ia marrë shpirtin, derisa u sprovua me lebrosën dhe ndërroi jetë.

Sprova e tij ishte aq e rëndë dhe e sikletshme, saqë u thoshte shokëve të vet: “Ju lutem, më vritni, më rehatoni nga kjo jetë!”^[13]

* Ibn Zijati ishte ministër i kalifit Mutesim, njeri i vrazhdë dhe me tipare të rënda. Fjala butësi dhe mëshirë nuk ekzistonin në fjalorin e tij.

Një ditë lexoi letrën ku fqinji kërkoi për hir të fqinjësisë t’i kryejë një nevojë, e ky ia ktheu me fjalët: “Muri është për fqinjët, ndërsa dhembshuria është për gratë.”

Gjatë periudhës sa ishte ministër ndërtoi një furrë prej hekuri dhe kokat e gozhdëve i kishte të futura përbrenda, kurse majat e tyre ishin sikurse gjilpëra të mëdha nga jashtë. Aty i ndëshkonte njerëzit. Sa herë që dikush dëshironte të lëvizte ose ta ndërronte pozitën nga nxehtësia e ndëshkimit me zjarr, i hynin gozhdët në trup duke ndier edhe më shumë dhembje. Askush nuk kishte ndëshkuar në këtë mënyrë para tij.

Kur ndonjëri kërkonte prej tij që ta mëshironte e i thoshte: “O ministër, më mëshiro!”, ky ia kthente: “Mëshira është dobësi e karakterit.”

E, kur e burgosi atë kalifi Mutevekil, urdhëroi ta fusin në furrë dhe e lidhën me pesëmbëdhjetë retla^[14] prej hekuri, e Ibn Zijati i lutej: “O prijës i besimtarëve! Më mëshiro!” I tha: “Mëshira është dobësi e karakterit (ashtu si u thoshte ky vetë të tjerëve.)”^[15]

– Edhe në historinë bashkëkohore mund të marrim mësime nga fundi i zullumqarëve:

Si ishte fundi i Hitlerit nazist, i Musolinit fashist, i Shahut të Iranit, i kriminelit të Serbisë, Millosheviçit, i cili mizorisht bëri krime në Bosnjë (dhe Kosovë)? Ka edhe të tjerë plot që i tejkaluan kufijtë, shfaqën arrogancë dhe bënë krime në tokë. Më pas i bëri Allahu ta shijojnë poshtërimin në dynja. U zhdukën sikur të mos kishin qenë! Mjerë ata se çfarë dënimi i pret!

* Hitleri ishte kancelar i Gjermanisë, një prej superfuqive botërore. Ky njeri bëri kërdi në tokë dhe për shkak të tij u vranë miliona njerëz. Fundi i tij ishte mizor duke bërë vetëvrasje. E futi pistoletën në gojë dhe me një plumb e vrau veten.

Roja e tij e vendosi trupin e pajetë në një gropë të thellë, i hodhi vaj sipër dhe e dogji.

* Kemal Ataturku e shfuqizoi kalifatin osman, ndaloi të festohen Bajramet, e ndaloi vajtjen në haxhillëk, ditën e diel e bëri zyrtarisht ditë pushimi për myslimanët dhe dha urdhër që Xhamia Aja Sofia të shndërrohej në muze. Ishte pijanec, shpirtkeq, i çmendur dhe i shthurur.

Në fund të jetës u sprovua me sëmundje të rëndë: milingona të vogla të kuqe që nuk shiheshin me sy hanin trupin e tij. Po ashtu mëlçia e tij u sëmur rëndë. Në këtë gjendje qëndroi tre vjet dhe e shijoi ndëshkimin e rënde, derisa melekët ia morën shpirtin e tij zullumqar dhe të pafe.

* Në mesin e zullumqarëve bashkëkohorë përmendet një person që mizorisht i shtypte dhe i torturonte myslimanët. Aq i keq ishte, saqë merret si shembull për shpirtligësi dhe zullum. Atyre që i ndëshkonte, u thoshte: “Nëse Zoti juaj zbret prej qielli, së bashku me ju do ta burgos nën pranga prej hekuri.” Allahu na ruajttë! E si ishte përfundimi i tij?

Bëri ndeshje të rëndë. Vetura e tij u përplas me një kamion që bartte hekur, e helli i hekurit i hyri në trup dhe e copëtoi. Dënimin e mori ashtu si veproi vetë: viktimat e tij të pafajshme i bënte copë-copë.

* Sharoni llogaritet faraoni bashkëkohor, i cili u tregua arrogant karshi Allahut, vrau të pafajshmit, uzurpoi toka, dëboi civilë dhe bëri shkatërrime në tokë. Por, e gjitha zgjati disa ditë e muaj, derisa Allahu ia dërgoi dënimin e dhembshëm. Qëndroi gjatë kohë në një gjendje as i gjallë e as i vdekur, derisa nisën ta mallkojnë edhe populli tij: “Mallkimi i Allahut qoftë mbi të padrejtët!” (Hud, 18)

Këto dënime janë të dynjasë, ndërsa në ahiret i shënjuar është te Zoti i tyre: “Për ta ka dënim në këtë jetë, por dënimi në jetën tjetër, me siguri, është edhe më i ashpër; për ta s’ka mbrojtës nga dënimi i Allahut.” (Er Rad, 34)

Po ashtu Allahu thotë: “Sigurisht, të padrejtët do ta shohin se në çfarë mundimi do të kthehen (pas vdekjes).” (Esh Shuara, 227)

E lusim Allahun që të na ruajë nga të bërët padrejtësi të tjerëve ose që të na bëhet padrejtësi neve!

– Ndëshkimi i popujve keqbërës:

Dënimi i zullumqarëve nuk kufizohet vetëm me individin, sepse ligji i Allahut i përfshin edhe popujt zullumqarë.

Madje ligji është konsekuent te popujt zullumqarë dhe nuk ndryshon.” Kombeve dhe popujve zullumqarë medoemos do t’u bjerë pushteti dhe do të ndërrohet roli i tyre.”^[16]

Në krahasim me individin, ku disave prej tyre dënimi u vonohet për në Ditën e Kiametit: “Mos mendo kurrsesi që Allahu nuk e vëren atë që bëjnë keqbërësit! Ai vetëm ua shtyn (dënimin) deri në Ditën, kur sytë e tyre do të zgurdullohen (nga tmerret që do të shohin).” (Ibrahim, 42)

Popujt që u shkatërruan për shkak të tiranisë dhe zullumit të tyre janë të shumtë, ashtu siç thotë Allahu: “Sa e sa vendbanime, banorët e të cilëve kanë qenë mohues, i kemi shkatërruar; e pas tyre kemi ngritur popuj të tjerë!” (El Enbija, 11)

Dhe thotë: “Ato qytete Ne i shkatërruam kur banorët e tyre bënë të këqija dhe, për shkatërrimin e tyre, Ne kishim caktuar një afat.” (El Kehf, 59)

Po ashtu na tregoi për fundin e popujve zullumqarë, për popullin e Adit, për popullin e Themudit, për Faraonin, dhe thotë: “ Dhe me fisin themud, që gdhendi shkëmbinjtë në luginë (për të bërë shtëpi)? Dhe me Faraonin, njeriun e hunjve (ku torturonte njerëzit)? Të gjithë këta shkelën çdo kufi në vendet e tyre, duke shtuar atje shthurjen dhe korrupsionin, prandaj Zoti yt lëshoi mbi ta kamxhikun e dënimit. Vërtet, Zoti yt është gjithnjë në pritë!” (El Fexhr, 9-14)

Dhe thotë: “Sa e sa qytete i shkatërruam, ngaqë banorët e tyre ishin të këqij dhe tani ato janë kthyer përmbys! Sa e sa puse mbetën të braktisura, sa e sa pallate të larta të shkretuara.” (El Haxh, 45)

Ligji i Allahut për shkatërrimin e popujve zullumqarë është i pandryshueshëm. Allahu thotë. “Këto janë disa prej historive të qyteteve që po t’i tregojmë ty (o Muhamed). Disa prej tyre ende qëndrojnë, kurse disa janë rrënuar. Ne nuk u bëmë atyre padrejtësi, por ata i bënë padrejtësi vetvetes. Hyjnitë, që ata i adhuronin në vend të Allahut, nuk i ndihmuan aspak, kur erdhi urdhri i Zotit tënd dhe nuk iu shtuan atyre kurrgjë tjetër, përveç humbjes. I tillë është dënimi i Zotit tënd, kur ndëshkon vendbanimet që bënin gjynahe. Me të vërtetë, dënimi i Tij është i dhembshëm dhe i ashpër.” (Hud, 100-102)

Fjalët e Allahut: “I tillë është dënimi i Zotit tënd, kur ndëshkon vendbanimet që bënin gjynahe. Me të vërtetë, dënimi i Tij është i dhembshëm dhe i ashpër” (Hud, 102) nënkuptojnë që dënimi i Allahut nuk kufizohet vetëm me ata që kanë jetuar më herët, por ligji i Tij është i njëjtë dhe vlen për çdo popull zullumqar deri në Kiamet. Ata popuj që u ngjasojnë në vepra popujve të mëhershëm, të cilët zullumi i çoi në shkatërrim, medoemos do të marrin të njëjtin dënim të dhembshëm si ata të mëhershmit. Ajeti paralajmëron për dëmin e zullumit, andaj zullumqarin të mos e mashtrojë vonimi i dënimit e të vazhdojë me punët e mbrapshta.

– Popujt zullumqarë Allahu i dënoi me ndëshkime të ndryshme:

Allahu thotë: “Ne të gjithë i dënuam për gjynahun e vet: disave u dërguam furtunë, disa syresh i goditi një zë i tmerrshëm, disa prej tyre i gëlltiti toka dhe të tjerët i përmbyti uji. Allahu nuk u bëri atyre padrejtësi, por ata i bënë padrejtësi vetvetes.” (El Ankebut, 40)

Popullin e Adit, kur e shfaqën arrogancën dhe mendjemadhësinë derisa pretenduan se nuk ka më të fortë se ata, Allahu e dënoi me një furtunë të rreptë shungulluese: “Kurse fisi ad u shkatërrua nga një furtunë e rreptë shungulluese, të cilën Allahu ua dërgoi atyre shtatë net dhe tetë ditë pareshtur. Atëherë mund t’i vëreje njerëzit të përmbysur si trungjet e hurmave të kalbura.” (El Haka, 6-8)

Banorët e Sebës i dënoi me vërshim duke ua lëshuar ujërat e digës, u shkatërrua pushteti i tyre, ikën begatitë dhe i la të mësim për gjeneratat që erdhën pas tyre: “Por ata nuk ua vunë veshin (fjalëve Tona), prandaj Ne lëshuam mbi ta ujërat e digës…” (Sebe, 16) Dhe “… kështu ata e ngarkuan veten me gjynahe dhe Ne i bëmë ata rrëfenja dhe i përndamë plotësisht…” (Sebe, 19)

– Ekzistenca e shtetit të drejtë, edhe në qoftë jobesimtar, dhe zhdukja e shtetit të padrejtë, edhe në qoftë islam:

Allahu thotë: “Zoti yt kurrë nuk do t’i shkatërronte qytetet padrejtësisht, nëse banorët e tyre do të ishin të ndershëm.” (Hud, 117) Me fjalën padrejtësisht në këtë ajet është për qëllim shirku (idhujtaria). Sipas njërit prej dy shpjegimeve, i bie se Allahu nuk shkatërron një qytet thjesht pse ata janë idhujtarë, nëse janë të drejtë në marrëdhëniet mes vete dhe secili e respekton tjetrin me drejtësi e nuk bëjnë padrejtësi.

Ibn Tejmija (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Fundi i padrejtësisë është i shëmtuar, ndërsa fundi i drejtësisë është i ndershëm. Allahu e ndihmon shtetin e drejtë, edhe nëse janë jobesimtarë, por nuk e ndihmon shtetin e padrejtë, edhe nëse janë besimtarë.”^[17]

Shteti jobesimtar mund të jetë i drejtë, që nënkupton se udhëheqësit e atij shteti nuk i bëjnë padrejtësi popullit të vet, po edhe njerëzit mes vete nuk i bëjnë padrejtësi njëri-tjetrit. Ky shtet, përkundër kufrit (femohimit) të tij, vazhdon të ekzistojë, sepse nuk është prej ligjit të Allahut që të shkatërrojë një shtet vetëm për shkak të kufrit të tij. Por, nëse kufrit i bashkëngjitet padrejtësia e pushtetarëve mbi popullin e vet dhe njerëzit i bëjnë padrejtësi njëri-tjetrit, atëherë atë e përfshin dënimi i Allahut.

Imam Kurtubiu (Allahu e mëshiroftë!), në komentimin e këtij ajeti, thotë: “Allahu nuk shkatërron një vend vetëm për shkak të kufrit të tij, përderisa nuk i bashkëngjitet atij edhe padrejtësia, ashtu si u shkatërrua populli i Shuajbit n, të cilët pakësonin në matje e peshore, dhe populli i Lutit n, për shkak të homoseksualizmit.”^[18]

– Prej pasojave të zullumit është shkatërrimi i vendit:

Prej pasojave të shëmtuara të padrejtësisë është shkatërrimi i ekonomisë dhe i infrastrukturës së vendit. Allahu thotë: “Dhe kurdisën një kurth, por Ne u ngritëm një grackë, pa e ndier ata. Tani shiko se si ka qenë fundi i ngatërresave të tyre. Ne i shkatërruam ata të gjithë dhe popullin e tyre. Ja shtëpitë e tyre të rrënuara, për shkak të këqijave që bënin. Sigurisht që këtu ka këshillë për njerëzit që dinë.” (En Neml, 50-52)

Kjo tregon se padrejtësia shkatërron toka e shtete. Këtë domethënie e përcolli Ibn Abasi h, i cili tha: “Në Librin e Allahut (Kuranin) gjeta se padrejtësia i shkatërron shtëpitë”, dhe e lexoi ajetin: “Ja shtëpitë e tyre të rrënuara, për shkak të këqijave që bënin. Sigurisht që këtu ka këshillë për njerëzit që dinë.” (En Neml, 52)

– Mund të ketë vonim, por jo harrim:

Nganjëherë shohim sesi disa zullumqarë vazhdojnë me zullumin e tyre! Pyetja është pse të vonohet dënimi i tyre.

Dënimi mund të vonohet për disa arsye:

* Për shkak se Allahu është i Urtë, e urtësia e Tij është aq e gjerë, sa i përfshin të gjithë njerëzit, prandaj nuk e përshpejton dënimin. Allahu thotë: “Sikur Allahu t’i dënonte njerëzit për shkak të mbrapshtive të tyre, nuk do të linte asgjë të gjallë në Tokë. Por Ai i lë ata deri në një afat të caktuar dhe, kur atyre u vjen afati, ata nuk mund ta shtyjnë atë e as ta shpejtojnë, qoftë dhe për një çast.” (En Nahl, 61)

Pra, Allahu sillet butë me ta dhe nuk i dënon, pret deri në një afat të caktuar dhe nuk e përshpejton dënimin. Sikur t’i dënonte menjëherë, nuk do të linte asnjë të gjallë në Tokë.

* Për shkak se shkatërrimi i popujve zullumqarë ka afat të kufizuar, ndryshon me ndryshimin e gjendjes së saj dhe gjendjeve të armiqve të saj, në përputhje me urtësinë e madhe të Allahut: “Ato qytete Ne i shkatërruam kur banorët e tyre bënë të këqija dhe, për shkatërrimin e tyre, Ne kishim caktuar një afat.” (El Kehf, 59)

Shkatërrimi i zullumqarëve, edhe pse është i vërtetuar, megjithatë për ne afati nuk dihet. Pra, ne kemi bindjen e plotë se populli zullumqar do të shkatërrohet përfundimisht për shkak të zullumit të tij, bazuar në ligjin e Allahut për popujt zullumqarë, por nuk e dimë kohën e shkatërrimit të tyre saktësisht. Askush nuk mund ta përcaktojë atë me ditë e as me vite. Koha është e njohur dhe e caktuar vetëm tek Allahu, prandaj Allahu thotë: “… kur atyre u vjen afati, ata nuk mund ta shtyjnë atë e as ta shpejtojnë, qoftë dhe për një çast.” (En Nahl, 61)

* Nganjëherë dënimi i zullumqarit vonon në formë të joshjes, që ai të mendojë se Allahu nuk po e dënon, e ai vazhdon me zullumin e tij derisa Allahu të marrë ta dënojë me dënim të dhembshëm.

Pejgamberi, alejhi selam, thotë: “Allahu e vonon dënimin e zullumqarit deri një kohë, por, kur merr ta dënojë, nuk ka shpëtim për të.” Më pas e lexoi ajetin: “I tillë është dënimi i Zotit tënd, kur ndëshkon vendbanimet që bënin gjynahe. Me të vërtetë, dënimi i Tij është i dhembshëm dhe i ashpër.” (Hud, 102)

* Ose, dënimin e zullumqarit e vonon për në ahiret, që dhembja e dënimit të jetë shumë më e madhe. Allahu thotë: “Mos mendo kurrsesi se Allahu nuk e vëren atë që bëjnë keqbërësit! Ai vetëm ua shtyn (dënimin) deri në Ditën, kur sytë e tyre do të zgurdullohen (nga tmerret që do të shohin), dhe, duke vrapuar me kokë lart, nuk do të mund t’i lëvizin sytë, ndërsa zemrat e tyre do të jenë të zbrazëta (nga tmerri).” (Ibrahim, 42-43)

Ky është paralajmërim i rëndë për zullumqarët dhe ngushëllim për të dëmtuarit. Allahu dënimin e zullumqarit e vonon, që ai të shtojë sa më shumë gjynahe dhe e lë ashtu të vazhdojë deri në Ditën e Kiametin, kur nuk do të mund t’i lëvizë sytë nga vështirësitë e tmerrit të Kiametit.

I sheh zullumqarët se si në këtë ditë “… vrapojnë me kokën lart…” (Ibrahim, 43) Domethënë, nguten t’i përgjigjen thirrësit me kokën lart: “… nuk do të mund t’i lëvizin sytë, ndërsa zemrat e tyre do të jenë të zbrazëta (nga tmerri).” (Ibrahim, 43) Pra, zemra të zbrazëta, sepse ato janë ngritur deri te gabzherrët e tyre.

* Ose, e vonon për dijen që e ka vetëm Allahu se ai zullumqar do të përmirësohet në të ardhmen, pendimi i tij do të jetë i sinqertë dhe do të kërkojë falje nga çdonjëri që i ka bërë padrejtësi.

* Ose për ta sprovuar fuqinë e imanit dhe bindjes; personi që beson se ka ahiret e di se zullumqari do të shpërblehet për zullumin e tij dhe s’ka shans t’i ikë dënimit të Allahut, prandaj qëndron i rehatshëm dhe nuk e lodh mendjen e tij, sepse e di që zullumqari do të dënohet, edhe nëse nuk e sheh dënimin me sytë e tij.

– Madje, mosndëshkimi i disa zullumqarëve në dynja është argument për ekzistimin e ahiretit.

Ebu Amër ibn Ala thotë: “Një beduin, në periudhën paraislame, kur shihte dikë që u bënte zullum të tjerëve, i thoshte: “Filani nuk do të vdesë me vdekje të zakonshme, dhe njerëzit do ta shohin këtë.”

Pas një kohe vdiq ky person. Njerëzit e lajmëruan beduinin se ka vdekur në mënyrë të pazakontë. Në fillim nuk besonte derisa u shtuan lajmet rreth vdekjes së tij.

Tha: “Nëse jeni të sinqertë, atëherë dijeni se keni një botë tjetër përveç kësaj që jetoni, ku do të shpërbleheni për veprat tuaja.”^[19]

Ebu Hurejra  tregon se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Në Ditën e Kiametit do t’ia ktheni të drejtat secilit që e keni dëmtuar, derisa delja pa brirë do të hakmerret ndaj deles me brirë.”^[20]

Nëse e tillë është gjendja me kafshët mes vete, atëherë si do të jetë gjendja mes njerëzve mes vete? Si mendoni, a do të ikë diçka pa u marrë në llogari atë ditë?

Andaj, zullumqari nuk ka arsye që të gëzohet dhe të mashtrohet me vonimin e dënimit të Allahut në dynja, sepse pushteti i tëri i takon vetëm Allahut: ia jep kujt të dojë dhe e merr prej kujt të dojë. Nganjëherë Allahu e vonon dënimin, por nuk e harron asnjëherë.

Përderisa zullumqari është në kulmin e pushtetit dhe fuqisë së tij, nuk ka interes të njohë hakun e tij ndaj Allahut e as hakun ndaj njerëzve, por vjen koha kur për një moment e vëren se i përmbyset jeta duke humbur çdo gjë. E përfshin dënimi i Allahut dhe e merr shpërblimin e tij të merituar.

Dr. Muhamed el Munexhidi

Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Fragment nga libri: “LIGJET E PANDRYSHUESHME TË ALLAHUT TE KRIJESAT E TIJ” (I përkthyer në gjuhën shqipe)

[1] Muslimi (2577).

[2] Muslimi (2578).

[3] “Es Sijer El Ealam En Nubela” (10/41).

[4] “Et Tedhkira”, Kurtubiu (f. 360).

[5] “Fet’hul Barij”, Ibn Haxheri (5/100).

[6] “Fejdul Kadir” (2/366).

[7] “El Fetava” (18/166).

[8] Muslimi (2613).

[9] Ebu Davudi (4902), Tirmidhiu (2511), Ibn Maxhe (4211), Albani e vlerësoi hadithin si të saktë.

[10] “Sherh hadith Lebejk”, Ibn Rexhebi (f. 108-109).

[11] “Bidaje ve Nihaje” (10/205).

[12] Kjo ishte në vitin 363 hixhrij.

[13] “Sijer El Ealam En Nubela” (17/54), “Tarih El Islam” (27/148).

[14] Retl: njësi matëse e peshës, e barabartë me: në Egjipt 449.28 g. në Siri 3.202 kg., në Bejrut dhe në Haleb 2.566 kg. Marrë nga fjalori arabisht-shqip, Isa Memishi). (Sh. p).

[15] “Vefajat El Eajan” (5/95).

[16] “Tefsir El Minar” (9/379).

[17] “Mexhmua El Fetava” (28/63).

[18] “Tefsir Kurtubiu” (9/114).

[19] “Ujun El Ahbar” (1/143).

[20] Muslimi (2582).

Prej ligjeve të Allahut në shoqëri dhe popuj, si dhe në jetë në përgjithësi, është “ligji i ndryshimit”.

Me ligjin e ndryshimit nënkuptojmë që Allahu e ndryshon gjendjen e shoqërive dhe popujve nga një gjendje në tjetrën, në përputhje me rregullat dhe ligjet e pandryshueshme hyjnore.

Ndryshimi është ligj i përgjithshëm në orbitë dhe në krijesa. Ne, njerëzit, dhe krijesat e tjera përreth nesh, e perceptojmë këtë ligj realisht dhe askush nuk mund ta mohojë këtë realitet.

Ndryshimin e vërejmë mes fuqisë dhe dobësisë: “Allahu është ai që ju ka krijuar të dobët, pastaj, pas dobësisë, ju ka bërë të fuqishëm e, pas fuqisë, ju bën të dobët dhe të thinjur. Ai krijon çfarë të dojë; Ai është i Gjithëdijshëm dhe i Fuqishëm për çdo gjë.” (Er Rum, 54)

E vërejmë mes krenarisë dhe përbuzjes: “Thuaj (o Muhamed): “O Allah, Zotëruesi i gjithë Pushtetit! Ti ia jep pushtetin kujt të duash dhe ia heq kujt të duash; Ti lartëson kë të duash dhe poshtëron kë të duash. Çdo e mirë është në Dorën Tënde! Ti je vërtet i Plotfuqishëm për çdo gjë.” (Ali Imran, 26)

E vërejmë mes pasurisë dhe varfërisë: “Vallë, a nuk dinë ata se Allahu ia zgjeron furnizimin dhe ia ngushton kujt të dojë?!” (Er Rum, 37)

Po ashtu vërejmë edhe shumë forma të tjera të ndryshimit te gjendja e individëve.

– Po ashtu ndryshimin e vërejmë ndër shoqëri dhe popuj:

Ndryshimi i gjendjes së shoqërive dhe popujve nga një gjendje në tjetrën është dukuri e vërtetuar për të cilën dëshmon historia dhe realiteti që e jetojmë. Shoqëritë nuk qëndrojnë në një gjendje, por në vazhdimësi ndryshojnë nga një gjendje në tjetrën.

Sa e sa popuj ishin në dhunti, lumturi, luks, civilizim, fitore, pushtet dhe pasuri, por më pas ndryshoi gjendja e tyre duke u shndërruar në popuj të privuar, të pafat, në gjendje të vështirë, të prapambetur, të dobët, të humbur, të dominuar prej armikut dhe të varfër.

Sa e sa popuj ishin të pafat, të dobët dhe të mundur, por më vonë u bënë të lumtur, të fortë dhe me pushtet.

Duhet kuptuar një fakt se ky ndryshim në shoqëri dhe popuj nuk ndodh rastësisht dhe kuturu, po ecën në përputhje të plotë me rregullat dhe sistemin e ligjit për ndryshim.

Allahu e qartësoi këtë ligj në fjalët e Tij: “Me të vërtetë, Allahu nuk e ndryshon gjendjen e një populli, derisa ata të ndryshojnë ç’kanë në vetvete…” (Er Rad, 11) Pra, ky ligj është i vërtetuar dhe i pandryshueshëm. Në përputhje me themelet e saj ngrihen dhe bien popuj, lartësohen dhe përbuzen kombe, zbresin mirësi dhe fatkeqësi. Në përputhje me themelet e saj ndryshohet dinjiteti dhe përbuzja. Në përputhje me themelet e saj ndryshohen civilizimet, ngritja dhe rënia, fuqia dhe dobësia, pasuria e varfëria, shëndeti e sëmundja e tyre. Në përputhje me themelet e saj jepet krenaria dhe poshtërsia. Në përputhje me themelet e saj Allahu ndëshkon dhe shpërblen.

Ky ajet sinjalizon për një ligj të qëndrueshëm që domethënia e tij është se Allahu nuk do të ndryshojë gjendjen e një populli derisa ata të ndryshojnë ç’kanë në vete. Ky ligj është i vazhdueshëm, i pandryshueshëm, i paanshëm dhe nuk shkakton padrejtësi.

Ky ligj nuk e ndryshon të mirën ose të keqen, nuk ndryshon krenarinë ose përbuzjen, nuk ndryshon dinjitetin ose poshtërimin, veç atëherë kur njerëzit e ndryshojnë besimin, veprat, ndjenjat dhe realitetin e jetës së tyre, kështu që Allahu e ndryshon gjendjen e tyre sipas vijës që ecin shpirtrat dhe veprimet e tyre.

Ndodhia e ndryshimit prej Allahut bazohet në veprimet që njerëzit i punojnë, pavarësisht a janë ato negative apo pozitive. Çdo ndryshimi që vjen prej njerëzve i kundërvihet ndryshim prej Allahut: nëse ata punojnë mirë, ndryshimi vjen për mirë, e, nëse ata punojnë keq, ndryshimi vjen për keq.

Ajeti përmend dy ndryshime: një ndryshim që vjen prej Allahut dhe një tjetër që vjen prej njerëzve.

Fusha e ndryshimit që vjen prej Allahut: “Me të vërtetë, Allahu nuk e ndryshon gjendjen e një populli…” dhe fusha e ndryshimit që Allahu ua ngarkoi njerëzve: “… derisa ata të ndryshojnë ç’kanë në vetvete…”

“Kjo është nder për njerëzimin; saqë Allahu ndryshimin e paracaktuar në jetën e njerëzve e bëri në bazë të ndryshimit të realitetit në zemrat, qëllimet, sjelljet, veprimet dhe gjendjen e tyre, që ata e kanë përzgjedhur për vetvete.”^[1]

Ky ligj është i përgjithshëm për të gjithë njerëzit. Nuk veçohet asnjë prej popujve ose kombeve. Allahu të gjithë popujt i trajton në përputhje me këtë ligj. Nëse ai popull e ndryshon gjendjen në vetvete, Allahu do ta ndryshojë gjendjen e atij populli.

Fjalët: “një populli”, në ajet, ka ardhur e pashquar, që do të thotë se përfshihet secili popull, pavarësisht drejtimit të tyre jetësor. Përgjithësimi në ajet i fjalës popull i jep përmasa gjithëpërfshirëse, që nënkupton se përfshin çdo shtresë, çdo ambient, çdo pozitë shoqërore, çdo fe dhe milet, çdo gjendje shoqërore, politike dhe ekonomike të njerëzve.

Ligji i ndryshimit është ligj kolektiv dhe jo individual. Fjala popull në ajet nënkupton kolektiv, që po ashtu i thuhet kombit ose shoqërisë.

Ndryshimi, pra, është ligj shoqëror e jo individual. Ndryshimi në shoqëri bëhet në bazë të punës kolektive, ashtu siç tha Pejgamberi m: “Kur njerëzit e shohin të keqen dhe nuk e ndryshojnë, ekziston rreziku që Allahu ta përgjithësojë ndëshkimin e Tij dhe ta përfshijë gjithë shoqërinë.”^[2]

Kjo nuk nënkupton që ndryshimi arrihet veç nëse e gjithë shoqëria ndryshon ç’kanë në vetvete, ngase nganjëherë vjen deri te ndryshimi i shoqërisë nëse ndryshohen disa individë prej shoqërisë.

Imam Kurtubiu (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Allahu na lajmëroi në këtë ajet se nuk e ndryshon gjendjen e një populli përderisa të ndodhë ndryshimi te njerëzit; ose prej vetë atyre, ose prej udhëheqësve të tyre, ose prej dikujt që është pjesë e tyre dhe ka qenë shkaktar për ardhjen e ndryshimit, si rasti në Luftën e Uhudit, kur myslimanët së pari e fituan betejën, por, kur shigjetarët nuk e respektuan urdhrin e Pejgamberit m dhe u larguan nga pozicioni i tyre, u bënë shkaktarë që myslimanët ta humbnin betejën. Kështu, nga fitimtarë që ishin u bënë humbës.

Ajeti nuk nënkupton se dënimi do t’i zbresë vetëm atij që i afrohet gjynahut, por mund ta godasin fatkeqësitë edhe shkaku i gjynaheve të të tjerëve, sikurse në rastin kur Pejgamberi m u pyet se a do të shkatërrohemi të gjithë, edhe pse në mesin tonë ka njerëz të mirë, e përgjigjja e tij ishte: “Po, nëse shtohet e keqja.”^[3]

– Llojet e ndryshimeve:

Lloji i parë: Ndryshimi prej së mirës në të keqen ose prej së keqes në më të shëmtuar:

Allahu thotë: “Kjo ndodh se Allahu nuk ia ndryshon kurrë një mirësi që ia ka dhënë një populli, derisa ata të ndryshojnë atë që kanë në veten e tyre. Vërtet, Allahu dëgjon dhe di gjithçka.” (El Enfal, 53)

Imam Taberiu (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Allahu nuk e ndryshon gjendjen e një populli; duke e privuar nga të mirat dhe shëndeti, e më pas ta shkatërrojë, derisa ata të ndryshojnë ç’kanë në vetvete; prej padrejtësisë dhe dhunës ndaj njëri-tjetrit. Kështu do ta meritojnë t’u zbresin ndëshkimet e Allahut dhe të ndryshohet gjendja e tyre.”^[4]

– Shkaktarët e këtij ndryshimi mund të jenë:

1. Mohimi i dhuntive të Allahut:

Allahu thotë: “Allahu e ka bërë shembull qytetin (e Mekës), i cili ishte i sigurt dhe i qetë. Atij i arrinin ushqime të bollshme nga të gjitha anët, por pastaj banorët e tij i mohuan dhuntitë e Allahut dhe Ai i bëri të shijojnë urinë dhe frikën, si ndëshkim për atë që bënë.” (En Nahl, 112)

Dhe thotë: “Eh, sa e sa fshatra e qytete i kemi zhdukur Ne, sepse banorët e tyre bënin jetë të shfrenuar! Ja tek janë shtëpitë e tyre, të cilat janë banuar pas tyre fare pak ose aspak. Jemi Ne trashëgimtarët e fundit.” (El Kasas, 58) Domethënë, sa e sa banorë të qyteteve kemi shkatërruar?! Jetonin në mirësi dhe rehati, por u treguan arrogantë dhe mosmirënjohës për këto mirësi, rrjedhimisht Allahu i shkatërroi.”^[5]

2. Padrejtësia dhe tirania:

Allahu thotë: “Ato qytete^[6] Ne i shkatërruam kur banorët e tyre bënë të këqija dhe, për shkatërrimin e tyre, Ne kishim caktuar një afat.” (El Kehf, 59)

Dhe thotë: “I tillë është dënimi i Zotit tënd, kur ndëshkon vendbanimet që bënin gjynahe. Me të vërtetë, dënimi i Tij është i dhembshëm dhe i ashpër.” (Hud, 102)

Dhe thotë: “Sa e sa vendbanime, banorët e të cilëve kanë qenë zullumqarë, i kemi shkatërruar; e pas tyre kemi ngritur popuj të tjerë!” (El Enbija, 11)

Kur ekuilibri lëkundet dhe kur vlerat humben e kur i forti e përdor fuqinë mbi të dobëtin, atëherë prite shkatërrimin prej Allahut.

3. Rebelimi kundrejt urdhrave të Allahut:

Allahu thotë: “Sa shumë qytete u treguan kokëforta para urdhrave të Zotit të vet dhe të dërguarve të Tij! Ne u kërkuam llogari të rreptë dhe i ndëshkuam me dënim të ashpër. Ata i provuan pasojat e veprave të veta dhe fundi i tyre qe shkatërrim.” (Et Talak, 8-9)

4. Rënia në gjynahe dhe mëkate:

Allahu thotë: “Çfarëdo fatkeqësie që ju godet, është si pasojë e asaj që keni bërë vetë; por Ai fal shumë.” (Esh Shura, 30)

Dhe thotë: “A nuk e shohin ata se sa brezni i kemi zhdukur para tyre?! Ata ishin njerëz që u kishim dhënë më shumë pushtet në tokë sesa ju kemi dhënë juve (mekasve)? Ne u sollëm atyre shira të bollshëm dhe bëmë që të rrjedhin lumenj nëpër viset e tyre; por, për shkak të gjynaheve të veta, i shfarosëm dhe, më pas, krijuam brezni të tjera.” (El Enam, 6)

Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “O ju muhaxhirë (emigruesit në rrugë të Allahut)! Janë pesë gjëra për të cilat e lus Allahun të mos sprovoheni me to e as t’i arrini ato: nuk është përhapur imoraliteti në një popull ndonjëherë derisa kanë filluar ta shfaqin haptazi, veçse tek ata është përhapur murtaja (sëmundjet ngjitëse) dhe sëmundje të tjera që baballarët e tyre nuk i kanë njohur më herët; nuk peshojnë e nuk matin drejt (pakësojnë në peshore), veçse do të ndëshkohen me varfëri, skamje dhe padrejtësitë e pushtetarëve ndaj tyre; nuk e ndërpresin dhënien e zekatit, veçse do t’u ndërpritet shiu nga qielli dhe, sikur të mos ishin kafshët, nuk do të pikonte asnjë pikë; nuk e thyejnë premtimin e dhënë Allahut dhe premtimin e dhënë të Dërguarit të Allahut m, veçse Allahu do t’u dërgojë një armik të jashtëm, i cili do t’ua marrë disa prej të mirave që i posedojnë, si dhe nuk gjykojnë udhëheqësit e tyre me Librin e Allahut dhe nuk zgjedhin gjykimet që i ka zbritur Allahu, veçse Allahu do t’i përçajë e do t’ua shtojë urrejtjen mes vete.”^[7]

Kalimi prej adhurimeve në kryerjen e gjynaheve është një nga shkaqet e ndryshimit, andaj “nuk ka banorë të një vendi ose të një familjeje që ishin të kapur për adhurimin e Allahut, e më pas e braktisin këtë gjendje dhe nisën veprimin e gjynaheve, veçse Allahu ua ndryshoi gjendjen prej asaj që dëshironin në atë që e urrenin.”^[8]

5. Braktisja e thirrjes në të mirën dhe e ndalimit të së keqes:

Allahu thotë: “Ata benu israilë që ishin mohues, u mallkuan me gjuhën e Davudit dhe të Isait, të birit të Merjemes, për shkak se kundërshtonin, shkelnin çdo kufi dhe nuk ndalonin njëri-tjetrin të bënin vepra të këqija. Eh, sa të shëmtuara ishin veprat që bënin ata!” (El Maide, 78-79)

Pejgamberi, alejhi selam, thotë: “Kur brenda një shoqërie punohen gjynahe, e ata kanë mundësi ta ndalojnë gjynahqarin të vazhdojë me gjynahet e tij, por nuk e bëjnë atë, atëherë Allahu atyre ua përshpejton dënimin në dynja para se të vdesin (e ta marrin në ahiret).”^[9]

Bilal ibn Sadi (Allahu e mëshiroftë!) thoshte: “Nëse fshihet gjynahu, dëmtohet vetëm ai që e punon, e, nëse publikohet dhe të tjerët nuk e largojnë, atëherë dënimi i përfshin të gjithë.”^[10]

Omer ibn Abdulazizi (Allahu e mëshiroftë!) thoshte: “Allahu nuk dënon një popull për gjynahun e një personi, por, nëse gjynahu shfaqet haptazi dhe të tjerët nuk e ndryshojnë gjendjen duke e penguar atë, atëherë dënohen të gjithë (gjynahqari dhe të tjerët që nuk e ndryshuan gjendjen e tij).”^[11]

6. Të kënaqurit me dynjanë dhe rivaliteti mes njerëzve për të:

Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Kur të punoni me el iine (një prej formave të shitblerjes me kamatë), kur të kapeni për bishtat e lopëve (pra, të jepeni pas blegtorisë), kur të jepeni pas bujqësisë dhe kur të largoheni nga lufta në rrugën e Allahut, atëherë Allahu do të lejojë të bjerë mbi ju poshtërsia e dobësia dhe nuk do t’i largojë ato, derisa ju t’i ktheheni fesë suaj.”^[12]

Hadithi qartëson se largimi i këtij ndryshimi ndodh vetëm me kthimin te feja.

Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Pasha Allahun! Nuk i frikohem varfërisë për ju, por kam frikë se dynjaja do t’ju lehtësohet ashtu si ndodhi te popujt e mëhershëm e të rivalizoni njëri-tjetrin për të, ashtu si rivalizuan njëri-tjetrin ata para jush e t’ju shkatërrojë ashtu si i shkatërroi ata që ishin para jush.”^[13]

Dhënia dhe lakmia pas dynjasë ishin nga shkaqet më të rëndësishme në ndryshimin e zhvillimit të myslimanëve në Andaluzi, i cili për tetë shekuj ishte nën sundimin e myslimanëve. Kështu, ata i goditi sëmundja e luksit, dhënia pas dynjasë, preokupimi me qejfe e paturpësi dhe zhytja në epshe.

Mu për këtë u ndryshua gjendja e tyre nga e mira në të keqe, të krishterët ua shembën pushtetin, i derdhën gjaqet e tyre dhe i dëbuan nga vendbanimet e tyre.

Ibn Hazmi (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “O Allah! Ty të ankohemi për punët e mbretërve tanë myslimanë! U preokupuan me dynjanë dhe e harruan fenë. U angazhuan me ndërtimin e pallateve, të cilat do t’i braktisin me vdekjen e tyre, e nuk po merren me ngritjen e fesë, që e kanë të domosdoshme për ahiretin e tyre. Lakmojnë të grumbullojnë pasuri, e kjo ndoshta do t’ua marrë krejt vëmendjen, derisa do ta harrojnë edhe armikun, të cilit do t’i jepet mundësia t’i sulmojë, e ata nuk do të jenë në gjendje të mbrohen e as ta mbrojnë fenë e tyre, e cila fe i ngriti në dynja dhe nëpërmjet saj shpresojnë të fitojnë ahiretin.”^[14]

Në faqen tjetër të librit sqaron se prijësit e qyteteve në Andaluzi ishin të gatshëm të hiqnin dorë nga çdo gjë, në kompensim të qëndrimit të tyre në pushtet. Ibn Hazmi (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Pasha Allahun! Sikur t’ju thuhej që me adhurimin e kryqit do t’ju ecin punët mbarë, do të nguteshin sa më shpejt ta vepronin atë. Ne i shohim si i ftojnë të krishterët për ndihmë kundër myslimanëve dhe ua mundësojnë të arrijnë te gratë e myslimanëve, fëmijët dhe burrat e tyre, t’i marrin si robër për në vendet e tyre. Ka shumë gjasa që me vetëdëshirë ua dhanë qytetet dhe kalatë e më pas ata e zhdukën Islamin prej aty dhe i mbushën me kisha e kryqe.”^[15]

– Në Kuran dhe Sunet kemi shumë shembuj praktikë të atyre që mirësinë e Allahut e ndryshuan me mohim e Allahu i ndëshkoi shkaku i mohimit të tyre. Prej shembujve në fjalë përmendim:

Faraoni dhe populli i tij:

Allahu thotë: “Eh, sa e sa kopshte dhe burime i lanë ata, sa ara të mbjella dhe ndërtesa fisnike dhe sa begati, në të cilat kënaqeshin! Kështu, Ne ua lamë trashëgim ato një populli tjetër.” (Ed Duhan, 25-28)

Mbretëria e Sebës:

Allahu thotë: “Vendbanimi i Sebës ishte një shenjë e qartë për banorët e tij: dy kopshte në të djathtë dhe në të majtë të lumit. (Ne u thamë atyre): “Hani nga ato që ju ka dhënë Zoti juaj dhe falënderojeni Atë. I mrekullueshëm është vendi juaj dhe Falës i madh është Zoti juaj!” Por ata nuk ua vunë veshin (fjalëve Tona), prandaj Ne lëshuam mbi ta ujërat e digës dhe dy kopshtet e tyre ua zëvendësuam me kopshte të tjera, me fruta të hidhëta marine dhe pak lotues. Ne i dënuam kështu si pasojë e mosbesimit dhe mosmirënjohjes së tyre. Vallë, a dënojmë Ne tjetërkënd, përveç mosmirënjohësve?” (Sebe, 15-17)

Ata jetonin në mirëqenie dhe bollëk në tokën e tyre. Lulëzonin bujqësia e blegtoria, kopshtet e lulet, derisa gruaja ecte nën pemë dhe mbi kokën e saj binte zymbyli. Ngaqë kishte shumë fruta, nga pesha e rëndë kur piqeshin binin përtokë, pa pasur nevojë që dikush t’i vjelë. Kështu i komentuan këto ajete dijetari Katade (Allahu e mëshiroftë!) dhe dijetarët e tjerë.^[16]

Toka e tyre ishte më pjellorja dhe më produktivja, më frytdhënësja dhe me më së shumti kopshte në Jemen. Banorët e saj e përjetonin rehatinë dhe luksin që nuk e kishin të tjerët. Thithnin ajër të pastër, qiellin mbi kokat e tyre e kishin të çiltër, u rridhnin ujëra dhe lumenj, ishin të bashkuar dhe të fuqishëm.

“Allahu u dërgoi pejgamberë, të cilët i urdhëronin të hanin nga furnizimet e Tij, të falënderonin me teuhid dhe me adhurimin e Tij. E ndoqën këtë rrugë derisa deshi Allahu, e më pas nisën të kundërshtonin urdhrat e Allahut. Kështu, u erdhi dënimi i rëndë, u përmbysën me ujëra dhe u degdisën në vende të ndryshme.”^[17]

Shpërtheu penda e ujit dhe vërshoi uji në tokën e tyre, i prishi kopshtet dhe pemët, u prishën fushat dhe arat, u shkatërruan shtëpitë dhe vendbanimet e tyre, u fundosën njerëzit dhe kafshët, ndërsa të gjallët prej tyre u detyruan të iknin prej aty dhe të shpërnguleshin në vende të tjera. U shkatërruan shumë keq dhe i rëndë ishte fundi i tyre.

Uji ishte shkaku i civilizimit të tyre, e mosmirënjohja e tyre ndaj Allahut për gjithë ato mirësi e bëri ujin shkak të përmbysjes dhe shkatërrimit të tyre.

Pronarët e kopshtit (as’habul xheneh):

Allahu thotë: “Ne i kemi vënë në provë ata (banorët e Mekës), ashtu siç i sprovuam të zotët e kopshtit, të cilët ishin betuar se në mëngjes do t’i vilnin frutat, e nuk patën thënë “Në dashtë Zoti”! Kështu, kopshtin e goditi një fatkeqësi nga Zoti yt, ndërkohë që ata po flinin dhe gdhiu si i kositur. Në agim, ata thirrën njëri-tjetrin: “Nxitoni herët në kopshtin tuaj, nëse doni t’i vilni frutat!” Dhe u nisën duke pëshpëritur: “Të mos lejojmë asnjë të vobektë që të hyjë në kopshtin tonë!” Ata u nisën herët, të vendosur në atë që thanë. Por, kur e panë kopshtin, ata thanë: “Ne qenkemi vërtet të humbur; madje, qenkemi të privuar (nga frutat e kopshtit).” Më i arsyeshmi ndër ta tha: “A nuk ju thashë unë se duhet ta lartësoni Allahun?!” “Lavdëruar qoftë Zoti ynë!, – thanë, – Ne paskemi qenë vërtet të padrejtë!” Atëherë filluan të qortojnë njëri-tjetrin. “Ah, të mjerët ne!, – thanë ata, – Paskemi qenë vërtet arrogantë! Zoti ynë mund të na japë një kopsht më të mirë, po të kthehemi të penduar tek Ai!” I tillë ka qenë dënimi i tyre, kurse dënimi në jetën tjetër është më i madh, veç sikur ta dinin!” (El Kalem, 17-33)

Për nijetin e keq në zemrat e tyre e morën shpërblimin e Allahut duke ua ndryshuar realitetin e kopshtit të tyre, prej një kopshti frytdhënës në një kopsht të djegur pa asnjë frutë në të, si nata e errët, nga dënimi i Allahut.

Rasti i të zgjebosurit dhe qelanit:

Rastin e tyre na e rrëfeu Pejgamberi, alejhi selam. Ishin tre njerëz nga beni israilët, kur dy dështuan dhe i treti fitoi.

Pejgamberi, alejhi selam, thotë: “Tre njerëz nga beni israilët Allahu deshi t’i sprovojë. Njëri prej tyre ishte i zgjebosur, i dyti qelan, kur­se i treti i verbër. Allahu u dërgoi një melek, i cili së pari i vajti të zgjebosurit dhe i tha: “Çfarë dëshiron më së shumti?” Tha: “Më së shumti dëshiroj të kem ngjy­rë dhe lëkurë të mirë e të çlirohem nga kjo, për shkak të së cilës më urrejnë njerëzit.” Meleku e fërkoi me dorë dhe prej tij ranë krejt zgjebet dhe e mori ngjyrën e mirë (të trupit). (Pastaj meleku) Tha: “Çfarë dëshiron më së shumti prej pasurisë?” Tha: “Devetë, – ose: lopët (nuk i kujtohet saktë tran­s­metuesit), ai i jep një deve barrsë dhe i thotë: “Allahu të bekoftë me të!” Pastaj shkoi te qelani dhe i tha: “Çfarë dëshiron më së shumti?” (Qelani) Tha: “Flokë të bukur dhe të largohet prej meje ajo prej së cilës njerëzit neveriten nga unë.” Meleku e fërkoi dhe ai shërohet e i jepen flokë të bukur. (Meleku) Tha: “Çfarë dëshiron më së shumti prej pasurisë?’ (Qelani) Tha: “Lopët.” Meleku i jep një lopë me barrë dhe i thotë: “Allahu të bekoftë me të!” Meleku i vajti të verbrit e i tha: “Çfarë dëshiron më së shumti?” (I verbri) Tha: “Të ma kthejë Allahu shikimin, që t’i shoh njerë­zit.” Meleku e fërkoi dhe Allahu ia ktheu shikimin. (Meleku) Tha: “Çfarë dëshiron më shumti prej pasurisë?” (I verbri) Tha: “Dhentë!” Meleku i jep një dele që pjell. Te të tre pasuria u shtua e u rrit, kështu që njëri (i zgjebosuri) bëri një luginë me deve, i dyti (qe­lani) bëri një luginë me lopë dhe i treti (i verbri) bëri një luginë me dele.

Pas kësaj meleku i vajti të zgjebosurit në formën dhe pamjen e tij të mëparshme e i tha: “Unë jam një njeri i mjerë e asgjë s’më ka mbetur në udhëtim, andaj sot askush nuk mund të më ndihmojë përveç Allahut e pastaj ti, andaj po të lu­tem në emrin e Atij që të ka dhënë ngjyrë dhe lëkurë aq të bukur dhe që të ka dhënë kaq deve, të më japësh një deve, që të mund ta va­zhdoj rrugën.” (Ish-zgjebaniku, tashmë pasanik) Tha: “Jo, unë kam shumë obligime (borxhe).” (Meleku) I tha: “Sikur po të njoh unë ty, a mos ke qenë i zgjebosur, nga i cili neveriteshin njerëzit, një i varfër të cilin Allahu e ka pasuruar?” Tha: “Unë këtë pasuri e kam tra­shëguar nga të parët e mëdhenj.” Meleku i tha: “Nëse po gënjen, Allahu të ktheftë në atë gjendje në të cilën ke qenë!”

Pastaj meleku i vajti qelanit, por në formën dhe pamjen e tij të mëparshme e i tha ashtu siç i tha të zgjebosurit, por edhe ky i për­gjigjet ashtu siç iu përgjigj i zgjebosuri. Meleku i tha: “Nëse po gënjen, Allahu të ktheftë në gjendjen që ke qenë!”

Pastaj meleku i vajti ish-të verbrit, por në formën dhe pam­jen e tij të mëparshme, dhe i tha: “Unë jam i mjerë dhe udhëtar, më janë këputur penjtë në udhëtimin tim, andaj sot askush nuk mund të më ndihmojë përveç Allahut e pastaj ti. Të lutem në emër të Atij që të ka kthyer të parët, më jep një dele, që të ndihmohem me të dhe të vazhdoj rrugën.” (Ish-i verbri) Tha: “Vërtet unë kam qenë i ver­bër, por Allahu më ka kthyer të parët. Merr vëlla çfarë të duash dhe lër çfarë të duash! Pasha Allahun, asgjë sot nuk të ndaloj të ma­rrësh në emër të Allahut të Gjithëfuqishëm e të Madhërishëm.” Meleku i tha: “Mbaje krejt pasurinë, se ju vetëm keni qenë të spro­vuar. Allahu është i kënaqur me ty e është i hidhëruar me dy shokët e tu.”^[18]

Beni israilët:

Kur ata dy herë shkaktuan ngatërresa në tokë dhe shfaqën arrogancë, ndërsa në mesin e tyre nuk kishte kush t’i ndalte ose t’i luftonte që të largoheshin nga kjo rrugë, Allahu u dërgoi armiq të fuqishëm, të cilët depërtuan në çdo cep të shtëpive të tyre, ua shkatërruan faltoret dhe ua dogjën Teuratin, ua nxinë fytyrën dhe ua shkatërruan plotësisht çdo gjë që pushtonin. Kështu u plotësua premtimi i Zotit.

Po ashtu morën paralajmërime të tjera prej Allahut se sërish do t’i dënojë me këso ndëshkimesh hyjnore, nëse provojnë të bëjnë të njëjtën gjë në të ardhmen. Allahu thotë: “… por, nëse ju ktheheni (në gjynahe), Ne do t’u kthehemi (ndëshkimeve ndaj jush)…” (El Isra, 8)

Domethënë, nëse ju u ktheheni ngatërresave, arrogancës dhe padrejtësive, sërish do të kthehet dënimi dhe do t’ju dërgojmë armiq të fuqishëm që do t’ju pushtojnë plotësisht.

Lloji i dytë: Ndryshimi nga e keqja në më të mirë:

Nuk ka popull ose komb që synojnë ta ndryshojnë gjendjen e tyre nga e keqja në të mirë, vetëm se Allahu do ta ndryshojë gjendjen e tyre nga e mira dhe jetesa e rehatshme. Ky ndryshim vjen vetëm me besim në Allahun, me adhurimin dhe me respektimin e riteve të Tij, me përmirësimin e raporteve dhe me zbatimin e drejtësisë mes vete në shoqëri: “Sikur banorët e atyre qyteteve të besonin dhe të ruheshin prej gjynaheve, Ne do t’u dërgonim bekime nga qielli dhe toka, por ata mohuan, prandaj i dënuam për atë që bënë.” (El Araf, 96)

“Sikur ata të besonin me besim të sinqertë, të cilin do ta vërtetonin veprat e tyre e t’ia kishin frikën Allahut, duke u ikur gjynaheve në publik dhe në vetmi, Allahu do t’u dërgonte bereqet nga Qielli dhe Toka. Do t’u lëshonte shi me bollëk nga qielli, do të mbinin nga toka bimë që do të ishin të mjaftueshme për jetesën e tyre dhe të kafshëve të tyre. Do të jetonin në mirëqenie dhe në bollëk, pa lodhje e pa mundim, pa vështirësi dhe pa siklet.”^[19]

Allahu thotë: “Sikur ata t’i përmbaheshin Teuratit e Ungjillit dhe asaj që u është shpallur nga Zoti i tyre, ata do të kënaqeshin me frutat (që rriten) sipër dhe poshtë tyre…” (El Maide, 66)

Kjo nënkupton se atyre do t’u jepej furnizim me bollëk nga Qielli dhe nga Toka.^[20]

Allahu thotë: “Sikur të qëndronin (banorët e Mekës) në rrugën e vërtetë, Ne do t’u jepnim ujë të bollshëm.” (El Xhin, 16) Pra, u jepej shumë ujë.

– Superioriteti vjen me Islam dhe krenaria vjen me fe. Kjo është rruga e drejtë për ngritjen e umetit dhe krenarisë së tij.

Kur sahabët e ndryshuan realitetin e vetes, e braktisën idhujtarinë e femohimin dhe nxituan drejt kënaqësisë së Allahut, atëherë Allahu e ndryshoi gjendjen e tyre: “Dhe kujtohuni kur ishit pak në numër, ishit të dobët në tokë e kishit frikë se njerëzit (jobesimtarët) do t’ju gllabëronin! Ai ju strehoi dhe ju forcoi me ndihmën e Tij e ju dha shumë të mira, që ju ta falënderoni.” (El Enfal, 26)

Katadja (Allahu e mëshiroftë!) tha: “Vendet ku jetonin arabët ishin më të përbuzurat dhe jetesa në to ishte më e rënda. Njerëzit vuanin nga uria dhe nuk kishin veshmbathje të mjaftueshme. Idhujtaria ishte besimi i tyre. Ishin të pafuqishëm t’u kundërviheshin armiqve dhe qëndronin gojëmbyllur karshi dy superfuqive të asaj kohe, persianëve dhe bizantinëve. Jo, pasha Allahun! Në tokat e tyre nuk kishte gjë që t’u merret lakmi. Jetë të mjerë kishte ai që jetonte në ato vende. Kush vdiste prej tyre hidhej në zjarr. Shfrytëzoheshin dhe s’kishin fuqi ata të shfrytëzojnë të tjerët. Pasha Allahun, në atë kohë nuk njihet ndonjë popull në tokë që ka pasur pozitë më të keqe se ata.

Derisa erdhi Islami. Atëherë ndryshoi çdo gjë. Njerëzit e pranonin Islamin derisa i përfshiu gjithë ato troje. Allahu u zbriti bekime dhe u dha me bollëk. Prej tyre dolën mbretër që sundonin tokat. Me Islam Allahu i ngriti në këto pozita të larta. Andaj, jini mirënjohës ndaj Allahut për mirësitë e Tij. Me të vërtetë Zoti juaj është dhurues, i Cili e do mirënjohjen dhe falënderimin. E ata që falënderojnë, Allahu ua shton mirësitë e Tij.”^[21]

Omer ibn Hatabi tha: “Ne ishim më të përbuzurit dhe Allahu na ngriti me Islam. Çdoherë që do ta kërkojmë krenarinë diku tjetër jashtë Islamit, Allahu do të na poshtërojë.”^[22]

Këto realitete e rrëzojnë përtokë thirrjen injorante të nacionalistëve arabë që thirrin në arabizëm e pretendojnë që krenaria dhe pushteti i arabëve burimin e ka pasur tek arabizmi dhe nacionalizmi arab.

Pejgamberi, alejhi selam, punoi në ndryshimin e besimit, ideologjisë, pikëpamjeve dhe moralit të tyre, duke ndryshuar çdo gjë përreth tij. Njëherë ndryshoi Medina, më pas Meka, pastaj Gadishulli Arabik, që në fund ndryshimi të bartej në tokat e Bizantit dhe Persisë.

“Mirësitë që Allahu ua jep popujve e kombeve në fillim dhe në vazhdim (për të qenë të vazhdueshme) lidhen ngushtë me moralin, me sjelljen, me besimin, traditat dhe me veprat që janë shkak për ardhjen e mirësive të Allahut. Përderisa ata i posedojnë këto çështje, mirësitë do të jenë të qëndrueshme dhe të vazhdueshme. Asnjëherë Allahu nuk do t’ua marrë ato mirësi, përderisa ata nuk bëjnë padrejtësi e as gjynah.

Kur ata ta ndryshojnë besimin, moralin dhe veprat e mira, atëherë Allahu do ta ndryshoje gjendjen e tyre duke ua privuar mirësitë e Tij. Kështu, i pasuri prej tyre bëhet i varfër, i ndershmi poshtërohet dhe i forti dobësohet. Ky është ligj i pandryshueshëm hyjnor, në popuj dhe kombe.”^[23]

– Domosdoshmëria e ndryshimit në ditët e sotme:

Sikundërqë bota kishte nevojë për ndryshim në kohën kur i erdhi shpallja Pejgamberit, alejhi selam, po ashtu kemi nevojë sot për ndryshimin e njëjtë si në fillim të Islamit. Kjo arrihet veç nëse i kthehemi seriozisht asaj me të cilën erdhi Pejgamberi, alejhi selam, prej Zotit të tij.

Bota islame, në lindje e perëndim, është e thyer shpirtërisht dhe ka ngelur mbrapa. Në mjedisin e saj u përhapën shkaqet e dobësisë dhe çrregullimit, derisa u përfshinë hapësira të gjera nga themelet e besimit, ideologjisë, moralit, shoqërisë dhe ekonomisë.

Myslimanët ndryshuan shumë dhe, si rrjedhojë e këtij ndryshimi, u realizua ligji i pandryshueshëm hyjnor, që Allahu t’ua ndryshojë atyre gjendjen. Mu për këtë, umeti u poshtërua pas krenarisë që kishte, u përhap mosdija pasi mbizotëronte dijenia, u dobësua pasi kishte fuqi, derisa në aspektin e pozitës botërore ngeli te bishti i karvanit të njerëzisë.

Në rrafshin e besimit: u përhap adhurimi i varreve, marrja e udhëtimit enkas për t’i vizituar varrezat, lutja e të vdekurve, vizita e teqeve, paraqitja e shumë formave të shirkut (idhujtarisë) duke adhuruar tjetërkënd në vend të Allahut.

Në rrafshin e miqësimit dhe armiqësimit: u përhap injoranca e nacionalizmit dhe fanatizmit, derisa miqësimi dhe armiqësimi lidhen në bazë të nacionalitetit, gjuhës dhe gjakut.

Në rrafshin e sheriatit: u lanë anash ligjet e Allahut, për çështjet e jetës gjykohet me ligje të shpikura nga vetë njerëzit dhe ato e zunë vendin e ligjeve të Allahut në shumë prej tokave islame.

Në rrafshin e shtetit dhe politikës: laicizmi dhe sekularizmi u bënë pjesë e sistemit gjykues, kështu që humbi drejtësia e u përhap padrejtësia dhe krimi.

Në rrafshin e arsimit: ithtarët e së kotës i ndryshuan planprogramet shkollore, duke fshirë diçka e duke ndryshuar diçka tjetër. E instaluan brenda programit të kotën dhe ateizmin, luftuan çdo gjë që ka të bëjë me fenë dhe moralin, duke pretenduar se feja dhe jeta duhet të jenë të ndara.

Në rrafshin ideologjik: u munduan ta paraqesin Islamin me pamjen më të keqe dhe ta zbukurojnë të kotën.

Në rrafshin shoqëror: ndryshoi natyrshmëria, derisa në shumë shoqëri gruaja e zuri vendin e burrit.

Disa njerëz pikëllohen për gjendjen e umetit kur e shohin të dobët dhe që ka ngecur prapa, por më e rënda është se ata nuk ndërmarrin asnjë hap për ta ndryshuar dhe përmirësuar gjendjen, por presin mrekulli prej qielli ose e presin imam Mehdiun! Ata nuk e shohin veten se kanë rol në ndryshim, që nuk është e vërtetë dhe është gabim i madh, sepse argumentet e Kuranit dhe Sunetit tregojnë se njeriu ka rol të madh në ndryshim.

Fushat që kanë nevojë për ndryshim janë të shumta dhe, për ta kthyer realitetin në një gjendje të shëndoshë, duhet të përfshihen shtylla të ndryshme të jetës; ndryshim në besim e teuhid, rregulla dhe dispozita, adhurime dhe marrëdhënie tregtare, tradita dhe zakone, moral dhe sjellje, politikë dhe shoqëri, ekonomi dhe financa, prodhimtari dhe teknologji, arsim dhe mësim e shumë të tjera.

Ne duam ndryshim në fushat e shkencës, teknologjisë, edukatës dhe moralit në përputhje me ligjet e Allahut dhe kriteret e fesë.

Njëlloj siç veproi Omer ibn Abdulazizi (Allahu e mëshiroftë!) kur pranoi të bëhej udhëheqës i myslimanëve. Asokohe padrejtësia dhe krimet kishin pushtuar tokat e myslimanëve e ai bëri ndryshim rrënjësor të bazuar mbi drejtësinë: i ktheu gjërat e marra padrejtësisht të pronarët e saj. Fillimisht nisi me veten, pastaj me familjen dhe akrabatë e tij. Të gjithë ishin të barabartë para drejtësisë. Caktoi njerëz kompetentë me dije dhe besnikë. E ngjalli institucionin e thirrjes në të mirë dhe ndalimin e së keqes. Kujdesej për pastrimin e besimit në umet dhe i luftonte besimet e kota. Kujdesej në maksimum për diturinë dhe dijetarët.

Si ishte rezultati në fund?

U përhap rehatia në krejt tokat e myslimanëve, u shtua pasuria dhe njerëzit kishin me bollëk, derisa nuk gjenin njeri që ta pranonte zekatin.

Omer ibn Usejdi (Allahu e mëshiroftë!) tha: “Pasha Allahun! Ende pa vdekur Omer ibn Abdulazizi, vinte personi e na sillte me vete shumë pasuri dhe na thoshte: “Jepni këtë pasuri kudo që ju e shihni të arsyeshme.” Por, detyrohej të kthehej së bashku me pasurinë e tij, sepse nuk gjenim dot njeri që ta pranonte atë. Të gjithë u bënë të pasur në kohën e Omerit.”^[24]

Omer ibn Abdulazizi (Allahu e mëshiroftë!) urdhëroi njerëz të posaçëm të thërrasin për çdo ditë: Ku janë të ngratët? Ku janë borxhlinjtë? Ku janë ata që duan të martohen e nuk i kanë mundësitë? Ku janë jetimët? Derisa të gjithë atyre u dha pasuri dhe ua plotësoi nevojat.^[25]

Si përfundim: ndryshimi i gjendjeve në shoqëri dhe popuj është ligj hyjnor që vjen si rrjedhojë e ndryshimit të vetë popujve. Kur ata e ndryshojnë gjendjen dhe sjelljen e tyre, atëherë vjen ndryshimi, qoftë për mirë, qoftë për keq, sipas drejtimit të ndryshimit që e merr ai popull.

Dr. Muhamed el Munexhidi

Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Fragment nga libri: “LIGJET E PANDRYSHUESHME TË ALLAHUT TE KRIJESAT E TIJ” (I përkthyer në gjuhën shqipe)

[1] “Fi Dhilal el Kuran” (3/724).

[2] Ahmedi (1), Ibn Maxhe (3995), Ahmed Shakiri dhe Albani e vlerësuan hadithin si të saktë.

[3] “El Xhami’ li Ehkam el Kuran”, Kurtubiu, (9/294). Hadithin e shënon Buhariu (3346), Muslimi (2880), prej hadithit të Zejnebe bint Xhehsh i.

[4] “Tefsiri i Taberiut” (13/471).

[5] “Fet’hul Kadir”, Sheukani, (4/208).

[6] Vargu bën fjalë për qytetet e shkatërruara të fiseve ad e themud, të popullit të Lutit etj., që u shkatërruan për shkak të ligësisë dhe shthurjes së banorëve të tyre. (E shkruar te fusnota e përkthimit të Kuranit – Hasan Nahi) (Sh. p.)

[7] Ibn Maxhe (4019), Albani e vlerësoi hadithin si të saktë.

[8] “Tefsir Ibn Kethir” (4/440).

[9] Ebu Davudi (3776), Albani e vlerësoi hadithin si të mirë.

[10] “Hiljetul Evlija” (5/222).

[11] “Musned el Humejdij” (1/295).

[12] Ebu Davudi (3462), Albani e vlerësoi hadithin si të saktë në “Es Sahiha” (11).

[13] Buhariu (3158), Muslimi (2961).

[14] “Risail” Ibn Hazmi (3/41).

[15] Risail” Ibn Hazmi (2/19).

 

[16] “Tefsir Ibn Kethir” (6/507).

[17] “Tefsir Ibn Kethir” (6/504).

[18] Buhariu (3464), Muslimi (2964).

[19] “Tefsir es Sadij” (f. 298).

[20] “Tefsir Ibn Kethir” (3/148).

[21] “Tefsir Ibn Kethir” (4/40).

[22] Hakimi në El Mustedrek (f. 207), dhe hadithin e saktësoi sipas kritereve të dy imamëve, Buhariut dhe Muslimit. Me të në vlerësim u pajtua Dhehebiu, ndërsa Albani e vlerësoi si të saktë në “Es Sahiha” (1/118).

[23] “Tefsir El Minar” (10/33).

[24] “Sijer El Ealam En Nubela” (5/131).

[25] “El Bidaje ve En Nihaje” (9/200).

Pasi të fillojnë konfliktet mes njerëzve dhe pasi të ndërrohen rolet e dominimit mes tyre, fundi do t’u takojë besimtarëve, duke i bërë përfaqësues në Tokë.

Me fjalën “përfaqësues” nënkuptohet fitorja dhe përforcimi i besimtarëve në Tokë: “Allahu u ka premtuar atyre prej jush, që besojnë dhe që bëjnë vepra të mira, se do t’i bëjë mëkëmbës në Tokë, ashtu si i ka bërë ata para tyre dhe që do t’ua forcojë fenë e tyre, me të cilën Ai është i kënaqur dhe që frikën do t’ua shndërrojë në siguri. Le të më adhurojnë Mua e të mos më shoqërojnë asgjë (në adhurim). Sa për ata që, pas kësaj, mohojnë (besimin), pikërisht ata janë të mbrapshtët.” (En Nur, 55)

Ky është premtimi i Allahut për çdonjërin nga myslimanët se, nëse beson dhe punon vepra të mira, do ta bëjë mëkëmbës në Tokë dhe do t’i japë pushtet për ta udhëhequr atë.

Kjo rregull vazhdon deri në Ditën e Kiametit. Përderisa ata besojnë dhe punojnë vepra të mira, premtimi i Allahut do të realizohet për ta. Ka raste kur jobesimtarët dhe hipokritët kanë epërsi mbi besimtarët dhe e marrin dominimin. Kjo do të vijë si pasojë e dobësimit të imanit te myslimanët, ku mangësia në besim dhe në punë të mira do të çojë në humbjen e dominimit.

Myslimanët e sotëm për të arritur deri te dominimi nuk është e lehtë, por as e pamundshme. Edhe përskaj luftës së ashpër dhe ngushtimit që i bëhen Islamit dhe myslimanëve, shumë myslimanë e shohin se dominimi i fesë së Allahut është shumë afër, sa largësia mes dy harqeve, ose edhe më afër.

Myslimani beson bindshëm në premtimin e Allahut që tokën do ta trashëgojnë robërit e Tij të drejtë. Këtu s’kanë dorë ëndrra ose shpresa, por bindja e plotë në Allahun dhe në premtimin e Tij.^[1]

Sundimi i së kotës dhe padrejtësisë zgjat një kohë të caktuar, ndërsa sundimi i së vërtetës zgjat deri në Ditën e Kiametit: “Shumë kohë më parë Ne u premtuam robërve Tanë të dërguar se ata do të ndihmohen (prej Nesh) dhe se ushtritë tona do të jenë me siguri fitimtare.” (Es Safat, 171-173)

Është fjalë e mëparshme nga Allahu për pejgamberët dhe pasuesit e tyre, se ata do jenë të shpëtuarit dhe do të kenë epërsi mbi të tjerët, e Allahu asnjëherë nuk e thyen fjalën e Tij. Atyre do t’u vijë përkrahja dhe ndihma e madhe prej Zotit, derisa të përforcohen dhe të zbatojnë fenë e tyre.

Ky përgëzim i madh i përket atij që cilësohet se është prej ushtarëve të Allahut, se ai do të ngadhënjejë dhe do të jetë i përkrahur, me lejen e Allahut.

Fitorja që vjen prej Allahut i jepet vetëm atij që e ndihmon fenë e Tij: “O besimtarë, nëse e ndihmoni Allahun, edhe Ai do t’ju ndihmojë dhe do t’ju bëjë të qëndroni fort në këmbët tuaja.” (Muhamed, 7)

Dhe thotë: “Vërtet, Allahu ndihmon këdo që e ndihmon Atë. Allahu është vërtet i Fortë dhe i Plotfuqishëm.” (El Haxh, 40)

Po ashtu thotë: “Musai i tha popullit të vet: “Kërkoni ndihmë nga Allahu dhe duroni, sepse toka është e Allahut. Ai ia jep atë trashëgim cilit të dojë prej robërve të Vet. Fundi i lumtur u takon atyre që i frikësohen Allahut.” (El Araf, 128)

Pas çdo epërsie të shirkut (idhujtarisë) dhe kufrit (femohimit) vjen me lejen e Allahut radha që Islami të ngadhënjejë dhe besimtarët të kenë epërsi.

Imam Kurtubiu (Allahu e mëshiroftë!), për ajetin: “Ato ditë (fitoreje dhe humbjeje) Ne i ndërrojmë midis njerëzve…”, (Ali Imran, 140) pohon: “Thuhet se kjo është në luftë dhe fitorja herë u takon besimtarëve që Allahu ta ndihmojë fenë e Tij, herë u takon jobesimtarëve, nëse besimtarët nuk veprojnë në përputhje me ligjet e Allahut. Në këtë mënyrë Allahu i sprovon dhe i pastron besimtarët nga gjynahet e tyre. E, nëse qëndrojnë në rrugën e Allahut, atëherë besimtarët janë fitimtarët.”^[2]

Ez Zuxhaxhi (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Fjalët në ajet: “Ne i ndërrojmë midis njerëzve” tregojnë se, kur besimtarët i shtojnë gjynahet, si pasojë e gjynaheve të tyre, Allahu i bën jobesimtarët të dominojnë për një kohë mbi besimtarët. E, nëse besimtarët ecin rrugës Allahut, atëherë do të jenë të përkrahur.”^[3]

Në hadithin e njohur, në të cilin flitet për bisedën e Herakliut (mbretit bizantin) me Ebu Sufjanin h, tregohet se Herakliu e pyeti Ebu Sufjanin: “Të pyeta se si e luftonit e u përgjigje që lufta është përleshje dhe ndërrim. Kështu edhe pejgamberët vihen në sprovë, e më pas fundi i mirë u takon atyre.”^[4]

– Kriteret e realizimit të mëkëmbjes dhe pushtetit:

Kurani me shumë qartësi njoftoi kriteret e mëkëmbjes dhe gjërave të nevojshme që mëkëmbja të jetë e vazhdueshme. Allahu thotë: “Allahu u ka premtuar atyre prej jush, që besojnë dhe që bëjnë vepra të mira, se do t’i bëjë mëkëmbës në Tokë, ashtu si i ka bërë ata para tyre dhe që do t’ua forcojë fenë e tyre, me të cilën Ai është i kënaqur dhe që frikën do t’ua shndërrojë në siguri. Le të më adhurojnë Mua e të mos më shoqërojnë asgjë (në adhurim). Sa për ata që, pas kësaj, mohojnë (besimin), pikërisht ata janë të mbrapshtët. Falni namazin, jepni zekatin dhe bindjuni të Dërguarit, për të fituar mëshirën e Allahut!” (En Nur, 55-56)

– Kriteret janë këto si vijojnë:

1. Besimi në Allahun me të gjitha domethëniet dhe shtyllat e tij, kryerja e veprave të mira me të gjitha llojet e saj dhe kujdesi për t’u marrë me të gjitha llojet e bamirësisë.

Allahu thotë: “Allahu u ka premtuar atyre prej jush, që besojnë dhe që bëjnë vepra të mira…” (En Nur, 55)

2. 2. Plotësimi i teuhidit me sinqeritet të plotë dhe realizimi gjithëpërfshirës i të qenit rob i Allahut (ubudijes).

Allahu thotë: “Le të më adhurojnë Mua…” ((En Nur, 55)

Ibadeti (adhurimi) është emër gjithëpërfshirës për çdo gjë që e do dhe është i kënaqur me të Allahu, qofshin fjalë e vepra, qofshin të brendshme e të jashtme.

Një prej shkaqeve të dobësisë së umetit, mposhtjes dhe rënies shpirtërore para armiqve është mosrealizimi i të qenit rob i Allahut (ubudijes) me botëkuptimin e saj gjithëpërfshirës dhe të drejtë.

3. Prej kritereve të tjera të rëndësishme për mëkëmbje është luftimi i shirkut (idhujtarisë) me të gjitha llojet dhe format e tij.

Allahu thotë: “… e të mos më shoqërojnë asgjë (në adhurim)…” (En Nur, 55)

Përhapja e shirkut nëpër shoqëritë islame është shkak për humbjen dhe devijimin e tyre prej udhëzimit hyjnor. Padrejtësia më e madhe dhe devijimi më i keq është mospasja sinqeritet në adhurimin e Allahut dhe barazimin e krijesës me Krijuesin të Gjithëdijshmin.

4. Sabri (durimi)

Allahu thotë: “Ndërsa popullit të përndjekur Ne i dhamë në zotërim viset lindore dhe perëndimore të tokës që kishim bekuar. Kështu u përmbush premtimi i bukur i Zotit tënd ndaj beni israilëve, për shkak të durimit që treguan. Ndërsa ndërtesat dhe kullat e Faraonit dhe të popullit të tij Ne i shkatërruam.” (El Araf, 137)

5. Devotshmëria (takvallëku)

Allahu thotë: “Sikur banorët e atyre qyteteve të besonin dhe të ruheshin prej gjynaheve, Ne do t’u dërgonim bekime nga qielli dhe Toka, por ata mohuan, prandaj i dënuam për atë që bënë.” (El Araf, 96)

Devotshmëria jep rezultate të mëdha në dynja dhe ahiret. Këto rezultate shfaqen tek individët, më pas te shoqëria islame, e cila synon që feja e Allahut të jetë udha e tyre.

– Disa imazhe ku shfaqet ligji i mëkëmbjes dhe pushtetit në Tokë:

*  Dhënia e pushtetit Jusufit, alejhi selam: “Dhe kështu, Ne i dhamë Jusufit pozitë në atë vend dhe ai kishte çfarë të dëshironte. Ne e shpërblejmë me mëshirën Tonë, kë të duam dhe punëmirëve nuk ua humbim shpërblimin.” (Jusuf, 56)

* Dhënia e pushtetit beni israilëve: “Ndërsa popullit të përndjekur Ne i dhamë në zotërim viset lindore dhe perëndimore të tokës që kishim bekuar. Kështu u përmbush premtimi i bukur i Zotit tënd ndaj beni israilëve, për shkak të durimit që treguan. Ndërsa ndërtesat dhe kullat e Faraonit dhe të popullit të tij Ne i shkatërruam.” (El Araf, 137)

* Dhënia e pushtetit Davudit dhe Sulejmanit, alejhima selam: fillimi i këtij pushteti erdhi pas luftës që u zhvillua mes ushtrisë së Talutit dhe Xhalutit me ushtrinë e tij: “Me ndihmën e Allahut, ata i thyen armiqtë dhe Davudi e vrau Xhalutin. Allahu i dha atij pushtetin e profecinë dhe i mësoi dituritë që deshi…” (El Bekare, 251)

Kështu arritën beni israilët në kulmin e lavdisë dhe fuqisë së tyre.

Pas tij pushteti i takoi të birit, profetit Sulejman, alejhi selam. Allahu atij i dha pushtet e mbretëri, i dha mirësi e dhunti, i dha fuqi e komandim që pas tij askujt nuk i takon t’i posedojë ato.

* Dhënia e pushtetit Dhulkarnejnit: “Ne i dhamë atij mundësi në Tokë dhe i dhamë mjete e rrugë për të arritur çdo gjë.” (El Kehf, 84) Domethënë, atij iu dha çdo gjë që e dëshiroi për interesat e mbretërisë së tij dhe për synimet e tij që lidheshin me pushtetin.

* Dhënia e pushtetit për Pejgamberin, alejhi selam, dhe sahabëve pas vdekjes së tij. Gjeneratat e para të drejta dalloheshin për imanin dhe veprat e mira, gjë që i bënte meritorë për udhëheqësi dhe komandim. Allahu u dha pushtet në toka të ndryshme, çliruan vende në lindje e perëndim, derisa dominoi siguria dhe mëkëmbja e plotë për një periudhë.

Pejgamberi, alejhi selam, na përgëzoi që fundi dhe mëkëmbja do t’i takojë kësaj feje.

Në një hadith Pejgamberi, alejhi selam, tha: “Përgëzoje këtë umet me shkëlqimin dhe madhështinë e fesë, me fitore dhe me mëkëmbje në Tokë.”^[5]

Madje, Pejgamberi, alejhi selam, u betua për këtë gjë dhe tha: “Pasha Allahun! Kjo fe aq shumë do të përhapet, saqë kalorësi do të udhëtojë prej Sanasë në Hadrameut dhe nuk do t’i frikohet askujt përveç Allahut.”^[6]

Po ashtu tha: “Do të mbërrijë të përhapet kjo fe deri atje ku ka arritur nata dhe dita. Allahu do ta fusë këtë fe në çdo shtëpi fshati dhe qyteti, me nderimin e të nderuarit ose me poshtërimin e të poshtëruarit: krenari me të cilën Allahu e ngre Islamin dhe poshtërsi me të cilën Allahu e poshtëron kufrin.”^[7]

Na lajmëroi me zgjerimin e pushtetit të umetit të tij: “Allahu ma mblodhi tokën mua, derisa e pashë lindjen dhe perëndimin e saj. Me të vërtetë, do të arrijë të zgjerohet pushteti i umetit tim aq sa u mblodh toka për mua.”^[8]

Na përgëzoi me fitore të shumta, që është tregues se ky umet do të jetojë në përgjithësi me fitore, bie fjala, çlirimi i Romës, pasi të çlirohet Konstantinopoja.

Pejgamberi, alejhi selam, u pyet se cili prej qyteteve do të çlirohet i pari: Konstantinopoja apo Roma, dhe u përgjigj: “Qyteti i Herakliut do të çlirohet i pari (pra, Konstantinopoja).”^[9]

Medoemos duhet të kuptojmë një fakt me rëndësi se mëkëmbja dhe pushteti në Tokë nuk janë synim më vete, por synimi i tyre është që të realizohet obligimi i të qenit rob i Allahut dhe të rregullohet jeta në tokë në përputhje me rregullat e Allahut.

Allahu i shfaqi synimet e mëkëmbjes dhe pushtetit në ajetin: “(Allahu i ndihmon edhe) ata, të cilëve, nëse u japim pushtet në tokë, kryejnë namazet, japin zekatin, urdhërojnë kryerjen e veprave të mira dhe pengojnë atë që është e mbrapshtë.” (El Haxh, 41)

Nën domethënien e këtij ajeti përfshihen objektivat që myslimanët synojnë t’i realizojnë. Realisht qëllimi është që të realizohet ubudija (të qenët rob i Allahut), ku, si rrjedhojë, në Tokë nuk do të adhurohet askush tjetër pos Allahut, të përhapet feja e Tij e drejtë, të luftohet e kota me të gjitha format e llojet e saj dhe të përkrahet e vërteta me pasuesit e saj.

Dr. Muhamed el Munexhidi

Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Fragment nga libri: “LIGJET E PANDRYSHUESHME TË ALLAHUT TE KRIJESAT E TIJ” (I përkthyer në gjuhën shqipe)

[1] “Fikhu en Nasri ve et Temkini”, Alij es Salabij.

[2] “Tefsir Kurtubiu” (4/128).

[3] “Zad el Mesir”, Ibn el Xheuzij (1/466).

[4] Buhariu (7), Muslimi (17773).

[5] Ahmedi (20715), Albani e vlerësoi hadithin si të saktë në “Sahih el Xhami” (2825).

[6] Buhariu (3612).

[7] Ahmedi (16509), Albani e vlerësoi hadithin si të saktë në “Es Sahiha” (3).

[8] Muslimi (2889).

[9] Ahmedi (6607), Albani e vlerësoi hadithin si të saktë në “Es Sahiha” (4).

Pas konfliktit mes pasuesve të së vërtetës dhe së kotës, ose mes pasuesve të së kotës ndërmjet vete, vjen ligji i ndërrimit, e në atë rast dominimi nuk qëndron vetëm te njëra palë, por ai ndërrohet.

Pra, nganjëherë dominimi i takon njërës palë, nganjëherë palës tjetër, siç thotë Allahu: “Nëse ju ka goditur ndonjë plagë, edhe popullin (armik) e kanë goditur të tilla plagë. Ato ditë (fitoreje dhe humbjeje) Ne i ndërrojmë midis njerëzve, që Allahu t’i dallojë besimtarët dhe për t’i bërë disa nga ju dëshmorë. Allahu nuk i do keqbërësit. E kështu, Allahu i dëlir besimtarët e i shuan jobesimtarët.” (Ali Imran, 140-141)

Dynjanë Allahu ia jep çdokujt: besimtarit dhe jobesimtarit, të devotshmit dhe të keqit, e më pas ndodh ndërrimi i ditëve mes njerëzve, ku njëra ditë i takon njërës palë, e dita tjetër palës tjetër. Ndërkaq, ahiretin ua jep vetëm atyre që besuan.

Është prej ligjeve të Allahut që pejgamberët me gjithë pasuesit e tyre çdoherë janë në konflikt me armiqtë e tyre, rrjedhimisht herë ngadhënjejnë ata, herë ngadhënjen armiku.

Ibn Kajimi (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Goditjen që e merr besimtari në këtë dynja duke u mposhtur herë nga armiku, herë duke ngadhënjyer mbi armikun, e në disa raste duke marrë lëndime, është çështje që medoemos duhet të ndodhë. Kjo i ngjason të nxehtit të rëndë, të ftohtit të acartë, sëmundjes, brengave dhe dëshpërimit, të gjitha këto janë të pashmangshme për natyrën dhe zhvillimin e njerëzimit në këtë dynja.”[1]

Ky ligj e rrënon propagandën e disave që e mbështesin teorinë “fundi i historisë”, që e pretendon mendimtari amerikan Francis Fukujama në librin e tij “Fundi i historisë dhe njeriu i fundit”[2]. Hipoteza e tij thotë: “Pas rënies së Bashkimit Sovjetik dhe ngadhënjimit të demokracisë perëndimore, para botës më nuk ka mbetur asnjë opsion i ri. Pas këtij ngadhënjimi, nuk do të vijë më gjë e re.”

Epërsia e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe aleatëve të saj e ka epokën e vet në historinë bashkëkohore, siç e kishin më herët shumë superfuqi të tjera. Epoka nuk ndalet këtu dhe historia nuk përfundon me këtë pamje, por ajo vazhdon e qarkullon epokë pas epoke, duke u realizuar në këtë mënyrë fjala e Allahut: “Ato ditë (fitoreje dhe humbjeje) Ne i ndërrojmë midis njerëzve…” (Ali Imran, 140)

Këtë realitet e përshkoi poeti me fjalët:

Çdo gjë që s’ka fund është e mangët,

prandaj njeriun nuk duhet ta mashtrojë jetesa e mirë.

Gjërat ndërrohen, siç ke parë dhe vetë,

ndoshta gëzohet për një kohë, por të shumtën e herëve do të pikëllohet.

Kjo dynja nuk mbetet për askënd,

dhe gjërat ndryshojnë e nuk mbeten të njëjta.

– Disa imazhe në të cilat shfaqet ligji i ndërrimit mes popujve:

* Fitorja e persianëve mbi bizantinët. Për një periudhë kohore, derisa deshi Allahu, persianët dominuan mbi bizantinët, e më vonë roli ndryshoi: nisi dominimi i bizantinëve mbi persianët. Kurani tregoi për këto luftëra mes tyre: “Elif, Lâm, Mîm. U mundën bizantinët, në afërsi të tokës (arabe), por pas thyerjes së tyre, me siguri do të fitojnë.” (Er Rum, 1-3)

Zubejr ibn Abdullah el Kilabi thotë: “Isha dëshmitar i ngadhënjimit të persianëve mbi bizantinët e pastaj të ngadhënjimit të bizantinëve mbi persianët. Pastaj e arrita kohën kur myslimanët ngadhënjyen mbi persianët dhe bizantinët. Të gjithë këto ndryshime ndodhën përbrenda pesëmbëdhjetë vjetësh.”[3]

*Në Betejën e Bedrit fituan myslimanët ndaj jobesimtarëve, ndërsa në luftën e Uhudit, Allahu ua mundësoi jobesimtarëve të ngadhënjejnë mbi myslimanët.

*Një periudhë kohore, për diku tetë shekuj, Andaluzia ishte në duart e myslimanëve. Allahu ua mundësoi myslimanëve që të ngadhënjejnë mbi të krishterët e atij vendi. Pushteti i tyre zgjati tetë shekuj dhe, kur myslimanët zunë të ishin larg fesë së tyre, atëherë ndryshoi realiteti: të krishterët ngadhënjyen mbi myslimanët.

– Disa shkaqe të ndërrimit të rolit dominues mes popujve:

Ndërrimi i rolit dominues mes popujve dhe shteteve ose mes njërës palë me palën tjetër nuk vjen kuturu dhe shkel e shko. Të gjitha ndërrimet në rolin dominues vijnë sipas urtësive të mëdha hyjnore, në përputhje me sistemimin dhe ligjet e pandryshueshme të Allahut te krijesat. E, kush i kupton ato dhe punon sipas tyre, atij i takon fitorja.

Prej shkaqeve të fitores së jobesimtarëve ndaj myslimanëve janë: frika, dobësia shpirtërore dhe ambicieve, mospajtimi mes myslimanëve, gjynahet dhe lakmia pas dynjasë.

Disa prej këtyre shkaqeve Allahu i përmendi në Kuran përgjatë përmendjes së shkaqeve të humbjes së myslimanëve në Luftën e Uhudit, kur thotë: “Por, kur ju u frikësuat, u grindët mes vete dhe kundërshtuat (Pejgamberin m), pasi Ai ju tregoi atë që pëlqenit, (Allahu e tërhoqi ndihmën e Vet). Disa nga ju dëshirojnë këtë botë, ndërsa të tjerë nga ju dëshirojnë botën tjetër…” (Ali Imran, 152)

Dhe thotë: “Kur ju goditi fatkeqësia, ndërkohë ju i kishit goditur më parë armiqtë tuaj dyfish, ju thatë: “Prej nga na erdhi neve kjo?!” Thuaj (o Muhamed): “Kjo ndodhi prej jush.” Vërtet, Allahu është i Fuqishëm për çdo gjë.” (Ali Imran, 165)

Abdullah ibn Omeri tregon se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Kur të punoni me el iine (një prej formave të shitblerjes me kamatë), kur të kapeni për bishtat e lopëve (pra, të jepeni pas blegtorisë), kur të jepeni pas bujqësisë dhe kur të largoheni nga lufta në rrugën e Allahut, atëherë Allahu do të lejojë të bjerë mbi ju poshtërsia e dobësia dhe nuk do t’i largojë ato, derisa t’i ktheheni fesë suaj.”[4]

Theubani  tregon se Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Gati sa nuk janë bashkuar jobesimtarët nga të gjitha anët kundër jush, ashtu siç bashkohen një grup njerëzish përreth ushqimit!” I thamë: “O i Dërguari i Allahut! A do të jemi pakicë ato ditë?” Tha: “Jo! Përkundrazi, ato ditë ju do të jeni shumë, por të pavlerë, si llumi që e bart me vete shkuma e detit. Prej zemrave të armikut tuaj do të hiqet frika për ju, ndërsa në zemrat tuaja do të vendoset el vehn (dobësia dhe pafuqia).” I thamë: “O i Dërguari i Allahut! Çfarë është el vehn?” Tha: “Dashuria për dynjanë dhe urrejtja e vdekjes.”[5]

Dr. Muhamed el Munexhidi

Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Fragment nga libri: “LIGJET E PANDRYSHUESHME TË ALLAHUT TE KRIJESAT E TIJ” (I përkthyer në gjuhën shqipe)

[1] “Igathetu el Lehfan” (2/189).

[2] “Fundi i historisë dhe njeriu i fundit”, Francisko Fukujama, botuar në vitin 1991. (Sh. p.)

[3] “Delail en Nubuve”, Bejhakiu (2/209).

[4] Ebu Davudi (3462), Albani e vlerësoi hadithin si të saktë në “Es Sahiha” (11).

[5] Ebu Davudi (4297), Albani e vlerësoi hadithin si të saktë në “Es Sahiha” (958).

Ligji i konfliktit mes së mirës dhe së keqes nënkupton atë të mundjes dhe luftës mes njerëzve, mes së mirës dhe së keqes, mes së vërtetës dhe së kotës, mes një populli dhe një populli tjetër.

Ligji i konfliktit mes njerëzve është ligj hyjnor konstant qëkurse Allahu e krijoi njeriun dhe vazhdon të jetë aktiv deri në Ditën e Kiametit.

Ibn Halduni (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Dije se luftërat dhe betejat vazhdojnë të ndodhin te njerëzit qëkurse Allahu e krijoi njerëzimin. Ky realitet është i natyrshëm te njerëzimi dhe prej tij nuk shpëton asnjë popull e brez.”^[1]

Fraza dhe ëndrra e disa njerëzve “botë me paqe të vazhdueshme, pa armiqësi dhe urrejtje” është iluzion që s’mund të bëhet realitet asnjëherë. Ata dëshirojnë të përhapin këtë ide te masa e rëndomtë që njerëzimi të mos përgatitet për luftëra të caktuara, të cilat ndodhin patjetër.

Për këtë ligj hyjnor dëshmon fjala e Allahut: “Sikur Allahu të mos i ndihmonte njerëzit e mirë kundër të këqijve, bota do të ishte shkatërruar. Por Allahu është shumë Bujar me krijesat e Veta.” (El Bekare, 251)

Jobesimtarët i armiqësojnë besimtarët, idhujtarët i armiqësojnë monoteistët, pasuesit e risive i armiqësojnë pasuesit e Sunetit, pasuesit e së kotës i armiqësojnë pasuesit e së vërtetës, keqbërësit, zullumqarët dhe gjynahqarët i armiqësojnë të devotshmit dhe të ndershmit.

Sikur të mos ekzistonte kjo rezistencë, keqbërësit do t’i shtypnin të drejtët, do të triumfonin dhe do të merrnin pushtetin në tokë: “Sikur Allahu të mos u kishte dhënë njerëzve mundësinë për t’u mbrojtur nga njëri-tjetri, do të shkatërroheshin manastiret, kishat, sinagogat dhe xhamitë, në të cilat përmendet shumë emri i Allahut. Vërtet, Allahu ndihmon këdo që e ndihmon Atë. Allahu është vërtet i Fortë dhe i Plotfuqishëm.” (El Haxh, 40)

Fjalët e Allahut: “Sikur Allahu të mos u kishte dhënë njerëzve mundësinë…” aludojnë se mundësia vjen veç prej Allahut dhe se kjo rezistencë është ligj prej ligjeve të Allahut te njerëzimi.

Allahu në këto ajete e qartësoi urtësinë e këtyre ligjeve, që është: “ruajtja e fesë nga rrënimi dhe ruajtja e dynjasë nga shkatërrimi.”

Ajetet “Sikur Allahu të mos i ndihmonte njerëzit e mirë kundër të këqijve, bota do të ishte shkatërruar…” (El Bekare, 251) nënkuptojnë se, sikur të mos ishte kjo rezistencë dhe ndihmë prej Allahut, pasuesit e së kotës dhe keqbërësit do të triumfonin në Tokë, duke shkatërruar çdo gjë para vetes, derisa të shkatërrohej toka nga zullumi tyre, saqë do të boshatiseshin të mirat dhe do të paralizoheshin dobitë e tokës.

Madje, edhe vendet për adhurim, si: manastiret, kishat, sinagogat dhe xhamitë, përkundër shenjtërisë dhe përcaktimit si vendadhurim, nuk do të shpëtonin nga zullumi tyre.^[2]

Mu për këtë, fundin e ajetit Allahu e përfundoi me fjalët: “Por Allahu është shumë Bujar me krijesat e Veta”, (El Bekare, 251) ku tregoi se nuk e la vetëm të kotën dhe pasuesit e saj që të dominojnë te njerëzit, por ia caktoi asaj të vërtetën dhe pasuesit e saj, që ta luftojnë të kotën derisa ta rrënojnë.

– Pamje reale nga konflikti mes së mirës dhe së keqes:

Ky lloj konflikti mund të ndodhë mes pasuesve të së vërtetës dhe pasuesve të së kotës sikurse në Betejën e Bedrit, ku u përleshën besimtarët me idhujtarët; pastaj në Luftën e Ahzabit, ku besimtarët u përleshën me hebrenjtë dhe idhujtarët; në Betejën e Jermukut, ku u përleshën me romakët e krishterë; në Kadisije, ku u përleshën me persianët adhurues të zjarrit; në Betejën e Hitinit^[3], ku u përleshën me kryqëzatat e krishtera; në Ajnul Xhalut^[4], ku u përleshën me mongolët idhujtarë, të cilët e shkatërruan Irakun dhe Sirinë, duke vrarë vetëm në Bagdad dhe tokat përreth afër një milion myslimanë, siç e regjistrojnë librat e historisë.

Ky lloj konflikti mund të ndodhë mes vetë pasuesve të së kotës, për shkak të garës për dynja, dashurisë për pushtet e pozitë dhe dëshirës për dominim dhe prestigj.

Kur të ngrihet një shtet që e shfrytëzon fuqinë e vet për shkatërrime në Tokë dhe gjunjëzimin e popujve, prej urtësive të Allahut është të ngrejë një shtet tjetër, i cili, me fuqinë e tij, do ta sfidojë me luftë, derisa ta mposhtë dhe ta largojë të keqen prej njerëzve. Allahu i shtyn keqbërësit të luftojnë mes vete ose ua mundëson besimtarëve t’i mposhtin keqbërësit që të mos bëjnë shkatërrime në Tokë.

* Në të kaluarën luftërat merrnin flakë mes grekëve të vjetër dhe persianëve.

* Më pas luftërat zhvilloheshin mes perandorisë persiane dhe perandorisë bizantine.

Në kohën bashkëkohore, kur Anglia u bë një nga superfuqitë, Allahu e forcoi Gjermaninë që t’i dalë përballë me fuqi. Kur u forcuan Shtetet e Bashkuara të Amerikës, Allahu e ngriti Rusinë që t’i dalë përballë me fuqi. Kjo, që të mbahet baraspesha e fuqive botërore e të mos e përfshijë gjithë tokën tirania dhe e keqja e të mos i lihet e gjithë hapësira vetëm një fuqie në botë, që ajo pastaj të posedojë autoritet suprem mbi gjithë shtetet e tjera dhe kompetencë mbi mirësitë e kombeve të tjera.

Ibn Kethiri (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Sikur Allahu të mos u kishte dhënë mundësinë të mbrojnë veten nga njëri-tjetri dhe sikur të mos i ndihmonte njerëzit e mirë kundër të këqijve, toka do të prishej dhe i forti do ta shkatërronte të dobëtin.”^[5]

Sikur Allahu ta linte të fortin prej njerëzve që ta mposhte të dobëtin dhe sikur të mos ia jepte të dobëtit mundësinë e mbrojtjes ose dëshirën për t’u mbrojtur, do të shkatërrohej i dobëti nga duart e të fortit e më pas do të shkatërrohej i forti nga duart e më të fortit dhe, në fund, do të shkatërrohej vetë më i forti, sepse të gjithë janë shkatërruar dhe nuk ka mbetur rival për ta armiqësuar. Kështu do të shkatërrohej e gjithë toka.

Pra, lloji i parë i konfliktit e shfaq realitetin e armiqësisë së vazhdueshme mes besimtarëve e jobesimtarëve dhe mes pasuesve të së vërtetës e pasuesve të së kotës.

Konflikti mes tyre daton qëkurse Allahu e krijoi njeriun: “Zbritni, – u thamë Ne, – do të jeni armiq të njëri-tjetrit. Në Tokë do të qëndroni, do të keni furnizim e do të jetoni deri në një kohë të caktuar.” (El Bekare, 36)

Ademi dhe pasardhësit e tij janë armiq të Iblisit, të pasardhësve dhe ndjekësve të tij sikurse Iblisi që është armik i Ademit dhe pasardhësve të tij.

Kjo betejë do të përfundojë vetëm në prag të Kiametit, kur të paraqitet Dexhalli dhe kur të ndodhë beteja e përgjakshme e fundit (el melhemetu el ahira) me bizantinët, siç ka qartësuar në shumë hadithe Pejgamberi m.

Si rrjedhojë, themi se konflikti mes së mirës (Islamit) dhe sherrit (kufrit) është konflikt i vazhdueshëm, që do të përfundojë kur myslimanët ta luftojnë Dexhallin dhe të zbresë Isai n që ta vrasë Dexhallin te Porta e Ludit, në tokën e Shamit, siç transmetohet në shumë hadithe të sakta.

Vazhdimësia e këtij konflikti është vërtetuar prerazi me argument prej Kuranit: “Ata vazhdimisht do të luftojnë kundër jush, që të mund t’ju kthejnë nga besimi juaj.” (El Bekare, 217)

Jobesimtarët nuk do të na lënë të lirë derisa ta braktisim krejtësisht fenë tonë e t’i bashkëngjitemi karvanit të kufrit (femohimit) pasi Allahu na shpëtoi prej tij: “As hebrenjtë, as të krishterët nuk do të jenë të kënaqur me ty, derisa të pranosh besimin e tyre. Thuaju: “Vetëm udhërrëfimi i Allahut është i drejtë!” E, në qoftë se pas diturisë që të ka zbritur, ti ndjek dëshirën e atyre, atëherë askush nuk do të të ndihmonte e as mbronte nga dënimi i Allahut.” (El Bekare, 120)

Thirrja për bashkëjetesë në paqe me pasuesit e së kotës është thirrje e rremë dhe mashtruese, fjalë që në pamje të jashtme duken të drejta, por që pas tyre fshihet e kota dhe mashtrohet masa e gjerë.

Konflikti mes besimtarëve dhe jobesimtarëve nuk përkufizohet vetëm në aspektin e luftimit, po aq i gjerë që është saqë përfshin çdo sferë të jetës. Ai herë mund të jetë konflikt luftimi, herë mund të jetë konflikt ideologjie dhe besimi. Mu për këtë, ekziston rezistencë ekonomike, shoqërore, politike, intelektuale dhe mediatike.

Ibn Tejmija (Allahu e mëshiroftë!) thotë: “Lufta në rrugën e Allahut është e shumëllojshme: bëhet me dorë, me zemër, me thirrje në fenë e Allahut, me argumentim, me gjuhë, me opinion dhe me ide, me prodhim etj. Pra, obligohet me të gjitha mundësitë dhe aftësitë që posedon njeriu.”^[6]

Dr. Muhamed el Munexhidi

Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Fragment nga libri: “LIGJET E PANDRYSHUESHME TË ALLAHUT TE KRIJESAT E TIJ” (I përkthyer në gjuhën shqipe)

[1] “Mukadime”, Ibn Haldun (f. 145).

[2] Për shkak se ato janë ngritur për ta adhuruar Allahun. Kjo është arsyeja pse nuk u përmenden vendet ku adhurohen idhujt dhe vendet ku adhurohet zjarri. Në ajet lavdërohen faltoret që janë ngritur para shfuqizimit dhe ndryshimit të librave të tyre, e me ardhjen e Islamit si feja e fundit dhe vula e feve, këto faltore ishin vende që binin në kundërshti me atë që e kërkonte Allahu. Kjo është njëlloj si ai që i lavdëroi Allahut çifutët dhe të krishterët, të cilët jetonin para shfuqizimit dhe ndryshimit që e shkaktuan në fetë e tyre, sepse ata besonin në Allahun, në Ditën e Kiametit dhe bënin punë të mira. (Sh. p.)

[3] Beteja ka ndodhur më 25 rebiul ahir të vitit 583 hixhrij. Hitin është një fshat në Palestinë. (Sh. p.)

[4] Beteja ndodhi më 25 ramazan të vitit 658 hixhrij. Ajnul Xhalut ndodhet në Palestinë. (Sh. p.)

[5] “Tefsir Ibn Kethir” (5/435).

[6] “El Fetava el Kubra”(5/538).

Allahu thotë: “Para jush kanë kaluar shumë shembuj (popujsh nga ndjekësit e profetëve që u ndodhi ajo që po ju ndodh edhe juve). Prandaj udhëtoni nëpër botë dhe shihni si ishte fundi i atyre që i përgënjeshtruan profetët. Këto janë lajme të qarta dhe udhërrëfyese për të devotshmit.” (Ali Imran, 137-138)

Allahu krijoi çdo krijesë dhe finalizoi çdo çështje. Caktoi ligje për kozmosin, për individin dhe njerëzimin, për popujt dhe kombet, të vlefshme për çdo kohë dhe vend. Ato ishin funksionale në të kaluarën dhe vazhdojnë të jenë në fuqi për të ardhmen, për çdo rob të Tijin, për evliatë dhe armiqtë e Tij, për tokën dhe qiejt e Tij.

Këto ligje janë që e drejtojnë njerëzimin dhe jetën në Tokë. Ato asnjëherë nuk ndryshojnë, por mbeten konsekuente për çdo kohë dhe për çdo vend: “Prandaj udhëtoni nëpër botë dhe shihni si ishte fundi i atyre që i përgënjeshtruan profetët…” (Ali Imran, 137)

Dënimin që e përjetuan dje kundërshtuesit e pejgamberëve, të njëjtin do ta përjetojnë sot dhe nesër: “Këto janë lajme të qarta dhe udhërrëfyese për të devotshmit.” (Ali Imran, 138)

Me ligjet e pandryshueshme të Allahut nënkuptohen mënyrat se si Allahu i rregullon çështjet e kozmosit, e orienton sistemin e jetës dhe e realizon kaderin (caktimin e Allahut) te robërit e Tij, në përputhje me urtësinë e Tij.

Njohja e ligjeve të pandryshueshme të Allahut llogaritet nga shkencat më të rëndësishme dhe më të dobishme. Kurani në shumë ajete na shtyn t’i njohim ato ligje, me njohjen e gjendjes së popujve të mëhershëm. Kemi urdhër hyjnor që të udhëtojmë nëpër botë e të mësojmë realitetin e atyre popujve.^[1]

Ligjet e pandryshueshme të Allahut janë të shumta e të llojllojta, prej të cilave veçojmë:

– Ligjin e ndërrimit:

Allahu thotë: “Ato ditë (fitoreje dhe humbjeje) Ne i ndërrojmë midis njerëzve, që Allahu t’i dallojë besimtarët dhe për t’i bërë disa nga ju dëshmorë. Allahu nuk i do keqbërësit.” (Ali Imran, 140)

– Ligjin e konfliktit mes së mirës dhe së keqes:

Allahu thotë: “Sikur Allahu të mos i ndihmonte njerëzit e mirë kundër të këqijve, bota do të ishte shkatërruar. Por Allahu është shumë Bujar me krijesat e Veta.” (El Bekare, 251)

– Ligjin e ndryshimit:

Allahu thotë: “Me të vërtetë, Allahu nuk e ndryshon gjendjen e një populli, derisa ata të ndryshojnë ç’kanë në vetvete. Kur Ai dëshiron të ndëshkojë një popull, askush nuk mund ta pengojë Atë; dhe ata, përveç Tij, s’kanë asnjë ndihmës.” (Er Rad, 11)

Dhe thotë: “Kjo ndodh se Allahu nuk ia ndryshon kurrë një mirësi që ia ka dhënë një populli, derisa ata të ndryshojnë atë që kanë në veten e tyre. Vërtet, Allahu dëgjon dhe di gjithçka.” (El Enfal, 53)

– Ligjin e ruajtjes:

Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Ruaje Allahun, që Ai të të ruajë ty.”

– Ligjin e përkrahjes:

Allahu thotë: “… nëse e ndihmoni Allahun, edhe Ai do t’ju ndihmojë…” (Muhamed, 7)

Dhe thotë: “Është detyra Jonë që t’i ndihmojmë besimtarët.” (Er Rum, 47)

– Ligjin e sprovës, dëlirjes dhe specifikimit:

Allahu thotë: “ Vërtet mendojnë njerëzit se do të lihen të thonë “Ne besojmë”, pa u vënë në provë?! Ne i kemi sprovuar ata që kanë qenë para tyre, në mënyrë që Allahu të dallojë ata që thonë të vërtetën dhe ata që gënjejnë.” (El Ankebut, 2-3)

Dhe thotë: “Ne do t’ju vëmë në provë ju, derisa t’i njohim ata midis jush, që luftojnë (në rrugën e drejtë) dhe durojnë, e derisa të provojmë ato që thuhen për veprat tuaja.” (Muhamed, 31)

Po ashtu thotë: “Allahu nuk i lë besimtarët në gjendjen që ndodheni ju, por do ta ndajë të keqin prej të mirit…” (Ali Imran, 179)

– Ligjin e joshjes^[3] dhe shtyrjes graduale:

Allahu thotë: “Ndërsa ata që i mohojnë shpalljet Tona, dalëngadalë Ne do t’i shpiem drejt shkatërrimit, pa e kuptuar e do t’u japim afat. Me të vërtetë, plani Ynë është i fortë.” (El Earaf, 182-183)

Dhe thotë: “Le të mos mendojnë kurrsesi jobesimtarët se për ta është mirë që ua zgjasim jetën. Ne ua zgjasim jetën vetëm për t’i shtuar gjynahet; për ta ka ndëshkim poshtërues.” (Ali Imran, 178)

– Ligjin e shkatërrimit të zullumqarëve dhe keqbërësve:

Allahu thotë: “Ato qytete^[4] Ne i shkatërruam kur banorët e tyre bënë të këqija dhe, për shkatërrimin e tyre, Ne kishim caktuar një afat.” (El Kehf, 59)

Dhe thotë: “Ne kurrë nuk i kemi shkatërruar vendbanimet (pa shkak), por vetëm kur banorët e tyre kanë qenë keqbërës.” (El Kasas, 59)

– Ligjin e qëndrimit të së mirës:

Allahu thotë: “Mbeturinat hidhen, ndërsa ajo që u shërben njerëzve mbetet në tokë. Kështu, Allahu i shpjegon shembujt.” (Er Rad, 17)

– Ligjin e zëvendësimit:

Allahu thotë: “E, nëse ju ia ktheni shpinën dhe i largoheni Atij, Ai do t’ju zëvendësojë me një popull tjetër, i cili nuk do ta ndjekë shembullin tuaj.” (Muhamed, 38)

– Ligjin e  Allahut në shpërblim sipas sojit të veprës:

Allahu thotë: “… si shpërblim përkatës (të veprave të tyre).” (En Nebe, 26)

Po ashtu thotë: “… dhe do të shpërbleheni vetëm sipas asaj që keni bërë!” (Es Safat, 39)

Dhe thotë: “O njerëz! Vërtet, padrejtësia që bëni për t’u kënaqur në jetën e kësaj bote, vetëm ju dëmton…” (Junus, 23)

Gjithashtu thotë: “Ata që bëjnë vepra të mira, do të kenë shpërblim të mirë, madje edhe më tepër!” (Junus, 26)

– Ligjin e përgjegjësisë shoqërore:

Allahu thotë: “Ruajuni ngatërresave, të cilat nuk i godasin vetëm ata që bëjnë keq; dhe ta dini se Allahu dënon ashpër!” (El Enfal, 25)

Ka edhe shumë ligje të tjera, si: ligjet e Allahut që kanë të bëjnë me sebepet dhe ata që i shkaktojnë sebepet, ligjet e Allahut në udhëzimin dhe devijimin e krijesave etj.

– Këto ligje hyjnore i karakterizon:

1. Drejtësia:

Allahu thotë: “Të përkryera janë fjalët e Zotit tënd në vërtetësi dhe drejtësi; fjalët e Tij askush nuk mund t’i ndryshojë. Ai dëgjon çdo gjë dhe di çdo gjë.” (El Enam, 115)

Ligjet e Allahut i karakterizon urtësia dhe drejtësia, e secilit ia japin atë që e meriton.

2. Fuqia ekzekutuese dhe realizimi:

Allahu thotë: “Kështu ka qenë ligji i Allahut edhe për ata (profetë) që kanë qenë më parë, – urdhri i Allahut është vendim i detyruar të ndodhë.” (El Ahzab, 38)

Ligji i Allahut ka fuqinë ekzekutuese dhe atij nuk i del përpara asgjë dhe askush. Caktimi i tij është me urtësi, me dije dhe me baraspeshë; i parashikuar për objektivat që Allahu i do prej këtij urdhri, duke iu përshtatur nevojës, fuqisë, kohës dhe vendit.^[5]

Pra, ligjet e Allahut janë të pandryshueshme dhe konsekuente, siç ka thënë dijetari Ibn Tejmije (Allahu e mëshiroftë!): “Ujdisja mes dy të ngjashmeve dhe ndarja mes dy të kundërtave është ligj hyjnor që Allahu realisht nuk e thyen asnjëherë.”^[6]

3. Nuk ndryshojnë:

Allahu thotë: “Ti kurrsesi nuk do të gjesh ndryshim në ligjet e Allahut.” (El Ahzab, 62) Pra, ato nuk ndryshohen.

4. Nuk shndërrohen:

Allahu thotë: “Vërtet, Ti nuk mund të gjesh shndërrim në ligjet e Allahut.” (Fatir, 43) Domethënë, nuk shndërrohen dhe nuk transferohen diku tjetër duke goditur dikë tjetër që s’e meriton.

Fjalët: “et tebdil (ndryshim)”^[7] dhe “et tehvil (shndërrim, transferim)”^[8] janë fjalë arabe që janë përdorur në dy ajetet e sipërpërmendura dhe të dyja nënkuptojnë ndryshim, por te fjala “et tebdil (ndryshim)” në këtë rast qëllimi është ndryshimi i thelbit të dënimit, bie fjala, të ndryshohet dënimi i keqbërësve duke i futur ata në Xhenet dhe të ndryshohet shpërblimi i besimtarëve bamirës prej Xhenetit duke i futur në Xhehenem. Kjo nuk do të ndodhë asnjëherë, sepse bie në kontradiktë me drejtësinë dhe urtësinë e Allahut.

Ndërkaq, fjala “et tehvil (shndërrim)” ka për qëllim shndërrimin e ligjit, gjë që realisht nuk ndodh askurrë. Për shembull, Allahu ka paracaktuar që një lloj i dënimit të godasë ndonjë qytet ose popull të caktuar, e dënimi zbret sipas kohës që e ka caktuar Allahu, por në një qytet ose popull tjetër, e jo aty ku ka qenë i caktuar. Kjo nuk ndodh asnjëherë.^[9]

5. Gjithëpërfshirëse, konstante dhe të pandryshueshme:

Ligjet e Allahut i përfshijnë të gjithë dhe nuk veçohet askush e as favorizohet e dallohet ndokush. Nuk përkufizohet me një individ pa e përfshirë tjetrin ose me një shoqëri pa e përfshirë tjetrën. Janë ligje gjithëpërfshirëse për krejt njerëzimin, për krejt popujt dhe për krejt krijesat. Nëse përmbushen shkaqet, medoemos vijnë përfundimet.

Allahu thotë: “Thuaju atyre që nuk besojnë: nëse largohen (nga mosbesimi), do t’u falet e kaluara e, nëse kthehen (në mosbesim), atëherë dënimi i popujve të mëparshëm është paralajmërim për ta.” (El Enfal, 38)

Po ashtu thotë: “(Shpëtimi në jetën tjetër) nuk do të jetë as sipas dëshirës suaj (o myslimanë), as sipas dëshirës së ithtarëve të Librit. Por kushdo që bën një të keqe, do të ndëshkohet për atë dhe nuk do të gjejë as mbrojtës, as mbështetës tjetër në vend të Allahut.” (En Nisa, 123)

Sikur ligjet e Allahut të mos ishin gjithëpërfshirëse, konstante dhe të pandryshueshme, atëherë s’do të kishte kuptim përmendja e rrëfimeve për popujt e mëhershëm dhe marrja e mësimit nga përfundimet e tyre. Ajo që u ndodhi të mëparshmëve, patjetër do t’u ndodhë të tjerëve pas tyre, nëse i bëjnë veprat e njëjta, e mu për këtë u bë e rekomandueshme përmendja e rrëfimeve të tyre, marrja mësim nga jetëshkrimi dhe fundi i tyre.

6. Paanshmëria:

Kush i pranon dhe punon me këto ligje, do ta gjejë shpërblimin dhe frytin që ia ka premtuar Allahu, atij që i pranon dhe punon me to. Ndërkaq, kush nuk i pranon dhe nuk punon me këto ligje, nuk do ta gjejë shpërblimin dhe frytin që ia ka premtuar Allahu.

– Njohja dhe kuptimi i ligjeve hyjnore sjell këto dobi:

1. Njohja e ligjeve të Allahut që kanë të bëjnë me kozmosin ose shoqëritë ndihmojnë në kuptimin e realitetit.

Njohja dhe dijenia rreth ligjeve të pandryshueshme të Allahut ndihmon në komentimin e ndodhive, krizave dhe fatkeqësive të mëdha, nga fakti se ato ndodhin në përputhje me këto ligje që nuk ndryshohen dhe nuk shndërrohen.

Historinë e kuptojmë dhe ndodhitë i analizojmë vetëm me njohjen e ligjeve hyjnore. Nëpërmjet tyre historinë e kuptojmë dhe ndodhitë i komentojmë në mënyrë të saktë, e kjo na ndihmon në vlerësimin e së tashmes dhe në parashikimin e së ardhmes sonë, me lejen e Allahut. Allahu thotë: “Thuaj: “Udhëtoni nëpër botë e shihni çfarë dënimi kanë marrë ata që përgënjeshtronin (të dërguarit).” (El Enam, 11)

Historia përsëritet dhe ndodhitë e saj kanë ngjashmëri shumë të përafërta me njëra-tjetrën, për shkak të ndikimit të ligjeve konstante hyjnore që qëndrojnë pas atyre ndodhive dhe i lëvizin e i përshtatin ato ndodhi. Arabët këtë realitet e shprehnin me fjalët: “Sa e ngjashme është nata e sotme me të djeshmen!”, e perëndimorët e shprehin me fjalët: “Historia e përsërit veten!”, ndërsa Kurani e qartësoi në fjalët: “Ato ditë (fitoreje dhe humbjeje) Ne i ndërrojmë midis njerëzve…” (Ali Imran, 140)

2. Njohja e ligjeve ia mundëson njeriut të kuptojë faktin që Allahu nganjëherë e vonon dënimin, por asnjëherë nuk e harron atë.

Allahu thotë: “Mos mendo kurrsesi që Allahu nuk e vëren atë që bëjnë keqbërësit! Ai vetëm ua shtyn (dënimin) deri në Ditën, kur sytë e tyre do të zgurdullohen (nga tmerret që do të shohin), dhe, duke vrapuar me kokën lart, nuk do të mund t’i lëvizin sytë, ndërsa zemrat e tyre do të jenë të zbrazëta (nga tmerri).” (Ibrahim, 42-43)

Pejgamberi, alejhi selam, ka thënë: “Allahu (ka raste kur) e vonon dënimin e keqbërësit, por, kur ta marrë në llogari, nuk ka shpëtim për të.” Më pas e lexoi ajetin: “I tillë është dënimi i Zotit tënd, kur ndëshkon vendbanimet që bënin gjynahe. Me të vërtetë, dënimi i Tij është i dhembshëm dhe i ashpër.” (Hud, 102)^[10]

3. Njohja e ligjeve i forcon zemrat e besimtarëve dhe bindjen në premtimin e Allahut.

Shpeshherë Allahu në Kuran i përmend ligjet hyjnore në mënyrë që të forcohen besimtarët, siç thotë: “Ne po t’i tregojmë ty disa nga historitë e të dërguarve, për të ta forcuar zemrën. Në këtë sure të ka ardhur ty e vërteta. Ajo është këshillë dhe kujtesë për besimtarët. Dhe thuaju atyre që nuk besojnë: “Ju bëni çfarë të mundni, edhe ne do të bëjmë çfarë të mundim, dhe pritni, nëse do të prisni, se dhe ne do të presim!” Allahu i di të fshehtat e qiejve e të Tokës dhe çdo gjë kthehet tek Ai. Lutju Atij dhe mbështetu tek Ai! Zoti yt nuk është i pavëmendshëm ndaj asaj që bëni ju.” (Hud, 120-123)

Për rrjedhojë, ligjet hyjnore, me të gjitha llojet e saj, konsiderohen prej sebepeve më të mëdha të qëndrueshmërisë në fe dhe ballafaqimit të së kotës me gjithë ithtarët e saj. Njëlloj meditimi rreth këtyre ligjeve dhe kërkim-strehimi tek ato e largojnë parehatinë shpirtërore, pesimizmin dhe dëshpërimin nga zemrat e besimtarëve për përmirësimin e realiteteve që i përjeton.

4. Njohja e ligjeve e shtyn njeriun t’i marrë shkaqet dhe ato t’i lidhë me rezultatet, duke u mbështetur në Allahun.

Orbitën e lëviz Allahu me rregulla precize dhe ligje të sistemuara. Allahu thotë: “Një shenjë tjetër për ta është nata, prej së cilës Ne e tërheqim ditën dhe atëherë ata mbeten në errësirë. Dielli sillet në drejtimin e vet të caktuar. Kështu e ka paracaktuar i Plotfuqishmi, i Gjithëdijshmi. Hënës i kemi caktuar faza; ajo përditë hahet e bëhet si rremi i përkulur i hurmës. As Dielli nuk mund ta arrijë Hënën e as nata nuk mund t’ia kalojë ditës; të gjitha lundrojnë në orbitat e veta.” (Jasin, 37-40)

Myslimani i mençur, nëse e do shpëtimin, patjetër duhet t’i ndjekë shkaqet që Allahu i krijoi në orbitë, njëlloj siç veproi Dhulkarnejni dhe arriti suksesin: “Ne i dhamë atij mundësi në Tokë dhe i dhamë mjete e rrugë për të arritur çdo gjë, kështu që ai u nis në një rrugë.” (El Kehf, 84-85)

“Domethënë, Allahu ia dha atij mundësitë dhe mjetet, t’i arrijë synimet e tij. I dha përkrahje t’i pushtojë tokat dhe me shumë lehtësi të arrijë deri në skaj të njërës anë të botës. Ai punonte me mjetet që Allahu ia mundësoi atij dhe i përdori ato në mënyrën e drejtë. Jo çdokush që posedon mundësi dhe mjete ka njohuri si t’i përdorë ato, si dhe jo çdokujt i jepet mundësia t’i posedojë ato. Por, kur bëhen bashkë mundësia e posedimit real të mjeteve dhe të punuarit me to, atëherë arrihet qëllimi me lejen e Allahut. Mirëpo, nëse është e paarritshme mundësia që të posedohet mjeti dhe të punohet me të, ose nëse mungon njëra prej tyre, atëherë s’ka shans që të arrihet deri te qëllimi.”^[11]

– Në vazhdim shkurtimisht do të flasim për disa ligje hyjnore në jetë. Ato janë: “ligji i konfliktit mes së mirës dhe së keqes”, “ligji i ndërrimit”, “ligji i përfaqësimit dhe i pushtetit”, “ligji i ndryshimit” dhe “ligji i shkatërrimit të keqbërësve”.

Dr. Muhamed el Munexhidi

Nga arabishtja: Irfan JAHIU

Fragment nga libri: “LIGJET E PANDRYSHUESHME TË ALLAHUT TE KRIJESAT E TIJ” (I përkthyer në gjuhën shqipe)

[1] “Tefsir el Menar” (4/114).

[3] Është për qëllim se Allahu e josh gjynahqarin duke ia vonuar dënimin, e ai mendon se vazhdimësia e tij në bërjen e gjynaheve nuk do t’i sjellë asnjë të keqe, ose mendon se Allahu e do atë njeri, por realisht Allahu e vonon dënimin që ai të shtojë sa më shumë prej gjynaheve, që në fund ta dënojë rëndë. (Sh. p.)

[4] Vargu bën fjalë për qytetet e shkatërruara të fiseve ad e themud, të popullit të Lutit etj., që u shkatërruan për shkak të ligësisë dhe shthurjes së banorëve të tyre. (Përkthim i Kuranit – Hasan Nahi) (Sh. p.)

[5] “Fi Dhilal el Kuran” (5/2870).

[6] “En Nubuvat” (1/11).

[7] Te pika numër 3, ku Allahu thotë: “Ti kurrsesi nuk do të gjesh ndryshim në ligjet e Allahut.” (El Ahzab, 62) (Sh. p.)

[8] Te pika numër 4, ku Allahu thotë: “Vërtet, Ti nuk mund të gjesh shndërrim në ligjet e Allahut.” (Fatir, 43) (Sh. p.)

[9] “Tefsir er Razij” (26/247).

[10] Buhariu (4686), Muslimi (2583). Hadithin e transmeton Ebu Musa el Eshariu h.

[11] “Tefsir es Sadij” (f. 485).