Category: Pyetje & Përgjëgjje

Pyetja:

Një i afërm më ka borxh dhe më ka thënë që një pjesë të parave do m’i jep nga kamata. A më lejohet t’i pranojë ato?

***

Përgjigjja:

Me Emrin e Allahut, Mëshirëplotit, Mëshiruesit!

S’ka dyshim se kamata është prej shtatë mëkateve shkatërruese, prej mëkateve të mëdha në Islam, mirëpo dallon çështja nëse vetë personi merr kamatë apo është pjesëmarrës në të në ndonjë formë, apo është prej atyre që dikush i jep një sasi të hollash apo pasurie që ai e ka fituar me kamatë. Sa i përket rastit të dytë, rastit tënd, e ke të lejuar që ato para t’i marrësh dhe për ty janë hallall, kurse personi që i ka fituar në atë mënyrë ka bërë mëkat të madh prej të cilit duhet të pendohet. Mirëpo ti, e sidomos në rastin tënd kur je i papunë dhe ke nevojë për para, atëherë këto para për ty janë hallall dhe nuk do të merresh në përgjegjësi për to. Megjithatë, nëse do të ishe i punësuar dhe në gjendje të mirë ekonomike, dhe nuk ke nevojë që tani për tani personi në fjalë të ta kthej borxhin, atëherë nëse e di që ai ka mundësi të t’i kthejë para të tjera e jo ato që i ka fituar nga faidet kamatore, atëherë bën edhe të pritet.

Pyetja:

A lejohet t’i përdorim çorapet e përditshmërisë si meste?

***

Përgjigjja:

Jo, nuk lejohet t’i përdorim çorapet e përditshmërisë si meste, përpos nëse janë çorape të trasha të dimrit apo të lëkurës që janë enkas për meste. Përndryshe çorapet normale që i përdorim gjatë verës nuk i plotësojnë kushtet për t’u përdorur për meste.

Dr. Shefqet Krasniqi

Pyetja:

A duhet të ndalojë së dhëni sadaka në mënyrë që të ruaj paratë për të kthyer borxhet, edhe nëse borxhet janë shumë të mëdha?

***

Përgjigjja:

Meqë borxhi qenka kaq i madh, atëherë pagimi i borxhit është më i rëndësishëm sesa të jepet sadaka.

Allahu e di më së miri.

Shejh Asim El Hakim

Pyetja:

Sipas Sunetit, kur është koha e duhur për të lexuar suren Kehf të premten? A duhet të lexohet pas sabahut dhe para namazit të xhuma apo në çdo kohë të ditës së xhuma? Gjithashtu, a është prej Sunetit leximi i sures Al-Imran të premten? Dhe nëse po, kur është koha e duhur për ta bërë këtë?

***

Përgjigjja:

• Virtytet e leximit të sures Kehf ditën e xhuma

Ka hadithe sahih nga Profeti ﷺ në lidhje me virtytet e recitimit të sures Kehf gjatë ditës ose natës së xhumasë (e premte). Kjo përfshin:

– Nga Ebu Seid el-Khudri, i cili ka thënë: “Kushdo që lexon suren Kehf natën e xhuma, do të ketë një dritë që do të shtrihet ndërmjet tij dhe Shtëpisë së Lashtë (Qabes). ” [1]

– “Kushdo që e lexon suren Kehf në ditën e xhuma, do të ketë një dritë që do të shkëlqejë prej tij nga një e premte në tjetrën.” [2]

– Ibn Omeri (Allahu qoftë i kënaqur me të) ka thënë: “I Dërguari i Allahut ﷺ ka thënë: “Kush e lexon suren Kehf në ditën e xhuma, do të ndriçojë një dritë për të nga nën këmbët e tij deri te retë e qiellit, e cila do t’i shkëlqej në Ditën e Kijametit dhe do t’i falen (mëkatet e tij) ndërmjet dy xhumave”. [3]

• Kur të lexohet sureja Kehf të premten?

Surja Kehf mund të lexohet gjatë natës ose ditën e xhuma. Nata e xhuma fillon nga perëndimi i diellit të enjten, ndërsa dita e xhuma përfundon në perëndim të diellit. Prandaj koha e leximit të kësaj sureje shtrihet nga perëndimi i diellit të enjten deri në perëndimin e diellit të premten.

El-Menawi ka thënë:

“El-Hafiz ibn Haxheri ka thënë në Amalinë e tij: “Në disa transmetime thuhet “dita e xhuma” dhe në disa transmetime thuhet “nata e xhuma”. Ata mund të pajtohen duke thënë se ajo që është menduar është dita që përfshin natën dhe anasjelltas.”[4]

El-Menawi gjithashtu ka thënë:

“Rekomandohet të lexohet gjatë ditës ose natës së xhuma, siç ka thënë Shafiu (Allahu e mëshiroftë). [5]

• A duhet ta lexojmë suren Al Imran të premten?

Nuk ka hadithe të vërteta në lidhje me leximin e sures Al Imran të premten. Të gjitha transmetimet që janë transmetuar në lidhje me të janë ose da’if xhiddan (shumë i dobët) ose mevdu’ (i trilluar).

Ibn Abasi ka thënë: “Pejgamberi ﷺ ka thënë: “Kushdo që lexon suren në të cilën përmendet familja e Imranit (Al Imran) të premteve, Allahu dhe engjëjt e Tij do të dërgojnë bekime mbi të. atë derisa të perëndojë dielli.” [6]

Dhe Tejmi ka transmetuar në Tergib se: “Kushdo që lexon suren Bekare dhe suren Al Imran natën e xhuma, do të ketë shpërblim si ai që është ndërmjet tokës së shtatë dhe qiellit të shtatë”.

El-Menewi ka thënë, është gharib da’if xhiddan (i çuditshëm dhe shumë i dobët). [7]

Allahu e di më së miri.

Shejh Muhamed Salih El-Munexhid

islamqa.com

————————————————————

[1] Darimiu, 3407. Ky hadith u klasifikua si sahih nga Shejh Albani në Sahih El-Xhami, 6471.

[2] Hakimi, 2/399; Bejhakiu, 3/249. Ibn Haxheri ka thënë në Tekhrij El-Adhkar se ky është një hadith hasen, dhe ai tha: “Ky është transmetimi më i fortë që është transmetuar në lidhje me leximin e sures Kehf.” Shih: Fejd El-Kadir, 6/198. Është klasifikuar si sahih nga Shejh Albani në Sahih El-Xhami’, 6470.

[3] El-Mundhiri tha, këtë e transmeton Ebu Bekr ibn Mardevejh në Tefsirin e tij, me një isnad në të cilin nuk kishte asgjë të keqe. (El-Terhib ue’l-Terhib, 1/298)

[4] Fejd El-Kadir, 6/199.

[5] Fejd El-Kadir, 6/198.

[6] Taberani në El-Mu’xhem El-Eusat, 6/191; dhe El-Kabir, 11/48. Ky hadith është daif xhiddan (shumë i dobët) ose mevdu. ‘ (i trilluar).

Hejthemiu ka thënë: “Kjo është transmetuar nga Taberani në El-Ewsat ose el-Kabir, dhe [isnadi i saj] përfshin Talhah ibn Zejd El-Rikki, i cili është daif xhiddan (shumë i dobët).” (Mexhma’ul-Zevaid, 2/168).

Ibn Haxheri tha: Talha është shumë i dobët dhe Ahmedi dhe Ebu Davudi e akuzuan atë për trillim të raporteve. (Shih Fajd el-Kadir, 6/199).

Shejh Albani ka thënë: Është mevdu’ (i trilluar). Shih hadithin nr. 5759 në Da’if el-Xhami’.

[7] Fejd El-Kadir, 6/199.

Pyetja:

A lejohet të punohet në bankë në sektorin e IT-së, si dhe a lejohet puna në kompani dytësore që është e kontraktuar prej bankës?

***

Përgjigjja:

Falënderimi i takon vetëm Allahut të Lartësuar, përshëndetjet lëvdatat të Dërguarit të Tij.

Fillimisht: Në parim lejohet ushtrimi i çdo pune e cila në esencë është hallall (e lejuar), përderisa me atë punë nuk përdoret si ndihmë për një punë tjetër haram.
Së dyti: Puna në bankat komerciale, pjesë e së cilave është kamata; në pozitën e pjesëmarrësit në kontratën që përmban kamatë, nuk lejohet. Ngase një gjë e tillë konsiderohet ndihmesë nga afër në njërin nga mëkatet më të mëdha, që është kamata, pra, ndihmesë në mëkate dhe armiqësi, për çka ka ndaluar Allahu i Lartësuar: “…dhe mos e ndihmoni njëri tjetrin në mëkat e armiqësi…” (Maide: 2)
Së treti: Puna në bankat komerciale, si mirëmbajtës (i rrjetit elektrik, mirëmbajtja e paisjeve, IT-së, e të ngjashme), konsiderohet ndihmesë jo nga afër në njërin nga mëkatet më të mëdha, që është kamata, pra, ndihmesë në mëkate dhe armiqësi. Pikërisht se këto punë konsiderohet ndihmesë jo nga afër në mëkat, ka bërë që dijetarët të mos kenë qëndrim të njëjtë në lidhje me dispozitën sheriatike për punë të tilla. Pjesa dërmuese e dijetarëve bashkëkohorë dhe akademive të jurispudencës islame, konsiderojnë se këto punë kanë efekt të madh në lehtësimin punëve që i kryejnë bankat komerciale dhe hyjnë në ajetin e lartëprmendur: “…dhe mos e ndihmoni njëri tjetrin në mëkat e armiqësi…” (Maide: 2) Si të tilla janë të ndaluara. Përderisa një pjesë e vogël e dijetarëve konsiderojnë që këto punë nuk kanë efekt të madh në punët e këtyre bankave dhe si të tilla nuk janë të ndaluara. Këshilla jonë për të gjithë ata që iu ofrohen punë të tilla (në sektorin e IT-së, si dhe në kompani dytësore që është e kontraktuar prej bankës), të mos punojnë, sepse në këtë mënyrë, së paku do të ruhen nga punët që janë të dyshimta; dyshim të fortë dhe do ta ruajnë fetarinë e tyre. Allahu e di më së miri.

Hoxhë dr. Rasim Haxha

Pyetja:

A lejohet konsumimi i ushqimeve që gatuhen me verë, shembull: midhjet gatuhen me verë të bardhë?

***

Përgjigjja:

Falënderimi i takon vetëm Allahut të Lartësuar, përshëndetjet lëvdatat të Dërguarit të Tij.

Muslimanit nuk i lejohet konsumimi i alkoolit në asnjë rrethanë normale; qoftë pak, qoftë shumë. Atij nuk i lejohet blerja e tij, as shitja e tij. Me një fjalë, ai duhet të qëndrojë larg alkoolit. Gjithashtu, atij nuk i lejohet as përdorimi i alkoolit për gatime, sikurse nuk i lejohet konsumimi i gatimeve të përgatitura me alkool. Bazuar në këtë, besimtari që posedon restaurant, gjelltore, e të ngjashme, nuk i lejohet përgatitja e ushqimeve me alkool, edhe nëse këtë ia kërkojnë klientët, madje atij nuk i lejohet as blerja e tij dhe mbajtja e tij në shtëpi apo restaurant. Gjithashtu besimtari duhet të ketë kujdes që mos të konsumojë ushqime që gatuhen me alkool. Ky është rregull i përgjithshëm, në bazë të të cilit duhet të veprojë çdo besimtar. Mirëpo, nëse besimtarit i servohen ushqime të gatuara me alkool, cfarë duhet të veprojë? Nëse ushqimet e gatuara me alkool, janë të përgatitura në zjarr, që i bie se zjarri bën që alkooli të avullohet, atëhere më e mira do të ishte që ky ushqim të mos konsumohet. Mirëpo nëse alkooli është avulluar i tëri dhe nuk ka mbetur asgjë prej tij në ushqim, konsumimi i tij nuk do të konsiderohej mëkat, porse herën tjetër ose nuk e frekuenton këtë restaurant, ose ia bën me dije që ushqimin e tij ta përgatisin pa alkool.
Nëse alkooli nuk është avulluar i tëri nga ushqimi, vërehet prezenca e tij në ushqim, atëherë nuk lejohet konsumimi i atij ushqimi.  Nuk lejohet edhe konsumimi i ushqimeve që përgatiten me alkool dhe nuk gatuhen në zjarr, si: sallatat e ndryshme, pastat, kremat, e të ngjashme.
Allahu e di më së miri.

Hoxhë dr. Rasim Haxha

Pyetja:

Daja im e ka shitur shtëpinë por ka ndërruar jetë, pastaj kanë mbetur 3 motra, (nëna dhe dy tezet) por, pasi nëna ime ka vdekur para dy jave, tash kanë mbetur 2 motrat, gjegjësisht dy tezet, por paratë e shtëpisë të dajes i kanë marr dy tezet. Sipas dispozitave islame a me takon mua hisja e nënës sime?

***

Përgjigjja:

Me Emrin e Allahut, Mëshirplotit, Mëshiruesit!

Së pari duhet të shikohet se a ka lënë ky dajë ndonjë vëlla ose ndonjë djalë? Ose, a ka lënë ndonjë djalë vëllai? Pastaj, nëse nuk lënë meshkuj, s’ka lënë vëllezër apo djem të tij, e as ka lënë djem të vëllait, e pastaj nuk ka lënë bija, nuk ka lënë grua, me një fjalë, nëse ky nuk e ka lënë askënd hiç prej këtyre, përpos këtyre tri motrave, atëherë po, pasuria u ndahet motrave. Por, nëse ka pasur edhe trashëgimtarë të tjerë, e që në këtë rast ka mundur të jetë edhe gruaja e dajës, fëmija e tij, djem apo vajza, djem të djemve, vëllezër, djem të vëllezërve, atëherë edhe këta futen në trashëgimi. E, nëse dikush prej tyre ka qenë gjallë kur daja ka kaluar në botën tjetër, atëherë ata janë hisenik në trashëgimi, e që nuk i përjashton motrat që ta marrin hisen e vetë, por dikush tjetër që trashëgon me ta pastaj ua ngushton hisen motrave.
Sido që të jetë, po llogarsim se daja ka vdekur dhe ka lënë pas vetes vetëm këto tri motra, atëherë këto tri motrat duhet t’i marrin së bashku dy të tretat (2/3) e pasurisë së tij. Po çfarë të bëjmë me një të tretën e mbetur? Shumica e dijetarëve kanë thënë se edhe kjo pjesë në fund u kthehet këtyre motrave përderisa nuk janë gjetur trashëgimtarë të tjerë. Mirëpo, nëse pas vdekjes së dajës, ndonjëra prej këtyre tri motrave ka vdekur, pasi që i ka takuar hisja e saj në atë pasuri, edhe nëse nuk e ka pranuar ende atë pasuri për shkak të vonesës së ndarjes së hiseve, me fjalë të tjera, pasi ka vdekur daja, kanë kaluar një muaj dhe ende nuk është ndarë pasuria, ndërsa në këtë periudhë ka vdekur njëra prej trashëgimtareve, në këtë rast motrave, atëherë asaj i ka kaluar hisja e saj dhe është e qëndrueshme, edhe pse ende s’e ka pranuar; pra, në këtë rast, fillimisht i ndahet pasuria edhe kësaj që ka vdekur sikur të ishte gjallë, e pastaj ndahet pasuria e saj edhe një herë tek ata që ajo i ka lënë trashëgimtarë. Rrjedhimisht, juve që keni bërë pyetjen, ju takon të llogarisni pasurinë që i ka takuar nënës suaj, pasi që ajo ka qenë gjallë në kohën kur ka vdekur daja, dhe kjo pasuri pastaj duhet të ndahet ndër trashëgimtarët e nënës suaj. Nëse nëna juaj ka lënë djem dhe vajza, atëherë ndahet pasuria mes jush dhe nuk u mbetet më ndonjë hise tezeve, por nëse ju jeni vetëm vajza, gjegjësisht nëna juaj nuk ka lënë djem, atëherë një pjesë e hises kthehet edhe tek ato dy tezet që kanë mbetur.
Allahu e di më së miri!

Hoxhë dr. Rasim Haxha

Pyetja:

Kur bëhet obligim haxhi?

***

Përgjigjja:

Pyetja: Allahu na e ka fal dorën e majtë, pse na thuhet që është haram të hamë dhe të pimë me dorën e majtë?

Përgjigja: Arsyeja kryesore hadithi; ” Djalosh ushqehu me te djathten!”. Si edhe hadithi; ” Shejtani ushqehet han e pin me të majtën”. Si edhe hadithi :” … se kur ti ushqehesh me te majtën ushqehet bashkë me ty Shejtani”. Allahu na ka falë shumë gjëra, por disa nga këto që na i ka fal na i ka kufizuar, edhe derrin Zoti e ka fal, por ka thënë është haram, edhe verën Zoti e ka fal, ama ka thënë është haram.  Kështu që, jo çdo gjë që e ka fal Zoti do të thotë se është hallall. Po mirë, pse e bëri Zoti? -Për t’na vënë neve në provë. Për të parë njeriun e devotshëm dhe njeriun jo të devotshëm. Për të parë robin e mirë dhe njeriun e prishur. Janë disa pika, sanksione, i kalove quhesh  shkelës kufiri, shkelësi i kufirit ka probleme, kjo është ideja. Kështu që, nuk është puna pse Zoti e ka krijuar doren e majtë, pse disa veprime duhet të jenë…Zoti nuk pyetet.

Të ishte ligj për shembull, në parlament dhe të ishte kaluar, pyet dot ti? Pyet dot të thuash, ej po pse e keni miratuar këtë ligjin kështu, pyet dot? – edhe ti s’pyet dot për një ligj se është e padiskutueshme, e jo më kur vjen fjala për  ligjin e Zotit dhe për dëshirën dhe vullnetin e Zotit, të thuash: “Po pse, a e ka bërë Zoti këtë?”.  Po shumë gjëra i ka bërë Zoti, po t’i hysh kësaj gjëje i bie t’i biesh murit me kokë, shumë gjëra i ka bërë Zoti, por s’i bën dot. / Dr. Imam Ahmed Kalaja.